کودک همسری به ازدواج‌های زیر 18 سال اطلاق می‌شود اما در ایران سن قانونی ازدواج در ایران برای دختر ۱۳ سال تمام و پسر ۱۵ سال تمام است و ثبت ازدواج قبل از رسیدن به این سن، با اجازه ولی کودک و تشخیص دادگاه انجام می‌گیرد.

کودک همسری در کدام کشورها رواج دارد؟

بیشتر از ۶۰ میلیون دختر در سراسر دنیا درگیر کودک همسری هستند. بر اساس آمار، آفریقا بیشترین و اروپای غربی کم‌ترین میزان کودک همسری را ثبت کرده‌اند. در ایران آخرین آمارها مربوط به سال ۹۵ است که ۵/۵ درصد از کل ازدواج‌های ثبت‌شده مربوط به کودکان بوده است. این آمار تنها آمار ازدواج‌های ثبت شده در دوران کودکی است.

دختران قربانی کودک همسری

در این بین دختران بیش از پسران قربانی پدیده کودک همسری هستند چرا که جامعه آماری آنها بیشتر است و بسیاری از آنها در خانواده به حکم دختر بودن حق انتخاب ندارند و باید به خواسته پدر و مادر خود تن دهند.

ازدواج دختران در سنین پایین مشکلاتی همانند «مرگ در هنگام زایمان»، «خشونت فیزیکی و جنسی»، «انزوا و افسردگی»، «سرطان دهانه‌ رحم و خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی» و «مرگ نوزادان» را افزایش دهد. به همین دلیل باید برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی جامعه و والدین طراحی کرد.

بررسی کودک همسری از منظر روانشناسی

ازدواج کودکان به طور مستقیم تحصیل و سلامت جنسی، جسمی و روانی دختران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

هر پدیده اجتماعی ریشه در ضعف فرهنگی دارد. کودک همسری یکی از مصادیق کودک آزاری است چرا که دختری که هنوز به بلوغ جنسی نرسیده است وارد یک رابطه زناشویی می شود که در نهایت منجر به تنفر است البته بسیاری از روانشناسان از کودک همسری به عنوان "تجاور خاموش" نیز یاد کرده‌اند.

مطالب مرتبط: دختران خردسالی که شوهر دارند!

یکی از رفتارهایی که باعث تکمیل شدن نقش همسری می‌شود، نقش جنسی است و ارتباط جنسی مطلوب که این امر می‌تواند به تداوم و پایداری ازدواج کمک شایانی می کند اما کودکی هنوز نقش کودکی خود را به درستی ایفا نکرده است به طور قطع نمی‌تواند نقش مناسبی در جایگاه همسر ایفا کند.

اجرای نادرست رفتارهای جنسی در روابط زناشویی سبب ایجاد معضلاتی همچون ترس و دلهره، فاصله گرفتن زن و شوهر از یکدیگر، ایجاد دلزدگی زناشویی، سرد رابطه در زندگی مشترک، شکاف عمیق و ایجاد طلاق عاطفی است به طوری که دختری که کودکی‌اش به ازدواج گره خورده است وقتی بیدار می‌شود که دوران رفتارهای بچگانه‌اش به پرورش فرزند گذشته و با دلسردی و اجبار و پایبندی به تربیت فرزند عمر می‌گذراند.

رابطه پدر و فرزندی

به طور قطع کسی که در سنین پایین به بلوغ اجتماعی نرسیده آمادگی ازدواج ندارد. وقتی دختر کم سن و سالی با یک فرد بالغ ازدواج می‌کند این دو نمی توانند شریک زندگی خوبی برای هم باشند و در زندگی بها تفاهم برسند. رابطه زن و شوهری تبدیل به رابطه پدر و فرزندی می‌شود مرد باید تن به درخواست‌های کودکانه همسرش بدهد.

سخن آخر

جامعه ای که با آمار کاهش ازدواج مواجه است باید با فرهنگسازی مناسب سازماندهی شود و پایین آوردن سن ازدواج نباید به یک اصل تبدیل شود  چون این نوع ازدواج ها شرایط خاص خود را دارد.

الهام خلیلی خو