تیتربرتر؛ سیاتیک یکی از بیماری هایی است که ما ممکن است از سن جوانی با آن درگیر شویم و این بیماری نسبت به بیماری های دیگر شیوع بیشتری دارد و در بیشتر موارد خود انسان در بوجود آمدن این بیماری تأثیرگذار است اما سیاتیک چیست؟ چه علائم و نشانه هایی دارد ؟ چگونه از بیماری سیاتیک پیش گیری کنیم؟ چگونه بیماری سیاتیک را درمان کنیم ؟ در ادامه ما به تمام این سؤالات پاسخ می دهیم با ما همراه باشید.
سیاتیک چیست؟
تعریف سیاتیک یعنی این که از هرگونه درد یا ضعف که باعث درگیری یا آسیب به عصب سیاتیک شده است گویند. درد سیاتیک شایع ترین درد در میان افراد ۳۰ تا ۵۰ سال است. عصب سیاتیک طولانی ترین عصب بدن است که شامل تعدادی عصب درناحیه تحتانی ستون فقرات میشود. عصب سیاتیک از قسمت پایین تنه شروع و از ناحیه گلوتئال وهمسترینگ به پایین پا میرسد.
نشانه های درد سیاتیک
درد سیاتیک خود به خود به روش های مختلفی ظاهر میشود به طور معمول فقط دراندام تحتانی یک سمت از بدن رخ میدهد. بعضی از نشانه های رایج درد سیاتیک عبارت اند از:
- ضعف یا بی حسی در حرکت دادن پا یا مچ
- درد ادامه دار درسمت عقب ساق پا
- حس سوزش یا مور مور شدن در پا
- حس سوزن سوزن شدن در پا
- درد تیز در پا که راه رفتن یا ایستان را مشکل میسازد
- درد ادامه دار در باسن که ممکن است تا پایین پا پخش شود
- کاهش درد زمانی که راه میروید یا به یک سمت دراز میکشید اما زمانی که نشسته یا ایستادهایم به مرور زیاد میشود
علائم درد سیاتیک ممکن است در هنگام عطسه، سرفه یا سایر حرکات ناگهانی یا وقتی که موقعیتتان را تغییر میدهید، افزایش یابد.
علل بوجود آمدن درد سیاتیک
در این قسمت ۶ آسیبی که به طور معمول در درد سیاتیک اتفاق میفتد را اشاره کرده ایم:
- بیماری دیسک بدون عصب: اگرچه با افزایش سن دیسک ها به طور طبیعی آب خود را از دست میدهند، دیسک های ضعیف در بعضی مهره ها باعث گیرافتادن عصب میشوند که باعث درد سیاتیک خواهد شد. از بین رفتن آب دیسک ها ممکن است سبب تیزی استخوان شده در نتیجه باعث فشار به عصب وایجاد درد سیاتیک میشود.
-
تنگی کانال نخاعی در ناحیه کمر: تنگی کانال نخاعی در افراد بالای ۶۰ سال طبیعی است و می تواند باعث فشار روی عصب سیاتیک توسط چندین عامل شود که شامل : شکسته شدن دیسک، افزایش رشد بافت نرم و بزرگتر شدن سطوح مفصلی میشود. آرتریت ستون فقرات اغلب با تنگی کانال نخاعی
همراه میباشد که میتواند باعث درد سیاتیک بشود. - فتق دیسک در ناحیه کمری: فتق دیسک (بیرون زدگی) زمانی که مایع درون دیسک به بیرون نشت میکند و پشت هسته تجمع میکند و اعصاب نزدیک را درگیر میکند باعث درد سیاتیک خواهد شد.
- اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک: مفصل ساکروایلیاک که در پایه ستون فقرات قرار گرفته است و هر زمانی که تغیر مکان بدهد، عصبی که روی بالاترین نقطه آن قرار دارد نیز مستعد گیرافتادگی بوده و باعث میشود درد پا شبیه به درد سیاتیک شود.
- سندروم پیریفورمیس: عصب سیاتیک از قسمت تحتانی عضله پیریفورمیس در ناحیه باسن عبور میکند که ممکن است تحریک یا فشار توسط عضله باعث دردی همانند سیاتیک بشود.
- لعزش مهره: یک شکستگی کوچک در مهره میتواند سبب لیز خوردگی مهره به سمت جلو روی مهره دیگر شود و خراب شدن فضای دیسک و تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک شود
مطالب مرتبط:
مهم ترین راه های درمان درد سیاتیک
به منظور درمان درد عصب سیاتیک، فیزیوتراپیست شما باید مشکل اصلی که باعث پیدایش درد شده را پیدا کند. این تشخیص میتواند سخت باشد زمانی که دو بیمار با درد سیاتیک میتوانند علامت های یکسان اما دلیل های متفاوتی داشته باشد. امکان نیاز به عکس X-ray یا CT scan یا MRI برای ارزیابی مشکلات مهره وجود دارد.
هنگامی که این کار انجام میشود، بهتر است تمرکز روی رها سازی درد و فشار از روی عصب سیاتیک و بازگرداندن دامنه طبیعی حرکت باشد:
- یخ: استفاده از یخ در ناحیه درد میتواند سبب کاهش التهاب شود. یخ باید درون یک حوله قرار بگیرد و به مدت ۱۰دقیقه هر سه ساعت مداوم استفاده شود.
- NSAIDها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن میتواند به کاهش التهابی که ممکن است منشا گیرافتادگی عصب سیاتیک در اطراف بافت باشد، کمک کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپ شما یک دوره از تمرینهای کششی برای آزادسازی عضلاتی که ممکن است باعث فشار روی عصب سیاتیک شده باشند را انجام میدهد. همانطور که مفاصل و تاندون ها به علاوه تمرینات تقویتی، برای جلوگیری از بازگشت درد کمک میکند. درمان های فیزیوتراپی که برای عصب سیاتیک استفاده میشود شامل:
- مگنت درمانی : مگنت تراپی با استفاده ازامواج مغناطیسی و تاثیر بر بافت های آسیب دیده مانند استخوان، عضلات، تاندون ها و اعصاب به فرایند بهبودی و کاهش دوره بهبودی کمک زیادی می کند. مگنت تراپی یک روش درمانی است که از انرژی طبیعی مغناطیس که برای بقاء و سلامت عمومی انسان ضروری است، استفاده میکند.
- استفاده از ماساژ برای افزایش گردش جریان خون و آزادسازی اندورفین برای مقابله با درد است.
- لیزر درمانی پرتوان : لیزر پرتوان با نفوذ عمیق در بافت، باعث سرعت بخشیدن به تولید مثل و رشد سلولی می شود. هنگامی که سلول های تاندون ها، استخوان ها، رباط ها و ماهیچه ها در معرض اشعه ی لیزر قرار بگیرند، تولید مثل و ترمیم آن ها چندیدن برابر سریع تر خواهد شد. لیزر به فرایند وصل شدن دوباره ی اعصاب شتاب داده و و دامنه ی پتانسیل عمل عصب را به جهت بهینه سازی فعالیت عضلات، افزایش می دهد.اثر لیزر درمانی دیسک گردن بر روی سلول های عصبی جلوی انتقال پیام درد به مغز را گرفته و حساسیت عصب را کم تر می کند. همچنین مکانیزم تسکین درد طبیعی بدن را تحریک کرده که عبارت است از ترشح مقادیر زیاد اندورفین و انکفالین از مغز و غدد فوق کلیه.
- درمان trigger point (یک ناحیه خاص در ماهیچه به در لمس حساس بوده و اعمال فشار روی آن قسمت منجربه حساسیت در همان ناحیه میگردد)
- متحرک سازی ستون فقرات
- تحریکات الکتریکی یا الکتروتراپی
- طب سوزنی : سوزن خشک از طریق آزاد سازی اندورفین ها در سیستم عصبی مرکزی به همراه افزایش جریان خون و اکسیژن رسانی در منطقه تحت درمان موجب کاهش درد و التهاب می شود.
- آکوپانکچر: در طولانی مدت از آن برای از بین بردن درد استفاده میشود.
چگونه از درد عصب سیاتیک جلوگیری کنیم
متاسفانه درد سیاتیک گرایش به بازگشت دارد و مقابله با آن حداقل ۶ هفته طول میکشد. شما میتوانید یک نقش موثردر جلوگیری از درد دوباره سیاتیک با اهمیت دادن به سلامت خودتان داشته باشید :
- تمرینات منظم: تمرین را بخشی از فعالیت های روزمره خود کنید، تمرکز را روی تمریناتی بگذارید که قدرت را به عضلات پشت و شکم شما برمیگرداند. شنا و پیلاتس (پیلاتس به مجموعهای از تمرینات ورزشی تخصصی اطلاق میشود که بر بدن و ذهن فرد تأثیر گذاشته و ضمن بالابردن قدرت و استقامت تمام اعضای بدن، عمقیترین عضلات بدن را مورد هدف قرار میدهد) ایده آل هستند. از فیزیوتراپ خود تمرینات فردی را درخواست کنید.
- نحوه ایستادن: همیشه حواستان به نحوه نشستن و ایستادنتان باشد. از نحوه قرار گیری صحیح میز، کامپیوتر و صندلی در محیط کار اطمینان حاصل کنید.
- نحوه خوابیدن: خوابیدن با یک بالشت بین دوزانو خود یا در کنار خود (زیر یک پا) را در نظر بگیرید، در این صورت پشت و کمر شما نیزحمایت میشود.
- تحرک: اگر شغل شما پشت میز نشینی است، مطمئن شوید که هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه حرکت دارید. به سمت دستگاه فتوکپی یا قهوه جوش یا در طول سالن راه بروید.
- بلند کردن: مطمئن شوید زمانی که اجسام سنگین بلند میکنید، از قدرت پاها و لگن استفاده میکنید.
درد سیاتیک ناخوشایند است، اما حتما به دردهای ناحیه سیاتیک توجه کنید. درمانی که در ۴۸ ساعت ابتدایی انجام میشود میتواند یکی از عوامل کاهش طول درمان به حساب می آید.
بهترین رژیم غذایی برای درمان سیاتیک
در سایت انجمن تحقیقات طب سنتی ایران آمده است: در طب سنتی توصیههای کاربردی زیادی برای پیشگیری از عود کردن دردها و اسپاسمهای عصب سیاتیک به افراد مبتلا به سیاتیک شده است:
افراد مبتلا به سیاتیک بهتر است از مصرف مواد غذایی با طبع سرد و مرطوب پرهیز کنند. این افراد بهتر است از مصرف گوشت گوساله و گاو، انواع چاشنیهای ترش، ماست و دوغ و حبوبات بپرهیزند یا مصرف آنها را در طول هفته به حداقل برسانند.
پیاده روی صبحگاهی اما مستمر نیز یکی از بهترین روشها برای پیشگیری از بروز گرفتگیهای سیاتیک است.
این افراد بهتر است در وعدههای غذایی خود به ویژه وعده صبحانه یا میان وعدههای صبح و عصر از شیره انگور و مغز گردو که در گروه مواد غذایی با طبع گرم هستند، استفاده کنند.
سیاتیک در چه کسانی عود می کند؟
با مشاوره یک متخصص طب سنتی به راحتی میتوانید استعداد ابتلا به سیاتیک را در خود بررسی کنید. این درمانگران با بررسی طبع هر فرد و بررسی میزان اخلاط موجود در بدن وی احتمال ابتلا به اسپاسم های عضلانی و سیاتیک را مشخص میکنند.
از دیدگاه این گروه از درمانگران افرادی که میزان خلط دم و بلغم در بدنشان زیاد است در مقایسه با دیگر گروهها استعداد بیشتری در ابتلا به دردهای سیاتیکی دارند که این گروه نیز با اصلاح شیوه زندگی و رعایت دستورات و رژیم غذایی مناسب میتوانند میزان اخلاط بدن خود را به تعادل برسانند و به این ترتیب احتمال ابتلا به سیاتیک را کاهش دهند.
علاوه بر این علائم دیگری مانند چاقی و اضافه وزن نیز وجود دارد که استعداد ابتلا به سیاتیک را افزایش میدهد. افراد چاق به دلیل وزن غیراستاندارد و نامناسب، اصولا به هنگام نشستن و برخاستن و حتی راه رفتن فشار بیشتری را در مقایسه با افراد طبیعی تحمل میکنند و به همین دلیل احتمال ابتلا به انقباضهای عضلانی در آنها افزایش مییابد و متعاقب آن احتمال بروز سیاتیک نیز چند برابر میشود.
درمانهای خانگی برای سیاتیک
اگر در شرایطی خاص دچار اسپاسم یا گرفتگی عصب سیاتیک شدید، میتوانید برای کاهش میزان درد یکی از شیوههای زیر استفاده کنید:
گرم کردن موضع درد در ناحیه لگن یا ران با کیسه آب گرم میتواند تاثیر زیادی در کاهش درد سیاتیک در افرادی که دچار اسپاسمهای عصبی شدند، داشته باشد.
ورزشهای کششی و نرمشی نیز در کاهش دردهای ناشی از سیاتیک بسیار موثر است. اما باید مراقب بود که از انجام ورزشهای چرخشی و پرتابی پرهیز کرد.
نوشیدن چای گیاهی و دمنوشهایی نظیر گل گاو زبان و یا نعناع میتواند به کاهش درد و ریلکسی اعصاب کمک کند و دردهای ناشی از سیاتیک را تخفیف دهد.
ماساژ موضع درد با روغن زیتونی که در آن مقدار کمی زنجبیل رنده شده، می تواند به بهبود این دردها کمک کند.
افزودن چاشنیها و ادویههای گرم مثل دارچین و عسل به برنامه غذایی مبتلایان به اسپاسم میتواند موثر باشد.
چرا سیاتیک به سراغتان می آید؟
اسپاسم و درد عصب سیاتیک از جمله دردهایی است که اکثر بزرگسالان آن را یکی، دو بار در طول زندگی تجربه کرده اند. از دیدگاه درمانگران طب سنتی و مدرن، عوامل مختلفی مانند فشارهای ناشی از جا به جایی دیسک در بدن، تغییر شکل و ظاهر دیسک، ضربه خوردن در اثر تصادف، ورزش و یا حادثه از جمله رایج ترین و شایع ترین عواملی است که می تواند موجب تورم و دردناک شدن عصب سیاتیک شود؛ به گونه ای که روند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و امکان حرکت و جابه جایی را در او به حداقل می رساند.
آنچه دیگران می خوانند:
'گردآورنده: مریم بالوی فیلی
