رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در یک برنامه رادیویی گفت: «مجموع درآمد گردشگری کشور از یک میلیارد دلار در قبل از انقلاب به ۸ میلیارد دلار رسیده است.»
علی‌اصغر مونسان افزود: «قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ۴۵۰ هزار گردشگر ورودی به کشور داشتیم که خوشبختانه در حال‌حاضر شاهد افزایش ورود گردشگران هستیم؛ به گونه‌ای که در ۹ ماه امسال، بیش از ۶ میلیون گردشگر خارجی وارد ایران شدند.» معاون رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: «قبل از انقلاب تنها ۲۶۳ هتل و ۲۸ هتل آپارتمان داشتیم که در حال حاضر و با گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد فعالیت ۱۲۰۰ هتل در کشور هستیم. ۱۵۸ هتل چهار و پنج ستاره در کشور داریم که بر اساس هدف‌گذاری‌ها تا پایان دولت دوازدهم این تعداد باید به عدد ۲۸۰ هتل برسد.»وی یادآور شد: «قبل از انقلاب تنها ۲۲ دفتر خدمات مسافرتی و جهانگردی داشتیم اما در حال حاضر ۴۷۰۰ دفتر فعال است. ضمن اینکه پیش از انقلاب تنها ۴۰ راهنمای گردشگری داشتیم در حال حاضر شاهد فعالیت ۱۱ هزار و ۶۰۰ راهنمای گردشگری در کشور هستیم.»
مطالب مرتبط : چالش صنعت توریسم و گردشگری در ایران
مهم ترین پیشرفت های ایران پس از انقلاب
تصویب بیش از 600 ماده قانون، آیین‌نامه، دستورالعمل درحوزه گردشگری نشان از عمق توجه انقلاب اسلامی به توسعه بنیادین گردشگری دارد.
گردشگری و زیارت پس از انقلاب اسلامی و طی ۴۰ سال گذشته پیشرفت‌های چشمگیری داشته است که نباید از نظر مغفول بماند،گزارش پیشرو به دستاوردهای این حوزه می پردازد.
هرچند در دوران قاجار و پهلوی، سران کشور به‌ویژه درباریان به‌جای نقش آفرینی در حفاظت از میراث فرهنگی درتخریب، قاچاق و به یغما بردن آن نقش کلیدی داشتند، به‌طوری که در صورت استمرار آن وضع اکثر آثار ایرانی را باید در موزه های خارج می‌دیدیم اما از دستاوردهای زیرساخت‌های گردشگری به مرمت پانزده هزار و ۸۵۱ مورد از آثار باستانی، پس از انقلاب اسلامی که در گردشگری تاریخی رونق بی‌سابقه و شایان توجهی ایجاد می‌توان اشاره کرد.
مطالب مرتبط : صنعت توریسم و گردشگری مذهبی در ایران
آمار گردشگری ایران قبل از اتقلاب
گردشگری ایران در اواخر دهه چهل روند رو به رشدی داشته است. این روند به استناد آمار گردشگران ورودی آن سال‌ها قابل مشاهده است. براساس جدول آماری سال‌های 48 تا 50 سازمان جلب سیاحان ایران، افغان‌ها، پاکستانی‌ها و آمریکایی در صدر لیست ورود به ایران بودند. پس از این سه کشور نیز انگلیسی‌ها، فرانسوی‌ها و آلمان‌ها بیشتر به ایران سفر می‌کردند.
در سال 1348 حدود 31 هزار آمریکایی وارد ایران شدند و در سال‌ها 49 و 50 این آمار به ترتیب 34 هزار و 39 هزار نفر بوده است. افغان‌ها در سال 48 حدود 25 هزار نفر ورود به ایران داشتند که این آمار در سال‌های بعد به بالای 50 هزار نفر می‌رسد.
براساس این آمار ایران در سال 1348 در مجموع 241 هزار و 198 گردشگر ورودی داشته است. این آمار در سال 1349 به 322 هزار نفر و در سال 1350 به 350 هزار نفر می‌رسد.
مطالب مرتبط : مقایسه پیشرفت صنعت توریسم در ایران و مالزی
توسعه صنعت توریسم در ایران بعد از انقلاب اسلامی
یکی از شاخص های مهم توسعه انسانی، درآمد سرانه می باشد، بطوری که افزایش درآمد سرانه در هر کشوری از اهداف اصلی برنامه ریزان و سیاست گذاران اقتصادی قرار گرفته است. توسعه صنعت توریسم، یکی از عواملی است که می تواند درجهت دستیابی به هدف افزایش درآمد سرانه بخصوص درآمد سرانه خانوارهای شهری مؤثر باشد. صنعت توریسم با قرار دادن منبع درآمد ارزی مناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار یک کشور به عنوان یکی از صنایع مهم و پر درآمد، نقش بسیار مهمی را در رشد و توسعه اقتصادی کشورها ایفا می کند. توریسم، علاوه بر جهات اقتصادی، عامل مهمی در پیشبرد اهداف اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. کشور ایران با دارا بودن جاذبه های غنی تاریخی و جغرافیایی، کشوری مستعد برای جذب گردشگران خارجی می باشد. صنعت توریسم برای کشور ایران که اتکای شدیدی به درآمدهای حاصل از نفت داشته میتواند در جهت رهایی از معضلاتی همچون بیکاری، اقتصاد تک محصولی و... کمک قابل توجهی کند. در این مقاله سعی گردیده تا در خصوص نقش صنعت گردشگری بعنوان یک صنعت مولد و اشتغال زا مباحثی بیان گرددوهمچنین وضعیت این صنعت درایران کنکاش وعلل عدم موفقیت متولیان صنعت گردشگری دررسیدن به اهداف از پیش تعیین شده نیزنقدگردد.وعلل عدم رشد کشورمان دراین صنعت نسبت به سایر کشورهای منطقه مورد بررسی قرار گیرد و راهکارهای نیز در خصوص حل مشکلات این صنعت بیان گردد. کشورمان ایران به عنوان یکی از کشورهای مستعد در زمینه صنعت گردشگری مورد توجه گردشگران سایر کشورها می باشد و در زمینه سرمایه گذاری نیز صاحبان سرمایه و سرمایه گذاران بین المللی در این صنعت نیز توجه ویژه ای به ایران دارند ولی چرا رشد این صنعت در کشورمان بسیار کند و نامحسوس است. یکی از علل آن ضعف مدیریت کلان، قوانین و دولتی بودن دیدگاه مدیران در تمام سطوح در این صنعت می باشد که می توان بااصلاح سیستم مدیریت وبااستراتژیک خاصی زمینه های رشد و شکوفائی این صنعت مولد را ایجاد کرد.
گرچه گردشگری به تنهایی نمی‌تواند منجر به توسعه کشور شود ولی با ورود گردشگر به تدریج نیاز به تغییر و ایجاد امکانات برای اقامت، جابجایی و سایر فعالیتهای مربوطه، توسعه را نیز در پی خواهد داشت و در دراز مدت باعث افزایش امکانات و تاسیسات خواهد شد. کارشناسان گردشگری تاکید کردند که میان گردشگری و ثبات و توسعه امنیت، رابطه ای تعریف شده وجود دارد. آنها بر این باورند که در ایران امنیت کافی برای گردشگران وجود دارد، اما مشکل اصلی در حوزه جذب گردشگران به نبود تبلیغات از سوی ایران و تبلیغات سوء کشورهای دیگر علیه ایران باز می گردد. توسعه صنعت در هر کشوری، نشان از ثبات امنیت ملی در آن کشور است. نقش و تاثیر صنعت جهانگردی در ترسیم امنیت ملی یک کشور چنان است که اکثریت کشورهای توسعه یافته، با وجود دارا بودن منابع کلان اقتصادی و درآمد، ترجیح می دهند به روی صنعت توریسم متمرکز شوند، چرا که حضور مستقیم بازدیدکنندگان و گردشگران در یک کشور، علاوه بر توسعه اقتصادی و تبادلات فرهنگی، آن کشور را به عنوان یک قطب امن گردشگری به جهانیان معرفی می کند. که در برهه کنونی در کشور ما نیز به فعالیتهای جهانگردی خصوصاً در مناطق کمتر توسعه یافته بهای خاصی می دهند و با ارائه تسهیلات بانکی و معافیتهای مالیاتی زمینه های تشویق و ترغیب اصحاب سرمایه را فراهم نموده اند بطوریکه در برنامه چهارم توسعه اقتصادی،اجتماعی کشور برای فعالیتهای گردشگری تا 50% معافیتهای مالیاتی پیش بینی شده است . پیروزی انقلاب اسلامی و بروز نا امنی در کشور و همچنین افزایش تهدیدات امنیتی علیه ایران موجب کاهش هرچه بیشتر ورود جهانگردان به کشور در سال های اول انقلاب تا اوایل دهه 70 شد. همچنین بخشی از توان سرویس های اقامتی کشور به نهادهای دولتی و نظامی و همچنین تامین اجتماعی واگذار شد که در نهایت بیش از 20 هزار تخت از توان سرویس دهی گردشگری در ایران خارج شد. البته این رویه به تدریج پس از پایان جنگ تحمیلی تغییر کرد اما ضرباتی که این سیاست در زمان جنگ بر صنعت جهانگردی کشور زده بود به شدت موجب عقب افتادگی شد.اما از دهه 70 صنعت جهانگردی به عنوان یکی از بخش های برنامه توسعه ای در ذیل سند چشم انداز قرار گرفت و جایگاه قابل قبولی در اسناد برنامه های اول تا چهارم توسعه پیدا کرد(روزنامه رسالت، شماره 7269). بر مبنای آمارسازمان جهانی جهانگردی با ورود هر جهانگرد به کشور بطور متوسط 20 شغل ایجاد خواهد گردید و با توجه به ظرفبتها و پتانسیل های بسیار زباد کشورمان به لحاظ جاذبه های جهانگردی زمینه بسیار مناسبی جهت ایجاد اشتغال سالم و سریع وجود دارد ..در هر حال آنچه که فعلاً از درآمدهای جهانگری دنیا نصیب کشور ما شده است تنها 1/0% از درآمد کل جهانگردی جهانی است .و این یعنی از دست دادن فرصت ها و منافع بی شماری که از هر سو می تواند کشور ما را به شرایط بسیار مطلوبی برساند. آثارمنفی گردشگری را می‌توان به چهار دسته؛ فرهنگی – اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و روحی – روانی تقسیم نمود.
