امید علی پارسا رئیس سازمان امور مالیاتی اخیرا در یک گفتگوی تلویزیونی اعلام کرد که نیمی از میلیاردرهای کشور مالیات نمی‌دهند.
وی با اشاره به درآمد میلیاردی ۳۰۰ هزار نفر و عدم پرداخت مالیات توسط آنها گفت: این افراد میلیاردر به بالا درآمد مشمول مالیات دارند و بیش از ۵۰ درصد آنها مودی مالیاتی نیستند؛ در واقع این افراد در سازمان امور مالیاتی هیچ پرونده‌ای ندارند البته در سازمان امور مالیاتی با همین اطلاعاتی که در اختیار داریم، تا اطلاع ثانوی تمرکز را بر روی پرونده‌هایی برده‌ایم که ۲۰ میلیارد تومان به بالا هستند و در همین زمینه اقدامات لازم انجام شده و به استان‌ها نیز اطلاع داده شده است.
رییس سازمان امور مالیاتی ادامه داد: تعداد پرونده‌های بالای ۲۰ میلیارد تومان بالغ بر ۴ هزار و ۳۷۶ پرونده است که ۲ هزار و ۵۱ فرد دارای پرونده هستند که در حال پیگیری و تشکیل پرونده برای افراد فاقد پرونده و نظارت بیشتر بر افراد دارای پرونده هستیم تا از آنها مالیات مناسب با ثروت اخذ شود چرا که تمام افراد باید مناسب با ثروت و هزینه‌ها مالیات پرداخت کنند و در اداره کشور سهیم باشند.
سهم فرار مالیاتی میلیاردرهای تهرانی
پارسا با اشاره به سهم میلیاردرهای تهرانی خاطر نشان کرد: در صورتی که تمام پرونده‌ها را در نظر بگیریم، ۳۵ درصد از پرونده‌ها در تهران است؛ این در حالی است که سهم افراد میلیاردر تهرانی در زمینه پرونده‌های بالای ۲۰ میلیارد تومان و بالای ۲۰۰ میلیارد تومان به ترتیب ۴۵ و ۵۰ درصد است؛ در کشور بالغ بر ۱۰ استان محروم و کمتر برخوردار صرفا ۰.۵ از پرونده‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
راه های جلوگیری از فرار مالیاتی
محمدرضا منجذب عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در این باره معتقد است: جمع اقتصاد غیر رسمی ایران 18.3 درصد و معادل 60 میلیارد و 576 میلیون دلار بوده در حالی که این شاخص در کشورهای همسایه همچون ترکیه 31.3 درصد معادل 230 هزار و 138 میلیون دارد، پاکستان 35.7 درصد معادل 62 هزار و 403 میلیون دلار برآورد شده است.
البته بررسی حجم اقتصاد غیررسمی در کشور پیشرفته ژاپن 604 هزار و 759 میلیون دلار و برابر 11 درصد است.
بیشتر بخوانید: ماجرای اخذ مالیات های جدید توسط وزارت اقتصاد+جزییات
نرخ متوسط مالیاتی کشورمان در همین دوره 6.1 درصد، ترکیه 23.5 درصد، پاکستان 10.2 و ژاپن 28.3 درصد برآورد شده و بنابراین مالیات از دست رفته ناشی از اقتصاد زیرزمینی، سه میلیارد و 695 میلیون دلار بوده است.
همچنین براساس اعلام مراجع رسمی ارزش برآورد قاچاق سالانه کشور حدود 15 تا 25 میلیارد دلار و مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد فرار شده از این محل 160 هزار و 250 میلیارد ریال است.
راهکارهای مقابله با فرار مالیاتی
دفتر پژوهش و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی سه راهکار برون رفت از مشکلات سازمان امور مالیاتی اعلام کرده است؛ بر این اساس بهره برداری از فرصت های پیش آمده برای اصلاح قوانین مالیاتی برای منطقی، محدود و هدفمندکردن معافیت های مالیاتی و ارائه پایه های مالیاتی جدید، ایجاد فضای تعامل و همکاری با مسئولان محلی و استانی و سایر سازمانها و تشکل های مردم نهاد و تلاش برای تاثیرگذاری در فرآیندهای تعیین و تصویب ارقام مالیاتی در بودجه های سالانه و تعامل با مراجع ذیربط برای تبیین واقعیت ها و مختصات اقتصادی کشور و سازمان امور مالیاتی از جمله راهکارهای این سازمان است.
بیشتر بخوانید: فرار مالیاتی در ایران چه مقدار است
همچنین این مرکز در بحث مقابله با مشکلات درون سازمانی نیز انجام اصلاحات ساختاری در سازمان و ساختمان سازمان امور مالیاتی کشور را مورد تاکید قرار داده و بر تشکیل کارگروه تخصصی برای پیگیری وصول معوقات، تامین نیروی متخصص، فنی، تکنیکال و آموزش دیده، تعریف شاخص های ریسک و راه اندازی سیستم حسابرسی مبتنی برریسک و تعیین تکلیف موضوع فرارمالیاتی کارت های بازرگانی و برنامه ریزی برای کنترل پدیده حساب های بانکی اجاره ای تاکید کرده است.
سیستم جذب سلیقه‌ای مالیات
اما از نظر اینجانب مهمترین ایراد وارد بر سازمان مالیاتی چابک نبودن آن است. سالیان متمادی تحقق مالیات بر مبنای علی الراس صورت می گیرد. این یعنی سلیقه ای بودن سیستم جذب مالیات (که داخل خودش می تواند فساد را نیز بدنبال داشته باشد). و از طرف دیگر علی الراس بودن یعنی اینکه سیستم مالیاتی دارای ابتکار و چابکی لازم برای جذب مالیاتهای جدید و کشف پایه های مالیاتی جدید نیست.
چابک سازی پرسنلی، سخت افزاری و نرم افزاری سیستم مالیاتی پروسه ای زمانبر است ولی ارزش پرداختن به آن دارد. خروجی این امر دو نکته مثبت افزایش درآمدهای مالیاتی و اجرای عدالت مالیاتی را بدنبال خواهد داشت.
