تیتربرتر؛  آلرژی ها بسیار شایع هستند. سازمان جهانی آلرژی (WAO) برآورد کرده‌است که شیوع آلرژی در کشورهای مختلف جهان دارای دامنه‌ای از ۱۰ تا ۴۰ درصد است.

حساسیت فصلی یا آلرژی فصلی یا تب یونجه (به انگلیسی: hay fever) یکی از حساسیت‌های شایع است که معمولاً در فصلهای بهار، تابستان و پاییز، هنگامی که گیاهان گرده افشانی می‌کنند، بیشتر مشاهده می‌شود. این نوع حساسیت از استنشاق گردهٔ گیاهان یا ورود آن‌ها به چشم حاصل می‌شود. درختانی مانند بلوط، نارون و افرا در بهار و گیاهانی چون علف دوروا و لوئیچه چمنی در فصل تابستان گرده افشانی می‌کنند. این بیماری با آسم نیز همراهی دارد و در موارد بسیاری، افراد به هردوی این بیماری‌ها مبتلا هستند.

چگونه آلرژی را بشناسیم

 اگر به خاطر سرفه های پیاپی یا خارش پوست شب ها بی خواب می ش وید، به جای شنیدن توصیه دوستان تان سراغ یک فوق تخصص آسم و آلرژی بروید. اگر موضوع را با دوستان تان مطرح کنید، احتمالا به شما می گویند «چیزی نیست! فقط آلرژی است.» اما واقعیت این است که نگاه متخصصان به این مشکل، تا این اندازه ساده انگارانه نیست.

از نظر آنها آلرژی یک مشکل در اولین قدم، مشاهده علائمی که سراغ تان آمده، به شما برای جدی و نیازمند درمان فوری است. تشخیص این بیماری کمک می کند اما مشاهده علائم، دلیل دچار بودن تان به آلرژی و عوامل تحریک کننده سیستم ایمنی  بدن تان را روشن نمی کنند. به همین دلیل است که باید یک  آزمایش پوستی آلرژی با یک آزمایش خون آلرژی را انجام دهید. نتیجه این آزمایش ها، دقیقا به شما می گوید که به چه  میزانی و به چه مادهای حساسیت دارید. اصلا شاید همه آلرژی بهاری شما به خاطر گرده ها نباشد و مصرف بعضی از میوه های بهاری هم در شما حساسیت ایجاد کرده باشد.

مطالب مرتبط :

•  آلرژی بهاری چیست و چگونه از شر آن خلاص شویم؟
• کسانی که به لبنیات آلرژی دارند، چه بخورند؟

عوامل آلرژی یا حساسیت فصلی

 

عامل ژنتیک یکی از عمده‌ترین دلایل ابتلاء به این حساسیت است. به‌طوری‌که اگر پدر و مادری هر دو مبتلا به آلرژی باشند، به احتمال ۶۶ درصد، فرزندانشان به آلرژی فصلی گرفتار می‌شوند و اگر تنها یکی از والدین مبتلا باشد این احتمال به زیر ۶۰ درصد می‌رسد.

هنگامی که فرد مبتلا به آلرژی، در معرض عوامل حساسیت زایی چون گردهٔ گیاهان، گرد و خاک و غیره قرار می‌گیرد، بدن او نسبت به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد و موجب می‌شود تا سلولی به نام ماستوسیت از خود هیستامین ترشح کنند. ترشح شدن هیستامین باعث به وجود آمدن نشانه‌هایی چون آبریزش بینی، سرفه، عطسه، خارش و غیره در بدن می‌شود. هرچه تماس فرد با عامل ایجاد حساسیت بیشتر باشد، بیشتر احتمال دارد که به آلرژی مبتلا شود.

کرمهای آنتی بیونیک، ناخن مصنوعی، خالکوبی، پشم و موی حیوانات و عروسکهای فانتزی عواملی هستند که می‌توانند به بروز و تشدید نشانه‌های حساسیت کمک کنند.

به بیان دیگر حساسیت یا آلرژی فصلی در اثر واکنش طبیعی بدن به عواملی به وجود می‌آید که بی‌ضرر هستند ولی دستگاه ایمنی بدن به شدت نسبت به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد.

چگونه آلرژی یا حساسیت فصلی را درمان کنیم

 

نشانه های آلرژی، بیشتر با سرماخوردگی اشتباه گرفته می شوند. خارش بینی، عطسه، آبریزش چشم و بینی،  گرفتگی صدا، گلودرد و علائمی از این دست، شبیه نشانه های سرماخوردگی اند اما ممکن است به دلیل ابتلا به آلرژی سراغ شما آمده باشند. احتقان بینی، شایع ترین نشانه آلرژی است و اگر بیشتر از پنج تا هفت روز درگیرش بوده اید و با مصرف داروها هم بهبودی را مشاهده نکرده اید، حتما سراغ یک متخصص آلرژی بروید. اگر احتقان و بینی به دلیل سرماخوردگی ایجاد شده باشد، تا قبل از هفتمین روز بیماری، بهبود پیدا می کند. علائم آلرژی که شما را درگیر می کند، بسته به شهر و موقعیت جغرافیایی تان ممکن است در زمان متفاوتی سراغ تان بیایند. اگر ا به آلرژی دچار باشید، مهم ترین کاری که برای سلامت تان باید انجام دهید، تشخیص درست و به موقع نشانه های و بیماری است. شاید آلرژی بهاری، شما را در اسفندماه درگیر کند یا شاید هم به خاطر شرایط جغرافیایی خاص تان، آخر بهار سراغ تان بیاید، هوای بارانی، درست مثل گردوغبار می تواند بدن تان را تحت تاثیر قرار دهد. اگر به آلرژی دچار باشید، بعید نیست که بعد از بارش هر باران بهاری، دچار تشدید علائم شوید.

درمان حساسیت فصلی می‌تواند شامل، استفاده از گیاهان دارویی، داروهای بدون نیاز به نسخه، تجویز آنتی هیستامین، استفاده از داروهای ضد احتقان، ایمونوتراپی و طب مکمل و جایگرین باشد. مؤثرترین راه دوری جستن از عامل ایجاد حساسیت است.

استفاده از کورتن نیز یکی دیگر ار روش‌های درمان است ولی به دلیل عوارض جانبی زیادی که این دارو دارد، در موارد حاد و شدید درصورتی که سایر روش‌ها جواب نداده‌اند و به عنوان آخرین انتخاب تجویز می‌شود.

انواع آلرژی و حساسیت فصلی

 

آلرژی غذایی

آلرژی غذایی بیشتر در نوزادان و کودکان شایع است؛ ولی در هر سنی ممکن‌ است، مشاهده شود. حتی ممکن است فرد به غذایی آلرژی پیدا کند که سال‌ها آن را بدون هیچ مشکلی مصرف کرده‌است. یک آلرژی غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی یک غذا یا یکی از ترکیبات موجود در غذا را به‌عنوان مهاجم در نظر بگیرد و واکنش بیش از اندازه‌ای نشان دهد.

علایم یک آلرژی غذایی می‌تواند از حالت خفیف تا شدید تغییر کند. غذایی که یکبار موجب ایجاد نشانه‌های خفیفی شده‌ است، گاها ممکن است موجب بروز علایم شدیدی در زمانی دیگر شود. شدیدترین حالت واکنش آلرژیک، آنافیلاکسی نام دارد؛ یک واکنش کلی و کشنده در بدن که می‌تواند موجب بروز مشکلات تنفسی و کاهش شدید فشار خون شود و روی میزان ضربان قلب نیز تاثیر بگذارد. آنافیلاکسی می‌تواند طی چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض غذای آلرژیک اتفاق بیفتد. این واکنش می‌تواند کشنده باشد و باید فورا با تزریق اپی‌نفرین (آدرنالین) مورد درمان قرار گیرد.

اگرچه هر نوع غذایی ممکن است موجب بروز واکنش‌های نامطلوب در بدن شود، ولی ۸ نوع از غذاها تقریبا در ۹۰ درصد کل واکنش‌ها نقش دارند:

تخم مرغ، شیر، بادام زمینی، مغزها، ماهی، صدف خوراکی، گندم و سویا

دانه‌های خاصی نظیر کنجد و خردل نیز از آغازگرهای رایج واکنش آلرژی در بسیاری از کشورها هستند. کنجد در ایران یکی از آلرژن‌های غذایی است.

علایم آلرژی به مواد غذایی

• استفراغ یا گرفتگی معده
• کهیر
• تنگی نفس
• خس‌خس کردن
• سرفه مکرر
• شوک یا فروپاشی گردش خون
• ایجاد حالت خفگی و سفت‌شدن گلو و بروز مشکلات بلع
• تورم زبان
• ضعیف‌شدن نبض
• رنگ‌پریدگی یا نیلی‌شدن رنگ پوست
• سرگیجه یا احساس ضعف
• آنافیلاکسی

بیشتر علایم مرتبط با غذا طی دو ساعت پس از خوردن غذا و حتی طی چند دقیقه پس از آن آغاز می‌شوند. در مواردی بسیار نادر، واکنش ممکن‌ است ۴ تا ۶ ساعت با تاخیر آغاز شود. البته همه‌ی کسانی که علایمی را پس از خوردن غذاهای خاص تجربه می‌کنند، دارای آلرژی غذایی نبوده و لزوما نباید به کلی از آن غذا اجتناب کنند.

برای نمونه برخی افراد ممکن است پس از خوردن یک میوه یا سبزی خام در ناحیه‌ی گلو و دهان احساس خارش کنند. این وضعیت ممکن است سندرم آلرژی دهانی باشد (OAS)؛ یک واکنش به گرده و نه خود غذا. سیستم ایمنی گرده و پروتئین‌های مشابه موجود در غذا را شناسایی می‌کند و نسبت به آن‌ها یک واکنش آلرژیک بروز می‌دهد. وقتی یک آلرژی غذایی تشخیص داده شد، موثرترین راه درمان، اجتناب از آن غذا است. افرادی که دارای آلرژی نسبت به یک غذای خاص هستند، ممکن است در مورد غذاهای مرتبط نیز واکنش نشان‌دهند.

آلرژی پوستی

خارش، قرمزی و برآمدگی‌های پوستی وضعیت رایجی هستند و علت آن‌ها ممکن‌است به‌راحتی قابل شناسایی نباشد. یک پزشک متخصص می‌تواند مشخص کند که آیا این نشانه‌ها حاصل آلرژی هستند یا خیر. یک پوست قرمز، دارای خارش و برآمدگی می‌تواند آزار دهنده، درناک و خجالت‌آور باشد. این ضایعات پوستی ممکن‌ است در نتیجه‌ی عوامل مختلفی نظیر قرار گرفتن در معرض برخی گیاهان، واکنش‌های آلرژیک به یک دارو یا غذا اتفاق بیفتد. اگزما و کهیر هر دو با آلرژی‌ها مرتبط هستند و دو نوع از شایع‌ترین ضایعات پوستی در این زمینه به شمار می‌روند. اگر وضعیت پوست یک فرد حاصل آلرژی باشد، پزشک می‌تواند تشخیص دهد و آن را مورد درمان قرار دهد.

اگزما

به‌طور کلی اگزما در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد کودکان و یک تا سه درصد افراد بالغ را درگیر می‌کند. نشانه‌ی رایج اگزما، خشکی، قرمزی و خارش پوست است. گاهی اوقات به‌ویژه اگر عفونتی هم در کار باشد، روی پوست برآمدگی‌های حاوی مایع زردرنگی ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به اگزما اغب دارای سابقه‌ی خانوادگی آلرژی هستند. بر اساس نتایج یک بررسی شیوع اگزما در میان کودکان ۶ یا ۷ ساله‌ی ایرانی ۵/۹۸ درصد و در میان نوجوانان ۱۳ تا ۱۴ سال برابر ۶/۵۲ درصد است.

کهیر

کهیر، تورم قرمز رنگی است که روی سطح پوست ظاهر می‌شود. کهیر بسته به‌مدت زمانی که ادامه پیدا می‌کند، دارای دو حالت حاد و مزمن است. کهیر حاد اغلب در نتیجه‌ی قرار گرفتن در معرض یک آلرژن و یک عفونت بروز می‌کند. علت کهیر مزمن تا اندازه‌ی زیادی ناشناخته باقی مانده‌است.

آلرژی به گرد‌و‌غبار

افرادی که دارای آلرژی به گرد‌و‌غبار هستند، به خوبی با عطسه آشنایی دارند ولی عطسه تنها نشانه‌ی آزاردهنده نیست. افراد دارای این نوع آلرژی، دچار گرفتگی یا آبریزش بینی، خارش و قرمزی و آبریزش چشم نیز می‌شوند. درواقع برای بسیاری از افرادی که دارای آلرژی به گرد‌و‌غبار هستند، خانه محل آغاز علایم بیماری آن‌ها است. این علایم به محض جارو کشیدن و گردگیری منزل آغاز می‌شود. کار تمیز کردن خانه موجب می‌شود گرد‌و‌غبار در هوا پخش شده و فرد آن‌ها را تنفس کند. افراد دارای آلرژی به مایت‌ها نیز از این مسئله در رنج هستند. مایت‌ها موجودات ریزی هستند که از گرد‌و‌غبار موجود در خانه و رطوبت موجود در هوا استفاده می‌کنند. آن‌ها یکی از شایع‌ترین آلرژن‌های داخل خانه هستند. علاوه‌بر رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی)، آلرژی به مایت می‌تواند موجب آغاز علایم آسم و اگزما شود.

علایم آلرژی به گرد‌و‌غبار

• عطسه
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• قرمزی، خارش یا آبریزش چشم
• خس‌خس کردن، سرفه و تنگی نفس
• خارش

آنچه دیگران می خوانند:

• درمان سریع خارش پوست با آمپول تریام هگزال
•  آلرژی بهاری چیست و چگونه از شر آن خلاص شویم؟