به گزارش تیتربرتر؛ نسخهنویسی الکترونیک یکی از مهمترین برنامه مدیریت درمان در کشور که دکتر محمد جهانگیری معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی کشور اخیرا با اشاره به وضعیت اجرای نسخهنویسی الکترونیک، به ایسنا گفته است: بحث نسخه الکترونیک یکی از الزامات امروزه حوزه درمان است. فارغ از اینکه قانون چه میگوید یا اینکه مسائل بیمهای چه میگویند، موضوع درمان در عصر امروز باید بتواند از تکنولوژیهای روز استفاده کند که یکی از این تکنولوژیها، فناوری اطلاعات است.
وی افزود: برای اینکه بتوانیم در حوزه فناوری اطلاعات، اطلاعات بیماران را به صورت یکنواخت در اختیار داشته و از آن به صورت هوشمند استفاده کنیم، نیاز است که اطلاعات بیمار را در تمام مراجعاتش ثبت و ضبط کنیم و آن را بر اساس کدهایی که به آن تعلق میگیرد با زبان بینالمللی کُدینگ جمعبندی کنیم تا پزشکان و سایر کارکنان حوزه بهداشت و درمان و سیاستگذاران بتوانند برای اقدامات درمانی، سیاستگذاری و ... از آن استفاده کنند.
پرونده الکترونیک سلامت چیست؟
پرونده الکترونیکی سلامت، در برگیرنده اطلاعات مراقبت بهداشتی درمانی در طول حیات فرد، ذخیره شده به صورت الکترونیکی، با هدف پشتیبانی از مراقبت مستمر، آموزش و پژوهش است. این نظام توسط ارائه دهندگان مراقبت در مکان های مختلف قابل اشتراک بوده و موجب توسعه کیفی مراقبت بهداشتی درمانی می شود.
پرونده الکترونیکی سلامت با در بر داشتن ساختارو استاندارد های مناسب و حفظ اصول محرمانگی، یک پرونده مادام العمر از سابقه بهداشتی درمانی فرد و مراقبت از وی در نظام سلامت را فراهم می کند. با پردازش داده های موجود در پرونده الکترونیکی سلامت، دستیابی به اطلاعات با ارزش، داده کاوی و کشف دانش امکان پذیر می باشد.
در محور پرونده الکترونیکی سلامت ضمن پرداختن به سطوح کامپیوتری کردن پرونده سلامت، ساختار پرونده الکترونیکی سلامت، استاندارد ها، و محرمانگی اطلاعات در این نوع پرونده به توضیح داده کاوی به عنوان روشی جدید در کشف دانش به صورت کارگاهی همراه با یک مثال عملی موفق بکارگیری این روش در علوم پزشکی پرداخته خواهد شد.
هر نوع اطلاعات مربوط به سلامت جسمی یا روانی یا وضعیت یک فرد که در سیستم های الکترونیکی ثبت می شود و برای کسب، انتقال، دریافت، ذخیره، باز یابی، اتصال و دستکاری داده های چند رسانه ای به منظور فراهم کردن مراقبت بهداشتی اولیه و خدمات بهداشتی مربوطه مورد استفاده قرار می گیرد.
پرونده الکترونیک سلامت شامل یادداشتهای بهداشتی درمانی دوران عمر یک فرد است که در داخل سیستم بهداشتی درمانی ایجاد وبه صورت خصوصی ومحرمانه نگهداری می شود.
این پرونده بصورت الکترونیکی برای ارائه کنندگان مجاز خدمات در هر مکان وزمان به منظور حمایت وپشتیبانی از ارتقا کیفیت خدمات وی باید در دسترس باشد پرونده الکترونیک سلامت یک سیستم اطلاعات الکترونیکی ایمن وقابل توسعه است که استفاده کنندگان مجاز در مراکز بهداشتی درمانی در هر زمان به اطلاعات گذشته بیمار دسترسی دارند و اطلاعات درمانی جدید بیمار را نیز به آن اضافه می نمایند.
دسترسی به اطلاعات کامل بیمار در بهبود مراقبتهای بالینی و کاهش اشتباهات پزشکی بسیار مهم است . پرونده الکترونیک سلامت یک مجموعه متمرکز بلند مدت از اطلاعات مراقبت سلامت یک فرد است که برای تمام ارائه کنندگان خدمات در هر مرکز و در هر زمان قابل استفاده باشد و به عنوان قسمت اصلی یک سیستم اطلاعات سلامت یکپارچه محسوب می شود .سیستم هایی که دارای پرونده الکترونیک سلامت هستند این قابلیت را دارند که در حالیکه موجب بهبود سطح سلامت بیمار می شوند ، صدها ساعت در زمان صرفه جویی کنند وهزینه های مراقبت را نیز کاهش دهند.
یک پرونده الکترونیک سلامت موجب تصمیم گیری بهتر در سیر درمان و توسعه نتایج درمانی شده وداده های بهتری را برای بهداشت عمومی و تحقیقات جمع آوری می کند ، اما فقط زمانی این اتفاق می افتد که برای ایجاد وتوسعه آن یک روش استاندارد انتخاب شده باشد.
اهمیت و ضرورت ایجاد پرونده الکترونیک سلامت
حفظ و نگهداری دقیق و کامل پرونده ها قسمت اساسی مدیریت درمان بیمار می باشد. افزایش تخصص در مراقبت های بهداشتی و مهاجرت و سفر افراد)به هر دلیلی درمانی،کاری،سیاحتی و...( موجب افزایش تفکیک و فروپاشی مدارک و پرونده های بهداشتی سنتی شده است.
یادداشت ها و مدارک پزشکی در مکان ارائه خدمات بهداشتی بوجود می آید و همان جا نگهداری می شود.این تفکیک یادداشت ها و مدارک از نظر پزشکی نامطلوب است.این موارد منجر به دوباره کاری در جمع آوری اطلاعات مربوط به سابقه ی بیماران،ابهام در روند خدمات بلند مدت بالینی،دوباره کاری در تست های آزمایشگاهی و مطالعات تشخیصی،تاخیر در انجام تست ها و درمان های مورد نیاز و ضروری و هم چنین آزردگی خاطر، نارضایتی و نگرانی بیماران در مورد کیفیت و سالم بودن خدمات می شود.
تکنولوژی های جدید نظیر پرونده های الکترونیک سلامت،ابزارهایی را جهت سهولت به اشتراک گذاری اطلاعات ارزشمند بهداشتی برای ارائه دهندگان مراقبت بهداشتی و در نتیجه افزایش کیفیت مراقبت و بهبود سلامت جامعه را در اختیار گذاشته است.
دسترسی به چنین اطلاعاتی به این معنی است که مشتریان و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی تصمیمات را بر اساس اطلاعات در وضعیت بهتری )کامل تر،دقیق تر،امن تر،در دسترس ترو...( اتخاذ می کنند.
ذینفعان درمان الکترونیک
جهانگیری با بیان اینکه با این اقدام بیماران اولین سود را میبرند، ادامه داد: چراکه وقتی تمام اطلاعات بیماران به صورت مُوَسع وجود داشته باشد، پزشکان بهتر میتوانند تصمیم بگیرند که سیر بیماری به چه صورت بوده و بیمار به چه درمانهایی بهتر جواب میداده، این درمانها برای بیمار چه عوارضی داشته و در عین حال هزینههایش چطور کنترل میشود. دومین ذینفع این اقدام پزشکان هستند؛ زیرا در کوتاهترین زمان و با دیدی باز میتوانند تصمیم بگیرند. به عنوان مثال اگر بیماری به دارویی حساسیت داشته باشد، در سوابق او ثبت شده و پزشک به سرعت میتواند تصمیمات درستی بگیرد و در عین حال تداخل دارویی و عوارض داروها بر روی بیماران را کنترل کند.
وی همچنین گفت: در عین حال با استفاده از فناوریهای اطلاعات در حوزه درمانی، بیمهها و دولت نیز منتفع شده و میتوانند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند تا منابعشان را در حوزههایی که بیشتر نیاز است، متمرکز کنند؛ بنابراین ورود به این حوزه یک الزام و نیاز است. بر این اساس هم کشورها مباحث مختلفی را مطرح کردهاند. باید توجه کرد که برای اجرای اقداماتی مانند نسخهنویسی الکترونیک، بیماران و جامعه پزشکی دو سر طیف هستند که باید همکاری بالایی داشته باشند. در کنار این همکاری، قوانین و دستورالعملها مطرح میشوند؛ بنابراین هم بیماران باید بدانند که استفاده از این تکنولوژی به نفع آنهاست و هم پزشک باید بداند که از این اقدام منتفع میشود. در کنار این هم قوانین کشورها تکمیل شده و زیرساختهایی ایجاد میشود تا بتوانند کاستیها را جبران کنند.
جهانگیری با بیان اینکه در قانون برنامه ششم توسعه صراحتا به بحث نسخهنویسی الکترونیک و پرونده الکترونیک سلامت بیماران اشاره شده است، گفت: این موضوعات تکالیف قانونی هستند که باید انجام دهیم. انصافا در این زمینه اقدامات خوبی هم با توجه به محدودیتهایی که در کشور وجود داشته، در سالهای اخیر در وزارت بهداشت، سازمانهای بیمهگر، سازمان نظام پزشکی انجام شده و وزارت ارتباطات هم کمکهای زیادی انجام داده و قدمهایی بزرگی برداشته شده است؛ به طوری که در سال گذشته بخشی از پرونده الکترونیک سلامت افتتاح و مباحث فنی آن اجرا شد و مباحث فرآیندی و اجرایی آن باقی مانده بود که ما در سازمان نظام پزشکی با همکاری بخشهای دیگر اقدام میکنیم.
فواید و مزایای پرونده الکترونیک سلامت
پرونده ی الکترونیک سلامت عالوه برانجام دادن تمامی عملکردهای پرونده های سنتی اولیه ، دارای مزایای فراوان دیگری نیز می باشد.که در اینجا به مهم ترین آنها اشاره می شود
دسترسی همزمان به محتویات اطلاعات از مکان های مختلف: مشاوران،پزشکان،پرستاران)و تمامی افراد مرتبط به بهداشت درمان( در ساختمان های مختلف یا راه های دور)کشوریا شهرهای دیگر(می توانند در یک زمان دسترسی به پرونده های بیمار داشته باشند.این امر باعث می شود تصویر یکپارچه ای از آنچه در پرونده هست بدست آید.
صحت محتویات:
از آنجا که اطلاعات به صورت کد ماشینی یا تایپ دستی ذخیره می شوند امکان خطا در نمایش اطلاعات نیست. کاهش هزینه و بهره وری : پرونده الکترونیک سالمت باعث حذف فاصله زمانی بین نوشتن گزارشات و آماده شدن تصاویر می شود. هم چنین باعث سهولت در نوشتن،ذخیره و بازیابی گزارشات دارای تصاویردر زمان اقدام می شود.
کاهش خطاهای ارائه داده:
برای اطلاعاتی که در یک مدل قابل فهم و ساختمند کامپیوتری ذخیره می شوند،پرونده الکترونیک سالمت یادآوری ها و هشدارهای اتوماتیک جهت اجتناب از خطاهای ارائه داده و استفاده از خدمات پیشگیرانه را بهبود بخشیده.
پشتیبانی تصمیم گیری:
یک پرونده کامل و دقیق پزشکی به پزشک اجازه می دهد بر اساس اطلاعاتی که در پرونده هست تصمیم بگیرد.توانایی ارتباط دادن اجزا اطلاعات جدید می تواند به بهتر شدن نتایج تصمیم گیری در مراقبت های طبی و اقدامات پزشکی کمک کند.
جلوه های مختلف اطلاعات:
از آنجا که اطلاعات به صورت الکترونیکی و ساخت یافته و نظام یافته ذخیره می شوند،در صورت مشخص شدن ارتباطات ، می تواند به فرم های مختلف نمایش یابد.
پشتیبانی سایر تحلیل های اطلاعات:
تحقیقات پزشکی،بررسی های اپیدمیولوژی و تحلیل روند بیماری می تواند بر اساس پرونده های پزشکی شکل گیرد،این گونه از تحلیل اطلاعات بر اساس استخراج اطلاعات در گروهی از پرونده ها شکل می گیرد،به این ترتیب ارتباط موقعیت جغرافیایی و بیماری های خاص یا بیماری وسن و نظایر آن مشخص شود.
مشارکت در مراقبت های پزشکی:
دو بیمارستان به راحتی می توانند از محتویات یک پرونده پزشکی بدون نیاز به انتقال بین دو مکان استفاده کنند.
گردآورنده: الهام خلیلی خو