تیتربرتر؛ درمورد میگرن می توان گفت یکی از اختلالات شدید است که ویژگی آن سردردهای ملایم یا شدید پی در پی می‌باشد و غالباً با علایمی در سیستم عصبی آتونومس همراه است.

میگرن چیست؟

درد در یک طرف سر «جمجمه» این نوع از سردرد در یک طرفه است (بر نیمی از سر تأثیر می‌گذارد) و ماهیتا ضربان‌دار است و از ۲ ساعت تا ۷۲ ساعت ادامه دارد. علایم همراه با آن می‌تواند شامل حالت تهوع، استفراغ، نورگریزی (افزایش حساسیت به نور)، صدا ترسی (افزایش حساسیت به صدا) باشد و درد به‌طور کلی با بالا رفتن فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.

بیش از یک سوم افراد مبتلا به سردردهای میگرنی نشانه‌های پیش درامدی/اورا را دریافت می‌کنند: نوعی اختلالات گذرای دیداری، حسی، زبانی یا حرکتی که نشان می‌دهند سردرد به زودی شروع خواهد شد. این باور وجود دارد که دلایل بروز میگرن ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی است. 

علائم شایع میگرن

یک یا دو روز قبل از شروع شدن میگرن، ممکن است شما احساس های زیر را داشته باشید:

•    درد ضرباندار در یک طرف سر. البته ممکن است این درد در هر دو طرف سر نیز باشد.
•    درد در پشت یکی از چشم ها
•    درد های بسیار شدید. این درد ها می تواند به حدی شدید باشد که باعث شود شما نتوانید هیچ کدام از فعالیت های روزمره ی خود را انجام دهید
•    افسرده بودن و بد خلق شدن.
•    شادی، هوشیاری و یا پر انرژی بودن بیشتر از قبل.
•    بی قراری و عصبی بودن
•    خواب آلودگی
•    تشنگی و یا گرسنگی و یا هوس کردن یک غذای خاص. یا برعکس، بی میلی به غذا.
•    مشاهده ی نقاط، خطوط موازی، یا نور های چشمک زن
•    بی حسی و یا حس خواب رفتن (سوزن سوزن شدن) در دستها، بازو ها و یا صورت.
•    دردی که با انجام فعالیت های روزمره بدتر می شود.
•    تهوع، استفراغ و یا هر دو
•    دردی که وقتی اطراف شما نوری روشن است یا سر و صدایی و یا حتی بویی وجود دارد بدتر می شود.

تشخیص میگرن

بسیاری از سردردها سردرد میگرنی نیستند ولی می‌توانند کاراکترهای شبیه به سردرد میگرنی داشته باشند. در عین حال عمده سردردها سردردهای میگرنی هستند که متخصصان با توجه به شرح حال بیمار و در صورت لزوم تصویربرداری از مغز، MRI  این بیماری را شناسایی می‌کنند.

گاهی این سردرد میگرنی با یک مسکن سریع درمان می‌شود و گاهی بسیار مزمن و آزاردهنده است. عفونت‌ها و سکته‌های مغزی یا تومورها نیز ممکن است شبیه سردردهای میگرنی باشند.

میگرن در چه افرادی شایع است؟

میگرن در همه سنین و هم در زنان و هم مردان شایع است،به علت تاثیر هورمون‌ها در میگرن، این بیماری در زنان دو تا چهار برابر مردان شایع‌تر است. در عین حال تا قبل از سن بلوغ و بعد از یائسگی در زن و مرد به یک میزان امکان بروز است. همچنین عمدتا زنان جوان و میانسال بیشتر درگیر این بیماری هستند؛ چرا که در این دوران هورمون‌ها فعال‌ترند.

عمدتا سردردهای میگرنی بعد از یائسگی در ٧٠ درصد موارد کمتر می‌شود، در ٢٠ درصد موارد به همان شکل ادامه پیدا می‌کند و در ١٠ درصد موارد هم ممکن است، شدت بگیرد.

مطالب مرتبط:

• چای و نعناع میگرن را از بین می برد؟
• علت اصلی سردردهای میگرنی!

راه های پیشگیری

درمان‌های پیشگیرانه میگرن عبارتند از: مصرف دارو و مکمل‌های غذایی، اصلاح سبک زندگی و جراحی. برای افرادی که سردرد آن‌ها بیش از دو روز در هفته بروز می‌کند، توانایی تحمل داروهای ویژه درمان حملات حاد را ندارند یا افراد مبتلا به حملات شدید که کنترل آن‌ها مشکل است، پیشگیری توصیه می‌شود.

هدف، کاستن بسامد، درد و یا مدت بروز میگرن و افزایش کارایی روش‌های درمان است. دلیل دیگر برای پیشگیری، پرهیز از سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو است. این یک مشکل متداول است و ممکن است به بروز سردردهای مزمن روزانه شود.

روش های جدید درمان میگرن

درمان گیاهی

به دلیل وجود ماده مؤثر پارتنولید در عصاره گیاه تاناستوم بابونه گاوی، از این گیاه در پیشگیری و بهبود حملات حاد میگرنی کاربرد دارد. در مطالعه بالینی دو سویه کور، بر روی ۹۰ بیمار مبتلا به سردرد میگرنی که بیماری آن‌ها قطعی بود، انجام گرفت. در ابتدا بیماران به دو گروه ۴۵ نفره تقسیم شدند، گروه اول روزانه ۱ کپسول حاوی ۱۲۵ میلی‌گرم پودر گیاه تاناستوم و گروه دوم کپسول پلاسبو دریافت کردند.

تجزیه و تحلیل نتایج پس از ۱۰۵ روز از شروع مطالعه نشان دهنده کاهش حمله و کیفیت درد در ۸۲/۹٪ از افراد تحت درمان با کپسول تاناستوم بوده‌است و تفاوت معنی داری بین گروه تاناستوم و پلاسبو مشاهده گردید.

در مطالعه بالینی دیگر که بر روی ۷۲ بیمار مبتلا به سردرد میگرنی با سابقه ابتلا بیش از دو سال، به مدت ۴ ماه انجام گرفت، نشان می‌دهد تعداد و شدت حملات در گروه تحت درمان با تاناستوم کاهش یافته‌است.

در مطالعه بالینی دیگر، دو سویه کور کنترل شده با پلاسبو که در ۵۷ بیمار مبتلا به میگرن برای مقایسه کپسول تاناستوم (۵۰ میلی‌گرم) با پلاسبو صورت گرفت نشان می‌دهد که علائم میگرن مانند سردرد، استفراغ، حساسیت به نور و … در طول زمان در گروه تحت درمان با تاناستوم به‌طور قابل توجهی نسبت به گروه پلاسبو کاهش یافته‌است.

درمان دارویی میگرن

داروهای پیشگیری از میگرن در صورتی مؤثر تلقی می‌شوند که بسامد یا شدت حملات میگرنی را به میزان حداقل ۵۰٪ کاهش دهند. دستورالعمل‌ها نسبتاً در رتبه‌بندی توپیرامات، دیوالپروکس/والپروات سدیم، پروپرانولول و متوپرولول سازگار هستند زیرا از بالاترین سطح شواهد برای استفاده از خط اول برخوردارند. هر چند، توصیه‌های مربوط به کارایی گاباپنتین متغیر هستند.

تیمولول نیز برای پیشگیری از میگرن و برای کاهش بسامد و شدت حملات میگرنی مؤثر است، در حالی که فرواتریپتان برای پیشگیری از میگرن دوران قاعدگی مؤثر است. آمی تریپتیلین. تأثیر بوتوکس برای افراد مبتلا به میگرن‌های مزمن و نه افراد دچار میگرن‌های دوره‌های ثابت شده‌است.

البته برخی پزشکان تأثیر بوتوکس در درمان بیماری میگرن را موقتی می‌دانند. دکتر سید محمدحسن پاکنژاد دبیر علمی چهارمین کنگره بین‌المللی سردرد اعتقاد دارد: اثر روش نوین درمان سردردهای میگرنی مزمن به کمک تزریق بوتاکس موقتی است و بیش از چهارماه دوام ندارد.

در سال 1396 داروی میگرن کات به عنوان داروی درمان میگرن توسط شرکت دانش بنیان میم دارو پس از کسب مجوز از سازمان غذا و داروی جمهوری اسلامی ایران به بازار عرضه شد. طبق گزارش شرکت تولید کننده، داروی میگرن کات در طی دوره کارآزمایی بالینی در 81 درصد افراد موجب حذف کامل سردرد شده‌است.

میگرن یک بیماری سبک زندگی است و با رعایت عوامل محیطی تشدید کننده می‌توان از بروز و تشدید آن جلوگیری کرد. فرد با کسب آرامش، ورزش کردن، خوابیدن درست و به موقع و درمان بیماری‌های زمینه‌ای که باعث تشدید میگرن می‌شود، می‌تواند تا ۵٠-۶٠ درصد از شروع و تشدید میگرن جلوگیری کند.در مابقی موارد، در درمان این بیماری از دارو درمانی استفاده می‌شود.

یک‌ سری دارو برای حملات حاد میگرنی تجویز می‌شوند و یک سری داروهای دیگر نیز در صورت حملات آزاردهنده و طولانی که بیش از چهار- پنج بار اتفاق می‌افتد، برای پیشگیری از شروع میگرن استفاده می‌شود.

گفتنی است  میگرن در دو گروه عمده جای دارد؛ میگرن کلاسیک که با پیش‌درآمد خاصی قبل یا همراه سردرد مانند اختلالات بینایی، بی‌حسی سر و دست و … است و زمینه ژنتیکی دارد. همچنین میگرن های دیگری نیز وجود دارند که بسیار نادر هستند  مثل میگرن چشمی، میگرن نیمه فلجی، شبکیه‌ای .

آنچه دیگران می خوانند:

• درمان گودی کمر در یک مدت کوتاه
• افزایش فشار خون با سر و صدا

گردآورنده: علی اکبر رضایی