دانشمندان در جدیدترین بررسی‌های خود توانستند بزرگترین مخزن یخ آب در مریخ را کشف کنند. این مخزن در زیر سطح قطب شمال سیاره سرخ قرار دارد که حتی می‌توان از آن برای زندگی در مریخ نیز استفاده کرد.

دانشمندان از مدت‌ها قبل نظریه‌هایی مبنی بر وجود یخچال‌هایی زیر سطح مریخ را مطرح کرده بودند که بررسی‌های جدید به کمک تصاویر ماهواره‌ای پیشرفته ادعای آنها را به خوبی ثابت می‌کند. گروهی از محققان بر این باورند که حتی می‌توان از این مخازن یخ آب در مریخ برای پروژه‌های زندگی در سیاره سرخ استفاده کرد.

چگونگی کشف مخزن یخ آب در مریخ

دانشمندان دانشگاه آستین تگزاس و آریزونا با بررسی دقیق لایه‌های یخ آب زیر کلاهک یخی قطب شمال سیاره سرخ توانستند بزرگ‌ترین مخزن یخ آب مریخ را کشف کنند. این محققان با استفاده از داده‌های SHARAD، رادار ژرفاسنج سوار بر مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) به این کشفیات مهم دست پیدا کردند. گفتنی است امواج رادارهای این تجهیزات توانایی نفوذ به عمق 2.4 کیلومتری سطح مریخ را دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی مناطق تا عمق 1.6 کیلومتری زیر سطح قطب شمال لایه‌های زیادی از شن و یخ وجود دارند و در برخی مناطق دیگر نیز حدود 90 درصد از لایه‌ها دارای آب هستند. محققان معتقدند اگر این مخازن یخ آب مریخ ذوب شوند، سراسر مریخ اقیانوسی با عمق حداقل 1.5 متر به وجود خواهد آمد.

در همین رابطه پژوهشگران دانشگاه جان هاپکینز از چنین اطلاعاتی به نوع دیگری استفاده کردند. در واقع آنها اطلاعات گرانشی را با هدف محدود کردن چگالی سطح زیر کلاهک یخی قطبی مورد استفاده قرار دادند که بررسی‌هایشان نشان می‌دهد بیش از 50 درصد از زیر این سطح را لایه‌های یخ و شن تشکیل داده‌اند. محققان در پاسخ به این پرسش که این حجم از آب چگونه در زیر قطب شمال سیاره سرخ قرار گرفته‌اند، عنوان می‌کنند تشکیل چنین مخازنی به دوره‌های سرمایشی و گرمایش مریخ برمی‌گردد و یخچال‌های مریخ همانند کره زمین به دنبال تغییرات مداری و انحراف محوری تشکیل شده‌اند.

دانشمندان بر این باورند که انحراف محور مریخ در دوره‌های 50 هزار ساله به سمت خورشید شدت گرفت و به مرور زمان عمودی می‌شود. در چنین حالتی دما در استوای مریخ با افزایش مواجه شده و دمای قطب‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند. از این رو کلاهک‌های یخی قطبی سیاره سرخ با رشد همراه شدند. همچنین مناطق قطبی پس از قرارگیری محور مریخ به سمت خورشید گرم شده و کلاهک‌های یخی به تدریج ذوب می‌شوند. در این زمان شن‌ها با پوشاندن سطح کلاهک‌های یخی مانع ذوب شدنشان می‌شوند.

کشف فلز در ماه

اخترشناسان دانشگاه بیلور (Baylor) به وجود چیزی در زیر سطح ماه پی بردند که آن‌ها را متحیر کرد؛ یک توده فلز عظیم در بزرگ‌ترین دهانه برخوردی کره ماه. حالا این پرسش ایجاد شده که چنین حجمی از فلز چگونه به آنجا ورود پیدا کرده است.
به گزارش Futurism، تیمی از اخترشناسان توده بزرگی را زیر بزرگ‌ترین دهانه ماه، یعنی حوضه آیتکن (Aitken basin) یافتند که ظاهرا بقایای برخورد یک سیارک باستانی است؛ اما شاید هم چیز مرموزتری در کار باشد.

محقق ارشد «پیتر بی. جیمز» کشف غیر منتظره تیم خود را این‌گونه توصیف می‌کند: کپه‌ای از فلز را تصور کنید که پنج بار بزرگ‌تر از جزیره بیگ آیلند هاوایی باشد و زیر سطح ماه دفن شده باشد.

اما این توده عظیم فلزی از کجا آمده است؟ هنوز پاسخ قاطعی نمی‌توان داد؛ ولی دو نظریه وجود دارد. به گفته‌ی جیمز، این توده متراکم هر چه که هست و از هر کجا که آمده، از کف حوضه آیتکن تا بیش از 800 متر پایین‌تر امتداد دارد. شبیه‌سازی‌های کامپیوتری از برخورد سیارک‌های بزرگ نشان می‌دهد که تحت شرایط مناسب، هسته نیکل-آهنی یک سیارک هنگام اصابت می‌تواند در گوشته فوقانی ماه پخش شود (لایه موجود بین پوسته و هسته ماه).

دیگر احتمال این است که شاید این توده، حاصل تجمع اکسیدهای متراکمی باشد که به آخرین مرحله‌ی انجماد جریان‌های ماگما در ماه مربوط می‌شوند.

دهانه مورد اشاره، بزرگ‌ترین گودال حفظ شده در منظومه شمسی و پدیده‌ای جذاب برای اخترشناسان است. دکتر جیمز هم دهانه حوضه آیتکن را یکی از بهترین آزمایشگاه‌های طبیعی برای تحقیق‌ روی برخورد سیارک‌ها می‌داند؛ فرایندی باستانی که تمام سیارات سنگی و قمرهای آن‌ها را شکل داده است.

سطح ماه

کشف این توده فلزی در زیر سطح ماه ، به لطف کاوشگرها و سایر فضاپیماهایی بود که از قمر زمین عکس‌هایی گرفته‌اند. محققان دانشگاه بیلور، مجموعه‌ای از داده‌های فضاپیماها را استفاده کردند که برای اندازه‌گیری جاذبه در اطراف ماه جمع‌آوری شده بودند. سپس به مقایسه‌ این داده‌ها با نقشه‌ها و تصاویر ثبت شده از سطح ماه پرداختند. در نهایت، توده متراکمی از فلز را یافتند که از کف حوضه به سمت پایین کشیده شده است.

به گفته‌ی «سارا مزروعی» از دانشگاه وسترن که نقشی در این تحقیق نداشت:

ما می‌توانیم با افزایش شناخت خود از این ساختار مرموز، نحوه شکل‌گیری اجرام آسمانی در منظومه شمسی را بهتر درک کنیم. البته متاسفانه این دهانه از زمین برای منجمان قابل رویت نیست؛ چرا که در نیمه پنهان کره ماه قرار دارد. بنابراین فعلا علاقه‌مندان باید به تصاویر انتشار یافته از سوی ناسا بسنده کنند.

ارتباط وجود حیات با کشف جدید دانشمندان

بسیاری از دانشمندان پیش از چنین کشفی بر این باور بودند که کلاهک‌های قدیمی یخی سیاره سرخ نابود شده‌اند، اما هم‌اکنون چنین اطلاعاتی نشان می‌دهد صفحه‌های یخی زیر سطح شمال مریخ توانسته‌اند با تبدیل به لایه‌های یخ و شن همچنان باقی بمانند. اکنون این پرسش مطرح می‌شود آیا در مریخ حیات وجود داشته است؟ به طور کلی کشف چنین آبی در قطب‌های مریخ نشانه خوبی محسوب می‌شود، اما می‌بایست وجود چنین سطح آبی در تمامی سطح سیاره سرخ در بازه‌های مختلف مورد بررسی قرار بگیرد.

البته امروزه با ارسال ربات‌های مختلف به مریخ توانسته‌ایم اطلاعات زیادی را از این سیاره کسب کنیم که بدون شک با در اختیار داشتن چنین اطلاعاتی می‌توان شرایط سفر انسان به مریخ را نیز هموار کرد. برای مثال همین مخازن یخ آب در مریخ می‌تواند برای اقامت انسان در مریخ مورد استفاده قرار بگیرد.