به گزارش تیتربرتر؛ نشست غیررسمی وزرای امور خارجه ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به مدت دو و نیم ساعت با حضور «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته برگزار و در پایان آن بیانیه‌ای مشترک صادر شد.
در این بیانیه وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۴ به همراه مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن تأکید بر تعهدشان برای حفظ برجام، اعلام کردند قطعنامه ٢٢٣١ همچنان کاملا لازم‌الاجراست.
جزییات نشست وزرای خارجه ایران و ۱+۴
روز گذشته نشست غیررسمی وزرای خارجه عضو برجام (ایران، چین، روسیه، فرانسه، انگلیس، اتحادیه اروپا و آلمان) برگزار شد. درباره اتفاقات این نشست جزییات زیادی منتشر نشده است، با این حال برخی رسانه‌های غربی می‌گویند اروپا از طرح پیش شرط بر سر احیای برجام صرف نظر کرده است.
در نشست روز گذشته بیانیه ای 5 بندی صادر شد و وزرای خارجه تاکید کردند که توافق هسته ای را حفط کنند.
این بیانیه پنج بند دارد که به این شرح است:
- نشست وزرای خارجه سه دولت / اتحادیه اروپایی + دو (چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، بریتانیا، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجه و سیاست امنیتی) و جمهوری اسلامی ایران، اعضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، در روز٢١ دسامبر ٢٠٢٠ (١ دی ١٣٩٩) به صورت مجازی برگزار شد. این نشست به ریاست آقای جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه برگزار شد.
- اعضای برجام ضمن تاکید دوباره بر تعهدشان جهت حفظ توافق، تلاش‌هایشان در این راستا را تصریح کردند. آنها تداوم ضرورت اجرای کامل و موثر برجام توسط همه طرف‌ها و پرداختن به چالش‌های کنونی اجرای [برجام]، از جمله در زمینه عدم اشاعه هسته‌ای و تعهدات رفع تحریمی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
- وزرا بر اهمیت نقش آژانس به عنوان تنها سازمان بین‌المللی مستقل و بیطرف که از طرف شورای امنیت سازمان ملل متحد ماموریت یافته تا بر اجرای تعهدات عدم اشاعه هسته‌ای ذیل برجام نظارت و آنها را راستی آزمایی کند، تاکید کردند. آنها بر اهمیت تداوم همکاری توأم با حسن نیت با آژانس تاکید کردند.
- وزرای خارجه خاطرنشان کردند برجام، که توسط قطعنامه ٢٢٣١ (٢٠١۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید شده، همچنان به عنوان عنصری کلیدی در نظام عدم اشاعه هسته‌ای جهانی و یک دستاورد مهم دیپلماسی چند جانبه است که در صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی نقش دارد. وزرا بار دیگر بر تاسف عمیق خود از خروج ایالات متحده از توافق تاکید کردند. آنها تاکید کردند که قطعنامه ٢٢٣١ همچنان کاملا لازم الاجرا است.
- وزرا توافق کردند که به گفت‌وگو برای تضمین اجرای کامل برجام توسط تمامی طرف‌ها ادامه دهند. وزرا دورنمای یک بازگشت محتمل ایالات متحده به برجام را مورد توجه قرار دادند و بر آمادگی خود برای پرداختن به این موضوع با نگاهی مثبت و در یک تلاش مشترک تاکید داشتند.
پیش از این معاونان و مدیران سیاسی وزارت خارجه‌های ایران و گروه مذکور روز چهارشنبه ۲۶ آذر ماه در نشست کمیسیون مشترک برجام برای برگزاری این نشست توافق کرده بودند. روز چهارشنبه هلگا اشمید هماهنگ کننده کمیسیون مشترک در بیانیه ای اعلام کرد «مشارکت کنندگان در خصوص برگزاری یک نشست غیررسمی وزاری امور خارجه دولت‌های عضو برجام در تاریخ اول دی ۱۳۹۹ (دوشنبه/ ۲۱ دسامبر) به صورت ویدئو کنفرانس، توافق کردند.»
بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز قبل از این نشست هدف از تشکیل آن را تأکید مجدد طرفین بر لزوم حفظ برجام توصیف کرد.
مطالب مرتبط:
توصیه به حفظ برجام
دومینیک راب وزیر خارجه انگلیس بعد از نشست غیررسمی مجازی وزرای خارجه ایران و ۴+۱ (انگلیس، فرانسه، آلمان، چین، روسیه)، در توییتی توسعه برنامه هسته‌ای ایران را مانع پیشرفت در ارتباط با برجام دانست.
او در این توییت نوشت: امروز با اعضای برجام دیدار داشتم و در این دیدار به وضوح روشن کردم که ایران نباید توسعه برنامه هسته‌ای خود را که اخیرا اعلام کرد، اجرایی کند. انجام چنین کاری فرصت‌های پیشرفت را که امیدواریم در سال ۲۰۲۱ شاهد آن باشیم، تضعیف می‌کند.
هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان هم بعد از نشست غیررسمی مجازی وزرای خارجه ایران و ۱+۴ بدون اشاره به عدم پایبندی کشورهای اروپایی به تعهداتشان ذیل برجام از ایران خواست تا برای حفظ برجام اقدامی انجام دهد.
وزیر خارجه آلمان در این خصوص از ایران درخواست کرد که آخرین فرصت برای نجات برجام را از دست ندهد.
وزیر خارجه آلمان سپس از ایران خواست تا از هرگونه گام‌های تاکتیکی که شرایط را برای جو بایدن به منظور لغو تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام سخت می‌کند، بپرهیزد.
هایکو ماس با تأکید بر لزوم همکاری ایران برای حفظ برجام، ادامه داد: «به منظور امکانپذیر شدن روابط حسنه با آمریکا در دوران (ریاست‌جمهوری) بایدن، نباید دیگر شاهد نمایش‌های تاکتیکی این چنینی باشیم که اخیراً بارها شاهد آن بوده‌ایم. این فرصت که آخرین شانس است، نباید از دست برود».
هایکو ماس بار دیگر به اقدام ایران در نصب سانتریفیوژ‌های پیشرفته در نطنز واکنش نشان داد و آن را نشانه‌ای از عدم پایبندی به تعهدات برجامی توصیف کرد.
این دیپلمات آلمانی در ادامه به تمایل «جو بایدن» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برای پیوستن به برجام اشاره کرد و گفت: «بایدن گفته است که در صورت پایبندی ایران به تعهداتش، به توافق هسته‌ای بازمی‌گردد».
واکنش ظریف به نتیجه گفت‌وگوی برجامی با سه کشور اروپایی
«محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در یک رشته توییت در حساب کاربری‌اش در توییتر خلاصه‌ای از گفت‌وگوهای برجامی خود با سه کشور اروپایی را ارائه کرد.
او نوشت: «در نشست وزرای خارجه کشورهای باقی‌مانده در برجام من تأکید کردم: ۱- این آخرین فرصت برای سه کشور اروپایی/اتحادیه اروپا است که برجام را نجات دهند. ۲- داده‌های مربوط به حجم مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا بین ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ ثابت می‌کند که تروئیکای اروپا/اتحادیه اروپا تعهدات برجامی‌شان را نقض کردند. ۳- تروئیکای اروپا همانند آمریکا برای وارد آوردن خسارات جبران‌ناپذیر به ایرانی‌ها مقصر است.»
ظریف در پیامی دیگر با اشاره به برخی اظهارات از سوی کشورهای غربی در خصوص لزوم مذاکره بر سر چارچوب‌های زمانی برجام گفت: «۴- تقویم زمانی برجام از این توافق جدایی‌پذیر نیست. مذاکره مجدد منتفی است. ۵- تسلیحات و بحران‌های منطقه ما اصولاً از آمریکا و سه کشور اروپایی وارد می‌شوند ولی ما به صورت جمعی تصمیم گرفتیم این موضوعات را [از مذاکرات] کنار بگذاریم. ۶- «کشورهای دموکراتیک» نمی‌توانند از ما بخواهند مصوبه مجلس را نقض کنیم.»
وزیر خارجه ایران در آخرین پیامش نوشته است: «و آخرین مورد که البته کم‌اهمیت‌تر از بقیه نیست: ۷- همه طرف‌ها باید به پایبندی عملی به برجام برگردندند. بعد از آنکه آمریکا/تروئیکای اروپا به وظایفشان عمل کنند، ایران به سرعت تدابیر اصلاحی اتخاذ‌شده در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا را به عقب برخواهد برگرداند. مردم ایران باید اثرات رفع تحریم‌ها را احساس کنند.»
صرف نظر کردن اروپا از پیش‌شرط احیای برجام
در همین راستا روزنامه گاردین در گزارشی نوشت: " طرف‌های اروپایی برجام توافق کرده‌اند که در راستای آنچه «تسهیل احیای برجام» خوانده شده است، از شروط قبلی خود مبنی بر اضافه شدن بندهای جدید به برجام و تغییر زمان‌بندی برجام (مشخصاً در خصوص بندهای موسوم به بندهای غروب) موقتاً صرف‌نظر کنند."
بر اساس گزارش گاردین، وزرای خارجه تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) توافق کرده‌اند که پیش‌شرط تازه‌ای بر سر راه احیای توافق هسته‌ای ایران قرار ندهند، چرا که معتقدند تهران و واشنگتن باید قادر باشند بدون اینکه در برهه کنونی صحبتی از تقویت یا تمدید برجام مطرح شود، اجرای کامل تعهدات خود ذیل برجام را از سر گیرند.
به نوشته روزنامه گاردین، انگلیس باور دارد که تا زمان شکل گیری پیشرفت قابل توجه از سوی آمریکا و ایران برای پایبندی به توافق، مساله تعمیم توافق نباید مطرح شود. دومینیک راب وزیر خارجه انگلیس گفت مهم است که ایران به سمت کاهش تعهدات خود در توافق حرکت نکند.
براساس این گزارش یک دیپلمات ارشد اروپایی در خصوص نشست مجازی وزرای خارجه کشورهای عضو برجام که وزرای خارجه تروئیکای اروپایی به همراه وزرای خارجه روسیه، چین و ایران در آن حضور داشتند، به گاردین گفت: «همه کسانی که در نشست حاضر بودند، درباره ضرورت حفظ توافق و قانع کردن ایالات متحده برای بازگشت به توافق بدون هیچ پیش‌شرطی و بدون اینکه صحبتی از اضافه کردن بندهای بیشتر به توافق مطرح باشد، توافق داشتند.»
او افزود: «اگر ما می‌خواهیم که ایران به اجرای کامل تعهداتش بازگردد، آن‌گاه باید مزایای اقتصادی که قولش را [به ایران] داده بودیم، محقق کنیم. امروز تجارت میان کشورهای اروپایی و ایران کمتر از دوران قبل از توافق [برجام] است.»
گاردین تاکید کرد: "عدم درخواست اروپا از ایران برای پذیرش اصول یک توافق جدید در این مرحله شاید احیای نسبتا سریع توافق هسته ای را آسانتر کند."
پیشتر کشورهای اروپایی به ویژه آلمان خواستار آن شده بودند که مذاکرات تازه ای در برجام آغاز شود و موارد جدیدی به توافق اضافه گردد. اروپا در ماه های اخیر بر سر مسائل حقوق بشر، بحث موشکی و فعالیت های منطقه ای ایران حساسیت بیشتری نشان داده است.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند؛
