به گزارش تیتربرتر؛ توافق همکاری ۲۵ ساله ایران و چین روز گذشته امضا شد. توافق‌نامه‌ای که برخی معتقدند بر بازارهای مالی ایران اثر می‌گذارد. اما این توافق چه اثری بر بورس تهران و بازار ارز خواهد داشت؟
جزییات سند همکاری 25 ساله ایران و چین
سند جامع همکاری‌های ایران و چین، شنبه هفتم فروردین ماه ۱۴۰۰ توسط محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و وانگ یی وزیر خارجه چین امضا شد.
این که سند با عنوان رسمی «برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین» ثبت شده؛ حوزه‌های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و ... را شامل می‌شود.
وزارت امور خارجه کشور در پی امضای سند برنامه همکاری جامع ایران و چین گزاره برگی را نیز منتشر کرد که در آن شفاف‌سازی شده است:
- این سند یک نقشه راه برای همکاری‌های جامع دو کشور ایران و چین بوده و لذا حاوی هیچ قراردادی نمی‌باشد.
- در هیچ کجای سند کمی‌سازی در خصوص چشم‌انداز همکاری‌ها اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و یا راهبردی نشده است و لذا حاوی هیچ رقم و عدد خاصی از جمله در خصوص سرمایهگذاری و یا منابع مالی و پولی نمی‌باشد.
- این سند ۲۵ ساله نامگذاری شده است تا کلیت برنامه همکاری جامع دو کشور در این بازه زمانی بلندمدت دیده و پیگیری شود. بدیهی است بازه زمانی اجرای هر قرارداد دوجانبه‌ای بر اساس پیش بینی مندرج در خود قرارداد تعیین می‌شود.
- در این سند، واگذاری هیچ منطقه و یا هیچ انحصار متقابل و یا یکجانبه‌ای مطرح نبوده و لذا فاقد اعطای هرگونه حق انحصاری است.
- در این سند مدیریت، اداره و یا بهره‌برداری از هیچ منطقه و یا حوزه‌ای واگذار نشده است.
مطالب مرتبط:
قرارداد ایران و چین چه تأثیری بر بازار ارز دارد؟
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند تاثیر این همکاری، در کوتاه‌مدت هیچ اثری بر بازار ارز ایران ندارد چون دسترسی ما به منابع ارزی همچنان محدود است. اما عده دیگری معتقدند این قرارداد می‌تواند نرخ دلار را بشکند.
یکی از مهمترین مواردی که در قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین عنوان می‌شود این است که چین واردات نفت از ایران را افزایش میدهد. در شرایط کنونی که میزان صادرات نفت ایران به کمترین میزان خود رسیده، هر افزایشی در روند صادرات نفت می‌تواند منجر به ارزآوری و کاهش قیمت دلار در اقتصاد ما شود.
بر این اساس است که برخی می‌گویند این قرارداد می‌تواند منجر به کاهش قیمت دلار شود. از طرف دیگر گفته می‌شود توافق همکاری‌های اقتصادی بین چین و ایران شامل سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری پکن در تهران است. این سرمایهگذاری هم می‌تواند بر بازار ارز اثر بگذارد.
اما آنگونه که علی سعدوندی، اقتصاددان پیش از این مطرح کرده بود قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین می‌تواند بر بازار ارز تاثیر بگذارد اما در کوتاه‌مدت همچنان دسترسی ما به ارز محدود است.
به عبارتی شاید نتوان انتظار داشت که قیمت دلار بلافاصله تغییر چندانی داشته باشد. به خصوص که برخی گزارش‌ها می‌گوید بر اساس مفاد این قرارداد، چین پول حاصل از فروش نفت ایران را در قالب کالا و یوآن به ایران باز می‌‌گرداند و نه دلار و یورو. همین مساله ممکن است سبب شود که قیمت ارز در ایران تغییر محسوسی نداشته باشد.
اما برخی دیگر از کارشناسان معتقدند این قرارداد می‌تواند تاثیر زیادی بر قیمت دلار در ایران داشته باشد. از آن جمله ستار عزیزی، کارشناس اقتصادی چندی پیش در گفتگو با ایمنا گفته بود: توسعه ارتباطات اقتصادی و بین‌المللی با کشورهای توسعه یافته و دارای بنیه اقتصادی در قاره آسیا و اقیانوسیه می‌تواند بخشی از نیاز بازار آزاد ارز را تأمین کند بنابراین قرارداد ۲۵ ساله با چین، نرخ دلار را ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش میدهد.
اما نکته بسیار مهم‌تری که اکثر کارشناسان به آن اشاره می‌کنند این است که تا زمانی که FATF در ایران به نتیجه نرسد، منابع ارزی ایران امکان برگشت به کشور را ندارد و قیمت ارز تغییر محسوسی نخواهد داشت.
تأثیر توافق ایران و چین بر روند معاملات بورس
بازار سرمایه ایران در ماه‌های گذشته روند نزولی و فرسایشی داشته است. نه انتخابات آمریکا توانست اثر خاصی بر این بازار بگذارد و نه دیگر اخبار سیاسی مثبت و منفی. اما آیا توافق ۲۵ ساله ایران و چین می‌تواند بر بازار بورس اثر بگذارد؟
برخی از کارشناسان معقدند این قرارداد به سود بازار سرمایه در ایران است. به خصوص که می‌تواند بر میزان صادرات نفت و محصولات پتروشیمی ایران تاثیر مثبت بگذارد.
از آن جمله بهنام صمدی، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: این قرارداد از این جهت برای کشور ما مهم است که بخش عمده صادرات غیرنفتی ما و به ویژه محصولات پتروشیمی، فلزات اساسی و شرکت‌های معدنی مقصدش چین است.
بر این اساس این قرارداد می‌تواند بر رشد سهام شرکت‌های صادرات‌محور که عمدتا بورسی هستند تاثیر بگذارد و درآمد قابل توجهی برای آنها ایجاد کند.
پیش بینی تاثیر منفی قرارداد ایران و چین بر بازار سرمایه
اما برخی دیگر از کارشناسان معتقدند تاثیر این قرارداد منفی است. از آن جمله سید حمید میرمعینی گفته بود: این توافق به دلایل مختلف نمی‌تواند تاثیر خاصی بر بازار سرمایه بگذارد و چه بسا که این تاثیر می‌تواند منفی باشد.
اما دلیل این نگاه چیست؟ به گفته میرمحمدی، یکی از مهمترین دلایل رشد بازار سرمایه در سال ۹۹ این بود که دولت به دلیل کسری بودجه، حساب ویژه‌ای روی بورس باز کرد و از بورس حمایت کرد. همین حمایت‌ها سبب شد شاخص کل از مرز دو میلیون واحد هم عبور کند. اما اگر این توافق حاصل شود این احتمال وجود دارد که دولت بتواند از طریق فروش نفت به چین و سرمایهگذاری چینی‌ها تامین سرمایه را انجام دهد و از محدودیت‌های مالی خارج شود و دیگر به بورس توجه نکند.
دومین مولفه اثرگذار روی بازار سهام ، کاهش نرخ ارز در صورت امضای این توافق است. به گفته میرمحمدی درصورتی که ما بتوانیم به منابع درآمدی نفتی و منابع درآمدی صادراتی دست پیدا کنیم مطمئنا نرخ ارز روند نزولی به خود می‌گیرد و کاهش قیمت دلار، حداقل در کوتاه‌مدت بر بورس اثر منفی می‌گذارد.
کدام نمادهای بورسی از این توافق تاثیر می‌گیرند؟
اما نگاه دیگری که درباره این توافق وجود دارد این است که این توافق می‌تواند روی برخی از صنایع تاثیر خاصی بر جای بگذارد. اما کدام صنایع؟
به گفته علی صادقین، فعال بازار سرمایه دو دسته از صنایع از این قرارداد تاثیر مثبت می‌گیرند؛ یکی صنایع کامودیتی‌محور مانند فلزات و دیگری صنایع پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی.
به گفته این فعال بازار سرمایه بخش قابل توجهی از این قرارداد احتمالا مربوط به زیرساخت‌ها است که تقاضا برای فلزات و مواد معدنی و نهاده‌های انرژی را افزایش میدهد و بر سهام این گروه‌ها تاثیر مثبت می‌گذارد.
از طرف دیگر این قرارداد تقاضای چین برای حوزه‌های انرژی، نفت و گاز و همچنین صنایع پایین دستی از جمله پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی و شرکت‌هایی که تابع این حوزه هستند، از جمله نیروگاه‌ها را افزایش می دهد و سهام آنها رشد می‌کند.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: الهام خلیلی خو
