حذف یارانه قشر پردرآمد کشور که شامل حال ۲۰۰ هزار خانوار ایرانی می‌شد از زمان واریز یارانه شهریورماه 98 کلید خورد که اعتراضات بسیاری را همراه داشت به طوری که برخی ادعا کردند که یارانه خانواده‌های تحت حمایت نهادها نیز قطع شده است و بر این اساس سامانه اعتراض به قطع یارانه راه‌اندازی شد.
دلیل حذف اشتباه یارانه نقدی برخی افراد چه بود؟
حسین میرزایی سخنگوی ستاد اجرایی تبصره ۱۴ بودجه ۹۸ اظهار کرد: به سرپرستان همه خانوارهایی که در مرحله اول تحت عنوان خانوارهای دهک بالا شناسایی شده‌اند پیامک ارسال شده، بنابراین افرادی که یارانه شهریور به حسابشان واریز نشده و پیامکی نیز دریافت نکرده‌اند به‌معنای حذف از دریافت یارانه نیست بلکه علت آن بروز اختلال در سامانه سازمان هدفمندی یارانه‌ها بوده است.
وی اضافه کرد: 80 درصد تماس امروز مردم با سامانه 0216369 یعنی حدود هزار و 62 تماس از افرادی بود که یارانه آنها واریز نشده بود اما ما آنها را به‌عنوان خانوار دهک بالا از دریافت یارانه حذف نکرده بودیم که علت آن هم همانطور که گفته شد اختلال در سامانه سازمان هدفمندی یارانه‌ها بوده است.
میرزایی گفت: این اختلال از دو امر ناشی شده که یا تغییر در سرپرست خانوار اتفاق افتاده که باید با مراجعه به پلیس +10 و رفع مشکل به بانک مربوطه مراجعه و اعلام حساب کنند. و یا بعضی افراد هم به‌دلیل بروز مشکل در اطلاعات حساب بانکی‌شان در اصطلاح سازمان هدفمندی یارانه‌ها، رد حساب شدند که این افراد باید مستقیم به بانک مراجعه و حساب خود را اعلام کنند البته در صورت هر گونه سؤالی می‌توانند با سامانه سازمان هدفمندی یارانه‌ها ارتباط برقرار کنند و یا با سامانه 0216369 تماس بگیرند.
بیشتر بخوانید: چرا در اصلاح سیاست‌های یارانه‌ای پیشرفتی حاصل نمی‌شود؟
وی افزود: خانوارهایی که در مرحله اول، پیامک یارانه را دریافت کردند اما اعتراض دارند می‌توانند با در دست داشتن مدرک شناسایی معتبر شامل کارت ملی، شناسنامه، گواهینامه و یا گذرنامه به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند و با نشان دادن پیامک احراز هویت شوند، سپس با دادن اجازه کتبی، به ستاد اجرایی این اجازه را خواهند داد اطلاعات حساب‌های بانکی و تراکنش‌های خرید آنها را بررسی کند، پس از دادن اجازه‌نامه، کد رهگیری به شماره اعلامی سرپرست خانوار ارسال می‌شود که افراد می‌توانند با مراجعه به سامانه yaraneh10.mcls.gov.ir شماره ملی خود و کد رهگیری دریافتی را وارد و سپس تراکنش‌های بانکی خانوار خود را مشاهده کنند.
ملاک حذف یارانه نقدی چیست؟
میرزایی گفت: اگر متوسط مبلغ هزینه‌کرد در چهارماهه اول سال 98 برای خانوارهای تک‌نفره کمتر از 4 میلیون تومان، دونفره کمتر از 5 میلیون تومان، سه‌نفره کمتر از 6 میلیون و 500 تومان، چهارنفره کمتر از 7 میلیون و 500 هزار تومان و برای خانوارهای 5نفره تا 8 میلیون و 500 هزار تومان باشد یارانه نقدی آن خانوار و یارانه قطع‌شده مرحله شهریور نیز پرداخت می‌شود، برای خانوارهای 6نفره و بالاتر نیز به‌ازای هر نفر تا 500 هزار تومان به سقف خرید خانوار 5نفره اضافه می‌شود.
وی افزود: اما اگر مجموع تراکنش‌های خرید خانوارها بالاتر از میزان یادشده باشد، اعتراض آنها پذیرفته نخواهد شد.
بیشتر بخوانید: یارانه نقدی ۲۰۰هزار خانوار قطع شد
سخنگوی ستاد اجرایی تبصره 14 بودجه 98 افزود: مبالغ ذکرشده شامل مجموع تراکنش‌های خرید اعضای خانوار از طریق دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت اینترنتی است و مبالغ کارت به کارت و یا برداشت نقدی جزو تراکنش‌های خرید خانوار به حساب نمی‌آید.
میرزایی گفت: با توجه به افزایش قابل توجه اجاره‌بها، اجاره‌بها به‌عنوان هزینه خانوار و تراکنش خرید در نظر گرفته نشده است اما اجاره‌بهای منازل مسکونی لوکس که عمدتاً در مناطق بالاشهر قرار دارد جزو هزینه‌کرد خانوار و تراکنش خرید محسوب خواهد شد.
حذف یارانه نقدی برای جبران کسری بودجه دولت
رضا جعفری تحلیلگر اقتصادی معتقد است: اگر منظور از یارانه همان سوبسید است تخصیص آن باید منطبق بر اصول اقتصادی با انگیزه تاثیرگذاری بر سطح زندگی شهروندان و خانوارها صورت گیرد.
همانطور که می دانید تخصیص سوبسید به تولیدکنندگان مثلا گاوداری ها جهت خرید شیر و توزیع ارزان آن در جامعه بمنظور بالا بردن سطح رفاه اجتماعی صورت می گیرد. یعنی گاوداران از دولت یارانه می گیرند تا قیمت شیر برای مصرف کننده پایین بیاید.
پرداخت یارانه ها به هر گروه دیگری جز تولیدکنندگان نه تنها توزیع مساوات طلبانه نخواهد بود در عین حال تورم را دامن خواهد زد.
ضمن اینکه استدلال دولتمردان ما در حذف بخشی از دهک های یارانه بگیر، مبنی بر اینکه آنها ثروتمند هستند پس سهم آنها را سلب کنیم تا به عدالت اجتماعی برسیم خود نوعی تسلیط ظلم می باشد. در این صورت این پرسش پیش می آید که مگر ثروتمندان شهروند ایرانی نبوده یا در منابع نفتی و بیت المال ایران سهیم نیستند؟
پرسش دوم این است که چه تضمینی وجود دارد که یارانه های پس گرفته شده از دهک بالای جامعه به حساب دهک های پایین واریز خواهد شد و خلاءهای کسری بودجه دولت را پر نخواهد کرد؟
اگر دنبال گسترش عدالت اجتماعی هستیم اصل اخلاقی توزیع درآمد در جامعه بر مالکیت فردی و عمومی را که عبارتست از؛ "سهم هرکس متناسب با آنچه او و ابزارش تولید می کند است"، تقویت کنیم.
می توان براحتی پیش بینی کرد که حذف یارانه دهک های بالای جامعه، سرآغاز حذف تدریجی یارانه همه دهک های جامعه است. یارانه ای که از ابتدا تا امروز، علیرغم رویکرد فزاینده قیمتها، هیچ افزایشی نداشته است.
پیشنهاد می شود دولت محترم برای جبران کسری بودجه خویش، بجای اینکه دوباره دست به جیب مردم ببرد، از راه اصولی یعنی برقراری انضباط شدید مالی در هزینه کردهای خود وارد عمل شود.
فراموش نکنیم که برای عبور از بحران اقتصادی باید راه حل اقتصادی در پیش گرفت.
