تیتربرتر؛ دیابت بارداری، نوعی دیابت است که در حاملگی به دلیل افزایش قندخون تشخیص داده می شود. هورمون های ترشح شده از جفت اثرات ضد انسولینی دارند و با ترشح انسولین توسط سلول های لوزالمعده مادر اثر این هورمون ها خنثی می شود ولی مقدار ترشح انسولین در افراد مستعد دیابت برای جبران کافی نیست.
کنترل قند خون یکی از مهم ترین مسائل بارداری است. مقید بودن به کنترل قند خون، مطمئنا به داشتن شانس حاملگی موفق کمک می کند. کنترل دیابت برای افراد مبتلا به دیابت که می خواهند باردار شوند و هم چنین افرادی که در دوران بارداری به دیابت مبتلا می شوند، اهمیت دارد.
گزارش ها نشان میدهد به طور متوسط 2 تا 4 درصد زنان، مبتلا به دیابت موقت می شوند، که به عنوان دیابت بارداری نیز شناخته می شود. در دیابت بارداری، هیچ نشانه ای از علائم خارجی که به طور معمول به عنوان مشخصه بیماری شناخته می شوند، به عنوان مثال تشنگی بیش از حد، خستگی و افزایش ادرار وجود ندارد.
دیابت بارداری، ممکن است قبل از بارداری نیز وجود داشته باشد ولی اولین بار در طی بارداری شناسایی شود. این نوع دیابت در صورت عدم درمان، می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در 15 تا 20 سال آینده در زنان باردار افزایش دهد. اگر دیابت بارداری خوب مدیریت نشود کودک را نیز در معرض ابتلا به این بیماری قرار می دهد و مادر و کودک هر دو، دچار عوارض جانبی آن در دوره بارداری و بعد از زایمان خواهند شد.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
اضافه وزن خطرناک ترین عامل ابتلا به دیابت بارداری است؛ ریسک ابتلا به دیابت هنگامی که چربی بدن در اطراف شکم ذخیره شده باشد، بالا است؛ افرادی که دور شکم شان بیشتر از 88 یا 90 سانتی متر است، مادران بالای 35 سال، خانم هایی که نوزاد قبلی آن ها بیش از 4 کیلوگرم وزن داشته اند، خانواده هایی که سابقه معلولیت در وابستگان درجه یک دارند و افرادی که سابقه ابتلا به دیابت بارداری در تجربیات قبلی شان داشته اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند.
نشانه های زیر زنگ خطر برای افرادی است که مستعد دیابت بارداری هستند:
- بالای 25 سال هستید و سابقه دیابت خانوادگی دارید.
- قبل از بارداری اضافه وزن داشتید.
- در دوره بارداری بیشتر از حالت عادی اضافه وزن پیدا کرده اید.
- چند قلو باردار هستید.
- قبلا بچه ای با وزن بالای 4 کیلوگرم به دنیا آورده اید.
- در گذشته مبتلا به دیابت بارداری شده اید.
- در گذشته سقط جنین یا زایمان نوزاد نابالغ داشته اید.
- دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک و اختلال اکانتوسیس نیگریکانس یا بیماری های دیگری هستید که با مقاومت انسولین در ارتباط هستند.
تاثیر دیابت بر حاملگی
این روزها با پیشرفت علم بیشتر زنان مبتلا به دیابت حاملگی، کودکان سالمی بدنیا می آورند. پزشک معالج بیمار را تحت نظر گرفته و قند خون با استفاده از رژیم درمانی و ورزش و در صورت لزوم تزریق انسولین کنترل می شود اما در صورتیکه کنترل به درستی صورت نگیرد عواقب جدی برای مادر و کودک به همراه خواهد داشت.
مهمترین نگرانی در بیشتر زنان حامله بالا رفتن قند خون جنین است. در این حالت لوزالمعده جنین باید برای سوزاندن گلوکز اضافی انسولین بیشتری ترشح کند. مجموعه این اتفاقات سبب می شود بدن جنین چربی بیشتری تولید کرده و وزن جنین بویژه در بالا تنه افزایش یابد.
افزایش وزن در بالا تنه جنین منجر به وضعیتی به نام ماکروزومی می شود. کودک ماکروزوم ممکن است خیلی بزرگ باشد بطوریکه در زایمان طبیعی نتواند از کانال زایمانی خارج شود. یا سر کودک در هنگام زایمان وارد کانال شود ولی شانه هایش گیر کند. در این کودکان خطر ابتلا به یرقان نوزادی، پلی سیتمی (بالا بودن تعداد گلبول های قرمز خون)، و هیپو کلسمی (پایین بودن کلسیم خون) نیز بیشتر است
بعضی مطالعات نشان داده اند که میان دیابت حاملگی شدید و افزایش خطر مرده زایی در دو ماه آخر حاملگی رابطه وجود دارد. و در نهایت، دیابت حاملگی خطر ابتلابه پره اکلامپسی را دو برابر می کند.
بارداری یک دوران چالش بر انگیز از لحاظ احساسی و فیزیولوژیکی است.حفظ سطح قند خون مطلوب در دوران بارداری باعث جلوگیری از مشکلات جدی مادر و فرزند می شود.
برای ارزیابی خطر ابتلا به دیابت و مراقبت از سطح قند خون در حد طبیعی، مراقبت های اولیه و مداوم در دوران بارداری بسیار مهم است.
اگر باردار هستید و به مراقبت های قبل از زایمان آشنایی ندارید به پزشک یا ماما مراجعه کنید.
مطالب مرتبط:
عوامل خطرساز ابتلا به دیابت در دوران بارداری
به علت خطراتی که دیابت بارداری می‌تواند برای مادر و نوزاد به همراه داشته باشد و از طرف دیگر تغییرات سبک زندگی، ضرورت بررسی دقیق عوامل خطر و عوامل مساعدکننده را مورد تاکید قرار می‌دهند. امروزه مطالعات متعددی برای شناسایی عوامل خطر بروز دیابت بارداری در حال انجام هستند تا با شناخت عوامل خطر بتوان از غربالگری اختصاصی براساس عوامل خطر به جای غربالگری عمومی استفاده کرد. محققان در پژوهشی با عنوان " بررسی عوامل خطر دیابت بارداری در زنان باردار: یک مطالعه مورد شاهدی" این موضوع را بررسی کرده‌اند.
در این پژوهش که توسط کبری دوستی‌فر، از دانشکده علوم پزشکی شوشتر، مریم پارسانهاد، از مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور، خدیجه بهارزاده و فاطمه خادم، از مرکز بهداشت شوشتر، کامبیز احمدی انگالی و مرضیه عربان از دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز انجام شده، آمده است:« این مطالعه تحلیلی(مورد-شاهدی) در سال‌های ۹۷-۱۳۹۶ بر روی زنان باردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان شوشتر انجام شد. ۶۲۵ نفر(۲۷۹ نفر در گروه مبتلا به دیابت بارداری و ۳۴۶ نفر در گروه سالم) در مطالعه شرکت کردند. نمونه‌گیری به روش غیرتصادفی و آسان و تشخیص دیابت بارداری براساس معیارهای تشخیص انجمن دیابت آمریکا انجام شد.»
پژوهشگران درباره معیارهای ورود به این مطالعه می‌گویند:« عدم ابتلا به دیابت قبل از بارداری، عدم مصرف داروهایی که بر متابولیسم گلوکز اثر دارند مانند استروئیدها، عدم ابتلا به بیماری‌های مزمن کبدی، اختلالات غددی و بافت هم‌بندی، انجام تست تشخیصی دیابت بارداری و رضایت به شرکت در پژوهش معیارهای ورود بودند. معیار تقسیم‌بندی به دو گروه مورد و شاهد، مثبت یا منفی بودن تست تشخیصی دیابت بارداری بود. در صورت مثبت بودن به گروه مورد و در صورت منفی بودن به گروه سالم از نظر دیابت بارداری طبقه‌بندی شدند.»
در این پژوهش آمده است:« تست تحمل گلوکز خوراکی با ۷۵ گرم گلوکز و اندازه‌گیری گلوکز پلاسما در حالت ناشتا، یک ساعت و دو ساعت پس از آن در هفته‌های ۲۸-۲۴ بارداری انجام شد. مشخصات دموگرافیک و اطلاعاتی در مورد بررسی عوامل خطر دیابت بارداری با روش مصاحبه و توسط پژوهشگر جمع‌آوری و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS ورژن ۲۱ استفاده شد. این مطالعه در کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اهواز مورد تایید قرار گرفت. بیماران آگاهانه شفاهی و با رضایت کامل وارد مطالعه شدند و به آنان اطمینان داده شد که اطلاعات شخصی آن‌ها محرمانه خواهد ماند.»
نویسندگان این مقاله می‌گویند:« نتایج این مطالعه نشان داد که مهمترین عوامل خطر ایجادکننده دیابت بارداری به ترتیب سابقه دیابت بارداری در بارداری‌های قبلی و سابقه دیابت نوع دو در خانواده هستند. میانگین نمایه توده بدنی پیش از بارداری در مطالعه فعلی به طور معنی‌دار در گروه دیابت بارداری بیشتر از گروه سالم بود.»
دوستی‌فر و همکارانش می‌گویند:« در این پژوهش در خصوص عوامل خطرساز در زنان مبتلا به دیابت بارداری براساس سابقه بارداری، ارتباطی بین دیابت بارداری با سابقه سقط، سابقه ناهنجاری‌های مادرزادی، سابقه مرده‌زایی، سابقه مرگ‌ومیر پری ناتال، سابقه مرگ شیرخوار، سابقه مرگ نوزاد، سابقه تخمدان پلی‌کیستیک، سابقه تولد نوزاد کم‌وزن، فشار خون بالا طی بارداری، سابقه ترومای مادری یا جنین و مصرف الکل مشاهده نشد. در حالی که معنی‌دار بودن این عوامل خطر در برخی مطالعات گزارش شده است.»
محققان می‌گویند:« در این پژوهش سابقه دیابت بارداری به عنوان مهمترین عامل خطر در بروز دیابت بارداری شناخته شد. ۹۸.۱ درصد افرادی که سابقه قبلی دیابت بارداری داشتند، مجددا دچار دیابت بارداری شدند.»
این پژوهش در ششمین شماره‌ی هجدهمین سال نشریه پایش منتشر شده است.
«دیابت» را با این نوشیدنی دور کنید
محققان در یک پژوهش تازه دریافتند، نوشیدن قهوه فیلتر شده می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
پژوهشگران باور دارند، مصرف این نوع قهوه ممکن است مولکول هایی را تحت تأثیر قرار دهند که می توانند بر قند خون افراد تأثیر بگذارند.
اسپرسو و قهوه فیلتر شده در تئوری، مفاهیمی یکسان هستند چون که پایه ی آن ها یکسان است؛ آب داغ بر روی قهوه ریخته می شود، این آب از میان قهوه آسیاب شده عبور می کند، به فیلتر می رسد و در نهایت به درون فنجان سرازیر می شود.
ریکارد لندبرگ، نویسنده این مطالعه گفت: نتایج ما اکنون به وضوح نشان می دهد که قهوه فیلتر شده از نظر کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ تأثیر مثبت دارد.
این تحقیق، توسط دانشگاه صنعتی چالمرز و دانشگاه Umeå در سوئد صورت گرفته و طی آن ۸۴۲ نفر تحت بررسی قرار گرفتند.
سوئد یکی از کشورهایی است که بیشترین میزان مصرف قهوه فیلتر شده در سراسر جهان را دارد وحدود هفت درصد از جمعیت آن مبتلا به دیابت هستند؛ کافئین نیز دارای اثرات سلامتی مثبت است.
آنچه دیگران می خوانند:
