تیتربرتر؛ اگر متون مختلف پزشکی را مطالعه کرده باشید و از خواص زنجبیل برای بدن مطلع شده باشید زنجبیل گیاهی بسیار پرفایده برای انسان است که از آن به همراه چای برای نوشیدن نیز استفاده می شود.
زنجبیل چه گیاهی است؟
زنجبیل (نیز در برخی متون قدیمی شنگویر) یک گیاه خوراکی، ادویه یا گیاه دارویی است که از شاخه کورکومین است و از ریشه گیاهان Zingiber officinale میباشد.
جنس زنجبیل سردهای از تیره زنجبیلیان علفی ایستاده چندساله با حدود ۷۰ گونه بومی آسیای جنوب شرقی است با ساقه باریک و نیمانند و برگهای سرنیزهای سبز براق که از زمینساقهای غدهای میرویند؛ گلهای آنها سبز مایل به زرد با لبهای ارغوانی و لکههای کرمرنگ و گلآذین مخروطی و کوچک و سنبلهای متراکم است که در تابستان از زمین ساقه بیرون میزند.
خواص زنجبیل
از زنجبیل استفاده های متنوعی می شود. از خواص زنجبیل می توان پیشگیری از: تهوع و استفراغ، کم اشتهایی، بی اشتهایی روانی، اسپاسم روده، برونشیت، مشکلات روماتیسم را نام برد. در صنعت غذایی هم به عنوان چاشنی استفاده می شود.
در مطالعات آزمایشگاهی مشخص شده است که زنجبیل دارای خاصیت ضد سرطانی می باشد. جینجرول، مهم ترین جزء تشکیل دهنده زنجبیل که مسئول ایجاد طعم و مزه در این گیاه می باشد، از رشد سلول های سرطانی مخصوصا سرطان روده بزرگ در انسان جلوگیری می کند.
زنجبیل با افزایش ترشح بزاق دهان و آنزیم های مجرای گوارشی، به هضم و جذب مواد غذایی کمک می کند.
زنجبیل با بیرون راندن مخاط خلطی از ریه ها، به درمان آسم، برونشیت و دیگر مشکلات تنفسی کمک می کند.
مهم ترین خواص چای زنجبیل
ژاله علی اصل ممقانی مختصص طب سنتی ایرانی درباره خواص استفاده از چای زنجبیل و فواید آن اظهار کرد: زنجبیل مزاج گرم و خشک دارد. موجب تقویت حافظه و بهبود هضم غذا میشود. ضدتهوع، ضد نفخ است و برای درمان تهوع در سفر (ماشین گرفتگی) مفید است. البته در افرادی که همراه تهوع تلخی دهان، تشنگی و استفراغهای صفراوی دارند، زنجبیل توصیه نمیشود.
او با اشاره به اینکه زنجبیل خاصیت ضد التهابی دارد، افزود: خوردن چای زنجبیل برای افرادی که دارای دردهای مفصلی هستند، بسیار مفید است. زنجبیل منجر به کاهش قند و چربی خون میشود و دارای آنتی اکسیدان قوی است. در خانمها میتواند منجر به کاهش دسیمنوره (دردهای قاعدگی) شود.
نحوه تهیه چای زنجبیل
این متخصص طب سنتی درباره میزان مصرف چای زنجبیل افزود: یک فنجان چای زنجبیل میتواند جایگزین خوشمزه و انرژی بخشی به جای یک فنجان قهوه باشد، اما مهمترین نکتهای که باید به خاطر بسپارید، نوشیدن به اندازه آن است. برخی افراد، بهتر است یک یا دو فنجان در روز بنوشند. صرف روزانه نیم تا یک گرم زنجبیل مناسب است اما طبق برخی منابع، حداکثر مصرف روزانه، ۴ گرم زنجبیل (تقریبا ۲ قاشق غذاخوری) در روز در نظر گرفته میشود. اگر ریفلاکس معده یا بیماری دیگری دارید یا دارویی مصرف میکنید، ممکن است لازم باشد که میزان مصرف زنجبیل را کاهش داده و یا کاملاً از خوردن آن اجتناب کنید.
این مختصص طب سنتی گفت: برای تهیه این چای به ۱ قاشق چایخوری ریشه زنجبیل، رنده شده یا ریز خرد شده، ۱ فنجان آب جوش، عسل و آبلیمو احتیاج دارید.
او ادامه داد: ریشه زنجبیل را در فنجان یا لیوان قرار دهید. آب جوش را اضافه کرده و اجازه دهید به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دم شود. زنجبیل را بردارید. در صورت تمایل عسل و لیمو اضافه کنید. اگر ریشه زنجبیل باقیمانده دارید، میتوانید آن را فریز کنید تا بعداً استفاده شود.
ممقانی تصریح کرد: اگرچه زنجبیل دارای خواص دارویی و درمانی بسیاری است اما مصرف بیش از حد آن یا تداخل دارویی، باعث برخی عوارض جانبی خواهد شد.
مطالب مرتبط:
او تاکید کرد: دوز بالای استفاده زنجبیل می تواند تپش قلب را به همراه داشته باشد، همچنین ممکن است تاثیر برخی داروهای خاص را کاهش داده یا باعث بروز عوارض جانبی شود، به خصوص اگر فردی مبتلا به فشارخون ، دیابت یا مشکلات هورمونی باشد.
این مختصص طب سنتی درباره مصرف چای زنجبیل به برخی افراد هشدار داد و گفت: نوشیدن بیش از حد این چای میتواند باعث ناراحتی معده و شل شدن مدفوع در برخی از افراد شود. اگر دچار بیخوابی هستید یا میدانید چای شما را بیدار نگه میدارد، از نوشیدن چای زنجبیل قبل از خواب خودداری کنید.
او تاکید کرد: زنجبیل ممکن است باعث لخته شدن خون شود، بنابراین باید حداقل دو هفته قبل یا بعد از جراحی از خوردن آن اجتناب شود و نباید آن را با داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت یا مکمل (مانند وارفارین، آسپرین، سیر یا جینکو) مصرف کرد. برای تعیین سطح مناسب مصرف در این شرایط، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.
ممقانی یادآوری کرد: زنان باردار و شیرده قبل از نوشیدن چای زنجبیل باید با پزشکان خود مشورت کنند و همچنین اگر فشار خون بالا، سنگ کیسه صفرا، سوزش معده، ریفلاکس یا دیابت دارید، قبل از نوشیدن منظم آن با پزشک خود مشورت کنید.
مضرات زنجبیل
زنجبیل می تواند واکنش های آلرژیک شدید همچون مشکل در تنفس، بستن گلو، تورم لب ها، زبان ، راش خارش دار و کهیر را به همراه داشته باشد. در چنین شرایطی باید مصرف زنجبیل به سرعت متوقف گردد و فرد به نزد پزشک متخصص برده شود. مصرف طولانی مدت زنجبیل می تواند راش های پوست خشک و پوسته پوسته شده را به همراه داشته باشد. این موارد در ابتدا بر روی صورت فرد ظاهر می شود.
مصرف زنجبیل همچنین می تواند باعث حساسیت بصری به نور روشن شود. واقعیت این است که این موضوع هنوز تحت بررسی دانشمندان است. افرادی که چنین نشانه هایی دارند باید هر چه سریع تر مصرف زنجبیل را متوقف نمایند.
دوز بالای زنجبیل می تواند تپش قلب را به همراه داشته باشد که یکی از عوارض جانبی خطرناک زنجبیل است. مطالعات علمی نشان داده است که زنجبیل یک ماده کلیدی در برخی از نوشیدنی هاست.مصرف زنجبیل به این شکل می تواند باعث تحریک آریتمی شود.
مضرات زنجبیل برای خانم ها
گیاهان مواد طبیعی هستند اما همه محصولات گیاهی برای خانم ها امن و بی خطر نخواهند بود. سازمان FDA از زنان باردار خواسته است از مصرف محصولات گیاهی بدون اجازه پزشک خودداری کنند. زنجبیل یکی از معدود داروهایی است که استفاده از آن در دوران بارداری منع شده است. معمولا از خانم های باردار خواسته می شود مصرف زنجبیل را کنار بگذارند زیرا می تواند انقباضات شدید رحمی را در فرد ایجاد کند. زنجبیل می تواند با داروهای بیهوشی که در جراحی مورد استفاده قرار می گیرد تداخل داشته باشد. این موضوع می تواند واکنش های معکوس را در پی داشته باشد که در نهایت به خونریزی کندتر شدن فرایند بهبود می انجامد. توصیه می شود افرادی که می خواهند جراحی انجام دهندزنجبیل را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
در پایان اقلیم مناسب کاشت زنجبیل به این صورت است که بسیار به سرما حساس است و در برابر کمآبی نیز مقاومت ندارد. زنجبیل معمولاً در جنوب هند که از بارانهای موسمی بهره میبرد یا اقلیمهای مشابه رشد مناسبی دارد.
آنچه دیگران می خوانند:
نویسنده: علی اکبر رضایی