به گزارش پایگاه خبری تیتربرتر؛ تجارتی متقلبانه چند سالی است که می‌خواهد برنج‌های طارم و بینام شمال را بدنام کند.

روز‌های پررنج برنج در شمال پایان یافته و کلاه‌های حصیری و داس‌های کشاورزان دیپورت شده اند به پشت بام خانه‌ها و بجای آن‌ها کیسه‌های شالی است که از انبار‌ها بیرون می‌آید و راهی شالیکوبی‌ها می‌شوند تا کیسه رزق کشاورزان را پر کنند.

این روز‌ها لبخند‌های ملیح به شکرانه برداشت مناسب برنج، نگاه شاکرانه به رزاق بی منت و نفس‌های به شماره افتاده شالیکار از بالا و پایین بردن کیسه‌های برنج، تصویری یگانه است در شالیکوبی‌های شمال، همه چیز به نظر عالی است، اما جریانی در پستو‌های تاریک در حال رقم خوردن است.

مشت نمونه خروار نیست

تمام شهر‌های شمال یک خیابان شالیکوبی دارند خیابانی که شاید فقط یک شالیکوبی داشته باشد، اما همان یک دانه هم برای دانه کردن میلیون‌ها شالی، برای سرمستی صبحگاهی از بوی برنج کفایت می‌کند، بی خیال گرد و خاک کارخانه، بی خیال رفت و آمد و سر وصدای نیسان‌های آبی رنگی که می‌گویند سلطان جاده‌های شمال هستند.

با ذهنی پر از یک سوال که خوره‌ای شده بر جانم وارد کارخانه ابتدای کوچه محل سکونتم می‌شوم صادق را از سال‌های پیش می‌شناسم چند سالی است ۱۰ کیسه سهمیه سالانه را از او می‌خرم.

گوش تا گوش کارخانه پر است از کیسه‌های سفید، کیسه‌های شالی که ابتدا شکافته و سپس در دستگاهی که تا سقف کارخانه بالا رفته ریخته می‌شوند و دستگاه غول آسا هم فی الفور غربال می‌کند دانه‌های سفید برنج را از غیر، در حد بضاعتش.

در حال چشم گردانی هستم که صادق سَر می‌رسد چه خبر؟ اینجا؟ منم که مانند برخی‌ها این روز‌ها کمی بی حوصله شدم، بعد از عرض سلام و سلامتی، می‌گویم عارضم خدمت شما که " تخلیط برنج " دیگر چیست که می‌گویند ردش را باید در شالی کوبی‌ها زد.

ریسمانی را که در دست دارد نشان می‌دهد و می‌گوید " این رشته سر دراز دارد اخوی " و یک سر آن بر می‌گردد به وقتی که پای برنج‌های خارجی به بازار باز شد و اختلاف قیمت برنج‌های از آن سوی آب آمده با برنج‌های وطنی، برخی‌ها را که اهل پولیتیک ناسالم بودند وسوسه کرد تا با مخلوط کردن برنج‌های ارزان خارجی با برنج‌های وطنی، نان خود را در روغن نیرنگ بزنند.‌

او می‌گوید: برخی تاجرانِ. (کلمه را نمی‌شد نوشت) برنج‌های خارجی موجود در فروشگاه‌های بزرگ و هایپرمارکت‌های مازندران را یکجا می‌خرند و می‌دهند به برخی شالیکوبی داران تا در حجم وسیع، این برنج‌ها را با برنج‌های پرمحصول شیرودی و فجر و ندا و نعمت مخلوط کنند.

مشتی برنج بر می‌دارد و می‌گوید: هر کیلوگرم برنج ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان در شالیکوبی‌های استان خرید و فروش می‌شود، ولی اگر نصف این برنج را با برنج خارجی ۱۰ هزار تومانی مخلوط کنند می‌توانند در تهران و اصفهان و شیراز و مشهد و هر جای این کشور هر کیلوگرمش را ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان بفروشند و، چون خیلی تخصصی است مشتری هم متوجه این فریب نمی‌شود.‌

او می‌گوید: تعداد این شالیکوبی داران سودجو محدود است و این تخلف عموما در جا‌هایی دور از چشم بازرسان انجام می‌شود، چون اگر تعزیرات بفهمد ۲ برابر میزان برنج‌هایی که مخلوط کردند باید جریمه بدهند و شالیکوبی هم پلمپ می‌شود.

مطالب مرتبط : کارشکنی دلالان در افزایش بی‌رویه قیمت برنج

دولت بی‌رویه برنج وارد می‌کند/ باید در مقابل رانت‌خواران ایستاد

نماینده مردم لنگرود در مجلس گفت: واردات بی رویه برنج توسط دولت باعث کاهش قیمت و خرید و فروش این محصول در کشور شده است.

مهرداد لاهوتی در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی طی تذکر شفاهی گفت: بحث حذف سود مرکب در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیده است و درخواست ما این است که دولت هرچه سریعتر این موضوع را ابلاغ کند چرا که تولید کنندگان سال‌هاست که انتظار دارند این موضوع تعیین تکلیف شود.

وی در تذکری خطاب به وزیر بهداشت، درمان اظهار داشت: مردم در بحث تأمین هزینه های درمانی مشکلات زیادی دارند که باید چاره اندیشی شود.

نماینده مردم لنگرود در مجلس با اشاره به کاهش قیمت برنج و خرید و فروش آن تصریح کرد: واردات بی رویه برنج توسط دولت باعث کاهش قیمت و خرید و فروش آن در کشور شده است که باید در مقابل رانت خواران در این حوزه ایستاد.

برنج تقلبی چیست و چگونه آن را تشخیص بدهیم؟

در شرایطی که میلیون‌ها خانوار ایرانی مصرف عمده غذایی‌شان برنج است هرگونه تغییر در قیمت آن حساسیت‌برانگیز است. البته افزایش قیمت برنج تنها نکته حساسیت‌برانگیز به شمار نمی‌رود. وقتی تقاضا برای عرضه برنج زیاد باشد سروکله تقلب هم پیدا می‌شود. یکی از رایج‌ترین شیوه‌ها «اختلاط» است، به‌این‌ترتیب که نوع بی‌کیفیت با نوع با‌کیفیت مخلوط می‌شود و باهم قیمت نوع کیفیت‌دار به بازار می‌رود تا در اختیار مشتری قرار بگیرد.

از غیراخلاقی بودن این اتفاق که بگذریم باید به این بپردازیم که چگونه می‌توان برنج‌های اختلاط یافته را تشخیص داد. نکته تأسف‌بار این است که مصرف‌کننده ایرانی هرچقدر هم که باهوش باشد به‌صورت دقیق نمی‌تواند تشخیص بدهد میزان برنجی که در اختیار دارد چقدرش بی‌کیفیت و چقدرش باکیفیت است. این کار نیاز به روش‌های ژنتیکی دارد و از پس یک فرد بدون ابزارهای نوین ژنتیکی برنمی‌آید.

حسام شعبانی رئیس کمیته تخصصی فرآورده‎های ترا ریخته و حلال و تقلبات پروتئینی سازمان غذا و دارو در رابطه با موضوع «تقلب در برنج» گفت: یکی از روش‌های رایج تقلب در برنج این است که برنج‌های کم کیفیت و نامرغوب را با برنج‌های باکیفیت اختلاط می‌کنند و به اسم برنج باکیفیت و مرغوب به مردم می‌فروشند.

وی عنوان کرد: تا پیش از اینکه روش‌های ژنتیکی به‌کاربرده شود، شکل ظاهری برنج‌های تقلبی ازلحاظ ریخت و مورفولوژی قابل‌تشخیص نبود. متقلبان آن‌قدر ماهر بودند که این برنج‌ها را به‌گونه‌ای ترکیب می‌کردند که ازلحاظ شکل ظاهری هم نمی‌شد تشخیص داد که این برنج‌ها تقلبی هستند.

این مقام مسئول بیان داشت: در حاضر روش‌هایی بر پایه DNA وجود دارد و دقیقاً بر اساس نوع برنج انگشت‌نگاری ژنتیکی انجام می‌شود. در اصطلاح به آن دی‌ان‌ای فینگرپرینت (DNA fingerprinting) گفته می‌شود. بر اساس DNA و نه بر اساس شکل ظاهری ما می‌توانیم به‌راحتی تشخیص بدهیم که برنج چه نوع رقمی است. نه‌تنها نوع آن تشخیص داده می‌شود که حتی این را هم می‌توانیم متوجه شویم که چند درصد در آن برنج اختلاط وجود دارد. اگر 20 درصد رقم خوب و 80 درصد رقم نامرغوب باشد آن را اعلام می‌کنیم.

شعبانی یادآور شد: این روش در اروپا و در آزمایشگاه‌های بزرگ هم انجام می‌شود. آنها بیشتر روی برنج‌های باسماتی کار می‌کنند این در حالی است که ما با 200 رقم برنج تجاری دنیا روبرو هستیم، از این تعداد 120 رقم برنج ایرانی است و بقیه برنج خارجی. همه این نوع 200 رقم برنج انگشت‌نگاری ژنتیکی می‌شود.

وی تأکید کرد: به‌صورت دقیق نمی‌توان گفت چقدر اختلاط در برنج اتفاق افتاده چراکه آمار منابع مختلف ضدونقیض است. فقط می‌توانم بگویم متأسفانه در صنعت غذای ما به‌واسطه منفعت‌طلبی تولیدکنندگان، تقلب زیادی رخ می‌دهد. دلال‌ها هم زیاد هستند و به این رویه قدرت می‌بخشند. در بازار برنج نیز به‌وفور تقلب اتفاق افتاده است.

رئیس کمیته تقلبات پروتئینی سازمان غذا و دارو اضافه کرد: سازمان غذا و دارو سال گذشته اعلام کرد که این روش را اجباری می‌کند تا جلوی متقلبان بازار برنج گرفته شود. درواقع وقتی اتفاق بدی می‌افتد تازه به یاد این می‌افتند که قانونی برای آن وضع کنند. سال‌های سال تقلب در برنج اتفاق افتاده است و قانون برای شناسایی نوع رقم برنج اجباری نشده بود .

شعبانی در ادامه گفت: آمار دقیق از میزان تقلب نمی‌توان ارائه داد و تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که میزان آن زیاد و از تصور بیشتر است. متقلبان همچنان به کار خود ادامه می‌دهند و تشخیص تقلب آنها دشوار است اما مهم زمان کنونی است و ما باید از این به بعد به موضوع اختلاط برنج خارجی با داخلی توجه داشته باشیم. غربال‌گری لازم باید انجام شود تا میزان تقلب هم مشخص شود.

وی در پایان گفت: در ایران برنج ترا ریخته نداریم. خیلی‌ها ادعا می‌کنند که در ایران چنین برنجی داریم و حتی منابع غیررسمی هم آن را اعلام می‌کنند درصورتی‌که چنین چیزی نیست.