به گزارش تیتربرتر؛ بر اساس تعریف‌های سازمان جهانی جهانگردی و توریست، یکی از اهدافی که می‌تواند گردشگر را برانگیزد تا عزم سفر کند، مسافرت برای کسب سلامتی است. چیزی که از آن به گردشگری سلامت تعبیر می‌کنند. در حقیقت گردشگری سلامت، نوعی از گردشگری است که به منظور حفظ، بهبود و حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد به مدتی بیشتر از ۲۴ ساعت و کمتر از یک سال صورت می‌گیرد. به این ترتیب یک توریست سلامت با مسافرت از محل دائم زندگی خود می‌تواند از خدمات درمانی مقصد استفاده کند تا سلامت جسمی و روحی‌اش را به دست بیاورد.

کشور ایران با دارا بودن مراکز پزشکی پیشرفته و تعداد زیادی از پزشکان فوق متخصص و بروزترین تجهیزات پزشکی در بستر بیمارستان‌های همتراز کشورهای اروپایی، توان بالقوه برای پیشبرد این صنعت دارد. ایران با توجه به کسب استانداردهای جهانی در تحقیقات پزشکی و خدمات بهداشتی و پزشکی توانسته طیف وسیعی از تمامی درمان‌های با کیفیت بالا را به بیماران ارائه دهد. هر ساله تعداد زیادی از مردم از سراسر جهان برای درمان پزشکی به این کشور می‌آیند که می‌توان ایران را یک مقصد عالی برای گردشگری پزشکی و سلامت است در نظر گرفت.

گردشگران حوزه سلامت در منطقه، ایران را به عنوان یکی از مقصدهای اصلی خود انتخاب می‌کنند؛ گردشگرانی از عراق، افغانستان، عمان، قطر، کویت، آذربایجان و حتی کشورهای CIS، راهی ایران می‌شوند تا در کنار گردشگری تفریحی از خدمات درمانی و سلامت بهره گیرند.

جای خالی توریسم سلامت در روزهای کرونایی

به گفته کارشناسان، توریسم سلامت یکی از شاخه‌های گردشگری است که در دوره نقاهت بیماران کرونایی می‌توانست مؤثر باشد، اما جایش در این روزها خالی است. چنانچه ناصر رضایی کارشناس و محقق گردشگری در این باره معتقد است: در دوره نقاهت مبتلایان کرونا، چون نیازی به مصرف دارو نیست توریسم سلامت می‌توانست وارد شود و فعالیت بکند، اما خیلی از زمینه‌های آن را فراهم نکردیم. به گفته او، گردشگری سلامت تنها شامل سلامتی جسمی نیست و سلامت روانی را نیز در بر می‌گیرد و باید فضای فکری و جغرافیایی آن را آماده کرد.

اهمیت طبیعت درمانی

استفاده از طبیعت درمانی مانند لجن‌درمانی یا نمک درمانی در این برهه نیز می‎‌توانست به کار گرفته شود. چون نمک یک عامل مهم برای گندزدایی ویروس‌ها است و می‌تواند خیلی راحت آن را از بین ببرد. مثلا اتاق‌ها یا کلینیک‌ها یا غارهای نمکی که می‌توانست ایده‌های خوبی برای این شرایط باشد.

فرد بیمار در دوره نقاهت می‌تواند در بازه‌های زمانی متفاوت در اتاق نمک بنشیند تا کل سموم را از راه تنفس دفع کند. او دارویی دریافت نکرده بلکه یون‌هایی که در آن فضا پخش شده است موجب احساس راحتی این فرد می‌شود. یا مثلا استفاده از لجن‌های دریاچه ارومیه یا رفتن به بخش‌های آرام مناطق جنگلی برای کم کردن بار روانی فشارها و استرس‌های روزانه شهری می‌تواند در جهت بهبودی و ثبیت این وضعیت به کار آیند.» رضایی در ادامه می‌گوید: «اگر در حوزه توریسم سلامت، سرمایه‌گذاری کرده بودیم در گذراندن دوره نقاهت بیماران، می‌توانست کمک باشد و از فشار بر بیمارستان‌ها کم کند.»

مطالب مرتبط: کدام کشورها محبوب‌ترین مقصد بیماران هستند؟

محمد محب‌خدایی معاون سابق گردشگری سازمان میراث فرهنگی نیز در این باره به فرارو گفت: ما باید بتوانیم کاربری ارکان گردشگری را تغییر ماهیت بدهیم. مبتلایان کرونایی نیاز به دوره نقاهت دارند. تخت بیمارستانی باید برای درمان استفاده شود. اما در شرایط کنونی از ظرفیت بیمارستان‌ها استفاده می‌شود. استفاده از ظرفیت توریسم سلامت در دوره نقاهت می‌تواند به افزایش سه برابری تخت‌های بیمارستانی منجر شود.

منظور از توریسم سلامت این نیست که فردی از شهر دیگر به شهر دیگر برود. بلکه در چنین شرایطی خود اهالی شهر می‌تواند برای دوره نقاهت از توریسم سلامت استفاده کنند. ولی ما در این قسمت تاکنون پیشرفتی نداشتیم. ولی زمینه‌اش خیلی فراهم است و می‌توان روی آن حساب کرد و حتی به عنوان یک ایده از آن استفاده کرد.

این در حالی است که توریسم سلامت نیز این روزها حال و روز خوشی ندارد. اما هنوز فصل سفرهای تابستانی در راه است و ته مانده امیدی برای جبران خسارت‌ها باقی است. برای بهبود وضعیت گردشگری مثل هر حوزه دیگری باید این روزها به مهار کرونا کمک کرد و برای ایام پساکرونایی اندیشید و برنامه ریخت تا شاید کمی از خسارت‌های کرونا کم کرد.

وضعیت توریسم سلامت در ایران

معاون درمان وزارت بهداشت با بیان اینکه صنعت توریسم دومین صنعت پر درآمد حوزه سلامت و سومین صنعت پردرآمد دنیا در جهان است، اظهار داشت: در نقاط مختلف جهان روش‌های درمانی طبیعی مانند استفاده از چشمه‌های آب گرم بسیار مورد توجه قرار گرفته است، همچنین جاذبه‌های طبیعی و روش‌های درمان در توریسم درمانی به دلایل اقتصادی مورد توجه قرار دارند.

قاسم جان‌بابایی درباره گردش مالی حاصل از توریسم درمانی گفت: براساس آمار بهداشت جهانی، سالانه حدود ۵۰ میلیارد دلار، صرف درمان بیماران منطقه در کشور‌های اروپایی و آمریکایی می‌شود که جذب درصدی از این مبلغ می‌تواند تاثیر چشمگیری در اقتصاد گردشگری کشور‌های آسیایی داشته باشد.

وی توسعه گردشگری سلامت را یکی از راهکار‌های بهبود اقتصاد کشور و ارزآوری دانست و افزود: پیشرفت حوزه گردشگری سلامت سالانه یک میلیون گردشگر سلامت با ارزآوری در حدود ۷ میلیارد دلار برای کشور به همراه خواهد شد.

بیشتر بخوانید: صنعت نوپای توریسم سلامت نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی

معاون درمان وزارت بهداشت از فعالیت ۱۵۴ بیمارستان گردشگر سلامت در کشور خبر داد و گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، شیراز، تبریز، اهواز، تهران، ارومیه، کرمانشاه و زاهدان در زمینه گردشگری سلامت فعالیت دارند که با توجه به پراکندگی متوازن این مراکز به نظر می‌رسد تقریبا در تمام سطح کشور از نظر جغرافیایی دسترسی آسان برای دریافت خدمت درمانی برای بیماران بین‌الملل وجود دارد.

وی با اشاره به خدماتی که در گردشگری سلامت به بیماران داده می‌شود، عنوان کرد: از جمله خدمات ویژه پزشکی و درمانی که به بیماران خارجی داده می‌شود می‌توان به پیوند مغز استخوان، درمان بیماری‌های مربوط به گوش و حلق و بینی، جراحی مغز و اعصاب به خصوص جراحی قاعده جمجمه، استفاده از سلول‌های بنیادین در درمان برخی بیماری‌های مزمن و درمان موثر پارکینسون اشاره کرد.