این روزها بسیاری از زوج های جوان، تک فرزندی را به عنوان یک روش برای ادامۀ زندگی خود برگزیده اند. شرایط سخت اقتصادی جامعه، کوچک شدن خانه ها، بالا رفتن سن ازدواج، مشغله های زیاد و عللِ فراوان دیگر سبب شده اکثر زوج ها به داشتن یک فرزند بسنده کنند.
تک فرزندی انتخابی است که این روزها برای بسیاری از زوجین به صورت یک اجبار تحمیل می شود. از علل تک فرزندی بالا رفتن سن ازدواج و بچه دار شدن، شاغل بودن مادر، ترس از مسئولیت پذیری، شرایط اقتصادی حاکم بر خانواده ها و کوچک شدن محیط خانه در سال های اخیر است.
اگر یک خانواده را مانند زنجیره به هم پیوسته در نظر بگیریم، هر یک از این زنجیره ها، متناسب با جایی که قرار گرفته است مسائل و مشکلات خاص خود را دارد
در جامعه امروز اما نگرش خانواده‌ها به فرزندآوری و تعداد فرزندان تغییر کرده است؛ به بیان دیگر، امروزه خانواده‌ها به تک فرزندی ارادی گرایش پیدا کرده‌اند؛ والدین به‌طور ارادی و به دلخواه خود به داشتن یک فرزند اکتفا می‌کنند.
مزایا تک فرزندی
معمولا تک فرزند ها نسبت به سایر کودکان از جانب والدین تحت توجه بیشتری قرار می گیرند. البته خانواده هایی هم هستند که پدر و مادر به دلیل مشغله های کاری زیاد توجه زیادی به تک فرزند ها نیز ندارند. تک فرزند ها به دلیل نداشتن برادر یا خواهر دیگری احساس حسادت نمی کنند و مجبور به تلاش برای جلب توجه والدین خود نیستند. در مرکز توجه بودن سبب می شود تا تک فرزند ها در آینده برای به دست آوردن موقعیت های اجتماعی، شغلی، عشق و .. تلاش زیادی نکنند و در زندگی با ناکامی های زیادی مواجه شوند. از سوی دیگر توجه زیاد به تک فرزند ها سبب می گردد تا احساس امنیت و اعتماد به نفس در آنان بالا برود.
مطالب مرتبط : جنجال فرزند ناخواسته ساسی مانکن
تک فرزندها معمولا افرادی مرتب و منظم، با وجدان و وظیفه شناس هستند. این کودکان اغلب اعتماد به نفس بیشتری دارند، پر توقع، کمال گرا و غیر قابل انعطاف هستند. این کودکان فرصت کمتری برای همدلی کردن و گذاشتن خود جای بقیه دارند. تک فرزندها بیش تر از والدین خود تقلید می کنند. زودتر از همسالان غیر تک فرزند وارد دنیای بزرگسالان می شوند؛ در نتیجه رفتارها و تجربه رفتارهای خاص گروه سنی خود را تجربه نمی کنند و بیشتر شبیه بزرگ‌ترها رفتار می کنند. تحمل ناامیدی ها و فشارهای روحی در تک فرزندان کمتر است. آن ها به برقراری روابطی علاقه مندند که دربرگیرنده منافع آنان باشد.
معایب تک فرزندی
تک فرزند بودن به این معنی نیست که این کودکان نمی توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. اغلب تک فرزندان در برقراری ارتباط با هم سن و سالان خود دچار مشکل هستند و نمی توانند ارتباط موثر و موفقی با هم دوره ای های خود داشته باشند. اما به هر حال تمام تک فرزند ها اینطور نیستند. مهارت ارتباطی تک فرزندان به شخصیت و تربیت این کودکان نیز بستگی دارد.
مطالب مرتبط : تاثیر شبکه های اجتماعی بر فرزندان
باز بودن خانواده و زیاد بودن ارتباط تک فرزند ها با سایرین به خصوص هم سن و سالانشان در این میان نقش مهمی را ایفا می کند. تک فرزندانی که دوستانشان را به منزلشان دعوت می کنند و به منزل آنها می روند یا با دختر عموها، پسر خاله ها و دیگر همسن ها در ارتباط هستند در برقراری ارتباط با سایر هم سن و سالانشان کمتر دچار مشکل می شوند.
اما تک فرزند هایی که بیشتر وقت خود را در خانه می گذارنند و والدینشان تمایل به برقراری ارتباط با سایرین را ندارد، معمولا لوس، مغرور و گوشه گیر خواهند بود. قطعا دوستان جایگزین خواهر و برادر نمی شوند اما به هر حال می توانند همراه تک فرزند شما ساعات خوشی را بسازند و به تقویت مهارت های ارتباطی او کمک کنند.
تک فرزندها، خواهر یا برادری ندارند تا با او رقابت کنند. بازی ها یا دعواهای کودکانه با همشیر را تجربه نمی کنند. یادگیری مهارت های کنار آمدن با احساس حسادت اهمیت ویژه ای دارد. نداشتن چنین تجربه هایی باعث می شود فرصت کمتری برای پرورش توانایی های کنترل و مدیریت در کارهای خود را داشته باشند. از طرفی داشتن روحیه رقابت برای برخورد با مسائل اجتماعی در آینده الزامی است. داشتن خواهر و برادر به درک مفهوم رقابت و پافشاری برای رسیدن به هدف به کودکان کمک می کند.
این کودکان دوست یا همدمی در خانه ندارند که با او بازی کنند؛ در نتیجه بیشتر اوقات احساس تنهایی می کنند از طرفی اگر مهارت لازم برای ارتباط با همسالان در تک فرزند شکل نگرفته باشد منجر به انزوا و درون گرایی در آن ها می شود. دوام احساس تنهایی در این کودکان بر بزرگسالی آن ها نیز تاثیر خواهد داشت. شخصیت اسکیزوئید و افسرده خویی از جمله اختلالات احتمالی در بزرگسالی است. دریافت مشاوره کودک توسط والدین برای فراهم کردن محیطی مناسب می توانند از به وجود آمدم مشکلات در آینده فرزندانشان جلوگیری نماید.
