به گزارش تیتربرتر: با توجه به این که میانگین قیمت مسکن در شهر تهران به ۲۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان رسیده است، قدرت خرید مسکن بسیاری اقشار جامعه کاهش شدیدی یافته است اما آیا وام های مختلف مسکن چاره ساز این مشکل اساسی است یا خیر؟
وام مسکن کارساز نیست
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به بی‌تاثیر بودن وام‌های مسکن برای خانه‌دار شدن اقشار ضعیف جامعه گفت: هیچ جایی از دنیا دیده نمی‌شود که مشکلی برای بازار مسکن به وجود بیاید و چالش‌ها را با وام‌هایی همچون وام مسکن حل کنند. مشکل ما افزایش هزینه ساخت بوده و نباید انتظار داشت که وام‌های مسکن بتواند این مشکلات را سامان دهد.
این استاد دانشگاه با اشاره به تاثیر افزایش نرخ ارز در هزینه ساخت مسکن ادامه داد: هنگامی که افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت مصالح ساختمانی می‌شود طبیعی است که این افزایش پیش‌رو افزایش قیمت تمام‌شده هر متر از خانه باشد. متاسفانه افزایش هزینه تولید باعث گرانی خانه خواهد شد، این در حالی است که درآمدها نسبت به این هزینه‌ها افزایش نیافته البته ما موافق افزایش درآمدها نیستیم، بالعکس باید هزینه‌های تولید را کاهش دهیم تا مسئله گرانی سامان یابد.
بغزیان در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ناتوانی اقشار ضعیف جامعه برای بازپرداخت وام‌ها اشاره کرد و در این خصوص گفت: حتی ما اگر بخواهیم ۵۰ درصد مبلغ خرید یک خانه را وام بدهیم هم نمی‌توانیم این تصور را داشته باشیم که قشر ضعیف خانه‌دار شود، چراکه بازپرداخت این وام خارج از توان اقشار کم-درآمد است و تنها افرادی به دنبال این وام‌ها می‌روند که توان مالی بالایی داشته و برای پس‌انداز به سمت خرید خانه کشیده می‌شوند. بنابراین راه‌حل خانه‌دار کردن چنین وام‌هایی نیست، ما باید توجه داشته باشیم که وام مسکن به معنای کاهش قیمت نبوده و نمی‌تواند رویای خانه‌دار شدن را برای افراد محقق کند.
عدم تناسب میان وام‌ها و نیازهای جامعه تنها به مسکن محدود نمی‌شود و ما شاهد نمونه‌های زیادی از کمک‌های دولت در قالب وام بودیم که هیچ‌کدام آنطور که باید و شاید نتوانسته مشکلی را حل کند. وام کرونا از جمله وام‌هایی بود که بسیاری از تحلیلگران مبلغ آن را متناسب با زیان ناشی از شیوع این ویروس نمیدانستند. بنابراین پرداخت وام و میزان تناسب آن با نیاز جامعه چالشی است که برای اقشار مختلف جامعه وجود دارد و تا کنون راه‌حلی برای آن پیدا نشده است.
تسهیلات مسکن
سیاوش غیبی‌پور، اقتصاددان با اشاره به فرآیند تخصیص تسهیلات به متقاضیان گفت: اصولا در کشورهایی که تورم بالایی دارند به لحاظ منطق عددی و رقمی وام سودآور خواهد بود چراکه وام‌ها با هر نرخی که باشند از نرخ تورم سالیانه کمتر است و این یعنی وام-گیرنده از دریافت تسهیلات سود می‌کند. ولی در شرایطی که منابع بانکی محدود است و متقاضی برای دریافت زیاد، فرصت از نفرات بعد گرفته خواهد شد و دست بانک‌ها برای پرداخت وام به افراد بسته می‌شود. برای اینکه این کمبود جبران شود دولت‌ها در غالب درصد یارانه، بخشی از یارانه وام‌های خاص مثل وام‌های کمیته امداد، بهزیستی، مساغل و... را که هدفمند است در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. این یارانه در قانون بودجه هرسال پیشبینی شده است و یک سقف مشخص دارد.
غیبی‌پور با اشاره به فاصله میان حقوق و درآمدها ادامه داد: اکنون یک گسل در اقتصاد ما ایجاد شده است که بر اساس آن فاصله میان حقوق ماهیانه با دخل و خرج خانوارها بیشتر شده و نسبتشان با یکدیگر هیچ هم‌خوانی ندارد. این چالش ناشی از تورم و تحریم بوده و تا زمانی‌که چنین فاصله‌ای وجود داشته باشد اقشار ضعیف برای گذران زندگی با مشکل روبه‌رو هستند.
این اقتصاددان با بررسی میزان تاثیر وام‌های مسکن در ساماندهی مشکلات بازار گفت: اکنون وام‌های مسکن کمتر از ۱۰ درصد ارزش یک واحد آپارتمان را در کلان‌شهرها پوشش می‌دهد. این مسئله ریشه‌های تورمی و ساختاری داشته و اگر قرار باشد میزان این وام بیشتر شود باز هم نمی‌تواند مشکلی را از بازار حل کند چراکه به دلیل عدم تناسب میان حقوق و هزینه‌ها، دست اقشار ضعیف به این وام نمی‌رسد و این وام به سمت افراد پردرآمد میرود.
وی پرداخت وام‌هایی همچون وام کرونایی را چاره حل مشکلات ندانست و دراین‌باره گفت: وام‌های کرونایی که جزو وام‌های خاص بوده منتقدان بسیاری دارد و چالش‌های آن به همان مشکلات ساختاری باز می‌گردد. تمام مشاغلی که تحت تاثیر شیوع این ویروس قرار گرفته‌اند حتی با تنفس ۶ ماهه و یک‌ساله نمی‌تواند چالش‌ها را حل کند و چاره مشکلات صاحبان مشاغل باشد. شرایط تورمی، تحریمی و کرونایی باعث شد تا پرداخت اینگونه وام‌ها بی‌تاثیر باشد و ما برای حمایت باید به دنبال راهکارهای مناسب‌تری باشیم.
مطالب مرتبط:
دلیل گرانی مسکن
به گزارش تیتربرتر و به نقل از خبرگزاری دانشجو، محمد اسلامی اظهار کرد: تحولات پر التهابی که امروز بازار مسکن با آن روبرو است صرفا به فعل و انفعالات این بازار مرتبط نمی‌شود بلکه حجم نقدینگی لجام‌گسیخته موجود در کشور این بلا را بر سر بازار مسکن آورده است.
وی ادامه داد: کافی است سوداگران احساس کنند یک بازار از بازدهی خارج شده، سریعا نقدینگی‌ها را از بازاری خارج و به بازاری دیگر منتقل می‌کنند.
وی افزود: به طور مثال زمانی که قیمت مسکن در منطقه‌ای از تهران، پایین‌تر از حد "مقایسه‌ای" باشد، سودجویان بلافاصله نقدینگی را به آن منطقه سرازیر می‌کنند یا به قولی به آنجا هجوم می‌برند و بعد از مدتی این نقدینگی را به جای دیگری انتقال می‌دهند، این اتفاق به دلیل حجم زیاد پول سرگردان در بازار روی می‌دهد و هدف ایجاد تلاطم در یک بازار است. از این رو زمانی به بازار مسکن و زمانی هم به بازار‌های دیگر مانند طلا، سکه، خودور و... هجوم می‌برند.
وزیر راه و شهرسازی راهکار حل مشکل مسکن و ساماندهی نقدینگی‌های سرگردان در جامعه را اعمال سیاست و برنامه‌های کاربردی از سوی دولت اعلام کرد و گفت: دولت باید بتواند نقدینگی را کنترل و با جمع کردن آن از سطح جامعه، این پول‌ها را به سمت تولید هدایت کند.
طرح دوفوریتی جهش تولید و تامین مسکن
به گزارش تیتربرتر به نقل از ایسنا، نشست بررسی طرح دو فوریتی جهش تولید و تامین مسکن با حضور علیرضا زاکانی رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و جمعی از کارشناسان و صاحبنظران این حوزه صبح امروز (شنبه ۲۹ شهریور ماه) در این مرکز برگزار شد.
زاکانی در این نشست مشکل تامین مسکن را از مسائل اساسی کشور و نیازهای اولویت‌دار جوانان دانست و گفت: بررسی دقیق و مقایسه طرح دو فوریتی جهش تولید و تامین مسکن با قوانین مصوب مشابه قبلی و همچنین در نظر گرفتن مشکلات بخش مسکن کشور و نیازمندی‌های محرومان جامعه، باعث خواهد شد تا نقاط ضعف این طرح از منظر فنی و اقتصادی برطرف و نقاط قوت آن تقویت شوند.
وی با اشاره به تصویب طرح دو فوریتی جهش تولید و تامین مسکن در جلسه علنی روز چهارشنبه (۱۹ شهریورماه) مجلس و با برشمردن ایرادات وارده به این طرح، تصریح کرد: ما به جای عبرت گرفتن از مسیرهای طی شده گذشته که مطمئناً معایب و محاسنی داشته، بدون دقت داریم داریم مسیر دیگری را در حوزه مسکن طی می‌کنیم.
زاکانی با تاکید بر نقدهای وارد بر طرح دو فوریتی جهش تولید و تامین مسکن، یادآور شد: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به صورت خلاصه‌وار انتقادهای کارشناسی وارد به این طرح را نیز پوشش خواهد داد.
وی با بیان اینکه تعارضات قانونی درخصوص طرح دو فوریتی جهش تولید و تامین مسکن نیاز به تبیین دارد، توضیح داد: در کنار تشریح ایرادات این طرح، جایگزین بدیلی برای آن نیز باید در نظر گرفته شود.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس همچنین با اشاره به تاثیر تصویب و اجرای طرح دو فوریتی جهش تولید و تامین مسکن در رشد نقدینگی کشور، گفت: بهترین شیوه در بررسی این طرح این است که یک کار بین رشته‌ای بین کمیسیون‌های مرتبط با حوزه مسکن تعریف شود تا مشکلات طرح را مرتفع کنند.
زاکانی تاکید کرد: در طرح دو فوریتی جهش تولید و تامین مسکن برای کارآمدی بیشتر، باید اقشار و دهک‌های مختلف به صورت پلکانی دیده شوند.
گردآورنده:فرحان مرادی
آنچه دیگران میخوانند:
