به گزارش تیتربرتر: گلفشان ها یکی از دیدنی های طبیعی پرطرفدار و بسیار جالبی هستند که بازدید از آنها میتواند تجربه ای خاص و جذاب باشد، یکی از گلفشان های معروف کشورمان نفتلیجه یا (نفتلجه)نام دارد که در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر گمیشان در کرانه شرقی دریای خزر واقع شده است.
گلفشان چیست و چگونه بوجود می آید؟
گلفشان‌ها از پدیده‌های طبیعی و جالب زمین‌شناسی هستند که از یک یا چند دهانه‌ی آتشفشانی تشکیل شده‌اند و از دهانه‌ی آنها گل و لجن خارج میشود. علت اصلی خروج گل، وجود فشار بخار آب در زیر گل فشان است. اغلب به شکل مخروطی از جنس گل رس بوده و از ارتفاع دو متر تا حداکثر ۴۰۰- ۵۰۰ متر از اطراف خود و با قاعدهای به قطر ۲۰ متر تا حداکثر ۳۵۰۰ متر در طبیعت دیده می‌شوند. این گل فشان‌ها تپه‌ای یا دایره‌ای شکل دارای یک دهانه‌ی اصلی و چند دهانه‌ی کوچک‌تر جانبی هستند و هم در خشکی‌ها و هم در اقیانوس‌ها وجود دارند.
زمین‌شناسان در مورد چگونگی شکل‌گیری گل فشان نظرات مختلفی دارند؛ برخی آن را مربوط به روندهای خاص زمین‌شناسی دانسته و علت به وجود آمدن آن را فشارهای ناشی از حرکات تکتونیکی زمین می‌دانند. عده‌ای گل فشان را از پیامدهای آتش‌فشان‌ها می‌دانند. برخی نیز آن را به عواملی مثل زمین لرزه و تغییرات فشار لایه‌ها نسبت می‌دهند، اما همگی در یک مورد هم عقیده هستند و آن این که عامل اصلی بالا آمدن گل فشان به سطح زمین گازهای موجود در تله‌های نفتی اعماق زمین هستند و گل فشان‌ها در مناطق رسوبات جوان و در مناطق ضعیف مثل امتداد گسل‌ها به وجود آمده و به سطح زمین رسیده‌اند. جالب است بدانید که این عوارض می‌توانند نشان‌دهنده‌ی وجود منابع آبهای زیر زمینی، گازهای هیدروکربن و نفت باشد.
جالب است بدانید که گلفشانهای زمین بیش از ۸۰۰ عدد نیست که بیش از نیمی از آنها در اطراف دریای خزر و دریای عمان قرار گرفته‌اند. در ایران این گلفشان‌ها را می‌توانید در جلگه‌ی ساحلی دریای عمان در جنوب استان سیستان و بلوچستان، استان هرمزگان و در شمال استان گلستان ببینید و از تماشای آنها لذت ببرید.
معرفی گلفشان نفتلیجه
گلفشان نفتلیجه در ارتفاع ۲۶- متر از سطح آبهای آزاد جهان واقع و براثر فرونشست ریخت شناسی آن به صورت قیف پلکانی درآمده است و در وسط در چند نقطه دوایرتودرتو که محل خروج گاز است در حال جوشش دیده میشود.گل آن از رس، سیلت به رنگ خاکستری تیره تشکیل شده است و در حاشیه قیف براثر تبخیر ترکهای چند ضلعی به وجود آمده است.گرچه توان و استعدادهای زیادی در گل فشان‌ها نهفته است و پیام آور خوبی از وضعیت درونی زمین هستند اما از لحاظ میزان و ترکیب گاز، غلظت گل، شکل، اندازه، وسعت، خاصیت درمانی، نحوه فعالیت، داشتن حباب و … به قدری با هم متفاوت هستند که انسان دچار حیرت میشود.گل فشان نفتلیجه در نزدیکی شهر گمیشان استان گلستان قرار گرفته و در مقایسه با گل فشان‌های جنوب ایران، این گل فشان روان روی بیشتری داشته و غلظت مواد خروجی آن کمتر است.
بوی نفت خام که در اطراف این گل فشان به مشام میرسد، احتمال ارتباط آن را با منابع نفت و گاز دریای مازندران را در ذهن ایجاد می کند و دهانه‌های فرعی گاز که به شکل کراترهای آتشفشانی کوچک هستند از جنبه‌های زیبای این گل فشان به شمار می روند.این گلفشان یکی از پدیده های نادر زمین شناسی بوده و از دیدگاه گردشگری از جایگاه ممتازی برخوردار است.
گفتنیست با توجه به ارزش اثر با پیگیری های صورت گرفته در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان و تهیه پرونده اثر توسط واحد ثبت آثار گلفشان نفتلیجه شهرستان گمیشان در مورخ ۲۱/۰۹/۱۳۹۵ با شماره ۳۴۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
گِلفشان نفتلیجه و تشکیل حوضچه آب به رنگ بنفش در ۱۵ کیلومتری شهر مرزی و ترکمن نشین گُمیش تپه مرکز شهرستان گمیشان واقع در کرانه شرقی دریای خزر امکانی جدید و بدیع در گردشگری ایران است که می تواند به واسطه خاصیت درمانی، علاوه بر رونق گردشگری طبیعی پای علاقمندان به توریسم درمانی را هم به منطقه باز کند.
مطالب مرتبط:
دلیل رنگ بنفش یا صورتی گلفشان نفتلیجه چیست؟
بدون شک اگر زمانی که به نفتلیجه بروید و حوضچه‌ی آن را به رنگ بنفش یا صورتی ببنید، متعجب می‌شوید و این سوال برایتان پیش می‌آید که علت این تغییر رنگ چیست؟ تغییر رنگ نفتلیجه که به‌تازگی اتفاق افتاده است، نشان از وجود ماده‌ی معدنی و ارزشمند ید در محیط اطراف آن است؛ چنانچه در دشت‌های شمال و شمال غربی گلستان این ماده به‌وفور یافت میشود. بد نیست بدانید ید در آب دریا و شورابه‌های خارج شده از اعماق زمین با ترکیبات سدیم و پتاسیم وجود دارد و در آبهای شور خروجی از چاه‌های نفت و نمک نیز مشاهده میشود.
در دهه‌ی ۸۰ میلادی ماده‌ی ید از نوعی سنگ رسوبی کشف شد. این ماده به حالت جامد، بلورهای خاکستری و بنفش مایل به سیاه است که کمی درخشندگی فلزی دارد. با توجه به وجود ترکیبات مواد محلول در آب خروجی این گلفشان و رنگ و شکل ظاهری آن، آب خروجی نفتلیجه دارای ید است که در معرض هوا و در فعل‌و‌انفعالات شیمیایی با آب به رنگ بنفش درآمده است.
جالب است بدانید که ید در صنعت اهمیت بالایی دارد و از آن در ساخت اسید استیک، کائوچو، رنگ‌دانه، مواد آلی، تولید فلزات با خلوص بالا، مکمل غذایی، لاستیک اتومبیل، صنایع هوافضا و الکترونیک نیز به کار می‌رود. بنابراین گلفشان‌ها علاوه بر اینکه یک جاذبه‌ی گردشگری به شمار می‌روند، از اهمیت اقتصادی بالایی نیز برخودار هستند.
اهمیت گلفشان نفتلیجه
در حال حاضر کارشناسان معتقد هستند که گلفشانهای استان گلستان به این دلیل که کانی‌های با ارزشی نظیر ید را از اعماق زمین به سطح هدایت می‌کنند به لحاظ اقتصادی نیز دارای ارزش هستند و می‌توان بخشی از ید‌ها را هم استخراج کرد. لازم به ذکر است که قیمت هر کیلو از این ماده ارزشمند در سال‌های اخیر بین ۲۵ تا ۶۵ دلار در نوسان بوده و با توجه به صادرات سالانه آن می‌توان به ارز مناسبی هم دست یافت. البته این به این معنا نیست که باید تمام ید منطقه را استخراج و صادر کرد. چراکه با چنین کاری، جاذبه منطقه هم از دست می‌رود. اکنون در بین سه گلفشان استان، گِلفشان نفتلیجه به تازگی به دلیل افزایش سطح ید در حوضچه آب به رنگ بنفش تغییر یافته است. اتفاقی بی‌نظیر که به طور قطع چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌کند و مسئولان باید با معرفی و برنامه‌ریزی کامل، گردشگران را از هر سو به سمت گِلفشان نفتلیجه هدایت کنند. در این خصوص عباس پیرمرادیان، عضو هیئت رئیسه جامعه حرفه‌ای راهنمایان گردشگری کشور با اشاره به مزایای ورود هر گردشگر خارجی به کشور می‌گوید: «طبق آمار سازمان جهانی گردشگری، هر گردشگر قریب به یک هزار و ۵۰۰ دلار به کشور مقصد می‌برد.» بنابر این با معرفی چنین جاذبه‌هایی علاوه بر اینکه می‌توان به توسعه گردشگری کشور کمک کرد، می‌توان به اقتصاد و اشتغال منطقه هم کمک بزرگی کرد.
زمان سفر به گلفشان نفتلیجه
فعالیت‌های زیرزمینی گلفشان نفتلیجه در زمان‌های مختلف سال متفاوت است، اما معمولاْ در هر زمان که از آنها دیدن کنید، می‌بینید که هر چند دقیقه، آب شور به‌همراه گاز از مرکز آن فوران می‌کند که دیدن آن خالی از هیجان نیست. نکته دیگر اینکه نفتلیجه به‌تازگی تغییر رنگ داده و به‌صورت دریاچه‌ای از رنگ صورتی و بنفش در آمده است. پس اگر هنگامی که به این مکان سفر کردید و آن را به رنگ بنفش دیدید، آدم خوش‌شانسی هستید.
آدرس گلفشان نفتلیجه
اگر تصمیم گرفتید که گلفشان بی‌نظیر و حیرت‌انگیز نفتلیجه را ببنید، پس بساط سفر را مهیا کنید و با هر وسیله‌ای خود را به استان گلستان برسانید. بعد از رسیدن به گلستان راهی شهرستان گمیشان و مرکز آن یعنی شهر گمیش تپه شوید و سپس مسیر دهستان نفتلیجه در بخش مرکزی این شهر را پیش بگیرید و روستای صفاایشان را جستجو کنید.
نفتلیجه در شمال شرقی این روستا قرار دارد؛ البته لازم است بدانید حدود هفت کیلومتر از مسیر دسترسی خاکی است و در هنگام بارندگی گل و لای وجود دارد.
گردآورنده:فرحان مرادی
آنچه دیگران میخوانند:
نه این گلفشان دیگه فعاله نه اون دریاچه صورتیه.لطفا اطلاعات رو اپدیت بفرمایید که مردم این همه راه نرن تا اونجا /2
