به گزارش تیتربرتر؛ ناگهان برق قطع می‌شود! این حکایت چند روز اخیر مردم ایران شده و آنها باردیگر شاهد خاموشی‌های اعلام نشده هستند و حتی روز گذشته هم که شرکت توزیع برق استان تهران، نخستین جدول خاموشی‌های خود را منتشر کرد، بسیاری شوکه شدند چرا که قطع برق آنها با جدول همخوانی نداشت.
خیلی‌ها عصبانی شدند، بسیاری گرفتار ماندند، مشاغل دورکار، راه ارتباط آنلاین‌شان را از دست دادند، دانش‌آموزان در وسط درس و امتحان آنلاین، آفلاین شدند و آنها که بیمار به‌ویژه بیمار کرونایی داشتند، نگران از سلامت اعضای خانواده خود دعا می‌کردند که زودتر برق وصل شود.
منشأ خاموشی‌های زودهنگام چیست؟
کسری بی‌سابقه در تولید برق منجر به خاموشی‌های زودهنگام در کشور شد. متولیان وزارت نیرو از روز گذشته جداول خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده را منتشر کردند که در بازه ساعتی ۹ تا ۱۹ اعمال می‌شود. مقامات دولتی عامل اصلی در کسری تولید برق در بهار ۱۴۰۰ را استخراج غیرمجاز رمزارز‌ها می‌دانند. این در حالی است که فعالان بخش خصوصی معتقدند چالش‌های این روزهای صنعت برق و عدم توازن در تولید و مصرف، به واقعی نبودن قیمت حامل‌های انرژی برمی‌گردد.
جدول خاموشی‌های برق پایتخت روز گذشته از راه رسید. حدود دو هفته‌ای است که قطعی‌های پراکنده برق در نقاط مختلف کشور آغاز شده است. البته شرکت توانیر قصد نداشت پیش از شروع فصل تابستان جدول خاموشی را ارائه کند.اما به دلیل کسری بی‌سابقه در تولید برنامه تغییر کرد.
طبق گزارش‌های رسیده، روز شنبه در بسیاری از نقاط تهران و استان‌های شمالی کشور خاموشی‌های بیش از ۲ ساعت رخ داده است. براین اساس شرکت توزیع برق تهران، اولین لیست خاموشی‌های پایتخت را اعلام کرد. لیستی که براساس آن خاموشی‌ها بین ساعت ۹ تا ۱۹ شب در بازه دو ساعته بود.
پیش‌بینی هم می‌شود در روزها و هفته‌های آتی به دلیل کمبود ۹ هزار مگاواتی برق این روند کماکان ادامه داشته باشد. هرچند وزارت نیرو پیش‌بینی کرده است با اجرای طرح‌های مدیریت مصرف، این کمبود به ۵۵۰۰ تا ۶۰۰۰ مگاوات برسد.
رمز ارزها عامل اصلی خاموشی ها
در سال جاری با شروع زودهنگام فصل گرما،چالش‌های صنعت برق بیش از پیش نمایان شده است. معضلاتی که از نگاه فعالان بخش‌خصوصی عمدتا به عدم قیمت گذاری واقعی برق و به تبع عدم سرمایه‌گذاری در این بخش برمی‌گردد و از دید مسوولان وزارت صنعت عمدتا ناشی از فعالیت‌های رمز ارزها و حجم بارندگی‌ها است.
این روزها مسوولان توانیر دوباره برای پنهان کردن ضعف‌های مدیریتی، توپ خاموشی را در زمین رمزارز‌ها و بارندگی‌ها انداخته اند. البته در شرایط کنونی که نیروگاه‌های موجود توان تامین برق کافی را ندارند، نیروگاه‌های قدیمی برای فصل گرما آماده نیستند؛ کم آبی هم فعالیت نیروگاه‌های آبی را مختل می‌کند و استخراج غیر مجاز ارز دیجیتال، بیش از پیش به شبکه آسیب می‌زند.
پس توقف فعالیت رمز ارزها راهکار موقتی خواهد بود، همان‌طور که راهکارهایی همچون برخورد با ادارات پر مصرف راهکار اصلی نیست. چون وزارت نیرو زمان تامین برق را از دست داده و تا انجام تعمیرات نیروگاه‌های فرسوده، برای کنترل ظرفیت موجود مجبور به اجرای برنامه‌های مقطعی است.
مطالب مرتبط:
مهم‌ترین مشکل صنعت برق کشور چیست؟
سال‌هاست فعالان بخش خصوصی مهم‌ترین مشکل صنعت برق کشور را واقعی نبودن قیمت‌های آن مطرح می‌کنند اما هنوز قیمت برق از شیوه دستوری خارج نشده است.
حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران با توجه به بروز خاموشی‌های اخیر در واکاوی این موضوع می‌گوید: مهم‌ترین مشکل حوزه برق این است که هنوز قیمت‌ها واقعی نیست. باید همزمان با واقعی شدن قیمت‌ها، مسیر برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی هموار شود.
او معتقد است: قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی یکی از ابزارهای اصلاح وضعیت مصرف انرژی بوده است؛ اما بدون نگرش جامع به کلیه عوامل، نمی‌تواند موثر واقع شود؛ از این‌رو باید سرچشمه‌های اتلاف انرژی شناسایی و درنهایت اصلاح شود.
صالحی در ادامه مشکل حوزه انرژی را سرکوب قیمت‌ها، عدم توازن در تولید و مصرف و مشکلات سرمایه‌گذاری می‌خواند و معتقد است: سرکوب قیمت‌ها،عدم توازن در تولید و مصرف و مشکلات سرمایه‌گذاری آثار نامطلوبی روی اقتصاد و جامعه دارد.
او در نشستی در اتاق بازرگانی ایران می‌افزاید: تغییر قیمت‌های حامل‌های انرژی باید به‌صورت پلکانی و واقعی انجام شود؛ اتفاق‌هایی که در سال ۱۳۹۸ در حوزه بنزین افتاد، ریشه در همین بی‌توجهی‌ها داشت.
آیا تا پایان تابستان خاموشی‌ها ادامه دارد؟
ابوذر صالحی سخنگوی توانیر و مدیر روابط‌عمومی این شرکت به همشهری گفته است؛ تابستان بسیار سختی را در پیش‌رو داریم و به‌طور مشخص به‌دلیل کم‌بارشی در سال آبی 1400-1399ما شاهد این هستیم که بالغ بر 3500مگاوات از برق تولیدی نیروگاه‌های برقابی از مدار خارج شده‌اند و عملا تولید برق در این نیروگاه‌ها صورت نمی‌گیرد.
پدیده عجیب دیگر رشد مصرف بی‌سابقه برق توسط استخراج‌کنندگان غیرمجاز در خانه‌ها، شهرک‌ها و ناحیه‌های صنعتی و بخش‌های کشاورزی است که نقش تاجران خاموش برق را بر عهده‌گرفته و هم‌اکنون میزان مصرف برق آنها به 2000مگاوات هم رسیده است.
به همین دلیل است که ما با خارج شدن 3500مگاوات برق تولیدی نیروگاه‌های برقابی از مدار و مصرف غیرمجاز 2000مگاواتی استخراج غیرمجاز رمزارز مواجه شده‌ایم و علاوه بر این به‌دلیل دمای هوا، امسال زودتر از سال‌های قبل شاهد رشد مصرف برق جهت مصارف سرمایشی هستیم.
علاوه بر اینها اضافه کنید رشد مصرف برق چاه‌های آب کشاورزی را که باعث شده بین عرضه و تقاضای برق شکاف رخ دهد و نتیجه آن همین خاموشی‌هاست.
برآورد می‌شود در تابستان امسال با کمبود 7هزار مگاواتی مواجه شویم و اگر مردم بتوانند مصرف کمتری داشته باشند، خاموشی‌ها کمتر خواهد شد و صنعت برق کشور تمام تلاش خود را به‌کار گرفته تا تولید و عرضه برق را افزایش دهد تا در روزهای آینده خاموشی نداشته باشیم اما شرط آن همکاری دوطرفه مشترکان با وزارت نیرو است.
برنامه توانیر برای کنترل و کاهش میزان خاموشی‌ها چیست؟
سخنگوی توانیر می گوید: ما نیازمند همراهی و همکاری مصرف‌کنندگان به‌ویژه مشترکان برق خانگی و تجاری و اداری هستیم، البته برنامه مدیریت بار را هم اجرا کرده‌ایم به‌نحوی که اگر کشاورزان چاه‌های خود را در ساعت 13تا 17روشن نگه ندارند، برق مصرفی آنها در ساعت دیگر شبانه‌روز رایگان خواهد بود.
همین مشوق را برای صنایع و بنگاه‌های تولیدی درنظر گرفته‌ایم تا روز کاری و یا شیفت کاری خود را با روز تعطیل یا شیفت‌های کم‌بار از حیث مصرف برق جابه‌جا کنند که برای آنها هم مشوق‌های مالی بسیار خوبی درنظر گرفته‌ایم. بازهم تأکید می‌کنم که شرط عبور کم دردسر از پیک مصرف برق در تابستان 1400به رفتار مردم بستگی دارد.
اگر هر مشترک در سراسر ایران فقط یک لامپ کمتر روشن کند، میزان مصرف برق به میزان 1000مگاوات کاهش می‌یابد. الان حدود 33درصد مشترکان برق کشور خانگی و 7درصد هم مشترکان تجاری هستند و اینها هستند که می‌توانند به ما کمک کنند تا کمتر شاهد قطع برق باشیم.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: الهام خلیلی خو
