به گزارش تیتربرتر؛ هیات عامل این بانک در راستای اجرای قانون پولی و بانکی کشور برای حفظ ارزش پول ملی، در جلسه چهارشنبه 22 مردادماه 1399 چارچوب های جدید اجرای سیاست پولی را تصویب کرد.

آخرین نرخ سود سپرده بانک هادر سال 99

 

هیات عامل بانک مرکزی بر اساس مواد (6) و (11) دستورالعمل «عملیات بازار باز و اعطای اعتبار در قبال اخذ وثیقه توسط بانک مرکزی»، نرخ سود سپرده‌گذاری بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی را با یک واحد درصد افزایش، 14 درصد تعیین کرد و بدین ترتیب دامنه نرخ سود در بازه 22-14 درصد قرار گرفت. این تصمیم با هدف کاهش دامنه دالان نرخ سود، افزایش نرخ سود در بازار بین بانکی و هدایت نرخ تورم به سمت نرخ تورم هدف اتخاذ شده است و از روز شنبه 25 مردادماه 1399 اجرا می‌شود.

لازم به یادآوری است بانک مرکزی برای دستیابی به تورم هدف از تمام ابزارهای پولی در اختیار استفاده خواهد کرد. پیش از این هیات عامل بانک مرکزی در روز پنجشنبه مورخ 12 تیرماه 1399، کف دالان نرخ سود را از 12 به 13 درصد افزایش داده بود.

نحوه محاسبه سود سپرده بانک ها

یکی از بخش‌هایی که در منابع آزمون سطح یک CFA وجود دارد، روش‌های عددی است و اولین مبحث در همین بخش روش‌های عددی محاسبه سود، سود مرکب و ارزش سرمایه‌گذاری‌ها در آینده و حال است.

نرخ بهره چیست؟

ارزش زمانی پول مبحثی است که به رابطه برابری ارزش دو مقدار مختلف پول در دو زمان متفاوت اشاره دارد. برای درک رابطه برابری دو مقدار پول متفاوت بگذارید یک مثال بزنیم:

اگر کسی به شما بگوید امروز یک‌میلیون تومان پول بپردازید و در عوض ۹۵۰ هزار تومان پول بگیرید، آیا شما چنین چیزی را می‌پذیرید؟ به‌احتمال‌زیاد نه.

اما اگر قرار باشد امروز ۹۵۰ هزار تومان بگیرید و یک سال بعد یک‌میلیون تومان پس بدهید، احتمالا قبول خواهید کرد. دلیلش این است که به نظر می‌آید این دو عدد در این فاصله زمانی، مقادیر برابر داشته باشند.

چون به نظر می‌آید احتمالا یک‌میلیون تومان یک سال بعد ارزشش از یک‌میلیون تومان امروز کمتر باشد. منطقی هم است. خصوصا با توجه به تورم و نوسان قیمت ارز در ایران چنین بده بستانی معقول به نظر می‌آید.

بنابراین برای اینکه روی یک‌میلیون تومانی که در آینده پرداخت خواهد شد، تخفیف بدهیم و معادل آن را امروز نقدا دریافت کنیم، باید ببینیم، چه فاصله زمانی بین امروز و موعد سررسید پرداخت وجه موردنظر وجود دارد.

بیشتربخوانید: نرخ سپرده بانکی در سال 99

نرخ بهره (Interest Rate) نرخی است که ارتباط بین این دو رقم با فاصله زمانی را به دست می‌دهد.

 

در مثال حاضر مبلغی که امروز باید پرداخت شود ۹۵۰ هزار تومان است. مبلغی که معادل این مقدار است و یک سال بعد پرداخت خواهد شد یک‌میلیون تومان است. اختلاف بین این دو عدد ۵۰ هزار توان است. با تقسیم ۵۰ هزار تومان به ۹۵۰ هزار تومان می‌توان نرخ بهره را به دست آورد.

 

در این مثال نرخ بهره که ازاین‌پس با r نشان می‌دهیم، ۵٫۲۶ درصد است.

تعاریف نرخ بهره

نرخ بهره را می‌توان به سه شکل تعریف کرد:

• نرخ سود

نرخ بهره را می‌توان حداقل نرخ سود یک سرمایه‌گذاری به‌حساب آورد. نرخ بهره حداقل مقدار سودی است که یک سرمایه‌گذار انتظار دارد در یک بازه زمانی معین از سرمایه‌گذاری خود به دست آورد.

• نرخ تخفیف

نرخ بهره را می‌توان معادل نرخ تخفیف (Discount Rate) هم در نظر گرفت. فرض کنید نرخ بهره معین ۵.۲۶ درصد است و شما کالایی خریده‌اید که فروشنده راضی است که در ازای آن کالا، شما یک سال بعد یک‌میلیون تومان بپردازید. اگر به‌جای یک سال بعد امروز بخواهید این رقم را تسویه کنید، باید به‌اندازه نرخ بهره ۵.۲۶ درصد تخفیف بگیرید؛ یعنی پولی که امروز باید بپردازید، ۹۵۰ هزار تومان خواهد بود.

• هزینه فرصت

نرخ بهره را می‌توان معادل هزینهِ فرصت (Opportunity Cost) نیز در نظر گرفت. هزینه فرصت، هزینه‌ای است که یک سرمایه‌گذار با انتخاب یک سرمایه‌گذاری خاص یا انتخاب مسیر یا استراتژی خاص، پرداخت می‌کند. این هزینه در استراتژی‌ها و مسیرهای گوناگون متفاوت است.

در مثال بالا طرفی که حاضر است امروز ۹۵۰ هزار تومان را امروز بگیرد،‌ از ۵۰ هزار تومان یا همان ۵.۲۶ درصد سودی که می‌توانست با یک سال انتظار به دست آورد، چشم‌پوشی کرده است؛ یعنی این ۵۰ هزار تومان هزینه انتخاب دریافت ۹۵۰ هزار تومان در امروز است.

بیشتربخوانید: نرخ سود سپرده گذاری بانک‌ها در سال 99

نرخ سود و نرخ تورم

نرخ سود یا نرخ بهره با نرخ تورم ارتباط دارد. معمولا بانک‌های مرکزی که از جمله مهم‌ترین کارهایشان کنترل نرخ تورم و نقدینگی بازار است، با تعیین نرخ بهره بین‌بانکی، نرخ بهره کوتاه‌مدت و بلندمدت و عملیات بازار باز سعی می‌کنند میزان گردش پول را در بازار کنترل کنند. به این طریق می‌توانند کنترل تورم را نیز در دست بگیرند.

برای همین هم نرخ بهره یا سود تعیین‌شده از طرف بانک مرکزی تناسبی با نرخ تورم دارد. با تعیین نرخ بهره یا نرخ سود بانک‌ مرکزی می‌تواند مردم را به سپرده‌گذاری در بانک‌ها ترغیب کند.

بیشتربخوانید: بررسی افزایش نرخ سود سپرده بانکی در سال 99

انواع سپرده سرمایه‌گذاری در بانک‌ها

سپرده‌‌های سرمایه‌گذاری بانکی در ایران را در کل می‌توان به دو دسته سپرده‌های کوتاه‌مدت و سپرده‌های بلندمدت تقسیم کرد.

پیش‌ازاین بانک‌ها امکان سرمایه‌گذاری با سود روزشمار را فراهم می‌کردند. محاسبه سود روزشمار با استفاده از مبلغی بود که در پایان روز در حساب مشتری باقی می‌ماند. نحوه محاسبه سود هم این‌گونه بود که سود اعلامی را تقسیم بر تعداد روزهای سال می‌کردند. سپس این رقم را در «مانده آخر روز در هر روز» ضرب می‌کردند و سود آن روز به دست می‌آمد.

برای مثال اگر در پایان روز مبلغ مانده در حساب ۱۰ میلیون تومان باشد و نرخ سود سپرده کوتاه‌مدت ۱۵ درصد یا همان ۰٫۱۵ باشد، سود حاصل از یک روز سرمایه‌گذاری را می‌توان این‌گونه حساب کرد:

 

یعنی سود روزانه این سرمایه‌گذاری ۴ هزار و ۱۰۹ تومان خواهد بود. حال اگر این سرمایه ۲۰ روز در حساب بماند، سود حاصله برابر خواهد بود با:

 

یعنی ۸۲ هزار و ۱۹۱ تومان و اگر این سرمایه یک ماه در حساب بماند، سود آن:

 

یعنی ۱۲۳ هزار و ۲۸۷ تومان خواهد شد.

بیشتربخوانید: جزئیات نرخ های جدید سود سپرده بانکی

البته از آذرماه سال ۹۷، طبق پیشنهاد بانک مرکزی و تصویب شورای پول و اعتبار، بانک‌ها دیگر نمی‌توانند سود روزشمار به سپرده‌های خود بدهند.

چنین مسئله‌ای دلایل متعددی داشت. یکی از دلایل این بود که همواره افراد سودجویی وجود داشتند که در طی روز پول را از حساب خود خارج می‌کردند، با آن معاملاتی انجام می‌دادند و در ساعات پایانی شبانه‌روز پیش از اتمام آن تاریخ یعنی قبل از ساعت ۱۲ شب، دوباره پول را به‌حساب باز می‌گردند.

مشکل چنین کاری این بود که در این حالت بانک‌ها مجبور می‌شدند بابت پولی که در طی روز در حساب نبود، سود پرداخت کنند.

یکی از اهداف ارائه ابزارهای سرمایه‌گذاری در بانک‌ها، جذب نقدینگی و کاهش یا کنترل تورم است؛ اما چنین افراد سودجویی با سوءاستفاده از قوانین سود روزشمار باعث می‌شدند نتوان به این مهم دست یافت.

آخرین تغییرات نرخ سود بانکی سپرده سرمایه‌گذاری

 

نرخ سود بانکی سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت در از ۲۸ تیر ۱۳۹۹ تغییر کرده است.

در حال حاضر طبق آخرین تغییراتی که در نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانکی انجام گرفته، نرخ بهره‌ای که با این سپرده‌های تعلق می‌گیرد چنین است:

• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی ٪١٠
• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه سه‌ماهه ٪١٢
• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه شش‌ماهه ٪١۴
• سپرده سرمایه‌گذاری با سررسید یک سال ٪١۶
• سپرده سرمایه‌گذاری با سررسید دو سال ٪۱۸

نحوه محاسبه سود این سپرده‌ها نیز مثل موارد قبل است. با این تفاوت که آخر هرماه حساب می‌شود و با استفاده از کمترین رقمی که در طول ماه در حساب موجود بوده است، به دست می‌آید.

این مسئله به این معنی است که اگر سپرده‌گذاران در طول ماه اگر حتی برای چند لحظه پول خود را از حساب بردارند، بانک دیگر برای آن ماه سودی پرداخت نخواهد کرد.

همچنین با توجه به نوع قرارداد، زمان برداشت سود هم متفاوت است. در سپرده کوتاه‌مدت یک‌ماهه، پول باید حداقل یک ماه در حساب باقی بماند تا بتوان سود آن را برداشت و در صورت تمایل باقی آن برای سرمایه‌گذاری نزد بانک باقی بماند. در سپرده‌های دیگر یعنی ویژه ۳ ماهه، این مدت ۳ ماه و در سپرده ویژه ۶ ماهه این مدت ۶ ماه است.

در بقیه موارد یعنی سپرده‌گذاری با سررسید یک سال، سود بعد از یک سال و در سپرده‌گذاری با سررسید دو سال، سود بعد از دو سال قابل‌برداشت است.

در برخی از این موارد هم با توجه به نوع قرارداد درصورتی‌که کل سرمایه پیش ‌از این مدت معین از حساب برداشته شود، هیچ سودی تعلق نخواهد گرفت.

گردآورنده: علی اکبر رضایی