تیتربرتر؛ با اتمام ماه جمادی الثانی به فرا رسیدن ماه رجب نزدیک می شویم هفتمین ماه از سال هجری قمری که فضیلت های بسیاری مختص خود دارد این روز یکی از روزهای مهم تقویم می باشد.

مناسبت های مهمی از جمله میلاد امام جواد علیه السلام ، میلاد مولود کعبه حضرت علی علیه السلام و میلاد امام محمد باقر علیه السلام در این ماه اتفاق افتاده اند که بسیار عزیز و گرامی شمرده می شوند این ماه به قدری پرفضیلت است که نباید از شبها و روزهای آن غافل شد. نماز و روزه ، عبادت و نیایش ، یاد خدا در این ماه لذت خارق العاده ای دارد بنابراین انجام اعمال این ماه با نیت خالص و توجه قلبی هر انسانی را به درجه معنوی والایی می رساند.

گرچه همه زمان ها مخلوق خدا است لیکن برخى از آنها از شرافت و ویژگى خاصى برخوردار است. چنان که سه ماه رجب، شعبان و رمضان، داراى امتیاز و برجستگى ویژه اى هستند. حتی در عصر جاهلیت، مردم ماه رجب را گرامى مى داشتند.

ثواب روزه در ماه رجب از دیدگاه پیامبر اکرم

 

پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «رجب، «شهرالله الأصمّ» است، و بدان سبب آن را «اصمّ» نامیدند که هیچ ماهى به پایه عظمت آن نمى رسد، مردم زمان جاهلیت به رجب حرمت مى نهادند و آنگاه که اسلام درخشیدن گرفت، بر حرمت آن افزود. بدانید که رجب، ماه خدا شعبان، ماه من و رمضان، ماه امت من است پس هر کس یک روز از رجب را روزه بدارد، مستحقّ رضوان الهى گردد و روزه اش غضب الهى را خاموش کند و خداوند درى از درهاى جهنّم را بر او ببندد. اگر کسى به اندازه تمام زمین طلا انفاق کند، برتر از روزه یک روز آن نخواهد بود… هر گاه شب شود، دعایش مستجاب خواهد بود: یا در دنیا به او عطا خواهد شد و یا براى آخرت او ذخیره مى شود… حضرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) سپس ثواب دو، سه، چهار، پنج، تا سى روز، روزه ماه رجب را تک تک با توضیح کامل بیان فرمود».(فضائل الأشهر الثلاثه: ۲۴)

در همین زمینه امام کاظم(علیه السلام) مى فرماید: «رجب، نام نهرى در بهشت است که از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر است، بنابراین هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بدارد، خداوند از آن نهر به او خواهد نوشاند.»(اقبال الأعمال: ۶۳۵)

همچنین آن حضرت(ع) در روایت دیگرى مى فرماید: رجب، ماه عظیمى است که خداوند، اعمال نیک را در آن چند برابر مى فرماید و گناهان را در آن محو مى کند. پس هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، به اندازه مسیر یک سال از جهنّم دور و هر کس سه روز از آن ماه را روزه بدارد، بهشت بر او واجب مى شود.»(اقبال: ۶۳۴)

اعمال شب اول ماه رجب

 

شب اول ماه رجب شب شریفی است و در آن چند عمل وارد است:

اول:

چون هلال ماه را مشاهده کند بگوید: «اللّٰهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالْأَمْنِ وَالْاِیمانِ وَالسَّلامَهِ وَالْإِسْلامِ ، رَبِّی وَرَبُّکَ اللّٰهُ عَزَّوَجَلَّ»

خدایا! شروع این ماه را بر ما با ایمنی و ایمان و سلامت و اسلام قرار ده، (ای ماه) پروردگار من و تو، خدای عزتمند و پرشکوه است.

و روایت شده: رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) هنگامی‌که هلال ماه رجب را می‌دید می‌گفت: «اللّٰهُمَّ بارِکْ لَنا فِی رَجَبٍ وَشَعْبانَ ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ ، وَأَعِنَّا عَلَى الصِّیامِ ، وَالْقِیامِ ، وَحِفْظِ اللِّسانِ ، وَغَضِّ الْبَصَرِ ، وَلَا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ».

خدایا، برای ما در ماه رجب و شعبان برکت قرار ده و ما را به ماه رمضان برسان و بر روزه رمضان و بیداری شب و نگهداری زبان و فروبستن چشم کمک فرما و بهره ما را از ماه رمضان، گرسنگی و تشنگی قرار مده.

دوّم:

چنان‌که بعضی از علما فرموده‌اند غسل کند.

از رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت شده: «هرکه ماه رجب را بیاید و در اوّل و وسط و آخر آن غسل کند، پس از انجام آن مانند روزی که از مادر متولد شده بود از گناهان خود بیرون آمده و پاک می‌شود.»

سوم:

«حضرت حسین»(علیه‌السلام) را زیارت کند.

چهارم:

پس از نماز مغرب بیست رکعت نماز به‌جای آورد، به این ترتیب که: در هر رکعت پس از سوره «حمد»، «یک مرتبه» سوره «توحید» را خوانده و پس از هر دو رکعت سلام دهد تا خود و اهل و اولاد و مالش محفوظ بماند و از عذاب قبر ایمنی یابد و از صراط به‌سرعت برق بدون حسابرسی بگذرد.

پنجم:

پس از نماز عشاء دو رکعت نماز به‌جای آورد به این صورت که: در رکعت اوّل پس از سوره «حمد»، «یک مرتبه» سوره «أَلَمْ نَشْرَحْ» و «سه بار» سوره «توحید» را بخواند و در رکعت دوّم سوره «حمد» و سوره‌های «اَلَم نَشرَح» و «توحید» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَ‌بِّ الْفَلَقِ» را هرکدام «یک بار» بخواند و هنگامی‌که سلام نماز را داد «سی مرتبه» بگوید: «لَاإِلهَ إِلّا اللّٰه» و «سی مرتبه» صلوات فرستد تا حق‌تعالی همانند روزی که از مادر متولّد شده، گناهان او را بیامرزد و پاکش نماید.

ششم:

۳۰ رکعت نماز به این ترتیب که: در هر رکعت پس از سوره «حمد»، «یک مرتبه» سوره «قُلْ یٰا أَیُّهَا الْکٰافِرُونَ» و «سه مرتبه» سوره «توحید» را بخواند.

هفتم:

عملی را که شیخ در کتاب «مصباح المتهجد» ذکر کرده به‌جای آورد.

شیخ در آن کتاب فرموده: عمل شب اوّل رجب، ابوالبختری وَهَب‌بن‌ وَهَب از حضرت‌ صادق(علیه‌السلام) از پدر بزرگوارش(علیه‌السلام) از جدّش از امیرالمؤمنین(ع) روایت کرده: که برای آن حضرت خوشایند بود که خود را چهار شب در طول سال از هر کاری فارغ سازد و آن شب‌ها را به عبادت زنده بدارد و آن چهار شب عبارت‌اند از: «شب اوّل رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان».

از حضرت جواد(ع) روایت شده: که مستحب است هرکسی این دعا را در شب اوّل رجب بعد از عشاء آخر بخواند: «خدایا! از تو درخواست می‌کنم به‌حق اینکه تو فرمانروایی و بر هر کاری توانایی و هر کاری که بخواهی می‌شود، خدایا! من به تو رو می‌کنم به‌وسیله پیامبرت محمّد، پیامبر رحمت، درود خدا بر او و خاندانش، ای محمّد، ای فرستاده‌ی خدا، من برای توجه به خدای پروردگارت و پروردگارم به تو روی می‌آورم تا خدا به سبب تو حاجتم را برآورد؛ خدایا به‌حق محمّد و پیشوایان از اهل‌بیتش ـ که درود خدا بر او و بر آنان ـ حاجتم را برآور.

سپس حاجتت را از خدا بخواه.

مطالب مرتبط:

• اعمال و مناسبت های مهم ماه ربیع‌الاول
• ثواب روزه گرفتن روز اول ماه شعبان

دعاهای شب اول ماه رجب

 

علی بن حدید روایت کرده: که حضرت موسی‌بن‌جعفر(علیه‌السلام) پس از فراغت از نماز شب در حال سجده چنین می‌گفت:

لَکَ الْمَحْمَدَهُ إِنْ أَطَعْتُکَ ، وَلَکَ الْحُجَّهُ إِنْ عَصَیْتُکَ ، لَاصُنْعَ لِى وَلَا لِغَیْرِى فِى إِحْسانٍ إِلّا بِکَ ، یَا کائِنُ قَبْلَ کُلِّ شَىْءٍ ، وَیَا مُکَوِّنَ کُلِّ شَىْءٍ ، إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ .

شکر و سپاس تنها از آن توست اگر از تو اطاعت کردم و حجّت و برهان تنها از آن توست اگر تو را معصیت کردم، در نیکی کردن نه کاری از من ساخته است و نه از غیر من جز به عنایت تو، ای هستی پیش از هر چیز، ای هستی‌بخش هر چیز، تو بر هر کاری توانایی،

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْعَدِیلَهِ عِنْدَ الْمَوْتِ ، وَمِنْ شَرِّ الْمَرْجِعِ فِى الْقُبُورِ ، وَمِنَ النَّدامَهِ یَوْمَ الْآزِفَهِ ، فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَجْعَلَ عَیْشِى عِیشَهً نَقِیَّهً ، وَمِیْتَتِى مِیتَهً سَوِیَّهً ، وَمُنْقَلَبِى مُنْقَلَباً کَرِیماً غَیْرَ مُخْزٍ وَلَا فاضِحٍ؛

خدایا! از انحراف و ناباوری به هنگام مرگ و از گزند بازگشت در گورها و از پشیمانی در روز قیامت به تو پناه می‌آورم، از تو می‌خواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و قرار دهی زندگی‌ام را زندگی پاکی و مرگم را مرگی معتدل و بازگشت گاهم را بازگشت گاهی کریمانه که در آن خواری و رسوایی نباشد؛

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الْأَئِمَّهِ یَنابِیعِ الْحِکْمَهِ ، وَأُوْلِى النِّعْمَهِ ، وَمَعادِنِ الْعِصْمَهِ ، وَاعْصِمْنِى بِهِمْ مِنْ کُلِّ سُوءٍ ، وَلَا تَأْخُذْنِى عَلَىٰ غِرَّهٍ وَلَا عَلَىٰ غَفْلَهٍ ، وَلَا تَجْعَلْ عَواقِبَ أَعْمالِى حَسْرَهً ، وَارْضَ عَنِّى ، فَإِنَّ مَغْفِرَتَکَ لِلظَّالِمِینَ وَأَنَا مِنَ الظَّالِمِینَ.

خدایا! بر محمّد و خاندانش درود فرست، آن امامانی که چشمه‌های حکمت و صاحبان نعمت و ریشه‌های عصمت‌اند و مرا به وسیله آنان از هر بدی نگهدار و در حالت غرور و غفلت مگیر و سرانجام کارهایم را حسرت و اندوه قرار مده و از من راضی شو، زیرا همانا آمرزشت برای ستمکاران است و من از ستمکارانم،

اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِى مَا لَایَضُرُّکَ ، وَأَعْطِنِى مَا لَایَنْقُصُکَ ، فَإِنَّکَ الْوَسِیعُ رَحْمَتُهُ ، الْبَدِیعُ حِکْمَتُهُ ، وَأَعْطِنِى السَّعَهَ وَالدَّعَهَ ، وَالْأَمْنَ وَالصِّحَّهَ ، وَالبُّخُوعَ وَالْقُنُوعَ ، وَالشُّکْرَ وَالْمُعافاهَ وَالتَّقْوىٰ وَالصَّبْرَ وَالصِّدْقَ عَلَیْکَ وَعَلَىٰ أَوْلِیائِکَ وَالْیُسْرَ وَالشُّکْرَ ، وَاعْمُمْ بِذٰلِکَ یَا رَبِّ أَهْلِى وَوَلَدِى وَ إِخْوانِى فِیکَ وَمَنْ أَحْبَبْتُ وَأَحَبَّنِى وَوَلَدْتُ وَوَلَدَنِى مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُؤْمِنِینَ یَا رَبَّ الْعالَمِینَ.

خدایا! بر من بیامرز آنچه را به تو زیان نمی‌رساند و به من عطا کن آنچه را که کاستی‌ات ندهد، همانا رحمتت گسترده و حکمتت نوین است. خدایا! و به من مرحمت فرما: گشایش، راحتی، امنیت، سلامت، فروتنی، قناعت، سپاسگزاری، تندرستی کامل، پروا پیشگی، شکیبایی، راستی بر تو و دوستانت، آسانی، شکر و همه این‌ها را پروردگارا به خانواده و فرزند و برادران دینی‌ام و هرکه را دوست دارم و دوستم دارد و هرکه فرزندم باشد و فرزندش باشم از مسلمانان و مؤمنان عمومیت ده، ای پروردگار جهانیان.

ابن اُشَیم گفته: وقت خواندن این دعا پس از هشت رکعت نماز شب و پیش از نماز وتر است، پس از آن سه رکعت وتر را به‌جای می‌آوری چون سلام دادی، در حالتی که نشسته‌ای بگو:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى لَاتَنْفَدُ خَزائِنُهُ ، وَلَا یَخافُ آمِنُهُ ، رَبِّ إِنِ ارْتَکَبْتُ الْمَعاصِىَ فَذٰلِکَ ثِقَهٌ مِنِّى بِکَرَمِکَ ، إِنَّکَ تَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبادِکَ ، وَتَعْفُو عَنْ سَیِّئاتِهِمْ وَتَغْفِرُ الزَّلَلَ ، وَ إِنَّکَ مُجِیبٌ لِدَاعِیکَ وَمِنْهُ قَرِیبٌ ، وَأَنَا تائِبٌ إِلَیْکَ مِنَ الْخَطایا ، وَراغِبٌ إِلَیْکَ فِى تَوْفِیرِ حَظِّى مِنَ الْعَطایا ،

سپاس خدای را که خزانه‌هایش پایان نمی‌پذیرد و آن‌که را امان دهد هرگز نمی‌ترسد، پروردگارا، اگر مرتکب گناهانی شدم در اثر اطمینانم به کرم تو بود، همانا توبه بندگان را می‌پذیری و از بدی‌هایشان درمی‌گذری و لغزش‌ها را می‌آمرزی، همانا تو خواننده‌ات را اجابت می‌نمایی و به او نزدیکی و من از خطاها تنها به‌جانب تو باز می‌گردم و در کامل کردن بهره‌ام از عطاها تنها به‌سوی تو رغبت دارم،

یَا خالِقَ الْبَرایا ، یَا مُنْقِذِى مِنْ کُلِّ شَدِیدَهٍ ، یَا مُجِیرِى مِنْ کُلِّ مَحْذُورٍ ، وَفِّرْ عَلَىَّ السُّرُورَ ، وَاکْفِنِى شَرَّ عَواقِبِ الْأُمُورِ ، فَأَنْتَ اللّٰهُ عَلَىٰ نَعْمائِکَ وَجَزِیلِ عَطائِکَ مَشْکُورٌ ، وَ لِکُلِّ خَیْرٍ مَذْخُورٌ.

ای آفریننده آفریدگان، ای نجات‌بخش من از هر سختی، ای پناه من از هرچه که هراسناک گردم، خوشحالی‌ام را فراوان کن و مرا از بدفرجامی در کارها کفایت فرما، تویی خدایی که بر نعمت‌ها و عطاهای فراوانت سپاس شده و برای هر خیری ذخیره بندگانی.

و آگاه باش علما برای هر شب این ماه نماز مخصوصی ذکر کرده‌اند که مقام را گنجایش نقل آن نیست.

اعمال روز اول ماه رجب

 

روز اول ماه رجب روز شریفى است و در آن چند عمل است:

اوّل:

روزه گرفتن ؛ روایت شده: حضرت نوح(علیه‌السلام) در این روز سوار کشتی شد و به کسانی که با او بودند امر فرمود روزه بدارند؛ و هرکه در این روز، روزه بدارد، آتش دوزخ به فاصله یک سال راه از او دور می‌شود.

دوّم:

غسل کردن.

سوّم:

زیارت امام حسین(علیه‌السلام)؛ شیخ از بشیر دُهّان از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده: هرکه روز اوّل رجب حسین بن علی(علیه‌السلام) را زیارت کند بی‌تردید خدای عالم او را بیامرزد.

چهارم:

خواندن دعای طولانی و مفصّلی که سید در کتاب «اقبال» نقل کرده.

پنجم:

خواندن «نماز سلمان» به این صورت که: ده رکعت نماز گذارد، بعد از هر دو رکعت سلام دهد و در هر رکعت «یک مرتبه» سوره «حمد»، «سه مرتبه» «توحید» و «سه مرتبه» «قُلْ یٰا أَیُّهَا الْکٰافِرُونَ» را خوانده و پس از هر سلام دست‌ها را بلند کند و بگوید:

لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ ، لَهُ الْمُلْکُ ، وَلَهُ الْحَمْدُ ، یُحْیِی وَیُمِیتُ ، وَهُوَ حَیٌّ لَایَمُوتُ ، بَیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.

معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، فرمانروایی و سپاس تنها برای اوست، زنده می‌کند و می‌میراند و اوست زنده‌ای که نمی‌میرد، خیر به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.

سپس بگوید: اللّٰهُمَّ لَامانِعَ لِما أَعْطَیْتَ ، وَلَا مُعْطِیَ لِما مَنَعْتَ ، وَلَا یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ.

خدایا! از آنچه عطا کردی بازدارنده‌ای نیست و آنچه را بازداری‌دهنده‌ای ندارد و شخص کوشا را کوشش از تو بی‌نیاز نمی‌کند.

سپس دست‌ها را بر چهره خود بکشد.

و نیز در «روز نیمه ماه رجب» این نماز را با همین کیفیت بخواند، ولی پس از: «عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ» بگوید:

إِلٰهاً واحِداً أَحَداً فَرْداً صَمَداً ، لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَهً وَلَا وَلَداً.

معبود، یگانه، یکتا، فرد، مقصود نیازمند، آن‌که همسری و فرزندی نگرفته است.

و هم در «روز آخر ماه» این عمل را بجا آورد و بعد از: «عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ» بگوید:

وَصَلَّى اللّٰهُ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِینَ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ.

خدایا! بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست و جنبش و نیرویی جز به خدا نیست، خدای برتر و بزرگ.

پس دست‌ها را بر چهره خود کشیده و حاجتش را بطلبد؛ از فواید این نماز که بسیار است نباید غفلت نمود.

و آگاه باش که برای سلمان در روز اوّل ماه رجب نماز دیگری است که آن ده رکعت است: در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «سه مرتبه» خوانده شود با فضیلت بسیار که چکیده‌اش آمرزش گناهان و در امان ماندن از فتنه قبر و عذاب قیامت و سلامت یافتن از جُذام و پیسی و بیماری ذات الجنب برای خواننده آن است؛

و همچنین سید ابن طاووس برای این روز، چهار رکعت نماز نقل کرده که هرکه می‌خواهد به کتاب «اقبال» مراجعه کند؛

و در این روز، در سال پنجاه‌وهفت هجری به قولی ولادت امام باقر(علیه‌السلام) واقع شده، ولی مختار نویسنده در این مورد سوم صفر است.

پیام تبریک حلول ماه رجب

 

در ادامه مطلب گلچینی از جدیدترین اس ام اس های تبریک ماه رجب را بخوانید.

کسانی که دل درگرو محبت خدا نهاده اند،
لحظه شماری می کنند تا با ورود به ماه رجب
و بهره مندی از برکات آن، به درک فیوضات ماه عظیم شعبان موفق شوند
و پس از آن بتوانند مدال لیاقت ورود به ضیافت الهی در ماه رمضان را دریافت نمایند

*************

رجب یعنی اشک توبه در قنوت
خواندنش با نام غفار الذنوب
شعبان یعنی چشمها هم در رکوع
شرمگین از نام ستار العیوب
رمضان یعنی سر سجود و دل سجود
ذکر یارب یارب از عمق وجود

************

هلال ماه رجب! ناز کن به ماه تمام
ز یازده مه دیگر تو را سلام سلام
سلام بر تو که در دامن تو می تابد
فروغ حسن خدا از جمال چار امام
ولادت دو محمد، ولادت دو علی
کدام ماه، چنینش سعادت است و مقام؟

************

ماه رجب فصل روئیدن جوانه های عاشقانه زیستن
و ماه شست و شوی دل و جان از زنگارهای گناه و غفلت،
و آماده شدن برای ورود به ضیافت الله اعظم است.
حلول ماه مبارک رجب، مبارک باد.

************

ماه رجب ماه هنی آمده / بعثت شیرین نبی آمده
شاد شو ای شیعه دوباره که چون / ماه ولادت علی آمده ...

************

ماه رجب، رشته پیوند از پا فتادگان طریق دوست با اوست
حلول ماه مبارک رجب، مبارک باد.

************

ماه رجب آمده در های آسمان را برای پذیرش تضرع های
عاشقانه بندگانِ ذات اقدس الهی می گشایند، نگاهت به آسمان باشد.
التماس دعا

************

فرا رسیدن ماه رجب ، ماه نیایش و روزهای بارش چشم های خاکیان
بر شما آسمانیان مبارک باد و التماس دعا در لحظات قشنگ خلوتتان

************

رجب آمد رجب آمد
رجب از بهر من آمد
این رجب چه مهربونه
برام از خدا می خونه

************

دیباچه ی عشق و عاشقی باز شود
دلها همه آماده ی پرواز شود
با بوی معطر ماه رجب
شور و شعف خدایی آغاز شود

************

اگر فنجانی کوچک زیر باران نگه دارید،به اندازه ی
همان فنجان به شما می رسد اگر کاسه ی بزرگی
نگاه دارید به همان اندازه در آن آب جمع می شود!
چه ظرفی زیر باران الهی قرار داده اید؟

************

دل را ز علی اگر بگیرم چه کنم
بی مهر علی اگر بمیرم چه کنم
فردا که کسی را به کسی کاری نیست
دامان علی اگر نگیرم چه کنم

 

آنچه دیگران می خوانند:

• اعمال روز اربعین+زیارت نامه
• نحوه انجام اعمال روز عرفه و عید قربان در قرنطینه خانگی

گردآورنده: الهام خلیلی خو