به گزارش خبرنگار اجتماعی تیتربرتر؛ میزان بیکاری در ایران نزدیک به یک چهارم است. حدود ۷۰ درصد جمعیت ایران زیر ۳۵ سال سن دارند. مرکز آمار ایران میزان بیکاری جوانان را ۲۱٫۸ درصد اعلام کرده که تقریباً دو برابر نرخ متوسط بیکاری در ایران است. نرخ بیکاری در استان‌های مختلف ایران متفاوت است. اما اغلب نرخ بیکاری در استان‌های مرزنشین از دیگر نقاط ایران بالاتر است.
به گزارش بانک مرکزی ایران، در سال ۱۳۸۹، ۲۲٫۵ درصد از خانواده‌های ایران بدون فرد شاغل، ۵۵٫۴ درصد دارای ۱ فرد شاغل، ۲۱/۷ درصد دو فرد شاغل و ۴٫۹ درصد دارای ۲ و بیشتر فرد شاغل بوده‌اند. در عین حال در سال ۱۳۹۰، ۸۰۰٬۰۰۰ فرصت شغلی از دست رفته که معادل ۱۸ میلیارد دلار تولید بوده‌است.
در سال ۱۳۹۳ درصد خانواده‌های بدون فرد شاغل به ۲۴٪ رسید که از این میان ۵۷ درصد یک‌نفر شاغل، ۱۵٫۵٪ دو نفر شاغل و ۳٫۵ دارای سه نفر شاغل و بیشتر بوده‌اند.
بحران بیکاری در ایران
در همین سال دولت ایران اعلام کرده‌است که نرخ بیکاری در کشور حدود ۱۲ درصد است که این آمار در نظر برخی آگاهان غیرواقعی می‌نماید.
برخی کارشناسان انتقادهایی به شیوه‌های آمارگیری بیکاران در ایران و نتایج آن وارد می‌کنند، ولی همه بر یک نقطه اتفاق نظر دارند که بیکاری یکی از معضلات اصلی اقتصاد ایران است. جمعیت ایران در ۲۸ سال گذشته تقریباً دو برابر شده و اکثر کسانی که در سال‌های بعد از انقلاب ۱۹۷۹ متولد شده‌اند به سرعت به جمع متقاضیان کار می‌پیوندند.
بر اساس آمار رسمی، تعداد بیکاران ایران بین سه تا سه و نیم میلیون نفر است اما کارشناسان آمار بیکاران را بیشتر از چهار میلیون نفر برآورد می‌کنند. هر ساله دست کم حدود هشتصد هزار نفر وارد بازار کار ایران می‌شوند و ایران توان کافی برای پاسخگویی به این حجم از متقاضیان کار را ندارد.
دولت در دو سال گذشته حجم زیادی از منابع بانکی را به سمت بنگاه‌های زودبازده هدایت کرده بلکه بتواند از فشار بیکاران بکاهد اما برآوردهای رسمی نشان می‌دهد که تلاش دولت تأثیر چندانی بر کاهش نرخ بیکاری نداشته‌است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایران برای این که بتواند بیکاری را کنترل و نرخ آن را کاهش دهد باید سالانه بیشتر از یک میلیون شغل ایجاد کند در حالی که در طول سال‌های اخیر به‌طور متوسط نتوانسته برای بیشتر از ۵۵۰ هزار نفر شغل ایجاد کند.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایران برای غلبه بر مشکل بیکاری، نیازمند رشد اقتصادی بالای هفت درصد است اما در طول چند سال گذشته متوسط رشد اقتصادی در حد پنج درصد بوده‌است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که بخشی از رشد اقتصادی چند سال اخیر حاصل افزایش درآمدهای بالای نفتی بوده‌است در حالی که دولت بدون سرمایه‌گذاری کافی نمی‌تواند به رشدی قابل اتکا دست یابد تا با آن شعار افزایش فرصت‌های شغلی را تحقق بخشد.
کدام شهر‌ها بیشترین و کمترین نرخ بیکاری را دارند؟
نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در بهار سال ۹۸ حاکی از آن است که استان‌های همدان و فارس کمترین میزان نرخ بیکاری را در میان استان‌های کشور داشته‌اند .
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در بهار سال ۱۳۹۸ نرخ بیکاری در حالی ۱۰.۸ درصد گزارش شده که در زمستان سال گذشته ۱۲.۱ درصد بوده است.
نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در بهار امسال نشان می‌دهد که همدان دارای کمترین نرخ بیکاری و چهارمحال و بختیاری بیکارترین استان کشور بوده است.
استان همدان با ۶.۱ درصد و پس از آن فارس با هفت درصد دارای کمترین نرخ بیکاری در میان استان‌های کشور بودند. بیشترین میزان بیکاری هم متعلق به چهارمحال و بختیاری با ۱۶.۷ درصد است و استان‌های خوزستان با ۱۶.۲ درصد، لرستان ۱۶.۱ درصد و هرمزگان ۱۵.۹ درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.
نرخ بیکاری در استان همدان در حالی روند کاهشی را نشان داده و به ۶.۱ درصد در بهار امسال رسیده است که این نرخ در زمستان سال گذشته ۱۱.۶ درصد گزارش شده بود و طی مدت مشابه سال ۹۷ یعنی بهار سال قبل ۸.۲ درصد بوده است.
شکاف بیکاری استان‌ها نشان دهنده فاصله بالاترین نرخ بیکاری با پایین‌ترین نرخ بیکاری استان‌ها در یکسال است که این شاخص از تفاضل بالاترین نرخ بیکاری با پایین‌ترین نرخ به دست می‌آید.
نکته قابل توجه اینکه استان چهارمحال و بختیاری با وجود آنکه در میان استان‌های کشور بیکارترین استان کشور به شمار می‌رود، اما در بهار سال گذشته، نرخ بیکاری ۲۲.۸ درصدی را تجربه کرده است که با کاهشی ۷.۲ درصدی به ۱۵.۶ درصد در زمستان سال ۹۷ رسیده است.
نرخ بیکاری استان تهران نیز در بهار امسال، ۱۰.۱ درصد گزارش شده که با توجه به تجربه بیکاری ۱۲.۳ درصدی در بهار سال گذشته می‌توان گفت که بیکاری در تهران ۲.۲ درصد کاهش یافته است. البته نرخ مشارکت اقتصادی در تهران از ۴۰.۱ درصد به ۳۹.۷ درصد رسیده و کاهشی ۰.۴ درصدی را نشان می‌دهد.
بیشترین نرخ مشارکت اقتصادی نیز به استان گیلان اختصاص دارد و پس از آن مازندران، زنجان، خراسان شمالی و همدان در میان استان‌های کشور از نرخ مشارکت بیشتری برخوردار بوده‌اند.
گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار از نتایج طرح آمارگیری مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در بهار امسال از مجموع ۲۷ میلیون و ۳۳۹ هزار و ۴۳۱ نفر جمعیت فعال کشور، ۲۴ میلیون و ۳۸۲ هزار و ۷۴۴ نفر شاغل و ۲ میلیون و ۹۵۶ هزار و ۶۸۷ نفر بیکار بوده‌اند.
نرخ بیکاری در مناطق مختلف جهان+رتبه ایران
بر اساس آمار منتشر شده، بیشترین نرخ بیکاری مربوط به ونزوئلا با عدد ۴۴.۳۴ درصد و کمترین میزان مربوط به بلاروس با عدد ۰.۷۷ درصد است. ایران در این نمودار در جایگاه نهم قرار دارد.
نرخ متوسط بیکاری جهان در سال ۲۰۱۹، ۷.۴۸ درصد اعلام شده است.
نتایج گزارش منتشر شده توسط سازمان بین المللی کار، بیانگر وجود برخی نقایص عمده در محیط کار مناسب است و هشدار می‌دهد آمار برخی کشورها برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار نگران‌کننده است.
اهداف توسعه پایدار فقط به اشتغال کامل محدود نیست، بلکه کیفیت اشتغال نیز مهم است و برابری و کار مناسب، دو بخش از پایه‌های توسعه پایدار هستند.
نتایج این گزارش هشدار می‌دهد که برخی از نمونه‌های جدید کسب و کار، از جمله آنهایی که توسط فناوری‌های جدید فعال شده‌اند، دستاوردهای موجود در بازار کار را تضعیف می‌کنند؛ به‌خصوص در زمینه‌هایی نظیر بهبود فرآیند شغلی و امنیت، حمایت اجتماعی و استانداردهای کار و برای رویارویی با این چالش، سیاستگذاران باید روش‌های خاصی اتخاذ کنند.
دانیان گریمساو، مدیر تحقیقات سازمان بین المللی کار اظهار کرد: شاغل بودن به معنای تضمین زندگی مناسب نیست و در حال حاضر ۷۰۰ میلیون نفر در فقر شدید یا متوسط با وجود شاغل بودن هستند.و
یکی از موضوعات مهم که در بیکاری کشورها نقش دارد شکاف جنسیتی در مشارکت نیروی کار است. تنها ۴۸ درصد زنان در مقایسه با رقم اشتغال ۷۵ درصدی مردان، جز نیروی کار هستند.
مشکل دیگر در این زمینه عدم وجود اشتغال پایدار است.
البته نتایج گزارش سالانه نشان داده که در بسیاری از کشورها بیکاری کاهش یافته و در ۳۰ سال گذشته به ویژه در کشورهایی با درآمد متوسط، تعداد افرادی که تحت آموزش و تعلیم قرار گرفته‌اند افزایش یافته است.
آمار کشورها در نرخ بیکاری
آفریقا:
۶۰ درصد آنان شاغل هستند، اما بسیاری از کارگران دارای شغل با کیفیت کم، امنیت کم و حقوق نامناسب هستند و جایگاه اجتماعی ندارند.
آمریکای شمالی:
انتظار می‌رود نرخ بیکاری به پایین‌ترین سطح خود یعنی ۴.۱ درصد در سال ۲۰۱۹ برسد، اما رشد اشتغال و فعالیت اقتصادی تا سال ۲۰۲۰ کاهش خواهد یافت. نرخ بیکاری افراد با تحصیلات ابتدایی دو برابر بیشتر از افراد تحصیلکرده است.
آمریکای لاتین:
با وجود افزایش رشد اقتصادی، انتظار می‌رود که اشتغال در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ تنها ۱.۴ درصد افزایش یابد. کاهش تقریبا آهسته در شاخص‌های بیکاری منطقه‌ای ناشی از شرایط بازار کار در این کشورها است. عدم اطمینان و کیفیت شغلی در انواع شغل‌ها وجود دارد.
کشورهای عربی:
پیش‌بینی می‌شود بیکاری منطقه‌ای تا سال ۲۰۲۰، ۷.۳ درصد باقی بماند و نرخ بیکاری کشورهای غیر شورای همکاری خلیج فارس دو برابر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهد شد.
کارگران مهاجر، ۴۱ درصد کل اشتغال منطقه‌ای را تشکیل می‌دهند و در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بیش از نیمی از کارگران به طور متوسط مهاجر هستند.
نرخ بیکاری زنان ۱۵.۶ درصد و سه برابر بیشتر از مردان و نرخ بیکاری جوانان چهار برابر نرخ بیکاری در بزرگسالان است.
آسیا و اقیانوس آرام:
رشد اقتصادی همچنان ادامه دارد، هرچند که در مقایسه با سال‌های گذشته کندتر بوده است. پیش‌بینی می‌شود نرخ بیکاری منطقه تا سال ۲۰۲۰ حدود ۳.۶ درصد باشد که کمتر از میانگین جهانی است.
تغییر ساختارها کارگران را از بخش کشاورزی خارج کرده، اما پیشرفت‌های قابل توجهی در کیفیت کار نیز ایجاد نشده است. بخش بزرگی از کارگران از امنیت شغلی، قراردادها و ثبات درآمد برخوردار نیستند.
هرچند در برخی کشورها حمایت اجتماعی به طور قابل توجهی گسترش یافته، اما در کشورهایی با بالاترین میزان فقر، حمایت اجتماعی بسیار پایین است.
اروپا و آسیای مرکزی:
در شمال، جنوب و غرب اروپا، بیکاری طی یک دهه کمترین میزان خود را داشته و تا سال ۲۰۲۰ نیز این کاهش ادامه خواهد داشت.
انتظار می‌رود در اروپای شرقی تعداد استخدام در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به میزان ۰.۷ درصد کاهش یابد، البته این کاهش با کاهش نیروی کار به طور همزمان همراه است.
بیکاری بلندمدت در برخی کشورها به میزان ۴۰ درصد گزارش شده است.
ایران:
براساس این گزارش، نرخ بیکاری در ایران در چهار ماهه اول سال ۲۰۱۹ حدود ۱۲.۲۰ درصد نسبت به سال ۲۰۱۸ با نرخ ۱۱.۷۰ درصد افزایش یافته است. میانگین نرخ بیکاری در ایران در سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ به میزان ۱۱.۷۲ درصد بوده است.
منابع:
www.theglobaleconomy.com
tradingeconomics.com
countryeconomy.com
