تیتربرتر: استان سیستان و بلوچستان از مناطق بسیار حاصلخیز ایران است که دارای آب و هوای جذاب با مردمانی خونگرم است، این منطقه از ایران غذاهای سنتی جالبی دارد که با فرهنگ و سنت آنها خو گرفته است.

دستور پخت تباهگ

قدمت تباهگ در سیستان و بلوچستان به چند قرن می‌رسد. این غذا در اصل، یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین غذاهای مردم بلوچستان است. در زمان‌های دور که امکان نگهداری طولانی‌مدت گوشت به دلیل نبود برق و تجهیزاتی چون یخچال و فریزر فراهم نبود، مردم این منطقه گوشت گوسفندهایی که در اعیاد بخصوص در عید فطر و عید قربان سر می‌بریدند را نمک سود کرده و در آفتاب خشک می‌کردند تا بتوانند مدت بیشتری آن را نگه دارند.

در این تکنیک، قصابان ماهر پس از ذبح گوسفند، گوشت آن را به صورت ورقه‌های نازکی برش می‌دادند. سپس گوشت را با نمک و پودر انار می‌پوشانند. این گوشت‌ها را معمولا برای ۱۰ روز در فضای باز و زیر نور تابش آفتاب قرار می‌دادند تا خشک شوند.  آن‌ها همچنین برای اینکه از نفوذ گرد و غبار و حمله مگس‌ها به گوشت جلوگیری کنند، یک پارچه نازک توری را روی آن‌ها می‌گذاشتند. گوشت، پس از آماده شدن در مشک نگهداری می‌شد. پودر انار از کوبیدن یا چرخ‌کردن دانه‌های انار خشک‌شده درست می‌شود و در زبان محلی به آن، انار دانَگ می‌گویند.

امروزه نیز با وجود یخچال و فریزر، اهالی خونگرم و دوست‌داشتنی بلوچستان، تباهگ را با همان روش سنتی که از مادران خود یاد گرفته‌اند، درست می‌کنند. طعم فوق‌العاده و دلچسب تباهگ سبب شده است تا این غذای سنتی کماکان جایگاه خود را در سفره مردمان بلوچ حفظ کند. در ادامه با ما همراه باشید تا طرز تهیه تباهگ و پلو بلوچی را یاد بگیرید و با طبخ آن در منزل، جشنی از مزه‌های بلوچی را به راه بیندازید.

مواد لازم برای پخت تباهگ:

• گوشت تباهگ به مقدار لازم
• نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
• روغن سرخ‌کردنی به مقدار لازم

طرز تهیه تباهگ:

گوشت تباهگ را به همراه نمک، فلفل سیاه و مقداری آب در قابلمه‌ای مناسب بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا به جوش بیاید.پس از یک ساعت جوشیدن و نرم شدن گوشت، آن را داخل یک صافی بریزید و آب آن را جدا کنید.

روغن را در یک ماهیتابه بریزید و روی شعله گاز بگذارید تا روغن داغ شود. سپس گوشت نرم‌شده تباهگ را در روغن بریزید و کمی آن را تفت دهید.تباهگ شما آماده است. شما می‌توانید آن را با برنج پخته‌شده با آب گوشت یا برنج زعفرانی سرو کنید یا برای طبخ پلو بلوچی از آن استفاده کنید.

مطالب مرتبط:

• دستور پخت سه غذای سنتی خوشمزه ایلام
• دستور پخت سه غذای سنتی خوشمزه مازندران

دستور پخت خورش دوغ پای

خورش دوغ پای یا خورش قیمه سیستانی، یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین انواع خورش‌های استان سیستان و بلوچستان می‌باشد. این خورش زاهدان کمی شبیه به خورش قیمه است، اما دوغ محلی استفاده شده برای طبخ این غذا، طعم و عطر این خورش را کاملا متفاوت خواهد کرد. کمترین مزیت و فایده مصرف دوغ مربوط به تامین کلسیم بدن می‌باشد که باعث استحکام استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان خواهد شد.

در واقع دوغ حاوی مواد معدنی، چون ویتامین‌های گروه B، پروتئین، کلسیم، فسفر، گوگرد، اسید‌های آمینه و… بوده که برای حفظ سلامتی بدن و پیشگیری از بیماری‌ها بسیار مفید می‌باشد. همچنین به دلیل کمتر بودن میزان لاکتوز در دوغ در مقایسه با شیر، این امر باعث رفع حساسیت‌های معده برخی از افراد خواهد شد و مشکلی را رخ نخواهد داد.

مواد لازم برای پخت خورش دوغ پای:

1. گوشت گوساله: ۳۰۰ گرم
2. لپه: ۵۰ گرم
3. دوغ: ۱۰۰ گرم
4. پیاز متوسط: ۱ عدد
5. رب گوجه فرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
6. روغن: ۳ قاشق غذاخوری
7. آب: ۳ لیوان
8. نمک، زردچوبه، زعفران و فلفل سیاه: به مقدار لازم

طرز تهیه خورش دوغ پای:

پیاز را نگینی خرد و در قابلمه با روغن کمی تفت دهید.سپس گوشت‌های خرد شده را نیز به ظرف اضافه و مواد را تفت دهید.لپه‌ها را بشویید و به همراه رب به مواد افزوده و کمی تفت دهید.آب و دوغ را نیز افزوده و مواد را مخلوط کنید.در مرحله پایانی می‌توانید ادویه جات را نیز اضافه نمایید.

دستور پخت تنورچه یا ترونچه

تنورچه یا ترونچه یکی از غذاهای محلی سرزمین پر رمز و راز خوراک یعنی بلوچستان است. در مطلب آشپزی مردم سیستان و بلوچستان به خوراک‌های این خطه اشاراتی شد؛ فرهنگ غذایی جنوب استان سیستان و بلوچستان بسیار وابسته به نوع معیشت آنان یعنی دامپروری است. از این رو بسیاری از غذاهای محلی آنان از گوشت دام تهیه می‌شود. تنورچه یقینا یکی از معروف‌ترین خوراک‌های بلوچی است که علاوه بر طعم شگفت انگیز می‌تواند هر کسی را که درباره غذاهای محلی بلوچستان اطلاعاتی ندارد، عاشق غذاهای آنان کند. همان طور که از اسم آن پیداست، خوراکی است که در تنور پخته می‌شود. شیوه پخت آن به دو روش است که در ادامه به معرفی روش‌های پخت تنورچه می‌پردازیم.

روش اول پخت تنورچه یا ترونچه:

در روش اول قطعات بزرگ گوشت گوسفند را به سیخ می‌کشند. پس از ذبح کردن گوسفند، گوشت آن را به قطعات بزرگ تقسیم می‌کنند و درون سیخ‌هایی از جنس چوب نخل می‌کشند. سپس سیخ‌ها را درون تنوری که زغال آن کاملا داغ است می‌گذارند. اگر بخواهند کبابی آبدار و به اصطلاح بخارپز شده داشته باشند، ظرفی از آب را درون تنور روی زغال‌ها گذاشته و سیخ‌ها را بصورت ایستاده دور تا دور ظرف می‌چینند. درب تنور را بسته و روی آن با کاهگل می‌بندند. (این تنورها همانند بسیاری از تنورها از پایین خروجی جریان هوا دارد) در این حالت تنورچه بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت زمان لازم دارد تا پخته شود.

روش دوم پخت تنورچه یا ترونچ:

در این روش یک گوسفند کامل را ذبح نموده، پاک کرده و درون شکم آن را خالی می‌کنند. (گوسفند باید به اندازه تنور باشد) سپس دست و پا و شکم آن را بسته و به صورت آویزان درون تنور قرار می‌دهند. در ادامه درب تنور را کاملا بسته و به مدت یک ساعت اجازه می‌دهند تا کاملا پخته شود. معمولا تنورچه را با نان یا چلو ساده میل می‌کنند.

گردآورنده:فرحان مرادی

آنچه دیگران میخوانند:

• دستور پخت سه غذای کاشانی خوشمزه
• دستور پخت سه غذای محلی بیرجند