تیتربرتر؛ معمولاً بعد از اینکه بیماران به ویروس کرونا مبتلا می شوند بدن بیماران به شدت ضعیف و کم اشتها می شوند و  از علائم این بیماری اسهال ، استفراغ ،دلپیچه، تب ، درد عضلات و ... که همین ها باعث تحلیل رفتن بدن می شوند .

بهترین رژیم غذایی برای درمان بیماران کرونایی

سوری صغری راغبی افزود: هنگام بیماری ضروری است پروتئین، کالری و انرژی مورد نیاز بیمار را تامین کنیم لذا توصیه می‌شود بیمار در تعداد وعده‌های بیشتر با حجم کمتر غذا میل کند.

وی گفت: همچنین انواع سوپ‌ها که شامل غلات، گوشت‌هایی نظیر سینه مرغ و ترجیحا گوشت‌هایی که بتواند نیاز پروتئین بدن را تامین کند و انواع سبزیجات در سوپ بیمار استفاده شود؛ سوپ را می‌توان با چاشنی‌هایی نظیر لیمو ترش که خود می‌تواند به بهبودی بیمار کمک کند در وعده‌های متفاوت استفاده کرد.

کارشناس مسوول تغذیه معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اظهار داشت: برای تامین کالری مورد نیاز بیمار باید از روغن‌هایی نظیر روغن زیتون و روغن کانولا که حاوی امگا ۳ یا امگا ۹ است به دلیل دارا بودن خاصیت ضدالتهابی حتما در رژیم غذایی فرد بیمار استفاده شود.

وی مصرف انواع مغزها نظیر پسته، بادام، گردو به صورت میان وعده در وعده‌های غذایی و هم در رژیم غذایی ماست بیمار یک یا دو قاشق پوره انواع مغزها را توصیه کرد.

راغبی درباره اهمیت مصرف لبنیات هنگام بیماری گفت: ترجیحا لبنیات مصرفی بیمار در شرایط ابتلا به کرونا از نوع پرچرب باشد.

وی تصریح کرد: غذاهای سرخ شده را در رژیم غذایی بیمار وارد نکنیم و بیشتر غذاها به صورت کبابی شده، آبپز شده و با چاشنی مناسب صرف شود.

کارشناس تغذیه افزود: از آب میوه‌های تازه به عنوان میان وعده در ۲ تا سه نوبت در روز برای تامین ویتامین‌های مورد نیاز بیمار به ویژه ویتامین c، همچنین از تخم مرغ ترجیحا به صورت روزانه یک تا ۲ عدد تخم مرغ کامل به صورت آبپز شده در رژیم غذایی بیمار استفاده شود.

وی گفت: مصرف این دسته از مواد غذایی هنگام بیماری می‌تواند در بهبودی هرچه سریع‌تر فرد بیمار موثر باشد.

بیشتر بخوانید: نشانه های اصلی انگل در بدن!

 عوامل مؤثر در  پیشرفت ذات‌الریه COVID-19 

علاوه بر سن، وضعیت سیگار کشیدن، حداکثر دمای بدن، نارسایی تنفسی، پروتئین واکنشی C و آلبومین سرم نشانگرهای پیش‌آگهی مستقل هستند. اگرچه آلبومین منحصراً به وضعیت تغذیه‌ای وابسته نیست، اما بخشی از چندین شاخص غربالگری تغذیه‌ای است و با شرایط تغذیه‌ای ارتباط دارد. جالب‌توجه است که سطح پایین پرآلبومین، یکی دیگر از نشانه‌های سوءتغذیه، برای پیش‌بینی پیشرفت نارسایی تنفسی و تهویه مکانیکی نشان داده‌شده است.

این شواهد این مفهوم را تقویت می‌کند که ضعف‌های تغذیه‌ای باید به‌طور سیستماتیک و فوری در بیماران مبتلابه COVID-19 اداره شود، همچنین باید به این نکته توجه کرد که پاسخ ایمنی بدن با تغذیه ناکافی تضعیف‌شده ارتباط معکوسی دارد و سیستم ایمنی در افرادی که از وضعیت تغذیه‌ای نامطلوبی برخوردارند به‌شدت تضعیف می‌شود.

معدود مقالات موجود که در ارتباط با مراقبت‌های  حمایتی در بیماران COVID-19 انجام‌شده است، توصیه می‌کند که وضعیت تغذیه‌ای در تمامی بیماران مبتلا که در بیمارستان بستری هستند مورد ارزیابی قرار گیرد  و بیماران در معرض خطر سوءتغذیه باید در اسرع وقت از حمایت تغذیه‌ای برخوردار شوند، به‌ویژه افزایش دریافت پروتئین، انرژی و دریافت برخی ویتامین‌ها باید بیشتر مورد ارزیابی قرار گیرد که در زیر به توضیح آن خواهیم پرداخت.

بدن بیمار کرونایی چقدر مواد مغذی نیاز دارد؟

بیماران مبتلابه COVID-19 که در معرض خطر سوءتغذیه نیستند، باید انرژی کافی در حدود 25 تا 30 کیلوکالری در روزدریافت کنند. بیمارانی که درخطر بالای سوءتغذیه قرار دارند، به‌ویژه افراد سالمند و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دیگر مانند دیابت، انواع سرطان‌ها و یا بیماری‌های تنفسی دارند باید از طریق پرسشنامه‌های اختصاصی تغذیه‌ای مورد ارزیابی قرارگرفته تا در صورت تشخیص سریع‌تر تحت حمایت‌های تغذیه‌ای قرار گیرند.

با توجه به اینکه بیماران مبتلابه این ویروس در شرایط استرس فیزیولوژیک قرار دارند، تحلیل توده عضلانی در آن‌ها می‌تواند رخ دهد و مطالعات مختلفی نشان داده است که تحلیل توده عضلانی خود سبب تضعیف عضلات سیستم تنفسی شده و شدت پنومونی و دیگر نارسایی‌های تنفسی را در بیماران افزایش می‌دهد؛ بنابراین دریافت پروتئین مکفی می‌تواند از این امر جلوگیری کند. معمولاً توصیه می‌شود که اگر بیماران به دلیل اشتهای کم و یا ناتوانی در دریافت مکفی غذا از مسیر دهان، تغذیه کمکی به شکل تغذیه روده‌ای با میزان کالری و پروتئین بالا برای این بیماران در نظر گرفته شود.

مصرف لبنیات، مفید یا مضر است؟

 یکی از این توصیه‌های اشتباه عدم مصرف منابع لبنی است. منابع لبنی به‌عنوان یکی از غنی‌ترین منابع کلسیم و ویتامین‌های گروه B نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی ایفا می‌کنند. از سوی دیگر منابع لبنی تأمین‌کننده بخش مهمی از نیازهای پروتئین در بیشتر کشورها است. تا به امروز هیچ مطالعه و یا گزارش مستندی مصرف لبنیات را در بیماران مبتلابه کووید 19 منع نکرده است، صرفاً توصیه می‌شود که جهت پیشگیری بهتر است از مواد لبنی محلی در این مدت استفاده‌نشده و بیشتر از منابع لبنی پاستوریزه و استریلیزه که تحت حرارت کافی قرار می‌گیرند استفاده شود تا در صورت وجود آلودگی میکروبی از بین رود.

بیشتربخوانید: دلیل اصلی ناخن جویدن کودکان

 میزان و تأثیر مصرف ویتامین C در بیماران کرونایی

  ویتامین c یک ویتامین محلول در آب و آنتی‌اکسیدان ضروری بوده و به‌عنوان کو فاکتور در بسیاری از واکنش‌های بدن مثل سنتز کلاژن دخالت دارد. نشان داده‌شده است که  ویتامین C اثرات ضدویروسی در مراحل اولیه عفونت‌های ویروسی دارد و در دفاع علیه عوامل عفونی به سیستم ایمنی کمک می‌کند.  

در سیستم ایمنی ذاتی ویتامین C سبب تسهیل حرکت نوتروفیل ها، افزایش خاصیت ضد باکتریایی نوتروفیل ها، افزایش قدرت فاگوسیتوز ماکروفاژها و افزایش فعالیت سلول‌های  NK می‌شود. تأثیر مهم دیگر ویتامین C سبب افزایش آپپتوز نوتروفیل ها  به‌جای نکروز و درنتیجه تسهیل فاگوسیتوز نوتروفیل ها و کاهش التهاب است.

 بخش عمده‌ای از اثرات  مثبت ویتامین C علیه بیماری‌های ویروسی سیستم تنفسی فوقانی از طریق اثر روبنده رادیکال‌های آزاد و مهار آبشارهای سایتوکینی اعمال می‌شود. در حال حاضر نیز چندین کار آزمائی بالینی در کشورهای مختلف به بررسی اثر تجویز دوز بالای ویتامین C در بیماران مبتلا با COVID-19 در حال انجام است که متأسفانه هنوز نتایج این مطالعات منتشرنشده است. 

ویتامین D، یک ماده مغذی با عملکرد هورمونی است که در اثر نور خورشید در بدن انسان تولید می‌شود. این ماده در حفظ یکپارچگی استخوان بسیار مؤثر است و نقش مهمی در تحریک بلوغ سلول‌های مختلف مانند سلول‌های ایمنی دارد. بررسی‌های مختلفی که در سال‌های اخیر انجام‌شده است نشان داده است افرادی که دچار کمبود ویتامین D می‌باشند درخطر بالاتر ابتلا به بیماری‌های ویروسی می‌باشند. همچنین در برخی مطالعات مشخص‌شده است  مصرف ویتامین D در برخی افراد اثرات پیشگیرانه در برابر ابتلا به بیماری‌های ویروسی دارد.

میزان دریافت روی (ZINC)  در بیماران کرونایی

یکی دیگر از ریزمغذی‌های ضروری برای تقویت سیستم ایمنی در برابر بیماری‌های ویروسی عنصر روی (Zinc) است. ازآنجاکه عنصر روی در فرایندهای بیولوژیک مختلفی دخیل است، برای عملکرد آنزیم‌ها و فاکتورهای رونویسی مختلف ضروری است. از سوی دیگر روی یک کوفاکتور ضروری برای چندین پروتئین ویروسی است. برخی مطالعات حیوانی نشان داده است که عنصر روی دارای اثرات ضدویروسی علیه ویروس     Herpesviridae  و picornovirus بوده و ممکن است مدت‌زمان ابتلا به بیماری‌های ویروسی را کاهش دهد. 

یکی دیگر از مواد مغذی ضروری که ممکن است اثرات مثبتی در برابر بیماری‌های ویروسی داشته باشد مصرف پروبیوتیک ها است. در سال‌های اخیر توجه زیادی به نقش میکروب‌های مفید موجود در دستگاه گوارش شده است و نشان داده‌شده که باکتری‌های مفید دستگاه گوارش می‌توانند از ابتلا به بیماری‌های مزمن مختلف مانند ناراحتی‌های گوارشی، کبد چرب، افسردگی و سایر بیماری‌های مزمن جلوگیری کنند.

 مصرف پروبیوتیک ها مانند لاکتوباسیلوس ها سبب تقویت سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی می شود و در چندین کار آزمائی بالینی اثرات مثبت این باکتری‌های مفید در برابر بیماری‌های ویروسی دستگاه تنفسی گزارش‌شده است. به همین دلیل به نظر می‌رسد مصرف پروبیوتیک ها حداقل می‌تواند نقش مثبت پیشگیرانه در برابر عوامل ویروسی داشته باشد.

 تغذیه سالم و متنوع می‌تواند هم به‌عنوان یک عامل پیشگیرانه و هم یک عامل حمایتی در برابر ویروس COVID-19 عمل کند. بااین‌وجود هنوز نیاز به تحقیقات گسترده است تا تأثیر آنتی‌اکسیدان‌ها و ریزمغذی‌های مختلف را در برابر این ویروس را تائید کند.

گردآورنده : علی اکبر رضایی