تیتربرتر؛ معمولا کار اصلی مفاصل زانو خم و راست شدن، و تحمل وزن بدن همراه با مچ پا و لگن است. اما جالب است بدانید درست استفاده نکردن از زانو میتواند دردهای متفاوتی را ایجاد کند. درد زانو ممکن است ناشی از ساختار ضعیف استخوان یا پیری باشد. از سایر علل رایج زانو درد میتوان به شکستگی، آسیبهای رباتی، سفتی مفصل به علت آرتریت، آسیبهای منیسک یا جابهجایی مفصل زانو اشاره کرد.
درد زانو چیست؟
درد زانو در جوانان علتهای زیادی دارد، سطح فعالیت، جنس، وزن، انجام یا عدم انجام ورزش، سابقه ضربه به زانو و عوامل دیگر در ایجاد درد زانو دخالت دارند.
صدای زانو در سنین مختلف علتهای متفاوتی دارد، ولی معمولا جابجا شدن یک سری گازها در ناحیه مفصلی ممکن است، باعث صدای زانو شود.
اگر صدای زانو همراه با درد، محدودیت حرکتی، خشکی صبحگاهی و... بود نیاز به بررسی بیشتری دارد؛ زیرا ممکن است نشانهای از ساییدگی، آسیب و جابجایی تاندون اطراف مفصل باشد.
علل اصلی درد زانو
از جمله علل شایع درد زانو میتوان به این موارد اشاره کرد:
- فشار آمدن بیش از حد به زانو.
- التهاب بافتهای اطراف زانو.
- به هم خوردن راستای طبیعی زانو.
- آسیب دیدن رباطها، اعصاب و استخوانهای اطراف مفصل زانو.
- جراحات و تصادفات
یکی دیگر از شایعترین علتهای درد زانو در جوانان ایرانی بیماری کندرومالاسی کشکک (Chondromalacia patella) است؛ سن شایع این بیماری در دوران جوانی بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی است و معمولا درد در جلو زانو وجود دارد که این بیماری در واقع از ساییده شدن غضروف کشکک توسط استخوان ران به وجود میآید.
یکی از علتهای ساییده شدن غضروف، حرکت نامتعادل کشکک در مفصل زانو است. بنابراین رفتار نامناسب با زانو در حین فعالیتهای بدنی و حتی استفاده زیاد از آن در سنین جوانی و پرتحرکی یا ورزشی، ضربه و یا ضعف عضلات ران باعث ساییده شدن غضروف میشود در نتیجه فرد احساس درد در زانو خواهد داشت.
افرادی که بیشترین مراجعه را به مراکز درمانی دارند، گاهی دچار انحراف کشکک نیز هستند که این عارضه را میتوان با جراحی درمان کرد به این صورت که کشکک آزاد میشود و در جای مناسب قرار میگیرد، این مشکلات در افرادی که دچار شلی لیگامانی یا نرمی مفصلی هستند، شایعتر است.
لازم است توسط پزشک تمامی نشانههای بیماری فرد بررسی و سپس تشخیص بیماری داده شود. همچنین بیمارانی که سفتی مفصل، بیماری التهابی، رماتیسم، نشانههای آسیب ساده یا پیچیدهتر دارند باید توسط پزشگ اگاه شوند.
راه های درمان درد زانو
روشهایی مانند تغییر سبک زندگی، اجتناب کردن از ورزش سنگین و پرفشار، کاهش وزن و فشار بر زانو، تغذیه سالم، استفاده ازتوالت فرنگی، اجتناب از ایستادن طولانی مدت و حمل نکردن بار سنگین، جهش و پرش نکردن همچنین پیادهروی مداوم، دوچرخهسواری، آب درمانی و ... میتواند از زانو درد بیمارانی که سابقه دردهای غضروفی دارند، جلوگیری کند.
کمپرس سرد
چند تکه یخ را روی یک حوله نازک قرار دهید. حوله را تا کنید تا یخها بیرون نریزند. کمپرس را به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روی قسمت آسیب دیده زانو بگذارید. این کار را دو تا سه بار در طول روز (تا زمانی که درد آرام شود) تکرار کنید.
دمنوش زنجبیل
یک تکه کوچک زنجبیل تازه را رنده کنید. آن را درون قوری آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه بجوشد. در صورت تمایل میتوانید مقداری عسل و آبلیمو را به آن اضافه کنید و بنوشید. این دمنوش را ۲ تا ۳ بار در طول روز استفاده کنید. همچنین می توانید روغن زنجبیل را دو تا سه بار در طول روز روی زانوها ماساژ دهید.
دمنوش زردچوبه
نصف قاشق چایخوری زنجبیل رنده شده و پودر زردچوبه را در یک فنجان آب درون شیرجوش بریزید. اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه بجوشد. یک قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه کنید و این دمنوش را دو بار در روز بنوشید. همچنین میتوانید یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه را در یک لیوان شیر داغ بریزید و با کمی عسل بنوشید.
مصرف کلسیم
در بسیاری از موارد درد مفصل به علت کمبود کلسیم است. با کاهش پیدا کردن میزان کلسیم، استخوان ضعیف میشود. بنابراین لازم است برنامه غذایی مملو از کلسیم و دیگر مواد مغذی لازم اتخاذ کنید.
نشستن بر روی صندلی با زاویه ۹۰ درجه به حالت استراحت و ریلکسیشن بهترین سبک است، اما نشستن به صورت چهار زانو و به خصوص دو زانو باعث فشار زیاد به غضروف زانو میشود. بنابراین هنگامی که دو زانو مینشینیم حدود هفت برابر وزن بدن بر روی غضروف زانو فشار وارد میشود.
فشار طولانی مدت بر روی زانو باعث میشود غضروف، رگ خونی برای تغذیه نداشته باشد و کم تحرکی نیز سبب میشود به مرور زمان غضروف با کوچکترین ضربه و افزایش سن، شکننده شود و این مساله شروعی برای آسیب به زانو و آرتروز باشد.
کم تحرکی جوانان و نشستن طولانی مدت آنان در پشت میز باعث میشود که عضلات آنان ضعیف و کم تحرک شده و موجب ساییدگی پشت استخوان کشکک آنها شود.
اندام تحتانی پرانتزی (ژنو واروس و ژنو والگوس) و مشکلات آناتومیک و راستای اندام میتواند با ایجاد درد برای بیمار همراه باشد و از این نظر نیز حتما باید بررسی دقیق انجام شود.
افرد چاق و دارای اضافه وزن و سالمندان بیشتر در معرض خطر درد زانو هستند..
دکترتان برای تشخیص درد زانو زانویشما از لحاظ دامنه حرکت، قدرت عضلات اطراف آن و نواحی دردناک معاینه خواهد کرد.
گاهی ممکن است رادیوگرافی یا امآرآی برای تعیین علت درد لازم باشد.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی