گام مهم دیگری که امیدواریم در نشست کمیته هماهنگی آبشناسی و هواشناسی دریای خزر برداریم، تصویب مقررات داخلی کمیته است که زمینه را برای تسریع حرکت رو به رشد کمیته فراهم و امکان مشارکت هر چه بهتر کشورهای حاشیه دریای خزر را در برنامه یکپارچه پایش و پیش بینی آب و هواشناسی این پهنه آبی مهیا کرده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: طی چند سالی که از فعالیتهای کمیته میگذرد شاهد پیشرفتهای روز افزون کشورهای حاشیه دریای خزر در زمینه توسعه شبکه پایش، ارائه خدمات هواشناسی و آبشناسی به کاربران ساحلی و دریایی و فناوری اطلاعات بر اساس گزارشهای ملی اعضا بودیم که این از ثمرات و نتایج فعالیتهای کمیته هماهنگی آب و هواشناسی دریای خزر است.
رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به این که تبادل اطلاعات هواشناسی و آبشناسی بین کشورهای عضو کمیته چند سالی است که در حال انجام است، گفت: این تبادل اطلاعات زمینه را برای انجام فعالیتها و تحقیقات مشترک بین کشورها تا حدود زیادی فراهم کرده است همچنین این تحقیقات در زمینههای مختلف هواشناسی و آبشناسی قابل انجام است که میتوان عمدهترین آنها را ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر دریای خزر عنوان کرد. این اثرات در حال حاضر به گونهای چشمگیر بر دما، بارش و تراز آب دریا تاثیر گذاشته است و بررسی روند این تغییرات و نحوه تاثیر آن بر محیط زیست و ساحل نشینان از موضوعات مهمی است که قابلیت پیگیری توسط محققان را دارد.
مطالب مرتبط : محیط زیست کشور در حال نابودی بزرگی است
تاج بخش با بیان اینکه نشست کمیته هماهنگی هواشناسی و آبشناسی دریای خزر در حالی برگزار شده است که ما همچنان شاهد روند کاهشی تراز آب دریای خزر هستیم، تصریح کرد: در صورت تداوم این روند امکان وقوع شرایط ناگوار زیست محیطی در مناطق ساحلی کشورهای حاشیه این دریا وجود دارد. تسریع در تهیه، تصویب و اجرای برنامه یکپارچه پایش و پیشبینی وضعیت هواشناسی و آبشناسی دریای خزر میتواند به عنوان گام مهمی در زمینه شناخت عوامل موثر در این پدیده و ارائه راهکارهای مناسب برای تصمیم گیران در سطح ملی و منطقهای قلمداد شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه دریای خزر به عنوان یک آبراهه مهم و حیاتی در زمینه تبادلات تجاری بین کشورهای عضو شناخته شده است و بخش عمدهای از خدمات سازمانهای هواشناسی آبشناسی کشورهای عضو به ارائه خدمات به ناوگان حمل و نقل دریایی اختصاص دارد، گفت: یکی از اهداف اصلی کمیته، ارتقای زیر ساختهای لازم برای ارتقای کمی و کیفی خدمات ارائه شده به این شناورها و سعی بر این است که از کلیه امکانات موجود در کشورهای عضو برای پوشش کامل دریای خزر استفاده شود.
وی افزود: یکی از برنامههای توسعه شبکه پایش استفاده از ناوگان تجاری کشورهای عضو برای مشارکت در برنامه میزبانی داوطلبانه کشتیها است و سعی خواهد شد از این بستر برای تسریع در رسیدن به اهداف برنامه کمیته در بخش پایش استفاده بهینه شود.
رئیس سازمان هواشناسی کشور افزود: فعالیتهای اکتشافی و استخراج نفت در بخشهای مختلف دریای خزر از دیرباز وجود داشته و در سالهای اخیر نیز دامنه این فعالیتها گسترش چشمگیری داشته است همچنین حضور گسترده شرکتهای نفتی در دریای خزر و تاسیس سکوهای استخراج و اکتشاف در بخشهای مختلف این دریا نیاز به این صنعت را به دریافت خدمات تخصصی هواشناسی و آب شناسی از پایش و پیش بینی شرایط دریا تا انجام مطالعات در زمینه طراحی سازههای فراساحل افزایش داده است.
به گفته تاجبخش این امر مستلزم سرمایهگذاری در توسعه زیرساختهای پایش و پیشبینی هواشناسی و آب شناسی در دریای خزر است و شرکتهای نفتی به عنوان یکی از حامیان برنامههای کمیته میتوانند نقش مهمی را در رسیدن به اهداف اصلی ایفا کنند.
وی با بیان این که یکی از معاهدههای امضا شده میان کشورهای حاشیه دریای خزر کنوانسیون زیستمحیطی تهران است که مسائل مربوط به محیط زیست دریایی و مناطق ساحلی این دریا را مورد بررسی قرار میدهد، تصریح کرد: با توجه به حساسیت بالای دریای خزر به آلودگی و پایین بودن توان خودپالایندگی این دریا همکاری با این کنوانسیون در دستور کار کمیته قرار دارد و تفاهمنامهای نیز در این زمینه به امضا رسیده است.
مطالب مرتبط :نابودی محیط زیست با انتقال آب دریای خزر
ضرورت ایجاد سامانه اطلاعاتی مشترک برای کشورهای دریای خزر
معاون محیطزیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست گفت: ضروری است نسبت به ایجاد سامانه اطلاعات هواشناسی و آبشناسی دریای خزر، اقدام و دادهها بین کشورهای حاشیه دریای خزر به اشتراک گذاشته شود.
وی افزود: دریای خزر حدود ۴۰۰هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و از غنای بسیار بالایی از نظر تنوع زیستی برخوردار است. بیش از ۴۰۰ گونه آبزی در دریای خزر داریم که از جمله میتوان به ماهیان خاویاری به عنوان گونه شاخص اشاره کرد.
معاون محیطزیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست ادامه داد: دریای خزر پتانسیل اقتصادی خیلی خوب داشته که اهمیت بسیار بالایی برای کشورهای اطراف این دریا دارد. کشورهای حاشیه دریای خزر، پروژههای متعددی که مرتبط با این دریاست را در حال مطالعه یا اجرا دارند که میتوانند آسیبهایی به محیطزیست دریای خزر وارد کنند. در آخرین کنفرانسی که ۲۲ مرداد سال گذشته در ترکمنستان برگزار شد، همه برنامهها به اقتصاد و بهرهبرداری از این دریا معطوف شده بود البته سران هر پنج کشور، پایبندی خود به حفظ محیطزیست این دریا را اعلام و برنامههایی در این راستا ارائه کردند و بر رعایت الزامات زیستمحیطی نیز تأکید کردند.
لاهیجانزاده اظهار داشت: از مهمترین مسائلی که در حوزه حفظ محیطزیست دریای خزر وجود دارد، ورودیهای آب به این دریا است. از طریق پایش رودخانههای تأمینکننده آب این دریا و مدیریت آب، به دادههایی میتوان دست یافت که باید پایه مطالعات، اقدامات و تصمیمسازیها باشد. در هجدهمین اجلاس CAFPCOM تفاهمنامهای به امضا رسید و اعلام شد که اعضا نسبت به تبادل اطلاعات در حوزه آب و هواشناسی و پایش رودخانهها و حوضه آبریز، همکاری متقابل با کنفرانس تهران داشته باشند. دلیل حضور من در این اجلاس، تأکید بر این تفاهمنامه است چرا که این تفاهمنامه وجود دارد اما هنوز آنچه در آن مطرح شده، به وقوع نپیوسته است.
وی در پایان گفت: تقاضای ما به ویژه در این دوره دو ساله که ایران و نماینده آن، خانم تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی، ریاست CAFPCOM را بر عهده دارند، این است که نسبت به ایجاد سامانه اطلاعات هواشناسی و آبشناسی اقدام شود تا دادهها بین اعضا به اشتراک گذاشته شود و ما نیز در سازمان حفاظت محیطزیست این آمادگی را برای راهاندازی بانک اطلاعات و تبادل داده داریم چرا که اتفاقاتی که در حوضه آبریز دریای خزر میافتد، اهمیت فوقالعاده بالایی دارد.