به گزارش گروه قضایی و حقوقی تیتربرتر؛ انتخاب وکیل خوب از مهم‌ترین دغدغه‌های افراد در مواجهه با یک مشکل حقوقی است. از آنجایی که این روزها با توجه به شرایط اقتصادی و فرهنگی عموماً تمامی افراد به نوعی درگیر پرونده‌های قضایی می‌باشند، بدیهی است که همگان نمی‌توانند بر قوانین ماهوی و شکلی تسلط یابند و این امر مقتضای عقل است که دفاع از حقوق خود را با انتخاب وکیل خوب و مجرب به او بسپارند.

تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری

در دعاوی حقوقی، هر اتفاقی هم در دادگاه بیفتد، مجازاتی برای کسی در پی نخواهد داشت. ممکن است شما ملزم به پرداخت وجه یا مالی شوید، اما این از باب مجازات نیست و مثلا مبنایی قراردادی دارد. در مقابل در پرونده‌های کیفری، موضوع وقوع یک جرم است که در صورت اثبات برای محکوم مجازات در پی خواهد داشت؛ این مجازات می‌تواند حبس باشد، جریمه‌ی نقدی به نفع دولت باشد، یا حتی مجازات‌های بدنی مانند شلاق یا قصاص! در یک توصیه‌ی اولیه باید بدانید که در پرونده‌های کیفری، اگر متهم واقع شدید و از بی‌گناهی خود هم کاملا مطمئن بودید، باز هم حتما در کنار خود یک وکیل دادگستری داشته باشید تا با دقت و با آگاهی از جزییاتی که دانستنش برای عامه‌ی مردم ممکن نیست، از شما به شایستگی دفاع نماید. اگر هم در مقام شاکی هستید، باز هم حضور وکیل در پرونده شما ضروری خواهد بود.

اما در پرونده‌های حقوقی، بسته به این که ادعای شما یا طرف مقابل چقدر جدی باشد و چقدر مستند، ممکن است به وکیل نیاز داشته باشید یا نه، خودتان بتوانید کارها را به نحو قابل قبولی پیگیری کنید. اگر اسناد شما به خوبی نشان دهنده‌ی حق شما هستند، مثلا اگر خانه‌ای را اجاره داده‌اید و اجاره‌نامه و سند رسمی مالکیت دارید، و مستأجر از پرداخت اجاره‌بها خودداری می‌کند، بدون نیاز به وکیل می‌توانید حق خود را در دادگستری (بسته به میزان اجور معوقه، اما احتمالا شورای حل اختلاف) پیگیری نمایید. اما زمانی هست که اسناد شما کامل نیستند، یا نیاز به تفسیر قرارداد و قوانین است، یا رقم مورد ادعا قابل توجه است؛ بهتر است در این موارد حتما وکیلی به همراه داشته باشید تا دادخواست شما را به دقت تنظیم کند و در همه‌ی مراحل، کار شما را پیگیری نماید.

ویژگی های یک وکیل خوب چیست

چگونه وکیل خود را انتخاب کنیم؟

۱. انتخاب بین وکلای کانون دادگستری و وکلای مرکز مشاوران قوه‌ی قضاییه

برای پاسخ دادن به این سؤال باید معیارهای متفاوتی را در نظر گرفت. در یک نگاه اولیه، وکلا به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ وکلای کانون وکلای دادگستری که یک نهاد مستقل از قوه‌ی قضاییه است و وکلای مرکز مشاوران قوه‌ی قضاییه که به این قوه وابسته هستند. آنچه میان جامعه‌ی حقوقی مشهور است این است که بنا به دلایل گوناگون، وکلای کانون از استقلال و عملکرد بهتری برخوردار هستند اما این یک قاعده مطلق نیست. از سوی دیگر شاید شنیده باشید که عده‌ای به «کارآموزی وکالت» مشغولند. این یعنی هنوز دو سال از زمان ورود ایشان به حرفه‌ی وکالت نگذشته است و وکیل پایه یک محسوب نمی‌شوند و محدودیت‌هایی در قبول پرونده دارند. شاید در همین ابتدای امر به نظرتان برسد که بهتر است پرونده‌ی خود را نزد کارآموزان نبرید، اما باید بدانید که در پرونده‌هایی که پیچیدگی چندانی ندارند و نیز زمانی که می‌خواهید هزینه‌ی کمتری به این کار اختصاص بدهید، کارآموزان وکالت -علی‌الخصوص در سال دوم- گزینه‌های بسیار مناسبی هستند. مهم این است که سعی کنید وکیل خود را از میان وکلایی انتخاب کنید که قبلا کسی از آشنایان‌تان با او کار کرده و رضایت داشته است.

۲. تحصیلات و تجربه‌ی کاری وکیل

مسئله‌ی بعدی تحصیلات و تجربه‌ی کاری وکلاست. صرف داشتن تحصیلات -حتی مرتبط با موضوع پرونده- نمی‌تواند معیار کافی برای انتخاب وکیل باشد. آن چه در این حرفه مهم‌تر است، تجربه‌ی وکیل دادگستری است. باید بدانید که با هر میزان تحصیلات و تجربه، در نظم کنونی دادگستری، پیگیری کار حرف اول را می‌زند. بنابراین از ابتدا با وکیل خود شرط کنید که منتظر اخطار یا احضار دادگاه نباشد و خود حداقل دو ماه یک بار برای پیگیری روند پرونده به شعبه مراجعه کند. به یاد داشته باشید که خود شما نیز می‌توانید در سامانه adliran.ir روند کار پرونده‌تان را مشاهده کنید و همین‌طور بدانید که داشتن وکیل باعث نمی‌شود که خودتان نتوانید به دادگاه مراجعه کنید و مستقیم پیگیر کارتان بشوید.

۳. انتخاب یک یا دو وکیل

مسئله‌ی بعدی تعداد وکلاست. در دعاوی حقوقی شما می‌توانید یک یا دو وکیل داشته باشید. اگر دو وکیل انتخاب می‌کنید، به این توجه کنید که می‌خواهید هر کدام از آنها بتوانند به تنهایی همه‌ی اقدامات لازم را صورت دهند یا حتما نیاز به اقدام هر دو نفرشان باشد؛ در صورت اول در وکالتنامه قید کنید که وکالت را به صورت مجتمعا یا منفردا قابل انجام می‌دانید. همچنین به اختیاراتی که به موجب وکالتنامه به وکیل‌تان می‌دهید دقت کنید. آیا می‌خواهید وکیل‌تان بتواند بدون مشورت با شما با طرف دعوا سازش کند و مثلا دادخواست را پس بگیرد؟ پس این را قید کنید؛ در غیر این صورت چنین اختیاری به وی ندهید. منطقی این است که معنای هر چیزی را که در وکالتنامه متوجه نمی‌شوید از وکیل خود بپرسید و از این کار ابا و شرمندگی نداشته باشید. در دعاوی کیفری نیز جز در بعضی جرایم شدید که مثلا مجازات اعدام را در پی دارند و می‌توان سه وکیل در این پرونده‌ها معرفی نمود، در باقی دعاوی حداکثر می‌توانید دو وکیل داشته باشید. با افزایش تعداد وکلا معمولا هزینه‌ی شما بالا نمی‌رود، اما دقت کار افزایش می‌یابد.

بهترین وکیل زن چه خصوصیاتی دارد

در صورت عدم رضایت از وکیل چه کنیم؟

ممکن است از وکیل خود رضایت نداشته باشید. باید بدانید که در هر مرحله‌ای که باشید می‌توانید وکیل خود را عزل کنید و مقررات پرداخت حق‌الوکاله نیز باعث می‌شود که همه‌ی هزینه‌هایی که پرداخت کرده‌اید به طور منصفانه‌ای قابل بازگشت باشد. همچنین در صورتی‌که وکیل شما مرتکب تخلف انتظامی شود، از رفتار خلاف شأن گرفته تا سازش با طرف دعوای شما، امکان پیگیری در دادسرای انتظامی وکلا وجود دارد. برای آگاهی از تخلفات انتظامی می‌توانید همین عنوان را در اینترنت جست‌وجو کنید.

نکاتی که باید بدانید

اول این که حتی در صورتی‌که نمی‌خواهید هزینه‌ای برای وکیل داشتن بپردازید، بهتر است حداقل با یک وکیل مشورت کنید. هزینه‌ی مشاوره ساعتی ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است. همچنین اگر نیاز به وکیل دارید اما قادر به پرداخت هزینه نیستید، می‌توانید درخواست وکیل تسخیری یا معاضدتی بنمایید و تا زمانی که نتوانید حق‌الوکاله را پرداخت کنید، از شما به صورت رایگان و با معرفی کانون وکلا یا مرکز مشاوران حمایت خواهند کرد.

نکته‌ی دوم و پایانی نیز این است که وکالت در جامعه‌ی کنونی و دادگستری فعلی حرفه‌ای بسیار سخت و نیازمند تلاش و تمرکز بالاست. در انتخاب وکیل خود دقت کنید اما پس از آنکه به او اعتماد کردید، دیگر به هر بهانه‌ای در کار او مانع ایجاد نکنید. یکی از انواع این موانع می‌تواند عدم پرداخت هزینه‌های مربوط به دادرسی و سفرهای مورد نیاز یا کارشناس یا… باشد و همین‌طور در پرداخت حق‌الوکاله هم خوش‌قول باشید و به عهد خود عمل کنید.

خصوصیات وکیل خوب چیست؟

از خصوصیات وکیل خوب و از جمله وظایف او این است که پیش از جلسه رسیدگی و قبل از دفاع از موکل خود با مطالعه پرونده و گفتگو با متهم پرونده ضمن اطلاع کامل از موضوع اتهامات و نیز آشنایی کامل با متهم با توفیق در صحت و سقم اظهارات موکل بتواند به نحو شایسته‌ای از موکل خویش دفاع کند.  با اینکه وکالت تعهد به وسیله است یعنی وکیل موظف است تمام تلاش خود را برای دفاع مناسب از موکل خود به کار بندد و قانوناً مسؤلیتی در رسیدن به نتیجه ندارد و تضمینی جهت دستیابی به نتیجه نمی‌دهد اما از خصوصیات وکیل خوب این است که در مقابل موکل خود پاسخگو باشدو احساس مسؤلیت مهم‌ترین خصوصیت شخصیتی او می‌باشد.

۱. از ویژگی های شخصیتی یک وکیل ، امانت‌داری است. در واقع وکیل محرم اسرار موکل و امین وی است.

یک وکیل مانند یک پزشک ممکن است به سبب ماهیت شغلی خود با واقعیت‌ها و اسرار زیادی از سوی موکلین خود روبه رو شود که اخلاق حرفه‌ای ایجاب می‌نماید که اسرار را به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی فاش نکند.

 ۲. وکیل این تعهد اخلاقی حرفه‌ای را بر عهده دارد که از گفتن مطالب غلوآمیز و غیرممکن اجتناب نماید.

اصولاً دادن وعده‌های دروغین به موکلین و بی جهت امیدوار نمودن آن‌ها خارج از اخلاق حرفه ای می‌باشد. تعهد وکیل دادگستری، تعهد به نتیجه نبوده و تعهد وی تعهد به وسیله می‌باشد، بنابراین لازم است که وکیل همانند یک جراح مسائلی را که ممکن است در حین دادرسی پیش آید از قبل به اطلاع موکل برساند تا موکل او را با چشم باز انتخاب نموده و هیچگاه به موکل اعلام نکند که وی صددرصد برنده می‌باشد. بنابراین از خصوصیات یک وکیل خوب آن است که واقعیات امر و پروسه رسیدگی را به موکل اعلام نماید.

 ۳. هنگام انتخاب وکیل خوب وی باید موکل را از انتخاب بیراهه باز دارد

از دیگر وظایف وکیل در قبال موکل آن است که موکل را از انتخاب بیراهه باز دارد نه آنکه به طمع حق الوکاله، موکل را وارد پروسه‌های رسیدگی غیر ضروری نماید. به عبارت دیگر مهم‌ترین ویژگی یک وکیل صداقت و راستگویی او در برخورد با موضوعاتی است که موکل به آنها دچار شده و چاره کار را از وکیل خود می‌خواهد. توضیح بیشتر آنکه یک وکیل مجرب به جهت احاطه بیشتر روی مسائل حقوقی طبیعتاً بهتر از موکل خود قادر است مسیر درست را انتخاب کند بنابراین به هیچ وجه به جهت دریافت حق الوکاله نباید راهی را که نتیجه‌ای در بر ندارد به موکل خود پیشنهاد دهد. در این صورت اعتبار خود را خدشه دار خواهد کرد.

۴. از وظایف وکیل در قبال موکل ساده سازی مسائل حقوقی برای موکل خود می‌باشد

یک وکیل خوب باید تا حد تلاش از پیچیده کردن دادرسی اجتناب نماید. بنابراین حتی وکیل موظف است از فنون و مهارت هایی که آموخته است برای راهنمایی قاضی نیز استفاده کند و خیلی از مواقع قضات از این راهنمایی ها بهره برده و وکیل خوب و مجرب می تواند از این را بر روی سیستم قضایی و قاضی تاثیر مثبتی در جهت احقاق حق به جا بگذارد ولی این شیوه از تاثیرگذاری نباید جنبه های غیر عادلانه و غرض ورزانه به خود بگیرد.

۵. یک وکیل خوب باید شأن و مقام قاضی را رعایت نموده و به وی کمال احترام را بگذارد

این امر بدین معنا است که وکیل دادگستری نباید با چاپلوسی و تملق و تحقیر نمودن با قاضی رفتار نماید. مضافاً اینکه نباید به واسطه درجه علمی و اطلاعاتی که دارد، نسبت به قاضی و مقام دادگاه تفاخر نماید؛ بلکه وکیل خوب باید با رفتار و شأن خود احترام دادگاه و جامعه را برانگیزد. بنابراین هر قدر متواضع تر و افتاده تر باشد، احترام بیشتری را جذب خواهد نمود. در برخی موارد ممکن است بروز چنین رفتارهایی از قبیل برخی رفتارهای زننده و خارج از شان  قضایی بر روند پرونده موکل تاثیر گذاشته و نظر قاضی پرونده را عوض کند.

۶. یک وکیل خوب باید از اطلاعات و معلومات و دانش حقوقی لازم برخوردار باشد

از ویژگی های یک وکیل خوب دانش حقوقی بالا در امور تخصصی وکالت است تا بتواند بهترین راهکار را در بهترین فرصت ممکن شناخته و درانتخاب نوع دادخواست، شکوائیه و اقدامات قانونی لازم نهایت هوش و کیاست را به کار برد. در انتخاب هر متخصصی نکته مهم در نظر گرفتن قدرت تخصص و فن وی در ادای وظایف می‌باشد.