مدتی بود که بازار ارز و طلا بدون نوسان در حال ثبات قیمتی به سر می بردند اما بعد از شوک قیمتی بنزین، بازار ارز و طلا دچار نوسانات شدید و گرفتار موج افزایشی قیمت شده است به طوری که دلار با قدرت کانال ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومانی را پشت سر گذاشته است و به سوی مرز حساس مقاومتی ۱۴ هزار تومانی حرکت کرده است.
گروهی از معامله‌گران در بازار همچنان به افزایش قیمت دلار امیدوارند. آنها عنوان می‌کنند، تقاضای احتیاطی وارد بازار شده است و برخی افراد عادی نمی‌توانند از صرافی‌ها ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند و این موضوع جو هیجانی در بازار را افزایش داده است. برخی از افراد می‌گویند، زمانی که به صرافی مراجعه می‌کنند، به آنها گفته میشود به اندازه سهمیه خرید مجاز ارز در سال جاری، دریافتی داشته‌اند و در نتیجه صرافی از لحاظ قانونی مجاز نیست به آنها ارز بفروشد. این افراد که نمی‌توانند از صرافی‌های مجاز اقدام به خرید کنند، نگران به سوی دلالان می‌روند و دست این عده نیز برای قیمت‌گذاری بازتر میشود.
اما از طرفی رئیس کل بانک مرکزی نیز دیروز عنوان کرد، شوک قیمتی بنزین و عوارض ناشی از آن، در افزایش نرخ ارز تاثیر داشته است. در واقع رئیس کل نیز به نوعی اثر انتظارات بر قیمت را تایید کرد. البته او بارها پیش‌تر عنوان کرده است که این نوسانات هیجانی است و از عوامل بنیادی حمایت نمی‌شود، در نتیجه نمی‌تواند پایدار نیز باشد.
دلایل گرانی دلار
محمدحسین ادیب تحلیلگر اقتصادی معتقد است: قیمت بسیاری از کالاها مثل پارچه ، برنج ، کاغذ ، قطعات کامپیوتر ...در بازار جهانی از اردیبهشت سال جاری به تدریج تا 30 درصد کاهش یافت این باعث زیان وحشتناک وارد کننده ها شد و این قبیل وارد کننده ها واردات را متوقف کردند حال بازار داخلی با کمبود مواجه شده و وارد کننده ها مجددا وارد بازار شده اند ، این تقاضا را بالا برد و به افزایش نرخ ارز انجامید.
بانکهای خارجی در ماه نوامبر با طرف های ایرانی تسویه حساب می کنند به این دلیل در نوامبر تقاضا برای دلار فصلی ، بالا می رود.
با بحران داخلی در عراق ، صادرات به عراق به شدت کاهش یافته و باعث کاهش ورود ارز به کشور شده است.
بیشتر بخوانید:
صادر کننده باید 50 درصد ارز خود را در سامانه نیما بفروشد ، وارد کننده ارز با نیما ، عمدتا کسانی بودند که از اختلاف نرخ ارز نیمائی و آزاد استفاده می کردند این گروه اکنون حذف شده اند و تقاضا برای ارز نیمائی کم شده در بخش نیمایی اکنون با مازاد ارز مواجه ایم و در بخش آزاد با کمبود ارز روبرو هستیم باید صادرکننده به جای 50 درصد 35 درصد ارز را در سامانه نیما عرضه کند تا تعادل ایجاد شود مقررات باید بفوریت تغییر کند.
عدم انتخاب رئیس جمهور در افغانستان و حاکم شدن بلاتکلیفی در افغانستان باعث شده تا صادر کننده های ایرانی ، صادرات را شل کنند در شرکتهائی که من مشاور آنها هستم شل شدن صادرات به افغانستان آشکار است ، این عرضه ارز را کم کرده است.
قطع اینترنت باعث کاهش شدید صادرات کشور به مدت ده روز شد ، ده روز صادرات نداشتن و احتیاط صرافی ها و صادر کننده ها در بازگشت به فعالیت عادی ، باعث کاهش عرضه دلار به اقتصاد و گرانی آن شده است.
تقاضا برای واردات که برای ده روز وارد بازار نشده بود اکنون وارد بازار شده است و این در گرانی موثر است.
از اول سال میلادی ترکیه به ایرانیان در صورتی اجازه اقامت می دهد که یا خانه خریده باشند یا پنج نفر را مشغول کار کرده باشند بلاتکلیفی هزاران ایرانی در ترکیه باعث رشد تسویه حساب ارزی می شود.
بعضی روز ها قیمت طلا در ایران بالاتر از بازار جهانی میشود در نتیجه قاچاقچی اقدام به واردات طلا می کند این باعث افزایش قیمت درهم در دبی میشود و دلار گران میشود ، بعضی روز ها گران شدن دلار فقط به همین مربوط است.
بانک مرکزی با اعمال یک سری مقررات برای وارد کننده ها ،تقاضا برای ارز را به تاخیر می انداخت ، این از یکسو باعث کاهش تقاضا برای ارز شده بود اما چون کالا وارد نشده بود به تدریج داشت باعث تورم داخلی می شد. مدیریت تقاضا برای ارز منبعد به تورم در داخل می انجامد ، بانک مرکزی از این سیاست دست برداشته ، این باعث افزایش تقاضا برای ارز شده است.
این تحلیل به معنای تایید نرخ موجود دلار نیست. این مقاله تنها تاثیر عوامل میدانی و کف بازاری بر نرخ دلار است و دیگر هیچ.
تلاش شبکه‌های خارج از کشور برای افزایش نرخ ارز در ایران
عبدالناصر همتی در خصوص نوسانات اخیر نرخ ارز گفت: صبر ما زیاد است و همانطور که در یک سال گذشته نرخ ارز را کنترل کردیم و متناسب با ارزش ذاتی آن نرخ‌ها تعدیل شد، اکنون نیز این تلاش را برای بازگرداندن ثبات به بازار ادامه می‌دهیم و امیدواری زیادی وجود دارد که شرایط به روال طبیعی گذشته باز گردد.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: با موضوع نرخ ارز و نوسانات آن هیجانی برخورد نمی‌کنیم و ثبات را به بازار ارز برمی گردانیم.
وی گفت: شوک قیمتی بنزین و فضای روانی که از داخل و خارج از کشور بر اقتصاد حاکم شد بخشی از علت این افزایش قیمت ارز بود و از طرف دیگر فضاسازی که درباره لایحه بودجه سال آینده از دیروز انجام شد و تلاش کردند بگویند بودجه مشکل دارد و اقتصاد را پولی می‌کند، شوک‌هایی است که طرفداران بالا بردن نرخ ارز آن را ایجاد می‌کنند.
وی افزود: بر اساس اطلاعات ما شبکه‌هایی در خارج از کشور نیز برای افزایش نرخ ارز تلاش می‌کنند.
همتی گفت: بی‌ثباتی در عراق نیز در این زمینه بی‌تاثیر نبوده و کمی میزان صادرات ما را مختل کرده است علاوه بر اینکه در پایان سال میلادی تسویه حساب شرکت‌ها با طرف‌های خارجی شدید است و همین موضوع تقاضا را افزایش می‌دهد.
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص حمایت از شرکت‌های دانش بنیان گفت: سهم این شرکت‌ها در اقتصاد در حال افزایش است و شبکه بانکی نیز تلاش می‌کند که تامین مالی این شرکت‌ها را شتاب دهد.
وی گفت: در 8 ماه نخست امسال میزان تسهیلات بانکی برای شرکت‌های دانش بنیان با 52 درصد رشد به هفت هزار میلیارد تومان رسیده است.
وی افزود: در خصوص کالا‌هایی مانند دارو و تجهیزات پزشکی سالانه سه و نیم میلیارد دلار واردات با ارز 4200 تومانی داریم که می‌توانیم با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان برای قطع وابستگی به این واردات قدم برداریم.
