به گزارش تیتربرتر؛ اسکندر فیروز، بنیانگذار و نخستین رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران، در ۹۳ سالگی درگذشت. 

بیوگرافی اسکندر فیروز

اسکندر فیروز (زاده ۱۶ مرداد ۱۳۰۵ در شیراز) بنیان‌گذار و نخستین رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران بود. برخی او را پدر سازمان محیط زیست ایران نامیده‌اند. او فرزند محمدحسین فیروز و نوهٔ عبدالحسین میرزا فرمانفرما (نوهٔ عباس میرزا و پسر عموی ناصرالدین شاه) است.

پس از آن که کانون شکار در سال ۱۳۴۶ به سازمان شکاربانی و نظارت بر صید تبدیل شد، فیروز ریاست آن را به عهده گرفت. با تلاش‌های او این سازمان در سال ۱۳۵۰ به سازمان حفاظت محیط زیست تغییر نام داد و دامنه فعالیت آن نیز گسترش یافت. سپس در سال ۱۳۵۳ یکی از مهم‌ترین قوانین زیست‌محیطی ایران با عنوان قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست تصویب شد که هنوز در ایران اعتبار حقوقی دارد.

با کوشش او مناطق چهارگانه تحت حفاظت ایران با نام‌های پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت‌شده، تعیین شد.

در یکی از مراسم‌هایی که هر سال به مناسبت گرامی‌داشت روز انعقاد کنوانسیون حفاظت از تالاب‌های مهم بین‌المللی و زیستگاه پرندگان آبزی برگزار می‌شد، دبیرخانه این کنوانسیون از اسکندر فیروز به عنوان پدر تالاب‌ها یاد کرد؛ چرا که تلاش‌های او سبب شد تا در سال ۱۳۴۹ این کنوانسیون در رامسر منعقد و از آن پس به نام کنوانسیون رامسر شناخته شود.

بیشتربخوانید: مرگ گوزن مرال در تهران

در سال ۱۳۵۰ فیروز رئیس اجلاس سازمان ملل برای آماده‌سازی کنوانسیون‌های مربوط به کنفرانس جهانی استکهلم شد. در سال ۱۳۵۱ وقتی نخستین کنفرانس جهانی محیط زیست در استهکلم برگزار شد، او نایب‌رئیس این اجلاس بود. در خلال سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۴ به عضویت هیئت‌مدیره اتحادیه جهانی حفاظت محیط زیست (IUCN) درآمد و از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۶ نایب‌رئیس این اتحادیه و عضو هیئت امنای صندوق جهانی حیات وحش و طبیعت شد. در تیر ماه ۱۳۵۶ علاوه بر آنکه از ریاست سازمان حفاظت محیط زیست استعفا کرد، ریاست اتحادیه جهانی حفاظت را نیز نپذیرفت. او همچنین از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ دبیرکل مؤسسه گیاه‌شناسی ایران بود و تأسیس مؤسسه گیاه‌شناسی و باغ گیاه‌شناسی و همچنین طرح زیست‌محیطی پردیسان را در کارنامه فعالیت‌های خود دارد.

جونده‌ای به نام دوپای فیروز (Allactaga firouzi) به نام او نام‌گذاری شده‌است.

اسکندر فیروز داماد حسین علاء نخست‌وزیر و وزیر دربار سابق ایران بوده‌است. آخرین پیام اسکندر فیروز در بهمن ۱۳۹۵ به کمپین ما صدای بختگان هستیم، بوده‌است که از طریق ایمیل برای مهندس سعید خادمی دبیر کمپین ارسال شده‌است. فیلم "یک ساعت از یک عمر"ساخته ی رخشان بنی اعتماد ،در سال ۱۳۹۲ ساخته شد که گفتگویی یک ساعته با اسکندر فیروز درباره ی فعالیت ها و زندگی ایشان می باشد.

بیشتربخوانید: با کیفیت ترین عکس های حیات وحش

آثار مرحوم اسکندر فیروز

حیات وحش ایران، مهره‌داران از انتشارات مرکز نشر دانشگاهی در سال ۱۳۷۸ منتشر شد و در ۱۳۸۰ جایزه علم مهرگان را به خود اختصاص داد. این کتاب تا امروز کامل‌ترین مرجع مربوط به حیات وحش ایران بوده‌است.
The Complete Fauna of Iran از انتشارات I.B. Tauris در سال ۲۰۰۵. این کتاب تکمیل شده کتاب پیشین و به زبان انگلیسی است.
پرندگان ایران (زیر نظر)
پستانداران ایران (زیر نظر)
تعدادی از مقالات دانشنامه ایرانیکا
خاطرات، دو دهه تلاش برای حفظ طبیعت و محیط زیست ایران The Memoirs of Eskandar Firouz (Persian Language).Ibex Publishers

گفتنی است، پس از آنکه کانون شکار در سال ۱۳۴۶ به سازمان شکاربانی و نظارت بر صید تبدیل شد، اسکندر فیروز ریاست آن را به عهده گرفت.

 با تلاش‌های اسکندر فیروز این سازمان در سال ۱۳۵۰ به سازمان حفاظت محیط زیست تغییر نام داد و دامنه فعالیت آن نیز گسترش یافت. سپس در سال ۱۳۵۳ یکی از مهم‌ترین قوانین زیست‌محیطی ایران با عنوان قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست تصویب شد که هنوز در ایران اعتبار حقوقی دارد.

با کوشش او مناطق چهارگانه تحت حفاظت ایران با نام‌های پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت‌شده، تعیین شد.

گردآورنده : علی اکبر رضایی