به گزارش تیتربرتر؛ قیمت دلار در روزهای اخیر جابه‌جایی‌های زیادی را تجربه کرده است. در یک روز تا کف ۲۳ هزار تومانی افت کرد و در روزی دیگر تا سقف ۲۸ هزار تومانی پرواز کرد. تمام این اتفاقات هم در کمتر از یک هفته به ثبت رسیده است.
خطر چنین نوساناتی و ضرر و سود‌های سنگین موجب شده است که بخشی از معامله‌گران بزرگ بازار ترجیح دهند در شرایط کنونی اقدام به خرید و فروش نکنند. از نگاه آنها، بازار تا زمانی که به ثبات و محدوده مشخصی نرسد، با ریسک زیادی برای فعالیت کردن مواجه است. معامله‌گران بزرگ در این شرایط بیشتر نظاره‌گر و تماشاچی وقایع بازار شده‌اند.
برخی معامله‌گران تصور می‌کنند، رشد بیشتر دلار زمینه یک ریزش دیگر را فراهم می‌کند، چرا که به متضرران فرصت می‌دهد، دلار‌های بالا خرید خود را خالی کنند. در آن سو، معامله‌گران برای کاهش زیاد قیمت‌ها هم دلیل جدی پیدا نکرده‌اند.
بنابر نوشته دنیای اقتصاد؛ وظیفه سیاست‌گذار در زمانی که رفت و برگشت قیمت‌ها زیاد شده است، این است که به مرور وضعیت ثبات را بر بازار حکمفرما کند و قیمت را به یک دامنه کم‌نوسان هدایت کند. سیاست‌گذار باید دقت کند، در صورتی که بار دیگر روند افزایشی در بازار ارز غالب شود، احتمال دارد که معامله‌گران بزرگ و افراد عادی بار دیگر وارد گود معاملاتی شوند.
اما چرا نرخ دلار بار دیگر روندی صعودی در پیش گرفت و بانک مرکزی در این میان چه باید بکند؟
افزایش دوباره نرخ‌ها در بازار ارز
روز سه‌شنبه، با اینکه بازار حداقل تا ساعت ۴ بعدازظهر نسبت به روزهای قبل کم‌نوسان‌تر بود، ولی باز هم تغییرات شدیدی رقم خورد. دلار که در حوالی ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان در روز دوشنبه به کار خود پایان داده بود، روز سه‌شنبه را بالای ۲۸هزار تومان آغاز کرد! یعنی فاصله قیمت بسته شده با قیمت بازگشایی بازار به حدود هزار و ۵۰۰ تومان می‌رسید.
بر اساس صحبت‌های فعالان، از ساعت ۴ بعدازظهر روز دوشنبه، نوسان‌گیران در معاملات پشت خطی خریدار شدند و توانستند تا انتهای شب قیمت را تا ۲۷هزار و ۷۰۰ هم بالا ببرند. چنین افزایشی موجب شد در ابتدای روز کمتر معامله‌گری حاضر باشد زیر مرز ۲۸ هزار تومانی اقدام به فروش دلار کند. برخی از بازیگران ارزی عنوان می‌کردند، علت چنین نوسان افزایشی در بازار این بود که نوسان‌گیران پیرامون تغییر وزیر دفاع آمریکا و تهدید‌های دونالد ترامپ جوسازی زیادی انجام دادند. پس از شروع افزایشی بازار، به تدریج فروش‌ها زیاد شد و قیمت حتی تا محدوده ۲۷ هزار و ۲۰۰ تومان هم عقب نشست.
با این حال، در ادامه بازار باز هم نوسانی شد و درنهایت حدود ساعت ۴ بعدازظهر در محدوده ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان آرام گرفت که هزار تومان بیشتر از روز دوشنبه بود.
مطالب مرتبط:
روزهای اخیر متعلق به سوداگران و نوسان‌گیران بوده است. آنها طی یک روز می‌توانستند از تغییرات قیمتی سود‌های سنگینی به دست آورند، بدون اینکه به‌طور مشخص بخواهند روی داشتن ریال یا دلار حساب باز کنند.
در واقع برای آنها مهم نیست که روند آتی قیمت به چه شکل خواهد بود. آنها می‌خواهند در روز‌هایی که بازار خبری شده است، بیشترین سود را با جوسازی‌های روانی به دست آورند. برندگان دوم این روز‌ها معامله‌گرانی هستند که در نرخ‌های بالا اقدام به خرید کرده بودند.
سرنوشت دلار در روزهای آینده
با وجود روند افزایشی دلار در دو روز گذشته، برخی از فعالان اعتقاد داشتند که سرعت رشد قیمت دلار با همین شدت ادامه پیدا نخواهد کرد و بازار ممکن است با هر خبر مثبتی، ریزش دوباره‌ای را تجربه کند. از نگاه این گروه، قیمت دلار بیشتر تحت‌تاثیر اخبار سیاسی جابه‌جا می‌شود و با توجه به جو روانی بازار، خبرهای مثبت می‌توانند ریزش‌های جدیدی را ایجاد کنند.
در چنین شرایطی، نقش بازارساز بسیار اهمیت دارد که با تنظیم انتظارات بتواند مانع از وقوع نوسانات شدید در بازار شود. بازار تا زمانی که پرنوسان باشد، نوسان‌گیران از وسوسه حضور در آن دست نخواهند کشید. تنها ثبات قیمت‌هاست که به تدریج سفته‌بازان و نوسان‌گیران را از بازار خارج می‌کند. کاهش‌ها و افزایش‌های شدید بازار، سد راه ثبات در بازار هستند و موجب می‌شوند که توجه افراد مرتب به سوی این بازارها معطوف شود.
در این میان، برخی تحلیلگران عنوان می‌کنند، درست است که افزایش سرعت رشد نقدینگی در بالا رفتن قیمت دلار موثر است؛ با این حال، اگر سمت و سوی انتظارات تغییر پیدا کند، اثر رشد نقدینگی هم با سرعت کمتری به بازارها منتقل می‌شود. در واقع در صورتی که فشارهای حداکثری کاهش پیدا کند و فروش نفت ایران از سر گرفته شود، انتظار می‌رود که قیمت دلار نتواند به راحتی در سطوح فعلی باقی بماند. با این حال، ادامه فشارها و تحریم‌ها، می‌تواند کشور را از لحاظ ارزی تحت فشار بیشتری قرار دهد. در این میان، گروهی از تحلیلگران باور دارند که با اصلاحات اقتصادی هم می‌توان مانع از اثرگذاری بیشتر تحریم‌ها بر نرخ ارز شد.
گروهی از تحلیلگران هم برای رشد قیمت دلار در روزهای اخیر به عوامل بنیادی دیگری اشاره کرده‌اند. بنابر نوشته اقتصاد نیوز، عامل نخست، افزایش تقاضای تجاری برای دلار است. با اینکه سطح عرضه دلار در سامانه نیما طی هفته جاری، با رشد قابل‌توجهی نسبت به هفته گذشته مواجه شده، اما نرخ فروش حواله دلار از 25 هزار تومان پایین‌تر نیامده است. این یعنی، سطح تقاضا در این سامانه به اوج خود رسیده است. یک دلیل هم می‌تواند این باشد که به دلیل انتظار گشایش در آینده میان‌مدت، تقاضای وارداتی برای کالاهای اولیه تولید، شدت گرفته است. علاوه بر این، برخی آزادی واردات بدون انتقال ارز را نیز مزید بر علت می‌دانند تا تقاضای تجاری را در این شرایط افزایش دهد.
پیش‌بینی سقوط نرخ دلار تا قیمت واقعی
احسان سلطانی اقتصاددان در گفتگو با فرارو در این باره گفت: پیش از این به دلیل تهدید‌های هر روزه ترامپ و اعمال تحریم‌ها و به راه انداختن پروژه ترامپ هراسی با افزایش نرخ دلار مواجه بودیم. هرچند تحریم‌های ترامپ در آخر کار دیگر به آن صورت تأثیری بر وضعیت ما نداشت، ولی وسیله عده‌ای شده بود که بخواهند با آن نرخ دلار را همین طور با سفته‌بازی و نوسان گیری بالا ببرند. با توجه به جوی که شکل داده بودند و صحبت از قیمت‌های نجومی که می‌کردند بخشی از مردم شروع به خرید دلار و احتکار آن کردند. متأسفانه حتی صادرکنندگان هم از برگرداندن ارز امتناع می‌کردند. در این وضع بازار به خاطر جو روانی و تقاضای غیر مصرفی با کمبود دلار مواجه شده بود.
وی ادامه داد: متأسفانه کسانی که دلار را در اختیار دارند با احتکار دلار و عدم عرضه آن به بازار و یا هر عملیات دیگری نرخ دلار را بطور مصنوعی و غیرواقعی بالا بردند. نرخ واقعی دلار را اگر بخواهیم حساب کنیم باید ۱۲ هزار تومان باشد نه ۲۸ هزار تومان.
این کارشناس عنوان کرد: پس از انتخاب جو بایدن جو روانی بازار شکسته شد و نرخ دلار روند کاهشی در پیش گرفت، اما دوباره این روند صعودی شد، چون کسانی که دلار دستشان است از سفته‌بازان و نوسان گیر‌ها و بخشی از صادرکنندگان شروع به مداخله در بازار کردند. بانک مرکزی هم متأسفانه از دو سه سال پیش اعلام کرده است که ما همه‌چیز را به بازار سپردیم و فرایند طبیعی خودش نرخ را تعیین می‌کند. اما قطعاً تجربه این دو سه سال نشان داد که فرایند بازاری وجود ندارد. غیر از اینکه عده‌ای که دلار دستشان است بخواهند به قیمت بالاتری آن را بفروشند. قطعاً این‌جا دولت و بانک مرکزی باید وارد عمل بشوند.
این اقتصاددان ادامه داد: خصولتی‌ها در افزایش نرخ دلار نقش دارند. چون ۶۰ درصد منابع ارزی ما برای خصولتی‌هاست. با مداخله این‌ها و بانک‌های خصوصی و همکاری یک عده‌ای شاهد افزایش دوباره نرخ دلار هستیم. اقتصاد ایران یک سه ضلعی آهنین دارد. عده‌ای در مجلس که نمایندگان وابسته به خصولتی‌ها هستند. عده‌ای هم در دولت و یک عده دیگر هم در اتاق‌های بازرگانی. این‌ها از یک طرف می‌گویند دلار نیست. چون ارز برنمی‌گردد پس این چه صادراتی است؟ طبق محاسبات ما، مال جین این شرکت‌های خصولتی دو سه سال پیش قبل از افزایش نرخ دلار، ۱۰ درصد بوده، اما الان به ۳۰ تا ۵۰ درصد رسیده است. وقتی حاشیه سود بالا دارند می‌توانند دلار را عرضه نکنند.
سلطانی بیان کرد: از طرف دیگر، این اقتصاد‌های خصولتی ارز‌شان را وارد بازار نمی‌کنند. هزینه خود را هم از بانک‌های خصوصی که به آنها وابسته هستند وام می‌گیرند. این بانک‌های خصوصی بهره‌ای که از این‌ها می‌گیرد حسب قانون جزو مالیات این شرکت‌ها است. ببینید چقدر مسخره است. شرکت از بانک‌های خصوصی وام می‌گیرد این وام‌ها جزو هزینه‌های حساب نمی‌شود و مالیات نمی‌دهد. از طرف دیگر هم دلار را آزاد می‌فروشد. اینطوری یک حلقه‌ای از فساد پیرامون ارز این شرکت‌های خصولتی شکل گرفته است و مردم دارند غارت می‌شوند.
سلطانی گفت: در هر صورت نرخ دلار کاهش پیدا می‌کند، چون این نرخ‌ها واقعی نیست. این‌ها دارند حداکثر سعی‌شان را می‌کنند تا جایی‌که می‌توانند سود بکنند. افزایش نرخ ارز یک بهانه‌ای شده برای گرانی همه چیز از دارو بگیر تا زندگی مردم تا وسیله زندگی مردم الان مردم گرفتار حرف زور شدند. در سایه دلار گران همه چیز را گران می‌فروشند. این‌ها تا جایی که می‌توانند با پروژه ترامپ هراسی و آشوب قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارند.
وی درباره نرخ واقعی دلار افزود: نرخ دلار باید بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان باشد البته باید زیر ۱۵ هزار تومان باشد، اما به خاطر کمبود دلار و گرفتاری‌های کنونی می‌گویم بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان. اما این را منتشر کنید تا ثبت شود هر کس دلار نگه دارد متضرر خواهد شد. سال دیگر این موقع قیمت دلار کاهش خواهد یافت. اگر کسی دلار داشته باشد بفروشد برود سپرده بانکی کند یا اوراق بدهی دولت بخرد سال دیگر ۲۰ درصد بازدهی دارد یعنی ۲۰ درصد پولش افزایش پیدا می‌کند. اما دلار سال دیگر بیست درصد کاهش پیدا می‌کند. یعنی کسی که دلار نگه دارد ۴۰ درصد ضرر می‌کنند نه به خاطر اینکه دلار ۲۰ تا ۴۰ درصد پایین می‌آید. به خاطر اینکه ۲۰ درصد سود سپرده را از دست می‌دهد و ۲۰ درصد هم به خاطر کاهش قیمت دلار. افزایش نرخ دلار تخلیه می‌شود. مقداری از آن قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تخلیه می‌شود و یک بخشی هم به رئیس جمهور بعدی می‌سپارند تا آن زمان تخلیه شود؛ اتفاقی که در تحریم‌های قبلی هم افتاد و شاهد آن بودیم.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران میخوانند:
