تیتربرتر: رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی پرچرب است که کربوهیدرات ها را به شدت محدود می کند. این واکنش در بدن مشابه حالت روزه داری ایجاد می کند. رژیم غذایی کم کربوهیدرات و چربی زیاد باعث حالت متابولیکی موسوم به کتوز می شود که در آن موادی به نام کتون در خون تجمع می یابد. این ها همان موادی هستند که در طول کتواسیدوز در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 تجمع می یابند.
ثابت شده است که رژیم کتوژنیک در درمان اختلالات تشنجی که به دو داروی ضد تشنج متفاوت پاسخ نداده اند مؤثر است. در حالی که این درمان بیشتر در کودکان استفاده می شود، برخی از بزرگسالان مبتلا به اختلالات تشنجی نیز ممکن است با رژیم کتوژنیک کمک کنند. رژیم کتوژنیک معمولاً برای کنترل وزن توصیه نمی شود زیرا بر سایر برنامه های استاندارد کنترل وزن برتر نیست و ممکن است با خطرات سلامتی، از جمله کمبودهای تغذیه ای همراه باشد.
رژیم های کتوژنیک مورد تحقیق قرار گرفته اند تا مشخص شود که آیا آن ها در مدیریت سایر بیماری ها از جمله سرطان و دیابت مفید هستند یا خیر، اما در حال حاضر هیچ توصیه ای برای این عمل وجود ندارد.
کتوز و رژیم کتوژنیک
وقتی کمتر از 50 گرم کربوهیدرات در روز می خورید، در نهایت سوخت بدن (قند خون) کم می شود که می تواند به سرعت از آن استفاده کند. این معمولاً 3 تا 4 روز طول می کشد. سپس شروع به تجزیه پروتئین و چربی برای تامین انرژی می کنید که می تواند باعث کاهش وزن شود. به این حالت کتوز می گویند.
رژیم کتوژنیک چیست؟
رژیم کتوژنیک رژیمی است که واکنش هایی مشابه آن را در بدن در هنگام روزه داری در بدن ایجاد می کند. این یک نوع رژیم غذایی کم کربوهیدرات است که اولین بار در سال 1921 به دلیل توانایی این نوع رژیم در کاهش یا سرکوب تشنج ایجاد شد. با توسعه داروهای جدید برای درمان تشنج، رژیم کتوژنیک به عنوان راهی برای مدیریت اختلالات تشنجی از محبوبیت کمتری برخوردار شد. با این حال، در سال 2008 یک آزمایش بالینی نشان داد که رژیم کتوژنیک می تواند به کودکان مبتلا به صرع مقاوم به درمان بدون تشنج کمک کند. رژیم کتوژنیک اغلب برای افرادی تجویز می شود که از دو داروی اصلی ضد تشنج خودداری کرده اند، با مطالعات انجام شده میزان کاهش تشنج تا 85 درصد پس از این درمان نشان داده شده است. این می تواند برای بیماران در هر سن و هر نوع تشنجی موثر باشد. دلایلی که رژیم کتوژنیک به کاهش تشنج کمک می کند نامشخص است، اما اعتقاد بر این است که باعث ایجاد تغییرات متابولیکی می شود که خطر تشنج را کاهش می دهد.
رژیم غذایی خود یک رژیم کم کربوهیدرات و پرچرب است که شامل کاهش شدید مصرف کربوهیدرات و جایگزینی آن با چربی ، تا غلظت 70 تا 80 درصد کالری از چربی است. هیچ رژیم غذایی کتوژنیک استانداردی وجود ندارد و نسبت های مختلف مواد مغذی در رژیم های موسوم به کتو استفاده شده است. همه در کاهش کربوهیدرات ها و افزایش چربی همراه با مقدار متوسط پروتئین مشترک هستند.
کاهش کربوهیدرات ها بدن را از گلوکز محروم می کند و به دلیل تجمع مولکول های معروف به کتون در جریان خون باعث ایجاد حالت متابولیک موسوم به کتوز می شود. کتون ها از استواستات، استون و بتا هیدروکسی بوتیرات تشکیل شده و در کبد از اسیدهای چرب زنجیره بلند و متوسط هنگامی ایجاد می شوند که بدن چربی ذخیره شده را پس از اتمام گلوکز یا در مواقعی که انسولین کافی برای گلوکز وجود ندارد بسوزاند. به عنوان انرژی استفاده شود علاوه بر اختلالات تشنجی، رژیم های کتوژنیک در مدیریت برخی از افراد مبتلا به بیماری های دیگر از جمله دیابت، سرطان، سندرم تخمدان پلی کیستیک و بیماری آلزایمر آزمایش شده است.
علاوه بر این، "رژیم کتو" به عنوان یک ابزار کاهش وزن احتمالی مورد توجه قرار گرفته است. طرفداران آن استدلال می کنند که رژیم غذایی کتوژنیک با دقت می تواند از خطرات کتواسیدوز جلوگیری کرده و راهی موثر برای کاهش وزن باشد.
کتوز چیست؟
کتوز تجمع اجسام کتون یا کتون در خون است. کتوز در افراد سالم در طول روزه داری و ورزش شدید رخ می دهد. مازاد بر این، کتون های خون می توانند سطح سمی اسید در خون ایجاد کنند که به آن کتواسیدوز گفته می شود. کتواسیدوز یک عارضه شناخته شده و تهدید کننده زندگی دیابت نوع 1 است و در مواردی از افراد سالم که رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات دارند توصیف شده است.
آیا رژیم کتوژنیک بی خطر است؟ رژیم کتوژنیک چه فواید و خطری برای سلامتی دارد؟
رژیم کتوژنیک در مطالعات کنترل شده در کودکان و بزرگسالانی که دو خط داروی استاندارد ضد تشنج را شکست خورده اند، مؤثر است. با این حال، استفاده از آن برای افرادی که دارای شرایط ژنتیکی خاصی هستند که بر متابولیسم اسیدهای چرب تأثیر می گذارد، بی خطر نیست. کمبودهای تغذیه ای برای هرگونه رژیم غذایی محدود بسیار خطرناک است و در سال 2008 گزارشی از دو مورد ایست قلبی ناگهانی در کودکانی که به مدت سه سال از رژیم کتوژنیک استفاده می کردند، گزارش شد. نقص در عملکرد قلب ممکن است به دلیل کمبود سلنیوم معدنی ناشی از رژیم غذایی باشد. ممکن است از یک متخصص تغذیه یا متخصص تغذیه برای اطمینان از رفع این کمبودها و سایر کمبودهای احتمالی مواد مغذی استفاده شود.
به عنوان یک معیار کاهش وزن، در حالی که شواهدی وجود دارد که نشان می دهد رژیم کتوژنیک می تواند برای کنترل وزن مؤثر باشد، اما خطرات و عوارض قطعی سلامتی نیز در ارتباط با این نوع رژیم کم کربوهیدرات و پرچرب وجود دارد.
برخی از اثرات مثبت رژیم غذایی که علاوه بر کاهش وزن شرح داده شده است عبارتند از:
- کاهش میل به غذا به دلیل محتوای چربی بالا
- کاهش سطح هورمون های تحریک کننده اشتها
- کاهش چربی و افزایش کالری سوزانده شده
در برخی از افراد، پیروی کوتاه مدت از رژیم کتوژنیک بهبودهایی را در بدن نشان داده است:
- فشار خون
- سطح کلسترول
- قند خون
اما این اثرات مشابه آن هایی است که در برنامه های معمول کاهش وزن مشاهده می شود.
علاوه بر این، محدودیت شدید کربوهیدرات در رژیم کتو ممکن است باعث علائم از جمله:
- گرسنگی
- حالت افسردگی
- یبوست
- سردرد
- تحریک پذیری
همچنین پیشنهاد شده است که اثرات طولانی مدت این رژیم ممکن است شامل پوکی استخوان و افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه و نقرس باشد. در حال حاضر، هنوز مشخص نیست که آیا مزایای بالقوه رژیم کتو برای کاهش وزن بیشتر از خطرات سلامتی است.
مطالب مرتبط:
رژیم غذایی کتوژنیک شامل چه غذاهایی است؟
همانطور که قبلاً بحث شد، رژیم کتوژنیک شامل غذاها و پروتئین های چرب و کربوهیدرات ها را محدود می کند. از آنجا که هیچ رژیم کتوژنیک مورد تایید وجود ندارد، برنامه های غذایی و وعده های غذایی ممکن است متفاوت باشد. اکثر رژیم های کتوژنیک به غذاهایی که دارای چربی اشباع شده هستند اجازه می دهند، از جمله:
- گوشت های فرآوری شده
- برش های چرب گوشت
- از جمله گوشت قرمز
- گوشت خوک و کره.
- چربی های غیر اشباع مانند ماهی های روغنی
- آجیل
- دانه ها
- روغن های گیاهی
نیز معمولاً شامل می شوند.
با رژیم کتوژنیک از چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
آنجا که رژیم کتو یک برنامه رژیم غذایی کم کربوهیدرات است، غذاهایی که باید با رژیم کتوژنیک از آنها اجتناب کنید شامل تمام منابع کربوهیدرات، از جمله محصولات تصفیه شده و تصفیه نشده است. نه تنها قندها بلکه کربوهیدرات های سبوس دار نیز مجاز نیستند. غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید شامل همه نان ها و غلات، ماکارونی، کلوچه ها و محصولات پخته شده، برنج، سبزیجات نشاسته ای مانند ذرت و سیب زمینی و میوه ها و آب آنها است.
آیا افراد باید در حین رژیم کتوژنیک مکمل مصرف کنند؟
از آنجا که کمبودهای تغذیه ای یک عامل خطر در هر برنامه رژیم کتوژنیک است، مهم است که با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از جمله یک متخصص تغذیه یا رژیم درمانی، همکاری کنید تا اطمینان حاصل شود که تمام نیازهای تغذیه برآورده شده است. در برخی موارد، این ممکن است شامل مصرف مکمل های ویتامین یا مواد معدنی باشد.
رژیم کتوژنیک برای چه افرادی مناسب است؟
رژیم کتوژنیک یک درمان دارویی شناخته شده برای کودکان و برخی از بزرگسالان مبتلا به اختلالات تشنجی است که به دو داروی ضد تشنج متفاوت پاسخ نداده اند. اختلالات تشنجی خاص با گزارشات متعدد در ادبیات پزشکی در مورد استفاده از رژیم کتوژنیک شامل موارد زیر است:
- اسپاسم نوزادان
- سندرم رت
- مجتمع اسکلروز غده ای
- صرع همراه با تشنج های میوکلونیک-آتونیک (سندرم دوز)
- کمبود GLUT1
- صرع شدید میوکلونیک در دوران نوزادی (سندرم دراوت)
- کمبود پیروات دهیدروژناز (PDH)
- برای افراد مبتلا به سایر اختلالات تشنجی، رژیم غذایی نیز مفید است.
به عنوان یک ابزار کاهش وزن، شواهد کافی وجود ندارد که نشان دهد این رژیم برتر از سایر برنامه های کنترل وزن است و ممکن است با خطرات طولانی مدت یا کمبودهای تغذیه ای مرتبط باشد.
آنچه دیگران میخوانند:
نویسنده: زهرا فرامرزی
