به گزارش تیتربرتر؛ پس از هفته های جنگ شدید و سخت در قره‌باغ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بامداد امروز به وقت تهران با میانجیگری روسیه آذربایجان و ارمنستان برای پایان جنگ به توافق رسیدند.
جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان بیش از یک ماه است که در منطقه قره‌باغ کوهستانی وارد یک درگیری نظامی شده‌اند. طی این مدت سه بار بر سر توقف درگیری‌ها و آتشبس بشردوستانه توافق کردند که دو بار با میانجیگری مسکو بود و بار سوم با میانجیگری واشنگتن حاصل شد، اما هر بار این توافق نقض و درگیری از سر گرفته شده است.
جمهوری آذربایجان با استناد به قطعنامه‌های بین‌المللی اعلام کرده که درصدد احیای حاکمیت خود بر قره‌باغ کوهستانی است؛ منطقه‌ای که کنترل آن در دست نیروهای تحت حمایت ارمنستان قرار دارد.
توافق ارمنستان و آذربایجان برای پایان جنگ قره‌باغ
«نیکول پاشینیان»، نخست‌وزیر ارمنستان بامداد سه‌شنبه (به وقت تهران) اعلام کرد توافقنامه‌ای را با روسیه و جمهوری آذربایجان برای پایان دادن به جنگ در قره‌باغ امضا کرده است.
پاشینیان در بیانیه‌ای گفت: «توافقنامه‌ای را با رئیس‌جمهور روسیه و آذربایجان برای پایان دادن به جنگ در قره‌باغ امضا کردم.»
او اضافه کرد: «تصمیمی گرفتم که برای همه‌مان سخت است. آتشبس، برای مردم ما و خود من بسیار دردناک است.»
پاشینیان تصریح کرد: «این پیروزی نیست، اما تا زمانی که شما اذعان نکنید که باخته‌اید، شکستی در کار نخواهد بود. ما هرگز اذعان نمی‌کنیم که باخته‌ایم و این آغاز عصر وحدت ملی برای ما خواهد بود.»
وی گفت: «در برابر شهدای همه شما زانو می‌زنم. در برابر همه سربازان، افسران، ژنرال‌ها و نیروهای داوطلب که با جانشان از سرزمین مادری‌مان دفاع کردند، تعظیم میکنم.»
دقایقی بعد از اعلام توافق میان ارمنستان، روسیه و جمهوری آذربایجان برای اتمام جنگ قره‌باغ، منابع خبری از انفجار در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان خبر دادند.
شبکه گلوبال خبر نوشت پدافند موشکی جمهوری آذربایجان دو فروند موشک بالستیک ارمنستان را که به سمت باکو شلیک شده بود، رهگیری و منهدم کرده است.
اظهارات پوتین درباره آتشبس قره‌باغ
ولادیمیر پوتین ، رئیس‌جمهور روسیه گفت: «طبق بیانیه مشترکی که ساعاتی پیش امضا شد، نیروهای حافظ صلح در منطقه قره‌باغ کوهستانی مستقر خواهند شد.»
او خاطرنشان کرده آتشبس جدید، شرایط لازم برای حل بلندمدت بحران قره‌باغ کوهستانی را فراهم خواهد آورد. وی همچنین تصریح کرد آذربایجان و ارمنستان در مناطقی که تحت کنترل دارند باقی خواهند ماند.
کاخ کرملین هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که ولادیمیر پوتین و الهام علی‌اف و پاشینیان بیانیه‌ای مشترکی را درباره آتش بس در منطقه قره باغ امضا کردند.
رئیس جمهور روسیه تاکید کرد که آتش بس جدید از بامداد امروز سه شنبه (10 نوامبر) به وقت مسکو وارد مرحله اجرا شده است.
در بیانیه پوتین به مفاد توافق آتشبس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان اشاره شده که به شرح زیر است:
مفاد توافق آتشبس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان
ما روسای جمهوری آذربایجان، نخست‌وزیر جمهوری ارمنستان و رئیس‌جمور فدراسیون روسیه موارد ذیل را اعلام می‌کنیم:
- آتشبس کامل و توقف کامل عملیات‌های نظامی در مناطق درگیری در قره‌باغ کوهستانی از ساعت ۰۰:۰۰، ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ به وقت مسکو اعلام خواهد شد. جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان که از این به بعد به عنوان «طرف‌ها» مورد اشاره قرار خواهند گرفت مواضع سرزمینی خودشان را حفظ خواهند کرد.
- منطقه آغدام و اراضی جمهوری آذربایجان در منطقه قازاخ که تحت سیطره جمهوری ارمنستان بود، از تاریخ ۲۰ نوامبر به آذربایجان واگذار خواهد شد.
- گروهی از نیروهای صلح‌بان فدراسیون روسیه شامل ۱۹۶۰ پرسنل نظامی، ۹۰ نفربر زره‌پوش، ۳۸۰ خودرو و تجهیزات ویژه در طول منطقه تماس قره‌باغ کوهستانی و در طول کریدور لاچین مستقر خواهند شد.
- استقرار نیروهای صلح‌بان فدراسیون روسیه، به موازات عقب‌نشینی نیروهای مسلح ارمنستان صورت خواهد گرفت. مدت زمان استقرار نیروهای حافظ صلح روسیه ۵ سال خواهد بود و این مدت به طور خودکار برای ۵ سال بعد تمدید خواهد شد، مگر آنکه هر کدام از طرفین ۶ماه قبل از انقضای این دوره، قصد خود را برای انقضای این بند اعلام کند.
- به منظور افزایش اثربخشی فرایندهای کنترلی بر روی اجرای توافقات توسط طرف‌های درگیری، یک مرکز آشتی برای نظارت بر آتشبس تشکیل خواهد شد.
- جمهوری ارمنستان منطقه کلبجار را تا ۱۵ نوامبر ۲۰۲۰ و منطقه لاچین را تا ۱ دسامبر ۲۰۲۰ تحویل جمهوری آذربایجان خواهد داد و کریدور لاچین را تا عرض ۵ کیلومتر پشت سر خواهد گذاشت. این اتصال قره‌باغ به ارمنستان را تضمین می‌کند. این مسئله بر وضعیت شهر شوشا هم موثر خواهد بود. طبق این توافق، طی سه سال آینده، برنامه‌ای برای احداث یک مسیر جدید حمل و نقل در طول کریدور لاچین مشخص خواهد شد. این مسیر، ارتباط بین استپاناکرت و ارمنستان را میسر خواهد کرد. جمهوری آذربایجان، ایمنی تردد شهروندان، خودروها و کالاها در طول کریدور لاچین در هر دو جهت را تضمین می‌کند.
- آوارگان و پناهندگان داخلی باید تحت نظارت دفتر کمیسارریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان به خاک قره‌باغ و مناطق همجوار برگردند.
- اسرای جنگی و سایر بازداشت‌شدگان و اجساد افراد کشته‌شده مبادله خواهند شد.
- تمامی محورهای مواصلاتی اقتصادی و حمل و نقل در منطقه رفع انسداد شده‌اند. جمهوری ارمنستان به منظور سازمان‌دهی تردد بدون مانع شهروندان، خودروها و کالاها در هر دو جهت، ارتباطات حمل و نقلی بین مناطق غربی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان را فراهم می‌کند. کنترل ارتباطات حمل و نقلی تحت کنترل سرویس خدمات مرزی FSB روسیه خواهد بود.
- با توافق طرفین، ساخت محورهای حمل و نقل جدید برای متصل کردن جمهوری خودمختار نخجوان به مناطق غربی آذربایجان انجام خواهد شد.
گزارش رسانه‌ها حاکی است طبق مفاد این آتشبس مقرر شد هر دو طرف موقعیت‌های سرزمینی فعلی خودشان را به شکلی که در حال حاضر هست، حفظ کنند؛ این به معنی آن است که دستاوردهای نظامی به دست‌‌امده برای جمهوری آذربایجان از زمان آغاز درگیری‌ها حفظ خواهند شد.
واکنش رئیس‌جمهور آذربایجان به پایان جنگ
الهام علی‌اف، زئیس‌جمهور آذربایجان گفت: «امروز روز تاریخی برای مردم آذربایجان است و من به این پیروزی افتخار میکنم.»
وی در ادامه از رئیس جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه بابت حصول این توافق آتشبس تشکر کرد.
علی‌اف در بخش دیگری از سخنانش گفت که ترکیه و روسیه مشترکاً فعالیت‌های حفاظت از صلح در قره‌باغ کوهستانی را به عهده خواهند گرفت. با این حال پوتین صرفاً به نیروهای روسیه اشاره کرد و اسمی از نیروهای ترکیه به میان نیاورد.
بنابر گزارش آناتولی؛ الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان در سخنرانی تلویزیونی برای مردم پس از امضای توافقنامه صلح با ولادیمیر پوتین همتای روس خود گفت: «امروز به جنگ در قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان پایان دادیم.»
رئیس جمهور آذربایجان با تاکید بر پیروزی کشورش در جنگ قره‌باغ، درباره مفاد توافق صورت گرفته اظهار داشت: «از 10 نوامبر ساعت 00:00 آتشبس کامل در قره‌باغ کوهستانی اعلام می‌شود.»
مطالب مرتبط:
علی‌اف با اعلام اینکه این توافقنامه به معنای شکست ارمنستان است، افزود: «کنترل استان آغدام از 20 نوامبر به آذربایجان واگذار خواهد شد.»
وی با بیان اینکه بر اساس توافق صورت گرفته، "استان کلبجر تا 15 نوامبر و لاچین تا اول دسامبر به آذربایجان پس داده خواهد شد"، ادامه داد: «تمامی آوارگان رانده شده قره‌باغ و مناطق اطراف به وطن خود باز خواهند گشت.»
رئیس جمهور آذربایجان گفت: «دولت ارمنستان، آزادی و امنیت حمل و نقل میان جمهوری خودمختار نخجوان و جمهوری آذربایجان را تامین خواهد کرد.»
علی‌اف با تاکید بر ایجاد ساز و کاری برای حفظ صلح در قره باغ "با مشارکت ترکیه و روسیه"، عنوان داشت: «نیروی حافظ صلح روسیه به مدت 5 سال در قره‌باغ کوهستانی حضور خواهند داشت، در صورت عدم اعتراض طرفین حضور نیروهای حافظ صلح قابل تمدید خواهد بود.»
وی افزود: در این توافق، ایجاد نیروی حافظ صلح مشترک از سوی ترکیه و روسیه پیش‌بینی شده است. ساز و کار جدیدی برای مسائل منطقه طراحی شده است.
علی‌اف ادامه داد: نیروی حافظ صلح روسیه شامل 1960 نظامی روسیه با سلاح های سبک و 90 دستگاه نفربر زرهی در خط تماس قره‌باغ و گذرگاه لاچین مستقر خواهند شد.
وی با بیان اینکه، نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان نه با خواست و میل خود، بلکه به دلیل "مشت آهنین" آذربایجان مجبور به امضای این توافق شده است، افزود: «آزادسازی نزدیک به 300 منطقه مسکونی از 27 سپتامبر تاکنون، کمر ارتش ارمنستان را شکست.»
مخالفت مردم ارمنستان با توافق آتشبس
ساعتی پس از صدور این بیانیه، ارمنی‌ها مخالف با آتشبس وارد ساختمان نخست‌وزیری ارمنستان در ایروان شدهند.
رسانه های ارمنستان از شکل‌گیری تظاهرات در برابر ساختمان نخست وزیری این کشور خبر می‌دهند. معترضان ضمن مخالفت با توافق آتشبس، خواستار استعفای «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان شدند.
فعالان فضای مجازی فیلم‌هایی از ورود معترضان به ساختمان نخست‌وزیری ارمنستان منتشر کرده‌اند.
همچنین دقایقی پس از اعلام توافق میان سه کشور ارمنستان، روسیه و جمهوری آذربایجان برای اتمام جنگ در قره‌باغ، برخی منابع خبری از وقوع انفجار در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان خبر دادند.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
انچه دیگران می خوانند:
