تیتربرتر؛ یکی از مراحل اخذ گواهی انحصار وراثت داشتن برگه استشهادیه است، به این صورت که ۳نفر در یکی از دفاتر اسناد رسمی حاضر می شوند و با پر کردن فرم مخصوص استشهادیه افراد فوت شده، گواهی می کنند که ورثه متوفی چه کسانی هستند؛ دفتر اسناد رسمی نیز امضا ایشان را گواهی و تصدیق می کند.
تعریف ارث
ارث در معنای حقوقی خود، همان انتقال قهری اموال و دارایی های فرد متوفی به ورثه است. ارث می تواند دو وجهه مادی و معنوی داشته باشد، هرچند امروزه بیشتر جنبه مادی آن در اذهان تداعی می شود. از جنبه های معنوی ارث می توان به حقوق غیر مالی مانند حق انتقال و .. اشاره نمود. هرچند در بسیاری از موارد، متوفی پیش از مرگ خود نحوه تقسیم ارث و سهم الارث هر یک از ورثه را تعیین نموده است. اما مواردی نیز وجود دارد که ورثه متوفی، بر سر تقسیم میراث و تعیین وراث به اختلاف می افتند. در این صورت آنها می تواننداز وکیل ارث کمک بگیرند.
طبقات ارث چیست؟
افراد در سه طبقه مختلف از ارث بهره مند می شوند.
- طبقه اول) والدین و فرزندان و فرزندان فرزندان
- طبقه دوم) اجداد و خواهر و برادر و فرزندان آنها
- طبقه سوم) خواهران و برادران والدین و اولاد آنها
در صورت فقدان تمام افراد مشمول طبقات بالا، امور مربوط به ترکه متوفی به دادگاه ارجاع داده می شود.
نکته قابل توجه در طبقات ارث این است که در صورت زنده بودن طبقه اول، طبقه دوم از ارث محروم می شود. همچنین در صورت زنده بودن طبقه دوم، افراد طبقه سوم سهمی از ارث نمی برند.
موانع ارث چیست؟
علاوه بر طبقه بندی ورثه، موانعی نیز وجود دارد که در صورت وجود، ورثه را از ارث محروم می کند. این موانع به شرح زیر هستند:
- قتل: در صورتی که فردی موروث خود را به عمد به قتل رسانده باشد، سهمی از ارث نمی برد.
- کفر: در صورت اختلاف مذاهب متوفی و ورثه، ارثی تعلق نمی پذیرد و انتقال ترکه به بیت المال انجام خواهد پذیرفت.
- لعان: دو قسم لعان وجود دارد. اولی لعان زن و شوهر است که باعث ایجاد حرمت ابدی شده و حق رجوع ندارد. دومی لعان اولاد و والد یا نفی ولد است که با رجوع، رابطه توارث یک سویه قابل برقراری است.
مفهوم ورثه چیست؟
ورثه که در مجموع به آنها وراث گفته می شود، نقش قائم مقام متوفی در مسائل مادی وی را داشته و حق تصرف فوری در آنچه وی با عنوان ترکه به ارث گذاشته است را دارند. اما پیش از هر تصرفی، ورثه باید دیون متوفی را از محل ترکه وی پرداخت نموده و تمامی تکالیف قانونی وی را بپردازند و اداره اموال وی را بر عهده گیرند.
در غیر اینصورت ورثه نمی توانند تصرفات مالکانه در سهم الارث خود داشته باشند مگر آنکه اجازه طلبکاران متوفی یا سایر افراد موصی له را جلب نمایند. توجه به این نکته ضروری است که ترکه به صورت قهری پس از فوت متوفی به وراث انتقال می یاید اما تصرف در سهم الارث تا زمانی که به وصیت عمل نشده است و دیون متوفی پرداخت نشده است جایز نمی باشد.
مطالب مرتبط:
حصر وراثت چیست؟
پیش نیاز مطالبه و تصرف در سهم الارث توسط هر یک از وراث، این است که وراثت انحصاری هر یک از ورثه بر ترکه بررسی و اثبات شود که این امر در صلاحیت شورای حل اختلاف واقع در آخرین محل سکونت فرد متوفی می باشد. تأیید شورای حل اختلاف بر این امر با صدور گواهی انحصار وراثت اثبات می گردد.
برای رسیدگی به این امر لازم است با انتشار آگهی حصر وراثت از تمامی افراد مطلع خواسته شود در صورتی که وصیت نامه ای اعم از صوتی یا کتبی و … از متوفی دارند به مرجع رسیدگی اطلاع دهند. همچنین در صورتی که خود را طلبکار متوفی یا ذی نفع در ترکه متوفه می دانند باید این امر را به مرجع قضایی اطلاع دهند.
نحوه صدور گواهی انحصار وراثت
موضوع فوت باید توسط اداره ثبت احوال ثبت کامپیوتری شود و پس از ابطال شناسنامه فرد متوفی، گواهی فوت صادر می شود. در اثر فوت شخص، اموال وی به صورت قهری به ورثه منتقل می شود. وراث باید به منظور مطالبه و تصرف سهم الارث خود ضمن مراجعه به دادگاه و درخواست تعیین سهم الارث و تعین وراث، گواهی انحصار وراثت دریافت نمایند.
بنا بر ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع رسیدگی به دعاوی مربوط به ترکه و وصایای متوفی، در شورای حل اختلاف واقع در آخرین محل اقامت متوفی در ایران خواهد بود. این دعاوی ممکن است شامل اعتراض یکی از ورثه به سهم الارث باشد، یا بر حسب خطا، در صورتی که نام یک نفر در گواهی انحصار وراثت درج نشده باشد، آن فرد می تواند به این گواهی اعتراض نماید.
گواهی انحصار وراثت باید همراه با رسید دریافتی از اداره دارایی واقع در حوزه محل اقامت متوفی مبنی بر تأیید لیست دارایی های منقول و غیر منقول فرد متوفی به دادگاه ارائه شود.
مراحل کار وکیل ارث
از جمله مراحل دریافت ارث، اثبات وارثیت و تعیین سهم الارث هر یک از وراث است. پس از آن دادگاه می تواند بررسی های لازم را بر مبنای وصایای ارائه شده به دادگاه انجام داده و اقدام به صدور گواهی انحصار وراثت نماید. در صورت بروز مشکل در هر کدام از مراحل تعیین وراث و تعیین سهم الارث، وکیل ارث می تواند با ارائه مدارک و ادله کافی، به این پروسه کمک نماید.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: هدیه معتضدی
