به گزارش تیتربرتر؛ پرونده بورس تهران در اولین ماه فصل پاییز در حالی بسته شد که نماگر اصلی بازار سهام با افت ۵/ ۱۱ درصدی در مقیاس ماهانه، عنوان منفی‌ترین ماه تاریخ بورس تهران را به خود اختصاص داد. سنگین‌ترین افت ماهانه تاریخ بورس در حالی رقم خورد که در دیگر بازار‌های سرمایه‌پذیر، دلار با رشد ۲/ ۴ درصد و سکه نیز با افزایش ۶/ ۷ درصدی قیمت همراه شدند و برآورد‌ها از بهای مسکن نیز حکایت از رشد قیمت‌ها دارد.
از این رو برای سومین ماه متوالی شاهد جاماندن بورس از رقبای خود بودیم. در این میان اثرات روانی انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری آمریکا در کنار تلاش‌های غیرکارشناسانه برای بازگشت تعادل به گردونه معاملات سهام، سبب شد تا ۱۲ روز از ۲۱ روز کاری مهرماه با افت نماگر اصلی سهام دنبال شود. از این رو در اولین ماه پاییز، میانگین روزانه ۶/ ۰ درصد زیان (مرکب) به سهامداران تحمیل شد.
آینده بازار سهام در گرو انتخابات آمریکا
فعالان بورس تهران مهر۹۹ شاهد فضای پرتردید و ابهام‌آلودی بودند. جایی که نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و تردید‌ها نسبت به آینده سهام با انتخاب هر یک از گزینه‌های این انتخابات، بورس بازان را سردرگم کرده است. در این میان سهام در دو اردوگاه ریالی و دلاری قرار گرفته‌اند.
این گمانه وجود دارد که در صورت تمدید حضور ساکن فعلی کاخ سفید، کماکان سهام شرکت‌های بزرگ کالایی و صادراتی از مزیت سرمایه‌گذاری برخوردار باشند و در صورت انتخاب نماینده دموکرات، بخش کوچک‌تری از بازار به لحاظ وزنی شامل صنایع غیر صادراتی و اصطلاحا ریال‌محور موقعیت بهتری بیابند. این دوگانگی و تردید که عمدتا اثرات روانی آن برجسته است، سبب شده تا معاملات مهرماه بورس تهران در عین کم‌رمقی به نوسان در محدوده منفی ادامه دهد.
تأثیر تغییرات سیاست های بورسی
اوایل ماه گذشته بود که ناظر بورسی در اقدامی جدید خبر از ممنوعیت خرید و فروش روزانه سهام (Day trading) داد. سازمان بورس در توجیه این اقدام گفت: «برخی اشخاص که اقدام به جمع کردن نماد‌ها در حجم‌های قابل توجه و در حداقل دامنه نوسان روزانه کرده بودند، شرایط را برای خروج در حداکثر دامنه نوسان قیمتی روزانه مهیا یافته و با عرضه‌های پرحجم به دنبال شناسایی سود‌های قابل توجه بودند. این موضوع موجب افت مجدد قیمت سهم‌ها و سلب اعتماد مکرر از سهامداران و خریداران می‌شد.
با توجه به اینکه اعتماد عموم سرمایه‌گذاران به واقعی بودن روند معاملات ارزشمندترین فاکتور در راستای حمایت از بازار سرمایه است و معاملات روزانه، منجر به تشکیل صف‌های هیجانی خرید و فروش شده و عملا باعث کاهش اعتماد عمومی می‌شود، نهاد ناظر با هدف تشویق به سرمایه‌گذاری بلندمدت توسط اشخاص حقیقی و حقوقی و ممانعت از ایجاد هیجان کاذب در بازار سرمایه، محدودیت در انجام معاملات روزانه را لحاظ کرد.»
به هر حال این ممنوعیت، یکی از همان تصمیماتی است که با کاهش نقدشوندگی به خصوص برای فعالان خرد بازار، ریسک موجود از این بابت را تشدید می‌کند. این مهم از همان ابتدا در معاملات سهام نیز بازتاب پیدا کرد و در کنار محدودیت‌های خودساخته دیگر، قفل شدن سهام در صفوف فروش را تشدید کرد و ارزش معاملات سهام را به شدت کاهش داد.
مطالب مرتبط:
بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد میانگین ارزش دادوستد‌های روزانه سهام در مهر ماه با کاهش ۲۲ درصدی نسبت به ماه قبل و افت ۴۰ درصدی نسبت به دوره اوج بازار مواجه شد. این مهم سبب شد تا نماد‌های کوچک‌تر با کاهش محسوس نقدشوندگی مواجه شوند. از این رو پرنشدن حجم مبنا در این سهام و نوسان اندک قیمت پایانی (نسبت به آخرین دادوستدها)، افت ماهانه نماگر هم‌وزن را به ۳/ ۵درصد محدود کرد.
یکی از اقدامات سیاست‌گذار بورس در ماه گذشته محدود کردن استفاده از هرگونه الگوریتم در معاملات سهام بود. این اتفاق در پی آن افتاد که برخی رسانه‌ها در آخرین اقدام خود، انگشت اتهام را به سمت شرکت‌های «های‌تک» نشانه رفتند.
سازمان بورس نیز به سرعت با متوقف کردن معاملات الگوریتمی اعتراضات را خاموش کرد. این در حالی است که با وجود نبود اطلاعات دقیق درخصوص معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه ایران، اما با وجود دستورالعمل‌های موجود و حجم منابع در دسترس الگوریتم‌ها، به سختی می‌توان نتیجه گرفت ریزش پردامنه بورس متاثر از نحوه معاملات ماشینی باشد. ضمن آنکه در صورت درست بودن این ادعا با پاک کردن صورت مساله نمی‌توان مشکلات بازار را رفع کرد.
سیگنال های مهم بازار سرمایه
رویا ذبیحی‌سامانی، کارشناس بازار سرمایه در مورد فراز و فرود در بورس در دنیای اقتصاد نوشت: از زمان تایید و تکذیب چندباره پذیره‌نویسی دارا دوم، به نوعی حرکت بازار سرمایه به آن گره خورد و باعث بی‌اعتمادی مردم شد. در کنار آن، انتشار خبر اوراق نفتی، سپس کنسل شدن آن به این بی‌اعتمادی دامن زد و باعث شد که شاخص از ۲ میلیون واحد تا ۶/ ۱ میلیون واحد سقوط کند.
در هفته اول شهریور حمایت‌هایی از بازار توسط حقوقی‌ها انجام شد اما حجم عرضه زیاد بود و کاری از پیش نبرد. این باعث شد که اقدام به انتشار اخبار مثبت برای بازار کنند. از این اخبار می‌توان به اصلاح نرخ خوراک پالایشگاه‌ها اشاره کرد و باعث شد تا تقریبا به‌ازای هر بشکه نفت ۳ دلار سیو سود داشته باشند که رقم قابل‌توجهی خواهد شد. از اخبار مثبت دیگر می‌توان به عرضه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که سهامداران عمده آن شستا و تاپیکو هستند، اشاره کرد. این پالایشگاه از اصلاح نرخ خوراک ۱۵۰میلیون دلار نفع اقتصادی خواهد برد.
یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر بازار سرمایه، نرخ بهره است که در تیر سال‌جاری تا ۶/ ۱۲درصد پایین آمد و باعث افزایش نسبت P/ E تحلیلی بازار شد و مجددا تا ۱۸ درصد رفت و هم‌اکنون نرخ اسناد خزانه در بازه ۱۸تا ۱۹درصد است. افزایش یا کاهش نرخ بهره بر روی نسبت P/ E بازار تاثیر داشته و چنانچه دولت بخواهد تامین مالی خود را از طریق اوراق انجام دهد و نرخ بهره را افزایش دهد، می‌تواند تهدید جدی برای بازار سرمایه باشد. طرح گواهی سپرده یورویی که برای جذب نقدینگی‌های سرگردان و برای افرادی که نگران ارزش دارایی خود هستند، یک پیشنهاد جذاب است و می‌تواند رقیب سختی برای بازار سرمایه باشد.
در کنار این موارد این را در نظر بگیریم که در نتایج انتخابات آمریکا، چنانچه آقای بایدن رای بیاورد، امیدها به برقراری برجام یا حتی توافق دوباره را بالا می‌برد و باعث کاهش هیجانی قیمت دلار خواهد شد. این باعث تاثیر منفی بر بازار سرمایه و حتی بعضا رکود آن می‌شود. در آن زمان توجه به صنایعی که از تحریم‌ها ضربه خوردند، مانند صنعت پتروشیمی، می‌تواند موثرترین راه باشد.
پیش بینی بازار بورس در هفته نخست آبان99
شاخص کل بازار سرمایه در هفته جاری در تمامی روزها منفی بود. این روند نزولی البته به دیگر بازارها هم سرایت کرد و کل بازارها در دو روز آخر هفته منفی شد. اما با وجود نزول جزئی شاخص کل در آخرین روز معاملاتی هفته، عرضه و تقاضا به تعادلی نسبی رسید. حالا باید دید روند بازار در هفته بعد چگونه خواهد بود؟
محمدمهدی عشریه، کارشناس بازار سرمایه به تجارت‌نیوز گفت: بی‌اعتمادی سهامداران به بازار سهام زیاد شده است. این بی‌اعتمادی حاصل اخباری چون افزایش نرخ سود بانکی، نتیجه انتخابات آمریکا و نوسان قیمت دلار است. عواملی که هر کدام سهامداران را درباره آینده بورس نگران کرده و جو هیجانی منفی در بازار ایجاد کرده است.
این کارشناس در رابطه با روند بازار هفته بعد گفت: بازار سهام بین شاخص یک میلیون و 340 تا یک میلیون و 500 هزار واحد نوسان خواهد داشت و به نظرم در هفته آینده شاخص کل بورس در همین محدوده نوسان داشته باشد.
به گفته وی با توجه به شرایط موجود، بازار سهام رشد شارپی را تجربه نمی‌کند و سهم‌های بازار سهام مانند گذشته رشد نخواهد کرد و باید در انتخاب سهم ارزنده دقت کرد.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند:
