به گزارش تیتربرتر؛ صندوق دارا دوم یا همان ETF که سهم دولت در ۴ پالایشگاه، قرار بود به صورت صندوق های سرمایه گذاری برای فروش بین مردم توزیع شود. کاری که در مرحله اول برای ۳ بانک و ۲ بیمه اتفاق افتاد.

اما گویا مخالفت وزارت نفت برای عرضه سهام دولتی این چهار پالایشگاه، پای وزارت اقتصاد را هم به میان کشید و این کش مکش ها زمان عرضه آن را به صورت متوالی به تعویق انداخت.

دژپسند وزیر اقتصاد به عنوان مجری عرضه سهام این ۲ پلایشگاه اینطور می گوید: عرضه ETF اول که نهاد متولی آن ما بودیم به موقع و درستی رخ داد اما دو صندوق سرمایه گذاری بعدی که شامل پالایشگاه ها و صنعت خودروهاست ما مجری و نهاد متولی دو وزارتخانه دیگر هستند. به آن ها وقت تعیین تکلیف داده ایم تا نتیجه را به ما اعلام کنند.

بر این اساس پس از گذشت ۱۰۰ روز از عرضه باقی‌مانده سهام دولت در بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای و انتظار صاحبان نقدینگی برای واگذاری دو صندوق دیگر در شرکت‌های پالایشی، فلزی و خودرویی، روز گذشته آب پاکی روی دست سهامداران ریخته شد و سازمان خصوصی‌سازی با تکذیب تمام گفته‌های قبلی وزارت اقتصاد و دیگر نهادهای مرتبط اعلام کرد صندوق دومی در کار نیست.

نگاهی به نوسان قیمت سهام شرکت پالایش نفت اصفهان به‌عنوان لیدر اصلی پالایشی‌ها در چند ماه اخیر دامنه اثرگذاری اخبار مربوط به ETFها بر سهام این گروه را به وضوح نشان می‌دهد. جایی که به سبب تایید و تکذیب چندباره مسوولان نهادهای مختلف دولتی از صف خرید به صف فروش و بالعکس کشانده شد. سیاست‌های یک بام و دو هوایی که تنها سرمایه‌ خرد مردم را تحت‌تاثیر قرار داده و نوسانات پرمقدار سهام را به دنبال داشته است.

تغییر در روش عرضه دارا دوم

در پی اختلاف نظرها بین وزارت اقتصاد و وزارت نفت برای عرضه دومین صندوق‌ ETF (سهام پالایشگاهی)، رئیس سازمان خصوصی سازی اعلام کرده که به دلیل مخالفت وزارت نفت با عرضه دارا دوم در ETF، سهام‌ پالایشی دولت تا سه هفته آینده به صورت بلوکی عرضه می‌شود.

دو تن از کارشناسان بازار سرمایه و عضو هیئت مدیره شرکت بورس اوراق بهادار به همراه معاونین وزیر اقتصاد و وزیر نفت در یک برنامه تلویزیونی به بررسی وضعیت بورس، اختلالات هسته معاملات و دلیل لغو عرضه دارا دوم  پرداختند.

در ابتدا این برنامه، مهدی سدیدی، عضو هیئت مدیره شرکت بورس اوراق بهادار درباره دلیل کاهش شاخص بورس در معاملات روز دوشنبه و تاثیر لغو عرضه سهام‌ پالایشی دولت بر این موضوع، توضیح داد: بازار سرمایه در این شرایط نسبت به اخبار به دلیل استقبال از عرضه اولیه‌ها یا سهام‌ دولتی حساس است، اما روز دوشنبه در بورس معادل ۳۰ هزار میلیارد تومان معامله انجام شده که جایی برای نگرانی کاهش ۱۳ هزار واحدی شاخص آن نیست. عرضه داده یکم به دلیل اینکه متولی آن وزارت اقتصاد بود، به سرعت عملیاتی شد اما عرضه دارا دوم ممکن است که مقداری طولانی شود.

وی افزود: بورس در حال حاضر بازار بزرگی شده که نوسانات زیادی هم در آن رخ می‌دهد و باید در عرضه صندوق‌ها دقت بیشتری شود. همچنین، خبر لغو عرضه دارا دوم موجب شد که بازار سرمایه خود را اصلاح کند.

وزارت نفت آماده عرضه سهام‌ پالایشی

در بخش دیگری از این برنامه هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر نفت اعلام کرد که این وزارتخانه در سال‌های گذشته همکاری‌های زیادی با وزارت اقتصاد برای عرضه سهام پالایشگاه‌ها انجام داده و اکنون کاملا آماده است تا باقی مانده سهام پالایشگاهی را طبق روشی که مدنظر وزارت اقتصاد است، عرضه کند.

بهروز خدارحمی، کارشناس بازار سرمایه نیز گفت: صرف نظر از اینکه بورس نوسان دارد، با توجه به اتفاقی که روز دوشنبه رخ داد باید برای پذیرش ۵۰ میلیون نفر در این بازار تدابیر بیشتری صورت گیرد.

وی با بیان اینکه لغو عرضه دارا دوم سیگنال منفی به بورس منتقل کرد، افزود: در این زمینه، یک سوال مطرح می‌شود و آن این است که چرا زمانی که صندوقی حامل سهام پالایشی دولت عرضه نمی‌شود، سهام متاثر از آن منفی می‌شود. این باور وجود دارد که از سهام‌ دولتی حمایت می‌شود تا با قیمت بالایی به مردم واگذار شود، درحالیکه در ارزش واقعی این نوع سهام‌ تردید وجود دارد.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: همچنین لغو عرضه دارا دوم و کاهش ۱۳ هزار واحدی شاخص بورس، با موضوع گشایش اقتصادی و عرضه اوراق سلف (فروش نفت) همزمان شد که این امر منجر شد تا از باقی منابع تامین مالی استقبال نشود.

عرضه بلوکی سهام پالایشی دولت در بورس

همچنین، علیرضا صالح، رئیس سازمان خصوصی‌سازی نیز در این برنامه اعلام کرد که وزارت نفت با عرضه سهام‌ پالایشگاهی در صندوق‌های ETF موافقت نکرد و تمایل دارد که از طریق هیئت واگذاری، باقی سهام‌ پالایشی واگذار شود.

به گفته وی اواسط مرداد ماه هیئت واگذاری تصمیم گرفت که آگهی عرضه این نوع سهام‌ منتشر شود و تا دو - سه هفته آینده سهام‌ پالایشی به صورت بلوکی عرضه می شود.

وی افزود: در صورتی که متقاضی خرید وجود نداشت، کلیه سهام متعلق به دولت در پالایشگاه‌های تهران، بندرعباس، اصفهان و تبریز به صورت خرد و تدریجی و به صورت شناور عرضه می شود. عرضه پالایشگاه‌های فوق هم اکنون آگهی شده و در شرف عرضه توسط بازار سرمایه است.

در ادامه خدارحمی در پاسخ به اینکه چقدر سرمایه‌گذاری روزانه در بورس را منطقی می‌دانید گفت: وقتی فردی وارد بورس می‌شود، می‌پذیرد که کمترین و بیشترین میزان ریسک را متحمل شود. سرمایه‌گذاران باید بیشتر احتیاط کنند و متناسب با ریسک‌پذیری خود اقدام کنند. همچنین در بازارهای موازی باید این آمادگی را داشته باشیم که آن بازار از مدار سود خارج شود؛ درحالیکه سرمایه‌گذاران انتظار دارند که اگر ضرر ببینید، از بورس خارج شوند.

معاملات بلوکی چیست؟

سفارشی که برای فروش یا خرید بخش بزرگی از یک نوع اوراق بهادار نظیر سهام یک شرکت ثبت می‌گردد، معامله بلوکی نام دارد.

معاملات بلوکی شامل تعداد زیادی از سهام یا اوراق مشارکت است که با یک قیمت تعیین شده بین طرفین خریدار و فروشنده خارج از بازارهای بورس یا فرابورس، برای کاهش تاثیر چنین معامله بزرگی بر قیمت جاری سهام در بازار انجام می‌شود.معاملات بلوکی با عنوان «سفارش های بلوکی» هم شناخته می‌شود.

معاملات بلوکی چگونه انجام می‌شوند؟

ابتدا پیشنهاد خرید یا فروش توسط کارگزار مربوطه در سامانه معاملات بلوک با قیمت معین ثبت می‌شود. کارگزار پذیرنده پیشنهاد، قیمت پیشنهادی را در سامانه را می‌پذیرد. درصورتی‌که پیشنهاد فروش «با امکان تسویه خارج از پایاپای» باشد، کارگزار پذیرنده پیشنهاد فروش، می‌تواند پیشنهاد ارائه شده را با یکی از شروط «صرفاً خارج از پایاپای» یا «نقدی و خارج از پایاپای» بپذیرد.

درصورتی‌که روش تسویه پیشنهاد فروش ارائـه شـده «صـرفاً نقـدی» باشد، سفارش‌های تطبیق یافته جهت تائیـد بـه بـورس / فرابـورس ارسـال می‌شود. در صورتی که روش تسـویه پیشـنهاد فـروش ارائـه شـده، «بـا امکـان تسویه خارج از پایاپای» باشـد، درخواسـت کـارگزار پذیرنده پیشـنهاد، برای کارگزار پیشنهاد دهنده فـروش ارسـال می‌شود. در ایـن صـورت حالت‌های زیر ممکن است اتفاق بیفتد:

1. در صورت تائید تسویه خارج از پایاپای توسط کارگزار پیشنهاد دهنده فروش، سفارش تطبیق یافته با عنـوان تسـویه خـارج از پایاپای به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.
2. در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپای توسـط کارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «نقدی و خارج از پایاپای» را پذیرفتـه باشـد، معاملـه با عنـوان تسویه نقدی جهت تائید به بورس/ فرابورس ارسال می‌شود.
3. در صورت عدم تائید تسویه خارج از پایاپـای توسـط کـارگزار پیشنهاد دهنده فروش، به شرط این که کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد، شرط «صرفاً خارج از پایاپای» را پذیرفته باشد، درخواست کـارگزار پذیرنـده پیشـنهاد رد می‌شود و پیشـنهاد فـروش، مجـدداً در سـامانه معاملات بلوک ثبت می‌شود.
4. در صورت عدم مغایرت سفارش‌های تطبیق یافته با قـوانین و مقـررات، بورس/ فرابورس معامله را تائیـد می‌نماید و سـفارش‌هـای تطبیـق یافتـه جهت انجام معامله و ثبت نهـایی بـه سـامانه معـاملات ارسـال و در نمـاد معاملاتی مربوط به بازار بلوک ثبت می‌شود.

زمان انجام معاملات

معاملات بلوک به روش حراج ناپیوسته و هر 5 دقیقه یکبار برگزار می­شود.

سامانه معاملاتی

معاملات در بازار بلوک در نمادی مجزا از معاملات بازار عادی انجام می­شود و در محاسبه قیمت پایانی و شاخص فرابورس لحاظ نمی­شود.

روش سفارش دهی

در بازار بلوک صرفا سفارش محدود قابل اجرا بوده و استفاده از کد معاملاتی گروهی در این بازار مجاز نمی­باشد.

وضعیت نماد

مادامی که نماد معاملاتی سهم در بازار عادی متوقف باشد، نماد معاملاتی سهم در بازار بلوک نیز متوقف خواهد بود.

نماد معاملاتی در بازار بلوک مادامی که دامنه نوسان روزانه قیمت سهم در بازار عادی به دلیل بازگشایی نماد معاملاتی افزایش یافته است، متوقف خواهد بود.

گردآورنده: الهام خلیلی خو