گرایش به مواد مخدر در ایران سالانه سه هزار نفر را به کام مرگ می کشاند.نقش سازمان های مردم نهاد در این زمینه چیست؟اکثر جرم و فساد های کشور بعد از فقر مربوط به اعتیاد می باشد.

معاون اطلاعات و عملیات پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا با بیان اینکه حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور معتاد هستند، گفت: اگر به طور میانگین هر خانواده ایرانی ۴ نفر عضو داشته باشد، متوجه می‌شویم که بیش از ۱۰ میلیون ایرانی با معضل اعتیاد به مواد مخدر درگیر هستند.

«مرگ و میر بر اثر مصرف موادمخدر در ایران بیش از ۲۳ درصد رشد داده است»؛ این آماری است که سازمان پزشکی قانونی کشور ارائه می‌کند. در عین حال که دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، به تازگی از افزایش ۴ درصدی تمایل به مصرف مواد مخدر خبرداده است و از حضور دو میلیون نفر مصرف کننده مواد آمار ارائه کرده است. برخی هم افزایش آمار مرگ و میر ناشی از استفاده از مواد مخدر را جایگزین مواد صنعتی می‌دانند. استان تهران بالاترین آمار تلفات مصرف مواد مخدر را در ۴ ماهه نخست سال به خود اختصاص داده است.

سرهنگ در یک برنامه رادیویی گفت: استعمال دخانیات دروازه‌ای برای درگیری با اعتیاد است، فقدان شناخت و آگاهی لازم در مورد اعتیاد نخستین عامل سوء مصرف مواد مخدر است.

وی افزود: متاسفانه بسیاری از خانواده‌های ایرانی از عوارض و تاثیرات مواد مخدر و دخانی بر افراد آگاهی لازم را ندارند.

آمار تلفات اعتیاد در 4 ماه اول سال 98

وجود ۷۰ تا ۸۰ درصدی ناخالصی تریاک نیز یکی دیگر از عوامل روی آوردن مصرف کنندگان به مواد جایگزین است که در نهایت موجب مرگ آنها می‌شود.

آمار پزشکی قانونی می‌گوید: «در چهار ماهه نخست سال جاری یک‌هزار و ۴۴۳ نفر بر اثر مصرف مواد مخدر در کشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن که آمار تلفات یکهزار و ۱۶۷ نفر بود. یعنی تلفات اعتیاد، ۷/۲۳ درصد افزایش یافته است».

درگزارش سازمان پزشکی قانونی کشور آمده است: «از کل تلفات اعتیاد در چهار ماهه امسال، یکهزار و ۲۴۱ نفر مرد و ۲۰۲ نفر زن بودند». یعنی زنان با فاصله نزدیکی با مردان در این پدیده حضور دارند.

در این مدت استان‌های تهران با ۳۳۵، فارس با ۱۴۹ و خراسان رضوی با ۱۳۴ فوتی دارای بیشترین و استان‌های هرمزگان با سه، ایلام با پنج و بوشهر با شش فوتی دارای کمترین آمار تلفات اعتیاد بودند.

معاون اطلاعات و عملیات پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا با اشاره به این که رسانه‌های مختلف در حوزه فرهنگ‌سازی مضرات سیگار عملکرد خوبی دارند، اظهارکرد: شایسته است که رسانه‌های کشور در حوزه فرهنگ‌سازی مضرات و آسیب‌های مواد مخدر و محرک بیش از پیش کوشا و فعال باشند.

وی با اشاره به این که امروزه حوزه اعتیاد تمام اقشار جامعه را دربرگرفته است، عنوان کرد: انسان‌های فاقد اعتماد به نفس بیشتر در معرض اعتیاد قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید :مجری معروف صداوسیما راز اعتیادش را فاش کرد

وی با بیان اینکه درحال‌حاضر حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور معتاد هستند، افزود: اگر به طور میانگین هر خانواده ایرانی چهار نفر عضو داشته باشد، متوجه می‌شویم که بیش از ۱۰ میلیون ایرانی با معضل اعتیاد به مواد مخدر درگیر هستند.

از سوی دیگر در ابتدای شهریور امسال دبیر شورای هماهنگی ستاد مبارزه با موادمخدر استان تهران نیزاز افزایش مرگ و میر ناشی از مصرف موادمخدر با جایگزینی مواد صنعتی خبر داده بود.

محمد علی اسدی، ابتدای شهریور امسال اظهار کرد: «در سال ۲۰۱۷ ماده مخدر خشخاش در حدود ۳۲۸ هزار هکتار کشت می‌شد که در آن سال با افزایش ۶۳ درصدی تولید این ماده مواجه بودیم. این در حالی است که در سال ۲۰۱۸ ماده مخدر خشخاش در ۶۵ هزار هکتار کشت می‌شد که با کاهش ۲۰ درصدی مواجه بودیم».

وی همچنین توضیح داده بود: «تغییر الگوی مصرف موادمخدر منجر به کاهش ۶۴۰۰ تنی تولید خشاش در سال ۲۰۱۸ شده است و به همین نسبت ورود مواد مخدر در کشور کاهش یافته است که با این اوصاف قیمت موادمخدر نیز افزایش می‌یابد».

معاون اطلاعات و عملیات پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا اضافه کرد: بسیاری از افراد به دلیل احساس تنهایی در زندگی فردی به مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند، در حالی که برخی افراد به دلیل درمان مقطعی دردهای جسمی خود به مصرف مواد روی می‌آورند.

وی اضافه کرد: درحال‌حاضر برخی از سالن‌های زیبایی بانوان داروهای مخدر و محرک را تحت عنوان داروی لاغری به فروش می‌رسانند و از این طریق افراد را به سمت اعتیاد سوق می‌دهند.

به گفته سرهنگ کریمی، بخش عمده‌ای از مواد مصرفی در باشگاه‌های بدنسازی تحت عنوان مواد نیروافزا در دسته مواد روان گران قرار می‌گیرند.

وی با اشاره به این که افراد معتاد همیشه افراد سالم جامعه را به مصرف مواد ترغیب می‌کنند، اظهارکرد: بچه هایی که در سن جوانی و نوجوانی در خانواده‌های پر از تنش و اختلاف رشد می‌کنند برای فرار از مشکلات خانوادگی به اعتیاد و مصرف مواد مخدر و محرک روی می‌آورند.

سرهنگ کریمی در خاتمه با اشاره به این که برخی از بانوان به دلیل ژست اجتماعی به مصرف دخانیات روی می‌آورند، خاطر نشان کرد: حدود ۹۵ درصد از مصرف‌کنندگان مواد مخدر و محرک در ایران آقایان هستند.

مطالب مرتبط : درمان اعتیاد با تکنولوژی

بزرگترین آسیب اجتماعی اعتیاد است

ستاد مبارزه با مواد مخدر می‌گوید بیش از ۲۲ درصد کارگران ایران از مواد مخدر استفاده می‌کنند و مصرف مواد در استان‌هایی که مشکلات اقتصادی و اجتماعی بیشتری دارند، بالاتر از میانگین کشوری است. هم‌چنین به گفته حمیدرضا صرامی، مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش این ستاد، سالانه هفت هزار و ۵۰۰ نوزاد معتاد در ایران متولد می‌شوند.

فقر و نابسامانی‌های اجتماعی و فقدان "احساس رضایت و خرسندی" به‌خصوص در میان جوانان و دسترسی آسان به مواد مخدر، از جمله دلایل گسترش اعتیاد در ایران عنوان می‌شوند.

افزایش مصرف مواد مخدر در ایران، بیانگر ناتوانی دولت در ریشه یابی مشکل و ناکامی طرح‌های ضربتی و کیفری است. تا سال ۱۳۹۶ و قبل از تغییر قانون مجازات قاچاق مواد مخدر، نزدیک ۷۰ درصد اعدام‌ها در ایران به جرایم مواد مخدر مربوط می‌شدند.

علاوه بر فقر و نابسامانی‌های اجتماعی، فراهم نبودن "احساس رضایت و خرسندی" به‌خصوص در میان جوانان و دسترسی آسان به مواد مخدر، از جمله دلایل گسترش اعتیاد در ایران عنوان می‌شوند.

امیرحسین بذلی