به گزارش تیتربرتر؛ طبق آمار بانک مرکزی درباره وضعیت نقدینگی در سه ماهه ابتدایی امسال حجم نقدینگی به رقم ۲۶۵۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با پارسال معادل ۷.۳ درصد افزاش یافته و حجم پایه پولی هم با ۸.۸ درصد افزایش به عدد ۳۸۴ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
با توجه به رشد ۷.۳ درصدی نقدینگی در سه ماهه ابتدایی امسال و رسیدن آن به رقم ۲۶۵۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان، رئیس کل بانک مرکزی معتقد است با انتشار اوراق، اجرای طرح سپرده‌گذاری ریالی و اعلام نرخ سپرده‌پذیری از بانک‌ها در سطح ۱۰ درصد و در ادامه افزایش آن به سطح ۱۲ درصد می‌توان میزان نقدینگی را کم کرد.
در حالیکه علت این افزایش از سوی این بانک حمایت‌های صورت گرفته از خانوارها و فعالان اقتصادی در پی شیوع ویروس کرونا و نیز افزایش میزان تنخواه‌گردان دولت در سال جاری اعلام شده، رئیس کل بانک مرکزی از اجرای طرح گواهی سپرده یورویی به منظور مدیریت نقدینگی و هدایت تورم به سمت هدف ۲۲ درصدی خبر داد.
بر اساس این طرح، بانک مرکزی با سود مشخص و با فروش به نرخ بازار، نسبت به جمع آوری ریال اقدام می‌کند و با تکیه بر ذخایر کافی اسکناس یورویی متعهد می‌شود تا عین مبلغ را در زمان سررسید به یورو پرداخت کند.
پیش از این، همتی فروش سهام دولتی و انتشار اوراق بدهی را در کاهش رشد نقدینگی عواملی تاثیرگذار خوانده بود، درحالیکه کارشناسان اقتصادی این عوامل را مشروط به انجام یکسری عوامل چون انجام صحیح عملیات بازار باز بانکی، انتشار اوراق و حمایت دولت از اقدامات بانک مرکزی برای کنترل تورم و نقدینگی می‌دانند.
بیشتر بخوانید: بررسی جزئیات طرح اقدام ملی مسکن/آخرین مهلت ویرایش اطلاعات مشخص شد
اکنون بانک مرکزی می‌خواهد با عرضه و فروش اوراق بدهی دولتی از طریق کارگزاری این بانک و نیز اقدام اخیر آن در خصوص اعلام نرخ سپرده‌پذیری از بانک‌ها در سطح ۱۰ درصد و در ادامه افزایش آن به سطح ۱۲ درصد، نه تنها تورم را به نرخ هدف‌گذاری شده برسان بلکه نقدینگی را هم کم کند.
درحالیکه این بانک انتشار اوراق بدهی را در کاهش نقدینگی تاثیرگذار می‌داند، کامران ندری - تحلیلگر اقتصادی - درباره نقش این اوراق در مهار پول اینگونه توصیف می‌کند که در این مورد هم دیده شده تا دولت بانک‌ها را مجاب به خرید این اوراق کرده که اگر بانک‌ها آن‌ها خریداری کنند، مجدد باعث رشد نقدینگی می‌شود.
بنابراین، بهتر بود که این اوراق را به مردم بفروشند که این اقدام، کم‌خطرترین راه تامین کسری بودجه است اما متاسفانه با قیمتی که این اوراق دارند و بازدهی کمتر از ۱۵ درصدی آن‌ها، مردم تمایلی به خرید این اوراق ندارند.
با این تفاسیر که انتشار اوراق به عنوان یکی از راه‌های بانک مرکزی در جهت کنترل نقدینگی مورد نقد و ابهام کارشناسی است، این سوال در ذهن مطرح می‌شود که در مجموع برنامه بانک مرکزی می‌تواند مانع روند صعودی نقدینگی شود یا خیر؟
واکنش همتی به نقش نقدینگی در ایجاد تورم
رئیس کل بانک مرکزی طی یادداشتی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: کارشناسان اقتصادی در این روزها چند نکته را برجسته کرده اند که شایسته است توضیح لازم داده شود.
این کارشناسان، رشد نقدینگی سال 98 و سه ماههٔ اول 99 را بسیار زیاد می دانند. رشد پایه پولی سال گذشته بیش از متوسط 50 سال اقتصاد بوده است. اما، علیرغم کسرى بودجه قابل توجه دولت، فاصله چندانى با آن متوسط نداشته است و رشد 8.8درصد آن در سه ماههٔ اول سال٩٩ نیز، چندان فاصله معناداری با رشد های فصلی سال های قبل ندارد .
البته رشد نقدینگی همواره یک پدیدهٔ ساختاری در اقتصاد ایران بوده است.نکته مهم این است که حجم نقدینگى موجود و حتى رشد کنونى آن ، نمی تواند موجب آن تورم بالایی بشود که پیش بینی می کنند، چراکه بخشی از همین نقدینگی موجود، برای تامین کسری بودجه استفاده خواهد شد.
در واقع، فروش دارایی و انتشار اوراق دولت و تأمین مالی کسر بودجه از اوراق، به معنی استفاده از نقدینگی موجود اقتصاد است ، بدون آنکه فشاری به پایه پولی وارد شود.
البته ، لازم است سیاست های احتیاطى کلان دربقیه بخشهاى اقتصاد کلان با دقت اعمال شود تا از انباشت ریسک‌های سیستماتیک جلوگیری شده و اقدامات ثبات ساز بانک مرکزى خنثی نشود . تا آنجائی که به مدیریت پولی و ارزی مربوط می شود، می توانم این اطمینان را بدهم که کسری بودجه دولت قطعاً ، بهتر از سالهای قبل، مدیریت می شود، و مسیر اعمال سیاست پولی نیز، به سمت نرخ سودی پیش می رود که دربازاربین بانکی و در دامنه دالان کف و سقف، که از فردا بین 13 و 22 درصد خواهد بود، توسط بانک مرکزی مدیریت می شود .
امیدوارم کارشناسان محترم با دقت و با مسئولیت شناسی لازم، با ارائه تحلیل علمی اقتصاد، بانک مرکزی را یاری کرده و از طرح مسائلی ،که ممکن است موجب سفته بازی و یا تحریک انتظارات بشود، دوری کنند.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
