به گزارش تیتربرتر؛ یک سال پیش و در چنین روز‌هایی بازار سرمایه ایران خود را برای بی‌سابقه‌ترین رشد آماده می‌کرد و در بهار طبیعت هم به‌طور مداوم جامه سبز بر تن داشت. اما نوروز امسال ماجرا متفاوت از سال پیش است؛ این‌روز‌ها اگرچه شاخص با شیب ملایمی به سمت پایین در حرکت است، ولی تحلیلگران روز‌های چندان امیدوارکننده‌ای را پیش‌بینی نمی‌کنند، هرچند همه نگاه‌ها به سمت روند اخبار برجام و همچنین انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو نیز هست.
مردمی که بدون آموزش‌های لازم بخش زیادی از دارایی خود را وارد این بازار کردند و حالا در منفی‌های چندده‌درصدی به سر می‌برند، امیدوارند فضای انتخاباتی پیش‌رو، روند بازار را تغییر دهد تا انگیزه آن‌ها برای شرکت پرشور در انتخابات افزایش پیدا کند؛ اما تحلیلگران این بازار تمرکز خود را بر اخبار دیپلماسی و احتمال بازگشت آمریکا به برجام و همچنین روند تحریم‌ها گذاشته‌اند. بورس در ۱۴۰۰ به چه سمتی خواهد رفت و آیا می‌توان به روند روبه‌رشدی مشابه پارسال امیداور بود؟
مقصر اصلی سقوط بورس
بورس تهران یک روز منفی دیگر را ثبت کرد و این‌بار ارزش معاملات سهام نیز به کمترین سطح از ۲۱ دی ۹۸ سقوط کرد. شرایطی که سبب شده است نقدشوندگی سهام به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شود. مقصر اصلی این وضعیت نابسامان اما چیزی نیست جز دامنه نوسان. این محدودیت که در حالت متقارن نیز متهم صف‌نشینی بورس‌بازان و ناکارآیی بازار معرفی شده بود، از ۲۵ بهمن سال گذشته نامتقارن شد تا در مقابل سنگین شدن صف‌های خروج از ارزش دادوستدها کاسته شود. ن
سبت گردش پولی از زمان کاهش حد نوسان قیمت‌ها تاکنون به شدت کاهش یافته و حالا سهامداران از حق مسلم خود در به فروش رساندن سهام محروم شده‌اند.
سیاست‌گذار نیز به رغم تاکید شورای عالی بورس بر تصمیم‌گیری درخصوص افزایش دامنه نوسان، همچنان دست روی دست گذاشته و به بهانه فراهم نبودن زیرساخت‌ها، یخبندان معاملاتی را به بازار تحمیل کرده است.
این در حالی است که کارشناسان تنها راه بازگشت تعادل به گردونه معاملات بورسی را حذف یا حداقل افزایش دامنه نوسان می‌دانند.
کاهش نقدشوندگی بورس با دامنه نوسان نامتقارن
صف‌نشینی سهامداران در سمت فروش سهام همچنان ادامه دارد. روز یکشنبه شاخص کل بورس تهران با افت بیش از یک درصدی که بیشترین میزان کاهش این نماگر از 18 بهمن‌ماه99 بود، مواجه شد و در محدوده یک میلیون و 269 هزار واحد قرار گرفت.
این روزها بازار سهام شاید بیشترین آسیب را از اجرای دامنه نوسان نامتقارن پذیراست. جایی که ارزش معاملات خرد سهام به کمترین میزان در 15 ماه اخیر رسیده است و در عوض شاهد سنگین شدن صفوف فروش هستیم.
یکی از مهم‌ترین مزایای بازار سهام که آن را نسبت به دیگر گزینه‌های سرمایه‌گذاری متمایز می‌کند، قابلیت نقدشوندگی آن است. با کاهش محدوده نوسان قیمت‌ها و قفل شدن نقدینگی در صف‌های فروش سنگین اما گردش پولی این بازار نیز به شکل محسوسی کاسته شده واز زمان اجرای قانون تا اینجای کار رقم 19 درصد را نشان می‌دهد. به جرات می‌توان گفت شاید اگر این روزها کسی به جای سهام، ملک داشت با سرعت بیشتری می‌توانست آن را نقد کند.
این روزها سهامداران از حق مسلم خود یعنی فروش سهام آن هم در شرایطی که نمی‌توان چشم‌انداز روشنی از آینده این بازار داشت و در مقابل هر روز تورم، ارقام جدیدی را ثبت می‌کند، محروم شده‌اند.
قابلیت بالای نقدشوندگی در بازار سهام یکی از محرک‌هایی است که می‌توانست در این شرایط نقدینگی‌های سرگردان را جذب این بازار کند. در حال حاضر اما در کنار ابهامات موجود چه در فضای اقتصادی و چه سیاسی، دامنه نوسان نامتقارن نیز شرایط را برای بورس‌بازان سخت‌تر کرده است تا هر روز در همان دقایق نخستین پیش‌گشایش به امید رهایی یافتن از اصلاحی فرسایشی که 8 ماه است دامن بازار را گرفته، به صف‌های فروش پناه می‌برند و در پایان ساعت کاری تنها تعداد معدودی می‌توانند به هدف خود یعنی خروج از بازار سهام نائل شوند. هدفی که این روزها رویای برخی از سهامداران شده است.
در سمت مقابل نیز سرمایه‌گذارانی هستند که قیمت‌های فعلی را ارزنده می‌پندارند اما از ترس گرفتار شدن در تله نقدشوندگی، در نقش خریدار ظاهر نشده و در انتظار تغییر سیاست‌ها نشسته‌اند. متهم اصلی این شرایط اما در کنار تمام نقص‌های موجود و فقر ابزار‌ها، محدودیتی خودساخته به نام دامنه نوسان است که در همان شکل گذشته خود (مثبت و منفی 5 درصد) نیز بازار سهام کشور را ناکارآمد کرده بود و حالا نامتقارن شدن آن و کاهش کف ریزشی، قفلی بر نقدشوندگی این بازار زده و هیچ کلیدی برای آن نمی‌توان یافت.
مطالب مرتبط:
پیش‌بینی روند معاملات بورس در هفته سوم بهار ۱۴۰۰
اما این روند نزولی تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد و در هفته سوم بهار ۱۴۰۰ این بازار به چه سمتی خواهد رفت. دراین‌باره یک کارشناس بازار سرمایه با پیش‌بینی روند معاملات بورس در هفته جاری گفت: در هفته پیش‌رو شاهد معاملاتی متعادل در بازار خواهیم بود و احتمال ایجاد روند قوی در معاملات بازار ضعیف به نظر می‌رسد.
امیر‌علی امیرباقری که با ایرنا سخن می‌گفت، به روند معاملات بورس در نخستین روز‌های معاملاتی سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و افزود: در هفته‌ای که گذشت شاهد معاملات کم‌رمقی در بازار بودیم که علت آن به‌صورت سنتی برگرفته از تعطیلات نوروزی و کاهش ارزش معاملات بازار در این برهه زمانی بود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اکنون بازار سرمایه روند چندان مشخصی ندارد، گفت: در صورت وجود روندی جدی در معاملات بازار، زمینه ایجاد معاملات بهتر فراهم می‌شد و حتی در این صورت در زمانی که معاملات در بازار قدرت چندانی ندارند، رونق به معاملات بازار بازگردانده می‌شود.
او به مهم‌ترین پارامتر‌های تأثیرگذار در روند معاملات بازار سهام اشاره کرد و افزود: اکنون مهم‌ترین پارامتر تأثیرگذار بر بدنه بازار سرمایه، پارامتر ابهام است که به‌صورت مستقیم در افزایش پارامتر ریسک تأثیرگذار است؛ همین موضوع باعث شده تا حدودی خریداران و فروشندگان از انجام معاملات در بازار سهام عقب‌نشینی کنند.
امیرباقری خاطرنشان کرد: درباره مناسبات سیاسی تأثیرگذار بر بازار سهام، بحث بازگشت آمریکا به برجام و انتخابات ریاست‌جمهوری ایران مطرح است که به دلیل وجود ابهام در نتیجه این اتفاق‌ها، ریسک بازار افزایش پیدا کرده است. این کارشناس بازار سرمایه گفت: تا حدودی به‌دلیل نبود روندی غالب در بازار، سهامداران از سرمایه‌گذاری در این بازار و ورود سرمایه‌های خود به بورس خودداری می‌کنند؛ بنابراین در کوتاه‌مدت و میان‌مدت نباید در بازار انتظار روند‌های قوی مشابه روند‌های دو سال اخیر را داشته باشیم.
او ادامه داد: به لحاظ تکنیکالی در زمان ایجاد روند‌های سنگین در معاملات، بازار احتیاج به اصلاح قیمتی و زمانی پیدا می‌کند؛ به همین دلیل در کوتاه‌مدت نباید در بازار در انتظار روند‌های قوی در جهت مثبت و منفی باشیم. امیرباقری اظهار کرد: نکته‌ای که باید به آن دقت کرد، این است که سرمایه‌گذاران ممکن است در زمان تحلیل پارامتر‌های حاضر و آتی، به برخی از سهام با قیمت‌های ارزنده برخورد کنند، اما از آنجایی که با وجود ارزندگی قیمت‌ها روند قوی در بازار شکل نمی‌گیرد، شاهد ورود جریان نقدینگی در بازار نخواهیم بود.
او روند معاملات بورس در هفته جاری را مورد پیش‌بینی قرار داد و افزود: در هفته پیش‌رو شاهد معاملاتی متعادل در بازار هستیم و احتمال ایجاد روند قوی در معاملات بازار ضعیف به نظر می‌رسد.
تأثیر قرارداد با چین بر بازار سرمایه ایران چیست؟
مهم‌ترین خبر نوروز امسال ایران، امضای سند جامع همکاری 25 ساله با چین است که با نگاه‌های متفاوتی هم روبه‌رو شده و کارشناسان مختلف در روز‌های گذشته در نقد یا حمایت از این قرارداد سخن گفته‌اند. تأثیر این سند همکاری بر بازار بورس ایران هم یکی از بحث‌های جدی این‌روزهاست که کارشناسان زیادی به تأثیر مثبت این سند همکاری بر بازار بورس امیدوارند.
بهروز خدارحمی یکی از این تحلیلگران اقتصادی است که در گفتگو با «بازار» دراین‌باره گفت: با توجه به اتفاقاتی که در یک ماه پایانی سال ۹۹ رخ داد و تقریبا به این جمع‌بندی رسیده شد که هیجانی که در فروش خیلی از سهام‌ها بود، بی‌دلیل بود؛ در‌صورتی‌که سهم‌ها ارزنده بودند و زمانی که بخش قابل ملاحظه‌ای از هیجانات تخلیه شد و در روز‌های پایانی سال، ما بازار بهتری را نسبت به قبل داشتیم و به نظر می‌رسد در ادامه نیز همان روند را داشته باشیم. مضاف بر اینکه تفاهم‌نامه‌ای که با چین به امضا رسید، می‌تواند به‌عنوان یک خبر خوب در اقتصاد کشور تلقی شود و موجب گشایش‌های اقتصادی برای ما باشد.
خدارحمی گفت: متأسفانه ما در یکی، دو سال گذشته این تجربه را زیاد داشته‌ایم که خیل گسترده‌ای از سهامداران تازه‌وارد، نمی‌توانند تحلیل مناسبی از شرایط بازار و شرایط بین‌المللی داشته باشند و بعضا اخبار خوب را بد تلقی می‌کنند و اخبار بد را خوب. اما به‌صورت کلی این اتفاق می‌تواند جزء اخبار خوب بنیادی برای بازار محسوب شود و برای خیلی از صنایع گشایش ایجاد کند و امیدواریم این دو، سه پارامتر دست به دست هم دهند و بتوانیم شاهد بازار خوبی از هفته دوم فروردین باشیم.
استاد دانشگاه تربیت‌مدرس بیان کرد: نگاه کلی حاکم بر بازار این است که ما در چند ماه گذشته به‌دلیل هیجانات مفرطی که در بازار داشتیم و اگر دقیق‌تر بخواهیم بگوییم در یک سال گذشته، شاهد بودیم نیمه اول آن هیجان از جنس مثبت و خوش‌بینی بوده و در نیمه دوم آن هیجان از جنس منفی و عمدتا همراه با بدبینی بوده است و هیچ‌گاه به اخبار خوب یا بد وزن درستی نداده‌ایم و آن چیزی که به چند ماه گذشته مرتبط است، این است که اخبار خوب و بنیادی در بسیاری از نماد‌ها دیده نشد؛ به دلیل آن هیجانی که وجود داشت و اساس شاخص درستی برای ارزیابی وجود نداشت و بخش درخور توجهی از افرادی که روی روند بازار هم تأثیرگذار بودند.
خدارحمی در انتها یادآور شد: تصور می‌کنم نتیجه مجموع اتفاقاتی که افتاد، مثل محدودیت‌ها و کم و زیادکردن دامنه که البته در بلند‌مدت خوشایند نیست، ولی به ناچار این اتفاقات افتاد، این بود که هیجان در بازار کمتر شود و این هیجان کمتر موجب شود ما به جای اینکه با روند مثبت و منفی، با صف خرید و صف فروش تصمیم به خرید یا فروش بگیریم، دنبال این باشیم که به سمت تحلیل برویم و در آن زمان است که ما سراغ متغیر‌ها و اخباری شبیه به این برویم که کدام‌یک از شرکت‌ها در زیر مجموعه خود اخبار خوبی داشتند، افزایش سرمایه داشتند و کدام‌یک متأثر از نرخ برابری دلار وضعیت بهتری پیدا می‌کنند و....
امیدوارم این اتفاق افتاده باشد؛ چراکه اگر این موضوع انجام و اخبار دیده شود و به میزان اثری که دارند بر قیمت‌ها متأثر شوند، در این صورت برای خیلی از سهم‌ها اتفاق‌های خوبی رقم خواهد خورد.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: الهام خلیلی خو
