تیتربرتر؛ عفونتهای تنفسی میتوانند ازطریق قطراتی با سایزهای متفاوت منتقل شوند: به قطراتی با قطر 5-10 میکرومتر، «قطرات تنفسی» و به قطراتی با قطر کمتر از 5 میکرومتر، «droplet nuclei (هسته قطرات)» میگوییم. بر اساس شواهد فعلی، ویروس COVID-19 در درجه اول از طریق تماس آلوده و قطرات تنفسی میان افراد منتقل میشود. در آنالیز 75،465 کیس مبتلا به کووید-19 در چین، مطلبی مبنی بر انتقال ویروس از طریق هوا گزارش نشده است.
ویروس کرونا میتواند از دو طریق در هوا منتقل شود

- پس از عطسه یا سرفه، طی چند ثانیه، کرونا ویروس به فرم قطرات [تنفسی] در هوا منتقل میشود. در چنین حالتی و پیش از اثر جاذبه و افتادن قطرات به زمین، ویروس تنها میتواند مسافت کوتاهی را طی کند. بنابراین فردی که در آن زمان کوتاه به اندازه کافی به ذرات ویروسی نزدیک باشد، میتواند از این طریق آلوده شود. بعلاوه، تماس با قطرات تنفسی حاوی ویروس که بر روی سطوح پخش شده اند نیز میتواند افراد را آلوده کند. ویروس کرونا جدید قادر است برای چند روز بر روی سطوح زنده بماند. به این ترتیب اهمیت شستن دستها پس از لمس سطوح اماکن عمومی مشخص میشود.
- آیروسل، فاز فیزیکی کاملا متفاوتی است: ذرات موجود در هوا توسط نیروهای فیزیکی و شیمیایی در هوا معلق میمانند. به عنوان مثال، مِه یک آیروسل است که از معلق ماندن قطرات آب در هوا به وجود میآید. این ذرات معلق، بسته به عواملی نظیر حرارت و رطوبت، میتوانند برای چند ساعت یا بیشتر، معلق باقی بمانند. اگر ذرات ویروسی مانند سرخک (معمولا روی قطرات مخاط یا بزاق) بتوانند بیشتر ازچند ثانیه در هوا معلق بمانند، هر کسی ممکن است درصورت عبور از میان آن ابر پاتوژنی، آلوده شود.
آیا از طریق مشت زدن ویروس کرونا انتقال پیدا می کند؟

از همان آغاز شیوع کرونا یکی از مهمترین نکاتی که بر آن تاکید شده، شستن مداوم دستها با آب و صابون و خودداری از تماس دست با سطوح آلوده است تا جلوی انتقال ویروس گرفته شود. به همین دلیل یکی از آداب اجتماعی در معاشرتهای روزانه یعنی «دست دادن» در همه جای دنیا تغییرات اساسی پیدا کرده است.
مثلا در پشت صحنه برنامه «عصر جدید» شاهد هستیم که به جای دست دادن از مشت زدن به یکدیگر استفاده میکنند یا همین روش در مسابقات فوتبال که از تلویزیون پخش میشود، مشاهده شده است. امروز قصد داریم به همین سوال پاسخ بدهیم که چه روشهای ایمنتری به جای دست دادن وجود دارد و البته هر کدام از آنها خودشان چه میزان میتوانند خطرناک باشند.
بیشتر بخوانید: تفاوت ماسک پارچه ای با ماسک n95!
زدن کف دستها به هم یا حالت High-five؟
به طور کلی ویروس از طریق پوست منتقل نمیشود اما تماس دستها به یکدیگر اگر یکی از دستها آلوده باشد، میتواند موجب انتقال ویروس به دست مقابل و در صورت تماس دست آلوده با صورت، باعث ورود ویروس از طریق دهان یا بینی به بدن شود. روش تماس کف دستها به هم یا حالت «بزن قدش» در فرهنگ خودمان که بیشتر در جمعهای ورزشی کاربرد دارد، به عنوان یکی از روشهای جایگزین دست دادن معرفی شده است.
طبق تحقیق آقای «ویتورس» در این روش که در فرهنگ غربی به روش High-five آن را میشناسند میزان انتقال ویروس تا ۵۰ درصد کمتر از حالت دست دادن است. اما قابل ذکر است که این روش به علت تماس مستقیم کف دست دو طرف به یکدیگر، همچنان روش بسیار ناایمنی است و توصیه نمیشود.
مشت زدن به هم چه؟

یکی از روشهایی که از همان ابتدای شیوع در کشورهای مختلف از جمله ایران متداول شد، روش مشت زدن به هم به جای دست دادن بود. این روش به دلیل این که پشت دست به جای کف دستها تماس پیدا میکنند، میتواند روش مطمئنتری باشد.
در یک تحقیق که توسط آقای «ویتورس» انجام شد، مشخص شد که انتقال ویروس از طریق زدن مشت به هم تا ۹۰ درصد احتمال انتقال ویروس و باکتری را نسبت به حالت دست دادن عادی کمتر میکند. به این علت که هم مدت تماس و هم سطح تماس کمتر است.
البته اگر پیش از تماس، پشت دستها به وسیله کف دست آلوده شده باشد احتمال انتقال آلودگی وجود دارد. ضمنا مشت زدن به همدیگر مشکلات خاص خودش را دارد، از جمله این که نشانهگیری همهمان برای زدن مشت به یکدیگر خوب نیست و همچنین ممکن است بعضی محکمتر از حد طبیعی مشت بزنند که این مسئله مطلوب خیلیها نخواهد بود.
آرنج زدن به یکدیگر چه؟
این هم روشی بود که در بعضی کشورها و حتی در تصاویری از قرارهای رسمی سران کشورها مشاهده شد. در این نوع از رفتار اجتماعی دو طرف به جای دست دادن، آرنجها را به هم میزنند.
در نگاه اول، به نظر میرسد این روش به علت تماس نداشتن مستقیم بدن با یکدیگر و احتمال کمتر آلودگی لباس و پوست ناحیه آرنج بسیار احتمال انتقال را کم کند اما دو نکته مهم درباره آن وجود دارد.
اول این که به افراد توصیه شده که عطسه و سرفه خود را با قسمت آرنج کنترل کنند، بنابراین به این دلیل، احتمال آلودگی این ناحیه از بدن به قطرات تنفسی بالا میرود و دوم این که لازمه آرنج زدن به یکدیگر شکستن فاصله ایمن اجتماعی است. بنابراین این روش هم اشکالات خاص خودش را دارد.
بیشتربخوانید: فیلم| ابتلا به کرونا در شب بیشتر است یا روز؟
رعایت آداب اجتماعی بدون ایجاد تماس

در نهایت به نظر میرسد تا زمانی که در خطر ابتلا به ویروس کرونا قرار داریم، بهترین روش برای رعایت آداب و احترام اجتماعی که هم بدون تماس باشد و هم فاصله ایمن اجتماعی را حفظ کند، دست گذاشتن بر سینه و ادای احترام به یکدیگر است. روش متداولی که از دیرباز در فرهنگ ایرانی خود ما وجود داشته و احترام و تواضع کافی را از سمت ما به فرد مقابل منتقل میکند.
گردآورنده: علی اکبر رضایی