به گزارش تیتربرتر؛  فروش متری مسکن در بورس یا تشکیل بورس املاک و مستغلات طبق تفاهم بین وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس برای تامین مالی پروژه‌های مسکن و حمل و نقل از طریق بازار سرمایه در دستور کار قرار گرفته است و منتظر تایید هیات دولت است. طرحی که براساس آن انبوه‌سازان و شرکت‌های سازنده مسکن می‌توانند برای تامین مالی پروژه‌هایشان یا حتی فروش املاک ساخته‌شده، اوراق بهادار منتشر کنند و در بورس بفروشند. این اوراق، قابل تحویل در زمان سررسید است. مثلا اگر سررسید اوراق مهرماه ۹۹ باشد، مشتریانی که آنها را خریده‌اند، می‌توانند در این تاریخ خانه را از سازنده تحویل بگیرند.

برای این کار خریدار باید صاحب تعداد مشخصی اوراق باشد تا بتواند یک واحد ۷۰متری را بخرد یا در زمان تعیین‌شده به ‌جای تحویل گرفتن خانه، سود مشارکت در ساخت را از سازنده دریافت کند. براساس تفاهمنامه وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس، اگر هیات دولت با طرح فروش متری مسکن موافقت کند، در فاز اول هزار واحد مسکونی از این طریق تامین مالی خواهد شد.

کارکردهای بورس املاک و مستغلات

نماینده اتاق بازرگانی در شورای عالی بورس گفت: راه اندازی بورس مستقل املاک و مستغلات می‌تواند به تأمین مالی و تولید انبوه مسکن با قیمت تمام شده مناسب، کمک کند.

حسین سلاح ورزی در گفت و گوی ویژه خبری افزود: مطالعات بر روی اقتصاد کشورمان و بقیه کشورها، نشان می‌دهد که رابطه قوی میان متغیر‌های کلان اقتصادی و متغیر‌های بخش مسکن وجود دارد و از طرف دیگر حدود 120 رشته فعالیت با حوزه ساختمان ارتباط مستقیم دارند.

وی ادامه داد: شاخص‌های مختلف نشان می‌دهد که رونق در بخش ساختمان با رونق یا رکود کل اقتصاد، ارتباط دارد و از طرفی موضوع مسکن برای مردم نه تنها اقتصادی بلکه موضوع اجتماعی است و از طرفی دولت هم حجم انبوهی از املاک و طرح‌های نیمه تمام دارد که قرار بود آن‌ها را برای بهره برداری و مولدسازی به بخش خصوصی واگذار کند.

سلاح ورزی افزود: راه اندازی بازاری به عنوان بازار املاک و مستغلات می‌تواند امکان تأمین مالی از طریق صندوق پروژه‌ها برای تکمیل طرح‌های نیمه تمام دولت را فراهم کند و از سوی دیگر برای مردم فرصتی برای پیش خرید در بستر شفاف است.

وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد موضوع راه اندازی بورس املاک و مستغلات در تحلیل‌های عامیانه به بورس مسکن تقلیل داده شده است در حالی که این گونه نیست و کارکرد‌های گوناگون بیشتری دارد.

نماینده اتاق بازرگانی در شورای عالی بورس گفت: بر اساس برخی از گزارش ها، املاک مسکونی و تجاری در ایران بیش از 80 درصد خالص ثروت را تشکیل می‌دهد بنابراین با توجه به تنوع کارکرد‌ها در این بخش،  بورس  تخصصی در این باره ضرری ندارد.

بیشتر بخوانید: تاثیر طرح خرید متری مسکن در بورس بر بازار مسکن

 سلاح ورزی با اشاره به اینکه فروش متری مسکن، ابزاری برای تأمین مالی طرح هاست، افزود: قرار است تعداد زیادی سازنده، طرح‌های متعدد انبوه سازی را تعریف کنند و سپس از طریق فروش متری، شفاف تأمین مالی شوند.

وی اضافه کرد: این موضوع، عرضه و تقاضا را در  بازار مسکن متعادل خواهد کرد.

محمد اسکندری کارشناس بازار سرمایه نیز با حضور در این برنامه با اشاره به اینکه در بورس کالا بیش از دو سال از تهیه امیدنامه پیش فروش متری مسکن می‌گذرد، اما هنوز اجرایی نشده است، گفت: همچنین در بازار فرعی بورس کالا، املاک بانک‌ها و دولتی تبلیغ شدند، اما موفق نبود.

وی افزود: صندوق زمین و ساختمان هم وجود دارد که نوعی از صندوق‌های تأمین مالی طرح هاست، اما به علت مدلش، مشکلاتی دارد.

اسکندری اضافه کرد: به نظر می‌رسد صرفه نداشتن برای فرابورس و بازار بورس کالا، شاید یکی از علل پا نگرفتن بورس املاک و مستغلات است.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: باید میان بورس و تأمین سرمایه و نهاد مالی، تمایز قائل شویم.

وی با اشاره به انتقاداتی بر اساسنامه پیشنهادی بورس املاک و مستغلات گفت: این بورس با قوانین فعلی، مطابق نیست.

ماهیت بورس املاک و مستغلات چیست؟

شاهین چراغی عضو شورای عالی بورس نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: ماهیت بورس املاک و مستغلات، متفاوت خواهد بود و به این علت 5 هزار میلیارد تومان سرمایه برای این بورس در نظر گرفتیم، زیرا احساس ما این است که به تأمین سرمایه‌های تخصصی مورد نیاز در حوزه مسکن نیاز داریم، زیرا اکنون تنها تأمین سرمایه تخصصی در حوزه مسکن مربوط به بانک مسکن است.

وی ادامه داد: اگر به ساخت 700 تا 800 هزار واحد مسکونی در کشور نیاز داریم قطعاً به تأمین سرمایه‌های بخش مسکن نیازمندیم.

عضو شورای عالی بورس گفت: همه تلاش ما این است که از منابع مالی سهامداران، سرمایه‌های تخصصی بخش مسکن را تامین کنیم و طرح‌های متفاوتی آغاز به کار شود.

چراغی با تاکید بر اینکه به تأمین سرمایه‌های متفاوت در حوزه مسکن نیازمندیم، افزود: می‌خواهیم ریل گذاری جدیدی را در رابطه با صنعت ساختمان انجام دهیم.

وی گفت: همه تلاش ما این است که از پلت فورم‌های موجود در شرکت سپرده گذاری بورس کالا و نرم افزار‌های بورس کالا و فرابورس استفاده کنیم.

چراغی افزود: بر اساس آیین نامه اجرایی، همه سازمان‌های وابسته به وزارت راه و شهرسازی و نهاد‌های قانونی می‌توانند زمین خود را در این بورس عرضه کنند و به جای آن واحد‌های سرمایه گذاری دریافت کنند بنابراین مصوبات قانونی در این باره وجود دارد.

شیوه ارزش گذاری املاک در بازار بورس

جواد وکیلی کارشناس اقتصادی هم در ارتباط تلفنی با این برنامه درباره بحث 5 هزار میلیارد تومان تأمین مالی از طریق بورس املاک و مستغلات گفت: اکنون زیرساخت‌ها برای بازار سرمایه وجود دارد و سرمایه شرکت‌ها شکل گرفته است.

وی افزود: سرمایه گذاری 5 هزار میلیارد تومانی باید بازدهی لازم را برای سهامداران داشته باشد در غیر این صورت، مشکل ساز می‌شود.

وکیلی گفت: بحث در خصوص شیوه ارزش گذاری املاک در بازار بورس هنوز شکل نگرفته است ضمن اینکه به دامنه و نحوه عرضه هم باید توجه شود.

این کارشناس اقتصادی افزود: بهتر بود روند‌ها در بازار‌های فعلی از جمله بورس کالا شکل گیرد و امتحان شود و پس از سپری شدن این امتحان و با توجه به تجربه‌ها اگر نیاز بود بورس املاک و مستغلات ایجاد شود.

وی تاکید کرد: مطالعات سازمان بورس باید در این باره بیشتر شود.

انتقاد از راه اندازی بورس املاک و مستغلات

حسین عبده تبریزی اقتصاددان نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: اگر گسترش بازار سرمایه، منطقی نباشد مشکلاتی به وجود می‌آید.

وی ادامه داد: بخش ساختمان بخش بزرگی از اقتصاد کشورمان است که در بازار سرمایه حضور فعالی ندارد.

عبده تبریزی افزود: همه محصولاتی که قرار است به عنوان بورس جدید املاک و مستغلات تعریف شود موجود است و باید در دو بورس فعلی، شرکت‌های ساختمانی بیشتری پذیرفته شوند.

وی اضافه کرد: اکنون صندوق‌های مستغلات، بازار ثانویه اوراق رهنی و اوراق تسه (ورقه نوبت بانک مسکن) در بورس‌هایی وجود دارند که می‌توانند گسترش یابند.

این اقتصاددان با بیان اینکه هیچ محصول جدیدی که منطقی برای ایجاد بورس جدید باشد ارائه نشده است، گفت: آن‌ها می‌گویند بورس‌های جدید، کم کاری کرده اند و بورس جدایی باید درست شود.

عبده تبریزی با اشاره به اینکه بورس املاک و مستغلات هیچ نمونه جهانی ندارد افزود: بورس جدید نیاز به نظارت دارد ضمن این که نظارت‌ها در بورس‌های فعلی هم مشکلاتی دارد.

وی تاکید کرد: نباید بورسی را که در هیچ جای جهان تجربه نشده است، ایجاد کرد.

گردآورنده: الهام خلیلی خو