به گزارش تیتربرتر؛ همزمان با ریزش شاخص بورس در هفته‌های گذشته، برخی از کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کردند که بخشی از سرمایه‌های خارج شده از بازار سرمایه راهی بازار مسکن به‌عنوان پناهگاه دوم خواهد شد. در این راستا احتمال حضور گروه جدیدی از متقاضیان که با هدف حفظ ارزش دارایی وارد بازار مسکن می‌شوند نیز بیشتر می‌شود.
براین اساس مشاوران املاک در برخی از مناطق پایتخت عنوان می‌کنند: از آنجاکه لازمه ورود به بازار مسکن برخلاف سایر بازارهای دارایی همچون بورس، ارز یا سکه، حجم بیشتری از سرمایه است، بنابراین همه سرمایه‌گذاران خارج شده از سایر بازارها نمی‌توانند به این بازار وارد شوند. با این حال بخشی از سرمایه‌گذاران حقیقی که طی چندماه گذشته از طریق ورود به بازار بورس توانسته‌اند سرمایه خود را افزایش دهند و اکنون نگرانی از ریزش شاخص دارند، به بازار مسکن وارد شده‌اند.
طبق نوشته دنیای اقتصاد؛ مشاوران املاک در مناطق مختلف پایتخت عنوان می‌کنند: قیمت پیشنهادی املاک عرضه شده در اولین روز از فصل پاییز، نسبت به دو هفته قبل با افزایش چشمگیر مواجه نبوده است.
این گروه از متقاضیان با دغدغه کمتری در برابر قیمت‌های پیشنهادی نسبت به سایر متقاضیان مصرفی در بازار اقدام به خرید می‌کنند.
پیش بینی بازار مسکن در نیمه دوم سال ۹۹
عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: افزایش چشمگیر و بی سابقه قیمت مسکن، در ماه‌های آینده بازار مسکن را به رکودی حداقل ۳ تا ۴ ساله می‌رساند.
مجتبی یوسفی به خانه ملت گفت: انتظار می‌رود با افزایش چشمگیر و بی سابقه قیمت مسکن، بازار در ماه‌های آینده وارد یک وضعیت رکودی به مدت حداقل سه تا ۴ سال شود، حال به طور طبیعی با تشدید وضعیت رکودی، قیمت مسکن حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش خواهد یافت.
عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به آینده بازار مسکن در ۶ ماهه دوم سال جاری، گفت: متأسفانه در چند ماه اخیر قیمت مسکن حدود ۲۰۰ درصد افزایش یافته و این مسئله مشکلات بسیاری را برای خریداران واقعی ایجاد کرده است. مشکل اصلی این است که خریداران قدرت مالی کافی برای خرید مسکن را نداشته و این مسئله موجب شده که فضا برای دلالان و سفته بازان جهت معاملات مسکن فراهم شود.
نماینده مردم اهواز، باوی، کارون و حمیدیه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: روند کنونی قیمت مسکن آشفته و لجام گسیخته است و وضعیت قیمت‌ها در این حوزه هیچ مبنای کارشناسی و اقتصادی ندارد.
مطالب مرتبط:
وی افزود: بر اساس سوابق گذشته روند بازار مسکن به صورت سینوسی بوده، یعنی آنکه قیمت مسکن در یک بازه زمانی بالا رفته و پس از آن بازار وارد یک رکود می‌شد، اما در دو سال اخیر شاهدیم که بر خلاف روند گذشته، قیمت مسکن در این مدت به صورت مداوم افزایش یافت و این وضعیت با روند‌های پیشین تفاوت داشت.
یوسفی ادامه داد: انتظار می‌رود با افزایش چشمگیر و بی سابقه قیمت مسکن، بازار در ماه‌های آینده وارد یک وضعیت رکودی به مدت حداقل سه تا ۴ سال شود، با این تفاسیر باید شاهد رکود بازار باشیم، حال به طور طبیعی با تشدید وضعیت رکودی، قیمت مسکن حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش خواهد یافت.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم افزود: وضعیت کنونی بازار مسکن نشان دهنده بی برنامگی دولت در عرصه ساخت و ساز است، در شرایط فعلی قیمت‌ها آنقدر افزایش یافته که بسیاری از مردم قدرت خرید ندارند و عده‌ای دلال اقدام به خرید و فروش می‌کنند.
تأثیر نرخ ارز بر بازار مسکن
دکتر بهروز ملکی اقتصاددان در یادداشتی نوشت: نرخ ارز دارای دو اثر متضاد بر قیمت مسکن است:
افزایش نرخ ارز، سطح عمومی قیمت‌ها را در اقتصاد کلان و اقتصاد مسکن افزایش می‌دهد. این عامل، اثری همسو بر قیمت مسکن می گذارد. دراین حالت، ارز به منزلۀ عامل تورم و بالطبع شاخصی برای قدرت خرید است در نتیجه افزایش نرخ ارز موجب افزایش قیمت مسکن می شود.
بازار ارز، یکی از جایگزینهای بازار مسکن است. بنابراین، افزایش نرخ ارز باعث کاهش تمایل سرمایه (علی الخصوص سرمایه های سوداگرانه) برای ورود به بازار مسکن می‌شود. این عامل اثری ناهمسو بر قیمت مسکن می گذارد. در این حالت، ارز به منزله رقیب مسکن است در نتیجه افزایش نرخ ارز موجب کاهش قیمت مسکن می شود.
دو نیروی فوق، همجهت نیستند اما شواهد یک دهه اخیر بازار مسکن کشورمان حاکی از قویتر بودن نیروی اول نسبت به نیروی دوم است لذا در مجموع، قیمت مسکن همسو با نرخ ارز حرکت کرده و خود را با آن تطبیق داده است. به گونه ای که از سال ۱۳۹۰ به این سو، قیمت هر متر مربع مسکن در تهران حول و حوش ۱۰۰۰ دلار (۸۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار) بوده است.
براین اساس انتظار می رود بازار مسکن بیش از طرح های پرطمطراقی که رسانه‌ای می‌شوند، از بازار ارز تاثیر بپذیرد.
در مجموع هرچند تاثیر سایر متغیرها بر بازار مسکن، قابل انکار نیست اما می توان بازار ارز را قطب نمای نسبتا کم خطایی برای بازار مسکن در نظر گرفت.
کاهش ارزش وام خانه اولی‌ها
تسهیلات صندوق پس انداز مسکن یکم که تا اوایل سال ۱۳۹۶ حدود ۶۰ درصد قیمت یک واحد ۶۰ متری در تهران را پوشش می داد حالا اثرگذاری خود را از دست داده تا جایی که این میزان به حدود ۱۱ درصد رسیده است. در واقع هم اکنون با وام ۱۶۰ میلیون تومانی زوجین می توان در پایتخت ۶ متر و ۹۰ سانتی متر مسکن خریداری کرد. البته این تسهیلات از خرداد ماه امسال منقضی شده و هنوز بانک مرکزی تصمیمی برای ادامه حیات و احیای آن نگرفته است.
کارشناسان معتقدند اگر قرار است صندوق پس انداز مسکن یکم احیا شود باید هم مبلغ آن افزایش پیدا کند و هم نرخ سود آن کاهش یابد. نرخ سود این تسهیلات هم اکنون در مناطق شهری ۸ درصد و در بافت فرسوده ۶ درصد است. متقاضیان این نوع وام با سپرده گذاری ۴۰ میلیون تومانی و دوره انتظار یک ساله می توانند ۸۰ میلیون تومان به علاوه سپرده خود با نرخ سود ۸ درصد دریافت کنند.
صندوق پس انداز مسکن یکم یا همان وام خانه اولی ها در ۱۸ خرداد ماه ۱۳۹۴ راه اندازی شد. نرخ سود این وام ابتدا ۱۴ درصد بود که به تدریج به ۱۳ درصد، ۱۱ درصد و در نهایت ۸ درصد رسید. در بافت‌های فرسوده نیز نرخ بهره آن ۶ درصد است.
طبق برنامه ابلاغی بانک مرکزی صندوق پس انداز مسکن یکم فرصت پنج ساله داشت که در ۱۸ خرداد ماه ۱۳۹۹ این مهلت به پایان رسیده است. بانک مسکن پیشنهاد داده فعالیت صندوق مزبور تمدید و ارقام آن احیا شود که هنوز بانک مرکزی موافقت خود را با آن اعلام نکرده است.
اما با نوسانات بازار مسکن طی حدود ۲.۵ سال گذشته اثرگذاری وام خانه اولی‌ها به شدت کاهش یافته و این موضوع از میزان پرداخت تسهیلات از طریق این صندوق قابل مشاهده است. طبق اعلام بانک مسکن در ۹ ماهه ابتدای سال ۱۳۹۸ از حدود ۱۰۰ هزار فقره تسهیلات پرداخت شده توسط این بانک حدود ۲۷ هزار فقره از محل تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم بوده که از کاهش اقبال به این نوع وام حکایت دارد. در واقع با توجه به ۳۸۴ هزار مبایعه نامه کل کشور در ۹ ماهه ابتدای ۱۳۹۸ میزان خرید مسکن از طریق وام خانه اولی‌ها حدود ۷ درصد کل معاملات ملک در کشور بوده است.
در کشورهای توسعه یافته وام مسکن تقریبا بین ۷۰ تا ۹۰ درصد قیمت ملک را پوشش می دهد. اما در ایران معمولاً اثرات وام پس از نوسانات اقتصادی به شدت کم رنگ می‌شود.
با وجود آنکه برخی کارشناسان بر لزوم افزایش سقف و کاهش سود تسهیلات مسکن در شرایط فعلی تاکید دارند، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی افزایش وام مسکن را در ایجاد تورم بازار ملک موثر می داند و معتقد است که باید از طریق افزایش ساخت و ساز، تعادل قیمتی را در بازار مسکن ایجاد کرد. این در حالی است که عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی راهکار تعادل بخشی در بازار مسکن را احیای نظام پس‌انداز می‌دانست و در دوره او وام مسکن از حدود ۲۰ میلیون تومان به سقف ۱۶۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد.
به تازگی نیز رئیس کمیسیون عمران مجلس بر ضرورت افزایش سقف تسهیلات مسکن تاکید کرده و گفته است: یکی از راهکارهای کوتاه مدت، افزایش قدرت مالی خریداران واقعی است از این رو دولت می‌تواند در این عرصه نسبت به افزایش سقف تسهیلات مسکن و کاهش سود وام ها اقدام کند. در تمام کشورها وام مسکن حدود ۷۰ درصد از قیمت مسکن را پوشش می‌دهد اما در کشور ما با وام ارائه شده نمی توان خانه خریداری کرد.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران میخوانند:
