چین بزرگ‌ترین منشأ گردشگری دنیا محسوب می شود و همچنین از نظر مقصد جهانگردان، رتبه چهارم را دارد بر این اساس ایران درصدد است که با همکاری مشترک روابط گردشگری تجاری مناسبی را با چین برقرار کند.
بر اساس آخرین آمار سازمان گردشگری چین تا نیمه نخست سال 2018، شمار گردشگران چینی که به خارج از این کشور سفر کرده‌اند به 71 میلیون و 300 هزار نفر رسیده است.این کشور همچنین در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۲۹ میلیون گردشگر به جهان صادر کرد که از مهم‌ترین منابع تأمین گردشگر به شمار می‌آید.
طبق آماری که پانگ سن سفیر چین در ایران در همایش «چشم‌انداز توسعه روابط گردشگری و تجاری ایران و چین» که دی‌ماه سال 96 برگزار شد، اعلام کرد، در سال ۲۰۱۷ برای ۱۱۷ هزار نفر ایرانی ویزای چین صادرشده، درحالی‌که جمعیت مسافر از آن کشور به ایران کمتر از ۷۰ هزار نفر بوده است. به گفته او، بیشتر سفرها بین دو کشور نیز باانگیزه تجارت و نه گردشگری صورت می‌گیرد.
ایران در فهرست مقاصد سفر چینی‌ها
روابط رسمی گردشگری بین ایران و چین نیز از سال ۲۰۱۱ میلادی با امضای توافق‌نامه‌ای دوجانبه و با اضافه شدن نام ایران به فهرست مقاصد سفر چینی‌ها، آغازشده است. آن‌گونه که فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد می‌گوید اگر فقط دو درصد گردشگران چینی به ایران سفر کنند، آن‌ها می‌توانند در تحقق فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی ایران نقش مؤثری داشته باشند.
سفر چینی‌ها به ایران بدون ویزا
پانزدهم اردیبهشت سال جاری علی‌اصغر مونسان رئیس سازمانمیراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، پس از اعلام تعداد کل گردشگران خارجی به کشور در سال 97، افزایش سهم گردشگران چینی به رقم 2 میلیون نفر را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های این سازمان در سال 98 اعلام کرده بود.
به گفته او، سال گذشته به‌رغم اعمال تحریم‌ها شاهد ورود 7 میلیون و 800 هزار گردشگر خارجی به کشور بودیم که رشد بیش از 50 درصدی نسبت به سال 96 دارد.
مونسان با اعلام اینکه در سال 98 برنامه‌های دقیقی برای افزایش گردشگران چینی طراحی‌شده است، گفت: «چین کشوری است که سالانه 120 میلیون گردشگر به خارج می‌فرستد، اما سهم ایران از این رقم بسیار ناچیز و حدود یک هزار و 500 تا یک هزار و 700 نفر است.»
علی‌اصغر مونسان همچنین با اشاره به اثرات تحریم‌ها بر لغو پروازهای مستقیم به ایران، بیان کرده بود: «بازارهای منطقه‌ای و چین را به دستور کارمان در جذب گردشگر خارجی قراردادیم و اثرات را خنثی کردیم.»
اندکی پس از اینکه به دستور رییس‌جمهور، ویزای ایران برای اتباع چین یک‌طرفه لغو شد. همزمان تحرکات آمریکا در چین برای خنثی‌سازی اثر این پیام تشدید شد. یک تناقض هم از طرف چینی‌ها وجود داشت؛ چند روز پیش از آن‌که ایران روادیدش را لغو کند توصیه‌ای در سایت سفارت چین در ایران به زبان چینی منتشر شد که با اشاره به تنش در خلیج فارس، وضعیت ایران را ناامن عنوان کرده و شهروندانش را از سفرهای غیرضروری برحذر داشته است. این هشدار همچنان روی وب‌سایت سفارتخانه و مورد مراجعه اتباع این کشور است.
فعالان ایرانی در بازار چین می‌گویند: لغو روادید در همین زمان کوتاه اثر مثبتی روی سفر چینی‌ها به ایران داشته اما برای ارزیابی هنوز زود است، چرا که از سوی ایران سیاستی برای تبلیغ در این کشور حاکم نشده است و تصمیم‌گیری آژانس‌های گردشگری و چینی‌ها برای سفر به ایران تحت تاثیر تهدیدها و تحریم‌ها، توأم با محافظه‌کاری است.
ضرورت بازاریابی و تبلیغات گردشگری ایران
محمدابراهیم لاریجانی، مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری پیش‌تر گفته بود: بودجه "مصوب" بازایابی و تبلیغات گردشگری ایران در سال ۹۷ حدود ۳۰ میلیارد تومان بوده و ایران برای جذب هر گردشگر خارجی حدود «یک سِنت» خرج می‌کند. درحالی‌که سرانه این بودجه در کشورهای دیگر از یک تا ۴۶ دلار است.
ولی تیموری معاون گردشگری درباره اقدام ایران برای تبلیغ و اطلاع‌رسانی در کشور چین پس از لغو روادید گفت: وقتی خبر لغو یک‌طرفه روادید ایران برای اتباع چین اعلام شد کنجکاوی بسیاری را در این کشور برانگیخت. در هفته اول سه میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از این خبر که در وب‌سایت سفارت ایران در چین منتشر شده بود، بازدید کردند. سفیر و سرکنسول ایران در چین این مدت اقداماتی برای جلب نظر چینی‌ها انجام دادند. معاونت گردشگری هم در حد توان کارهای تبلیغاتی را شروع کرده و به تولید محتوا به زبان چینی برای سفارت ایران، رایزنی فرهنگی و دفاتر اطلاع‌رسانی گردشگری و در فضای مجازی و وب‌سایت اطلاع‌رسانی گردشگری visitiran.ir پرداخته است. آموزش راهنمای گردشگری به زبان چینی هم آغاز شده است.
مطالب مرتبط: آیا جنگ تجاری بین چین و آمریکا بر سر ایران است؟
او بیان کرد: قبول داریم بعد از اتفاق خوبِ لغو روادید به تبلیغات بیشتری در کشور چین نیاز داریم تا تردیدها برای سفر به ایران کم شود. طبیعتا اخبار منفی تاثیر بیشتری روی مردم دارد و تبلیغات ما باید به قدری زیادی باشد که اثر آن اخبار منفی را کم و حتی خنثی کند. واقعیت این است که برای انجام کارهای بزرگتر و بیشتر گرفتار بودجه و کمبود اعتبار هستیم. هر کار بدیعی بخواهیم انجام دهیم باید اعتبار بگذاریم.
او گفت: در عین حالی که سیاست لغو روادید از سوی ایران انجام شد، از آن طرف هم تهدیدهای آمریکا در بازار گردشگری چین تشدید شد. ما می‌دانیم در این کشور چه کاری باید انجام دهیم، مساله‌مان فقط کمبود اعتبار و بودجه است. برای همین اعتباری را برای برنامه‌های تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی مخصوص کشور چین به سازمان برنامه و بودجه و مجلس پیشنهاد کرده‌ایم و درحال رایزنی هستیم و امیدواریم به نتیجه برسد.
تیموری افزود: قرار است به‌زودی هیاتی متشکل از بخش خصوصی ایران به چین سفری داشته باشد که دیدارهایی را با طرف همکاری خود داشته باشد. امیدواریم این حرکت نیز دستاورد تازه‌ای برای گردشگری دو کشور داشته باشد.
معاون گردشگری در پاسخ به این سوال که با توجه به لغو روادید تزانزیت ایران برای اتباع چین تا کنون چه اقداماتی در فرودگاه‌های بین‌المللی انجام شده تا نظر این مسافران برای چند ساعت سفر به ایران جلب شود، گفت: قبول دارم پس از لغو روادید ایران برای اتباع چینی که شمار سفرهای ترانزیتی آن‌ها از ایران نیز قابل توجه است، باید در فرودگاه حضور پیدا می‌کردیم و ساز و کاری را که در این راستا در سالن تزانزیت تعبیه شده است بررسی می‌کردیم. متاسفانه یکی از اماکنی که با گردشگر در ارتباط است ولی در آن حضور و نقشی نداردیم، همین فرودگاه امام خمینی (ره) است.
تیموری اضافه کرد: یکی از درخواست‌های همیشه ما این بوده که در مبادی ورودی و خروجی بین‌المللی حضور داشته باشیم، برای همین طرحی را در این‌باره از طریق هیات دولت پیش می‌بریم تا به نتیجه پایدارتری برسد. وزات راه و شهرسازی نیز باید در فرودگاه‌های بین‌المللی و مبادی ورود و خروجی، محل مناسبی را به دفاتر اطلاع‌رسانی گردشگری و استقرار نمایندگان گردشگری اختصاص دهد. این طرح در سند راهبردی گردشگری لحاظ شده است.
