به گزارش تیتربرتر؛ نوشته ها و گزارش‌های رسانه‌های اصلاح طلب نشان می‌دهد که احزاب اصلی این جریان وارد بررسی مصادیق نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شده‌اند. روزنامه اعتماد می‌گوید جلسات حزب اتحاد ملت و حزب کارگزاران در این باره در حال برگزاری است. این روزنامه نام چند چهره را به عنوان گزینه‌های حزب اتحاد ملت معرفی کرده است.
آنگونه که اعتماد نوشته است، محمد رضا خاتمی، محسن صفایی فراهانی، مصطفی معین، محمد صدر، عباس آخوندی، ظفرقندی از گزینه‌های بررسی شده در جلسات حزب اتحاد ملت است. بنا به نوشته اعتماد محمدرضا خاتمی بالاترین اقبال را در این جلسات داشته است.
این روزنامه همچنین تاکید کرده که جلسات حزب کارگزاران نیز در جریان است و گزینه‌هایی نیز از سوی این حزب مطرح است، از جمله محسن هاشمی، اسحاق جهانگیری و یک گزینه اصولگرا یعنی علی لاریجانی.
در کنار این گزینه‌های شخصیت‌ها دیگری همچون صادق خرازی و محمدرضا عارف نیز برای نامزدی مطرح‌اند.
چالش نامزد‌ها با تایید صلاحیت
این اسامی هر کدام شرایط به خصوص خود را دارند، بسیاری از آنها هیچ تمایلی به کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ ندارند، روشن است که صلاحیت بیشتر آنها از سوی شورای نگهبان تائید نمی‌شود.
بنابر نوشته فرارو؛ محمدرضا خاتمی؛ او برادر سید محمدخاتمی رییس دولت اصلاحات است و از چهره‌های شاخص مجلس ششم به حساب می‌آید. خاتمی سیاستمداری مورد اعتماد طیف وسیعی از اصلاح‌طلبان است، اما تائید صلاحیت او با رویکرد شورای نگهبان تقریبا غیر ممکن است. محمدرضا خاتمی در سال ۱۳۹۸ به تحمل دو سال حبس تعزیری در دادگاه بدوی محکوم شد. این حکم او مرتبط با مصاحبه‌اش پیرامون تقلب ۸ میلیونی در انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری بود. همین یک مورد کافی است که شورای نگهبان صلاحیت او را احراز نکند. به این ترتیب اگر اتحاد ملت خاتمی را نامزد خود معرفی نماید سنگ بزرگی برداشته است که نشانه نزدن است. مگر این که اساسا استراتژی انتخاباتی حزب این باشد که گزینه‌ای معرفی شود تا شورای نگهبان آن را ردصلاحیت کند.
محسن صفایی فراهانی؛ رییس اسبق فدراسیون فوتبال چهره دیگری است که در جلسات حزب اتحاد ملت نامش مطرح شده، اما او تاکنون هیچ تمایل و یا حتی اظهار نظری در رابطه با انتخابات نداشته است. البته او با مشکل تائید صلاحیت هم روبه‌رو است. صفایی فراهانی از محکومان حوادث انتخابات ۸۸ است و بسیار بعید است که شورای نگهبان او را تائید کنند.
مصطفی معین؛ وزیر علوم دولت اصلاحات که در سال ۸۴ نیز نامزد انتخابات بود شاید کم‌تر از دو گزینه دیگر با چالش شورای نگهبان روبه رو باشد، اما او یکبار در انتخابات شکست خورده است و به نظر نمی‌رسد گزینه‌ای مطلوب برای بدنه اصلاح‌طلبان باشد. از سوی دیگر احتمال موافقت معین برای نامزدی هم اندک است.
عباس آخوندی؛ مدتی است که از وزیر پیشین مسکن به عنوان یک گزینه برای ورود به انتخابات یاد می‌شود، اما او چهره‌ای محبوبی در میان بدنه اصلاح‌طلبان ندارد. آخوندی همچنین کارنامه درخشانی از خود در دولت یازدهم به جا نگذاشته است که بتواند بر آن تکیه کند. احتمال ردصلاحیتش هم در شورای نگهبان وجود دارد. تنها نقطه مثبت آخوندی این است که از طیف راستگرای اصلاح‌طلبان است و می‌تواند زمینه اتحاد حزب کارگزاران و اتحاد ملت را فراهم کند.
محمد صدر؛ این دیپلمات برجسته و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام احتمالا مشکلی برای تائید صلاحیت ندارد، اما او چهره شناخته شده‌ای نیست و مردم تاکنون حضور او در عرصه سیاسی را مشاهده نکرده‌اند. از طرف دیگر صدر نیز تمایلی از خود برای ورود به انتخابات نشان نداده است.
محمدرضا ظفرقندی؛ پزشک مشهور و رییس کنونی سازمان نظام پزشکی از گزینه‌های بررسی شده در حزب اتحاد ملت است. او در ماه‌های اخیر با سیاست‌های کنترل بحران کرونا توسط دولت روحانی به شدت مخالفت کرده و از این جهت مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است با این حال همچنان چهره‌ای ناشناخته در میان مردم به حساب می‌آید. ظاهرا در حزب اتحاد ملت هم تمایل زیادی به او وجود ندارد.
اسحاق جهانگیری ؛ معاون اول رییس‌جمهور و عضو ارشد حزب کارگزاران از سال ۹۶ یک گزینه جدی برای انتخابات ۱۴۰۰ به حساب می‌آمد، اما عملکرد روحانی و انزوای معاون اول در دولت به این چهره اصلاح‌طلب ضربه سنگینی وارد کرد. مردم جهانگیری را با طرح شکست خورده تک نرخی کردن ارز و دلار ۴۲۰۰ تومانی به یاد می‌آورند و اعتماد به او در نازلترین سطح خود است. ناظران معتقدند اگر اصلاح‌طلبان او را برای ریاست جمهوری نامزد کنندگان شکست سختی خواهندخورد. با این حال جهانگیری از گزینه‌هایی است که می‌تواند احزاب اصلاح‌طلب را متحد کند.
محسن هاشمی؛ مدت‌هاست که شایعه حضور رییس شورای شهر تهران در عرصه انتخابات به گوش می‌رسد، اما او مدام تکذیب می‌کند. با این حال به نظر می‌رسد حزب کارگزاران تمایل زیادی به نامزدی هاشمی دارد. هاشمی یک نامزد خنثی به حساب می‌آید و بعید است احزاب اصلاح‌طلب روی او به اجماع برسند. محسن هاشمی امروز قاطعا نامزدی‌اش را رد کرد و گفت: «علاقه‌ای به این کار ندارم. با وضعیتی که الان هست فکر نمی‌کنم هیچ عاقلی کاندیدا شود. شرایط کشور بسیار سخت است و کسی که خود را کاندیدا می‌کند به قول غربی‌ها باید «سوپرمن» باشد.»
صادق خرازی؛ دبیرکل حزب ندای ایرانیان تاکنون اظهار نظری درباره حضور در انتخابات نداشته است اما برخی از اعضای این حزب زمزمه‌های آن را مطرح کردند. البته بعید است خرازی بتواند توجه گروه‌های دیگر اصلاح طلب را به خود جلب کند و اگر وارد انتخابات هم شود احتمالا فقط با حمایت حزب خودش خواهد بود.
مطالب مرتبط:
محمدرضا عارف؛ او بیشترین شانس را برای حضور در انتخابات دارد و گفته می‌شود ستاد‌های انتخاباتی‌اش را هم راه اندازی کرده است، البته عارف عملکرد مطلوبی در مجلس نداشت و فعلا حمایت احزاب اصلاح طلب را ندارد. اما او اخیرا اظهار نظری داشته که جالب توجه است. عارف گفته است "اگر باید بیایم راحت می‌آیم و اگر نباید بیایم تا براساس خرد جمعی فرد بهتری بیاید، نمی‌آیم." این موضع‌گیری دو پهلوست، اما می‌توان اینگونه آن را تفسیر کرد که عارف می‌خواهد حمایت اکثریت اصلاح‌طلبان را با خود داشته باشد و اگر اکثریت از فرد دیگری حمایت کند او وارد عرصه نمی‌شود. البته در حال حاضر بعید است اصلاح‌طلبان به گزینه مطلوب برسند، پس با توجه به این سخنان عارف خود را گزینه مطلوب می‌داند.
علی لاریجانی؛ در برخی محافل اصلاح‌طلب بحث ائتلاف با طیف میانه‌رو اصولگرا داغ است. پیشتاز این تئوری هم حزب کارگزاران است. نام علی لاریجانی رییس پیشین مجلس به عنوان گزینه‌ای جدی مطرح است. در روز‌های اخیر رسانه‌های اصولگرا می‌گویند قرار است اصلاح طلبان با دوگانه لاریجانی – ظریف وارد میدان شوند. علی لاریجانی نامزد ریاست جمهوری باشد و ظریف به عنوان معاون او معرفی شود. اما عباس سلیمی‌نمین تحلیلگر اصولگرا در این باره معتقد است " لاریجانی زمانی به عرصه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ ورود می‌کند که از حمایت یک پایگاه قابل اتکایی در بین جریان اصولگرا برخوردار شود بنابراین صرفا با حمایت آقای ظریف، او نامزد انتخابات پیش رو نخواهد شد."
گمانه‌زنی بر سر ائتلاف با لاریجانی
حالا باید دید که وضعیت انتخاباتی در حزب کارگزاران سازندگی چه می‌شود؟ علی لاریجانی یکی از گزینه‌های مهمی است که برخی می‌گفتند می‌تواند گزینه اصلی کارگزاران باشد زیرا از یک‌سو هیچ‌گاه مواضع تندی نداشته است و از سوی دیگر حزب کارگزاران هم در سال‌های اخیر نشان داده که چندان بی‌رغبت به ائتلاف با یک نیروی اصولگرای سرشناس، معتدل و همسو در استراتژی سیاسی نیست؛ البته که حسین مرعشی چندی‌پیش در گفت‌وگویی با «شرق» این احتمال را رد کرد و گفت: «حزب کارگزاران تاکنون هیچ دیداری با آقای لاریجانی نداشته است و اصلا معلوم نیست که خود او بخواهد به عرصه انتخابات وارد شود یا خیر. کارگزاران اکنون چهار نامزد حزبی دارد و نیازی ندارد از آقای لاریجانی حمایت کند. ضمن احترامی که برای آقای لاریجانی قائلیم اما در حزب کارگزاران کوچک‌ترین بحثی درباره حمایت از او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده نداشته‌ایم. حزب کارگزاران که بیشترین ظرفیت را برای معرفی نامزد دارد، حتما از یک نامزد غیرحزبی و حتی غیرجبهه‌ای حمایت نمی‌کند اما همچنان محکم می‌گوییم که دولت آینده باید یک دولت غیرسیاسی و تکنوکرات باشد».
اگرچه می‌توان این سخن مرعشی به‌عنوان سخنگوی حزب سند قرار دهیم و بگوییم تا این لحظه موضع حزب کارگزاران همین است اما اگر به سخنان دیگر اعضای این حزب مراجعه کنیم، در‌می‌یابیم که ائتلاف چندان در میان اعضای کارگزاران نکوهیده هم نیست و هنوز می‌توان انتظار داشت که در شرایطی خاص مانند رد صلاحیت گزینه‌های حزبی یا رد صلاحیت گزینه‌های جناحی نیروهای کارگزاران به سمت لاریجانی گرایش یابند.
افزون بر همه اینها وقتی ظریف در گفت‌وگویی با روزنامه «کاروکارگر» گفت که نمی‌آیم اما ذیل سخنانش اشاره کرد که اولا از نامزدی که مورد اجماع ملی باشد، حمایت می‌کند و ثانیا به‌نوعی گفت که بی‌تمایل به ادامه وزیر خارجه بودن نیست: «من نیز با تمام توان در شکل‌گیری اجماع ملی ایفای نقش خواهم کرد تا فردی که مورد وثوق تمام ملت و گروه‌های تأثیرگذار سیاسی است، وارد میدان شود تا از شرایط خطیر فعلی عبور کنیم و با شکل‌گیری چنین اجماعی من هم خواهم توانست وظایف خودم در وزارت خارجه را بهتر انجام دهم».
حمایت ظریف از لاریجانی؟
پس از این سخنان چنین احتمالی هم مطرح می‌شود که ظریف گزینه‌ای مانند لاریجانی را مدنظر دارد تا بتواند بازهم وزیر خارجه‌اش باشد زیرا از یک‌سو دیدگاه ظریف و لاریجانی خاصه در حوزه سیاست خارجی چندان از هم دور نیست و ثانیا دست‌کم در طیف اصولگرایی بعید است گزینه‌ای هنوز خواستار وزارت ظریف باشد.
منصور حقیقت‌پور، مشاور لاریجانی در دوره ریاستش بر مجلس هم در گفت‌وگو با «نامه‌نیوز» باور دارد که ظریف از لاریجانی حمایت می‌کند: «سیاست‌های آقای ظریف و نوع نگاه او نسبت به ارتباط با دنیا به آقای لاریجانی نزدیک است و این احتمال می‌رود؛ در‌صورتی‌که آقای لاریجانی نامزد ریاست‌جمهوری بشود، آقای ظریف به‌صورت غیررسمی و محفلی از آقای لاریجانی حمایت کند». حال باید دید در این میان اگر قرار باشد فردی مانند علی لاریجانی که احتمال تأیید صلاحیتش تقریبا صددرصدی است و شاید در فضای سیاسی شخصیتی چون ظریف هم از او حمایت کند، حزب کارگزاران که هیچ‌گاه موضع تندی علیه ائتلاف نداشته است، بازهم بر گزینه‌های حزبی تأکید می‌کند یا نه؟
حمایت کارگزاران از عارف در شرایطی خاص
اما جدای از آنچه در کارگزاران می‌گذرد ورود عارف به انتخابات هم موضوع مهمی است؛ اگرچه او با برخی طیف‌های اصلاح‌طلبی اختلافاتی دارد؛ از جمله با کارگزاران که همیشه منقد جدی او بوده‌اند اما اگر او بتواند نظر عموم اصلاح‌طلبان را جلب کند و در شرایطی که نامزد مؤثر دیگری وجود نداشته باشد حتی بعید نیست که کارگزاران از او هم حمایت کند زیرا دیده شده است که در شرایط خاص، اجماع حتی بر یک نیروی اصولگرا مانند روحانی هم شکل گرفته است چه رسد به عارف که هم معاون‌اول رئیس دولت اصلاحات بوده و هم از شانس تأیید صلاحیت بالایی برخوردار است.
برای مثال چندی‌پیش علی صوفی، از اعضای شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان گفته بود: «اصلاح‌طلبان از سال ۹۲ تاکنون نشان داده‌اند که دنبال اجماع‌سازی بوده‌اند. استراتژی شورای عالی هم همین بوده است. حزب کارگزاران سازندگی هم عضوی از شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است و اعضای این حزب تا امروز با وجود همه اختلاف‌نظرهایی که با برخی اعضا دارند، ثابت کرده‌اند که در نهایت به تصمیم جمعی احترام می‌گذارند؛ بنابراین این اطمینان وجود دارد که در نهایت همه اصلاح‌طلبان با یکدیگر به اجماع می‌رسند.
از سوی دیگر کارگزاران که خود را عمل‌گرا می‌داند، همچنان از روال سال ۹۲ تاکنون حمایت می‌کند و هنوز سیاست ائتلافی را درست می‌داند و چنین باوری در این حزب وجود دارد که می‌شود بازهم از یک نامزد غیراصلاح‌طلب حمایت کرد... اکنون زمزمه‌هایی می‌شود که کارگزاران از آقای علی لاریجانی حمایت می‌کند. در واقع آنها بدشان نمی‌آید که از یک نیروی کاملا اصولگرا به نام لاریجانی حمایت کنند. آنها عمل‌گرا هستند و اگر ببینند که اجماع اصلاح‌طلبان بر آقای عارف است و احتمال رأی‌آوری عارف هم بالاست حتما از لاریجانی به سمت عارف می‌آیند و با تعیین شروطی از او حمایت می‌کنند».
با همه اینها باید منتظر ماند و دید که در روزها و ماه‌های آینده چه تغییرات سیاسی‌ای در آرایش نیروها رخ می‌دهد زیرا بی‌شک تا روز انتخابات بسیاری از چیدمان‌ها تغییر می‌کند.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند:
