به گزارش تیتربرتر؛ قرار است طرح جدید سهمیه‌بندی بنزین سرانه خانوار تغییراتی را در سهمیه بندی بنزین ایجاد کند که از جمله مهمترین این تغییرات، تغییر تخصیص بنزین از هر خودرو به هر خانوار به ازای هر کد ملی است؛ طرحی که از سال ۱۳۹۲ مطرح بوده است.

جزئیات طرح سهمیه بندی بنزین سرانه خانوار

 

احمد امیرآبادی فراهانی با اشاره به "طرح سهمیه‌بندی بنزین سرانه خانوار"  در صحن علنی مجلس به صورت عادی اعلام وصول شد، اظهار کرد: براساس این طرح ماهانه به هر فرد 30 لیتر بنزین سهمیه‌ای پرداخت خواهد شد که به کارت سرپرست خانوار واریز می‌شود، و سرپرست فرصت دارد تا پایان ماه آن را مصرف کند.

وی ادامه داد: اگر مقداری از سهمیه باقی بماند زمانیکه دولت می‌خواهد کارت سرپرست را مجدد شارژ کند، موظف است کل باقی مانده آن را براساس قیمت 90 درصد فوب خلیج فارس خریداری و به حساب سرپرست واریز کند که زیرساخت‌های این طرح توسط شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی آماده شده است.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه در این طرح قیمت سی.ان.جی و گازوئیل گران نخواهد شد، افزود: تاکید داریم که سرانه مورد نیاز حمل و نقل عمومی گران نشده و سهمیه بنزین هم به تاکسی‌ها تعلق گیرد.

آنچه دیگران می خوانند: زمان مصرف سهمیه بنزین افزایش می یابد؟

مشمولان طرح سهمیه‌بندی بنزین سرانه خانوار

وی افزود: اگر نفت گران شود و قیمت فوب افزایش پیدا کند کسی که مصرف بنزین کمتری دارد پول بیشتری دریافت خواهد کرد. ما بنزین به کسی نمی‌دهیم بلکه یارانه بنزین می‌دهیم.

عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اثر تورمی اجرای این طرح گفت: براساس بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس اثر تورمی این طرح در دهک‌های بالا 4 درصد بوده و در دهک‌های پایین حتی ضریب جینی را بهبود می‌بخشد. برخی دنبال این طرح را قبول ندارند، لذا می‌گویند که هرکسی باید به پمپ بنزین مراجعه کند و سهم خود را در گالن بگیرد اما اینگونه نیست.

میزان سهمیه بندی جدید خودروها

وی با بیان اینکه پیش‌بینی شده 20درصد از درآمد دولت از این طریق به گازسوز کردن تاکسی‌ها و وانت‌بارها اختصاص یابد،‌ البته به آن‌ها فرصت داده می‌شود تا خودرو خود را گازسوز کنند تا کرایه‌ها گران نشود، توضیح داد: 20درصد از این درآمد نیز به مردم اختصاص می‌یابد تا خودرو خود را گازسوز کنند که این مبلغ به صورت وام خواهد بود. 60 درصد باقیمانده نیز برای اشتغال‌زایی در اختیار دولت قرار خواهد گرفت. پیش‌بینی می‌کنیم با اجرای این طرح 10 تا 15 میلیون لیتر کاهش مصرف خواهیم داشت.

امیرآبادی در پاسخ به این سؤال که چنین شرایطی در طرح هدفمندی یارانه‌ها هم پیش‌بینی شده بود اما آنگونه که باید به بخش‌های لازم اختصاص پیدا نکرد، گفت: در طرح هدفمندی یارانه‌ها قانون به درستی اجرا نشد، رئیس‌جمهور وقت در این طرح به همه یارانه داد، در حالی که 50 درصد این طرح اختصاص یارانه نقدی بود.

عضو هیات رئیسه مجلس  به خانه ملت گفت: در این طرح به کسی یارانه مستقیم پرداخت نمیشود که با کمبود منابع مالی روبرو شویم، بلکه به هر فرد 30 لیتر بنزین تعلق میگیرد که به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود، سرپرست می‌خواهد این بنزین را مصرف کند یا اجازه دهد دولت بفروشد، تصمیم با خودش است.

میزان مصرف بنزین در دوسال گذشته

 

بررسی‌های سال ۱۳۹۷ مرکز آمار ایران نشان می‌داد که ۵۳.۲ درصد از خانوار‌های شهری و ۳۲.۳ درصد از خانوار‌های روستایی دارای خودرو و همچنین ۱۴.۱ درصد از خانوار‌های شهری و ۲۸.۴ درصد از خانوار‌های روستایی دارای موتور سیکلت بوده اند. با این آمار مشخص بود که بخشی از خانوار‌های ایرانی از یارانه پرداخت شده برای بنزین بهره‌ای نمی‌بردند.

همچنین قبل از آن که بنزین توسط دولت سهمیه بندی شود و قیمت آن افزایش یابد طبق برآورد‌های انجام شده ـ که در سایت سازمان برنامه و بودجه منتشر شد ـ دولت حدود ۱۲۳ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان به بنزین اختصاص داده بود که از این میزان حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان سهم سه دهک پایین (کم درآمد) و حدود ۶۷ هزار میلیارد تومان سهم سه دهک بالا (پردرآمد) بود. یعنی سه دهک بالا حدود شش برابر بیشتر از سه دهک پایین از یارانه‌های بنزین نفع می‌بردند.

اهداف طرح سهمیه بندی جدید بنزین

بیژن زنگنه در ۲۲ مرداد ماه ۱۳۹۹ در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت: تغییر سهمیه‌بندی بنزین در دولت بحث نشده و بستگی دارد چه چیزی تصویب شود. وی افزود: در طرح مجلس پیشنهاد اختصاص ۲۰ لیتر بنزین به هر فرد در ماه مطرح شده که به معنای ۰.۷ لیتر در روز است.

زنگنه ادامه داد:‌ در این صورت میزان بنزین سهمیه‌ای در روز عددی حدود ۶۰ میلیون لیتر در روز خواهد بود که با میزان فعلی برابر است. برای ما فرق ندارد و ما به یک قیمت می‌دهیم و مابقی باید در حساب یارانه‌ای افراد واریز شود.

در آذر ماه ۱۳۹۲ نیز طرحی اینچنینی در رسانه ها مطرح و در روزنامه های آن زمان اعلام شد: در مرحله نخست بر اساس تجمیع بانک اطلاعاتی به دست آمده از هدفمند کردن یارانه ها و کارت هوشمند سوخت، سهمیه ۶۰ لیتر بنزین یارانه ای به هر خانواده به جای هر وسیله نقلیه اختصاص یابد.

 

همچنین مبلغ مابه تفاوت قیمت ۶۰ لیتر بنزین یارانه ای با ۶۰ لیتر بنزین آزاد به حساب خانوارهای فاقد وسیله نقلیه واریز شود با این کار توزیع یارانه بنزین میان تمامی خانوارهای دارای وسیله نقلیه اعم از خودرو و موتورسیکلت یا فاقد وسیله نقلیه برابر و عادلانه می شود و به خانوارهایی که بیش از یک وسیله نقلیه دارند، سهمیه و یارانه اضافه ای اختصاص نمی یابد. در مرحله دوم با تک نرخی کردن بنزین و تخصیص مقدار مشخصی یارانه به هر فرد به جای هر خانواده می توان به وضعیت عدالت توزیعی مناسب تری دست یافت.

همچنین در آذر ماه سال ۱۳۹۷مرکز پژوهش های مجلس طی گزارشی با عنوان "مساله بنزین و رویکرد و مخاطرات" سه سناریو را برای قیمت‌گذاری و شیوه توزیع بنزین پیشنهاد داده و در بخشی با عنوان یارانه بنزین به همه ایرانیان آورده بود: اگر هدف سیاستگذار توزیع یارانه به طور مساوی است، رویکردهای این بخش می تواند مورد توجه قرار گیرد. در این طرح که بدیل های گوناگون دارد، یارانه بنزین نه به خودرو، بلکه به شخص تعلق گیرد.

در ادامه آمده بود: در این طرح که توسط مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تدوین شده است به هر ایرانی دارای کد ملی (به جز ساکنین خارج کشور)، به اندازه مشخصی اعتبار استفاده از بنزین به طور ماهیانه تعلق می گیرد. این سهمیه ها به جای کارت سوخت در کارت ملی هوشمند افراد و یا کارت بانکی بارگذاری می شود. در این طرح، روزانه ۵۶ میلیون لیتر بنزین بین مردم (به ۸۰ میلیون ایرانی، هر نفر روزانه ۰.۷ لیتر و یا ماهیانه ۲۰ لیتر) تقسیم شده و البته برای کنترل قیمت حمل و نقل عمومی به ماشین‌های ارائه کننده خدمات عمومی مانند تاکسی‌ها (اعم از سنتی و اینترنتی)، وانت‌ها و آمبولانس و ... در ابتدای طرح ۲۵ میلیون لیتر بنزین تخصیص می‌یابد. (این سهمیه با استفاده از تکنولوژی‌های رصدکننده جابجایی در ماه تعیین خواهد شد).

با شروع سهمیه بندی ظرف مدت شش ماه با ایجاد فراخوان تمام خودروهای عمومی با وام های بدون بهره با قسط های بلندمدت CNG سوز خواهند شد و این سهمیه حذف می شود. البته لازم به ذکر است که در این طرح نرخ CNG به مدت سه سال ثابت خواهد ماند. درآمد حاصل از مابه التفاوت فروش ۲۵ میلیون لیتر بنزین بابت پرداخت یارانه سود تسهیلات در اختیار شهرداری‌های کل کشور قرار گرفته تا صرف سرمایه گذاری و حمل و نقل عمومی شده و مطابق آن ماهانه به اطلاع مردم خواهد رسید.

قیمت بنزین در این طرح بر اساس درصدی از قیمت فوب تعیین می شود (مثلا 90 درصد قیمت فوب) و در مقابل به هر ایرانی معادل ما به التفاوت ارزش ۲۰ لیتر بنزین نسبت به قیمت پایه ۱۰۰۰ تومانی یعنی ۴۰۰۰۰ تومان در کارت اعتباری سرپرست خانوار‌ها تخصیص می‌یابد. قیمت دوم بر مبنای نرخ ارز سامانه نیما و ۹۰ درصد قیمت فوب تعیین خواهد شد.

آنچه دیگران می خوانند: بنزین تک نرخی می شود؟

مزایای طرح سهمیه بندی جدید بنزین

مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: در شرایط فعلی نوع سهمیه بندی بنزین برای خانوارهای که خودرو دارند خوب است.

وی با بیان اینکه ۵۰ درصد خانواده ها فاقد خودرو هستند و از یارانه انرژی بی بهره هستند، ادامه داد: در شرایط فعلی نحوه توزیع یارانه سوخت ناعادلانه است و حتما باید اصلاح شود.

نماینده تهران در مجلس از تدوین طرحی از سوی نمایندگان برای تغییر در نحوه سهمیه‌بندی بنزین خبر داد و عنوان کرد: در این طرح که در نوبت اعلام وصول قرار دارد پیشنهاد شده است تا سهمیه بنزین به جای خودروها به تعداد افراد خانواده داده شود.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس اضافه کرد: اگر روزانه به هر فردی ۷ دهم لیتر بنزین تعلق بگیرد به طور مثال به  یک خانواده ۵ نفره ماهیانه ۱۰۰ لیتر بنزین تعلق می گیرد.

شریعتی با اعلام اینکه در این طرح برای هر فرد ماهیانه ۲۰ لیتر بنزین در نظر گرفته شده است، افزود: در این طرح پیش بینی شده تا سامانه ای برای فروش بنزین افرادی که خودرو ندارند پیش بینی شود.

وی اظهار کرد: البته این موضوع نیز پیش بینی شده که دولت بنزین افرادی که خودرو ندارند را در انتهای ماه بردارد و به جای آن کارت بانکی افراد را شارژ کند تا آنها بتوانند کالا خریداری کنند.

گزارش از علی اکبر رضایی