پایگاه خبری تحلیلی تیتربرتر

تقویم تاریخ

امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
سه شنبه, ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ ۱۵:۱۳
۱۱
۰
نسخه چاپی
آسیب اجتماعی که جدی گرفته نمی شود

نه، به کودک همسری

آسیب اجتماعی که جدی گرفته نمی شود
همیشه جنگ های سرد و گرم قربانی نمی گیرند ، گاهی پیامدهای اجتماعی گریبان افراد جامعه را می گیرد.

دیروز خبری در فضای مجازی دوباره بعد از چندین ماه دوباره سوژه کاربرهای فضای مجازی شد.

ازدواج پسر 28 ساله با دختر بچه 9 ساله در استان کهگولویه و بویراحمد شهرستان بهمئی

دلایل کودک همسری چیست؟

دلایل کودک همسری

 

عوامل مختلفی برای ایجاد و گسترش پدیده کودک همسری دست به دست هم می‌دهند که مهم‌ترین آنها فقر است. این برداشت که ازدواج «محافظ دختران» است و همچنین هنجارهای اجتماعی، قوانین سنتی، تنگناهای چارچوب قانونی و سیستم ثبت احوال نابسنده در سطوح بعدی اهمیت قرار می‌گیرند. همانطور که گفتم مهم‌ترین عامل کودک همسری فقر است. 

خانواده‌ها معمولاً برای ازدواج دخترشان پولی بابت مهریه و شیربها و... مطالبه می‌کنند. بنابراین، ازدواج دختر در سنین کودکی نه تنها از هزینه‌های خانوار شامل هزینه تغذیه، تحصیل و پوشاک کم می‌کند، بلکه سود و منفعت مادی و اقتصادی نیز برای خانواده فراهم می‌کند. در مواردی که خانواده داماد بهای عروس را می‌پردازد، خانواده دختر در شرایط سخت اقتصادی از دختر به عنوان منبع درآمد استفاده می‌کند.از سوی دیگر، برخی والدین به‌خصوص در جوامعی که با بحران انسانیت مواجه هستند، ازدواج زودهنگام دختر را راهکاری برای محافظت او از خشونت جنسی می‌دانند. به همین دلیل پدیده کودک همسری در هنگام بروز جنگ، بی‌ثباتی‌های اقتصادی و رسیدن جامعه به خطوط قرمز خشونت افزایش می‌یابد. اما در عین حال، باید توجه داشت که کودک همسری در بطن خود پدیده‌ای است که با سطوح بالایی از خشونت‌های جنسی، فیزیکی و احساسی همراه است. در نتیجه پرسشی در ذهن مطرح می‌شود که آیا آقایانی که با پدیده کودک همسری موافق هستند، فکر می‌کنند در جامعه میزان خشونت به وضعیت بحرانی رسیده یا پیش‌بینی می‌کنند که جنگی رخ خواهد داد؟ یکی دیگر از دلایل کودک همسری فساد اخلاقی جامعه است. گرچه بر اساس قانون، بارداری پس از ازدواج رخ می‌دهد، اما در مواردی بارداری پیش از ازدواج نیز دیده می‌شود. همین موضوع بخصوص در جوامعی که بارداری خارج از حریم ازدواج موجب شرمساری خانواده‌ها است، خانواده‌ها به پدیده کودک همسری تمایل نشان می‌دهند. باز این سؤال مطرح می‌شود آیا افراد موافق کودک همسری فکر می‌کنند که جامعه ما تا آن حد از فساد اخلاقی تنزل یافته است؟ اما باید توجه داشت که اکثر ازدواج‌های پدیده کودک همسری بر اساس عقلانیت صورت نمی‌گیرد. به همین دلیل این پدیده مخصوص طبقه ضعیف جامعه است؛ نه طبقه مرفه و نه حتی طبقه متوسط.

آمار پدیده کودک همسری

آمار پدیده کودک همسری

 

بر اساس آمارهای ثبت احوال ایران تعداد ازدواج دختران زیر ۱۵ سال طی سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ بین ۳۵ تا ۴۱ هزار فقره در نوسان بوده است. این به معنی آن است که در شش سال گذشته در پنج تا شش درصد ازدواج‌های ثبت شده در ایران، عروس کمتر از ۱۵ سال سن داشته است.

اما اگر فرض شود فقط نیمی از ازدواج‌های مقطع سنی ۱۵ تا ۱۹ سال زیر سن ۱۸ سالگی انجام شده، آنگاه می‌توان برآورد کرد که نرخ ازدواج دختران زیر ۱۸ سال در میان دختران ایرانی بیش از ۲۰ درصد است. یونیسف نرخ ازدواج کلی پسران و دختران زیر ۱۸ سال را ۱۷ درصد برآورد کرده است، اما با توجه به سهم بیشتر دختران از ازدواج در فاصله سنی ۱۵ تا ۲۰ سال، می‌توان با قطعیت گفت آمار ازدواج دختران زیر ۱۸ سال در ایران حتما بیش‌تر از ۲۰ درصد است.

جغرافیا کودک همسری 

جغرافیا کودک همسری

 

آمارهای منطقه‌ای سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد بیش‌ترین تعداد ازدواج دختران زیر ۱۰ سال مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، خوزستان و زنجان است، اما رکورد ازدواج زیر ۱۵ سال به ترتیب در اختیار استان‌های خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و خوزستان است.

برای به دست آوردن تصویری دقیق‌تر باید این آمار و ارقام را بر تعداد کل ازدواج‌های ثبت شده تقسیم کرد تا دید نرخ ازدواج دختران زیر ۱۵ سال در هر استان چقدر است.

کودک همسری سلامت جامعه را تهدید می کند

کودک همسری سلامت جامعه را تهدید می کند

 

شاید بتوان گفت به دلیل مسکوت ماندن پدیده ی کودک همسری و بی اهمیت بودن آن برای جامعه باشد زیرا اگر داستان ازدواج دختر 11 ساله با مرد 50 ساله فاش نمی شد این پدیده ی ناشایست همچنان بی اهمیت بود و بر لب صدها دختر دیگر که قربانی قمار و اعتیاد و ناداری پدران خود هستند مهر سکوت زده می شد. به جرات می توان گفت پدیده ی کودک همسری یک رویداد و اتفاق ناگواری است که از دیر باز در جامعه ی ما بوده و هست. با وجود تغییرات متعددی که در ماده قانون ها مبنی بر سن ازدواج صورت گرفته، بازهم از دید جامعه ی بین الملل و یا حتی از نظر روشنفکران جامعه ی خودمان حداقل سن ازدواج برای کودکان بسیار پایین در نظر گرفته شده کما اینکه از نظر برخی سن تعیین شده در قانون مناسب بوده و صرفاً برای تعیین حداقل می باشد و آنچه تعیین کننده ی ازدواج کودک است مصلحت و مفسده ای است که ولی کودک تشخیص می دهد.

اما آنچه مورد بحث است مبنا و مصلحتی است که ولی تشخیص می دهد و گاهی نه تنها به صلاح کودک نیست بلکه به ضرر او نیز تمام می شود و اختیار مطلق ولی بعضاً نتیجه خوبی برای کودک و جامعه نداشته است. بعد از مشخص نشدن معیار مصلحت، ما در قانون با فقدان نظارت بر مصلحت مواجه می شویم. یعنی حتی اگر قانون معیار یا مصداقی را هم برای حدود مصلحت ولی مشخص می کرد و یا اگر ادله ی ولی برای تزویج زود هنگام کودک خود قابل قبول باشد، چه نظارتی بر صحت ادله ی او می شود؟ به عنوان مثال اگر پدری علت مزدوج کردن فرزند خود را بیماری و عدم ناتوانی اش در پرورش فرزندش اعلام کند چه سند و مدرکی مبنی بر صحت ادعای او وجود دارد؟ از طرف کدام ارگان برای اثبات صحت ادعای او تحقیق و در نهایت توسط چه کسی تایید می شود؟ چطور می شود که یک فرد بزرگسال برای استخدام در منصب های قانونی و قضایی باید مورد تایید چندین ارگان قرار بگیرد و مدت زیادی درباره ی حسن سابقه یا سوءسابقه ی او تحقیقات محلی و ... انجام می شود اما برای یک عمر زندگی کودکی که به طور ناخواسته وارد رابطه ی زوجیت می شود هیچ تحقیق و نظارتی صورت نمی گیرد؟ و بی شک این فقدان نظارت نیز یک عامل پر رنگ در نادیده گرفتن سرنوشت کودکانی است که قربانی پدیده ی کودک همسری می شوند.

دیگر تبعات این پدیده طلاق گرفتن این کودکان است که باعث تدوام و تشدید زنانه شدن فقر می شود. زیرا فقری که خود منجر به ازدواج می شود با طلاق گرفتن کودک تدوام یافته و تشدید می شود. همچنین موارد زیر در این ازدواج ها دیده می شود: استرس، اختلالات اضطرابی، افزایش خشونت خانگی و خودکشی است. حال تمام این بازتاب های ناگوار که در صدها کودک ایجاد شده، به طرق مختلف وارد جامعه می شود و علاوه بر اینکه تاثیرات بدی بر روحیه ی کودکان دیگر می گذارد. دید جامعه ی بین المللی را هم به نسبت کشورما تحت تاثیر قرار می دهد و چه بسا موجب ایجاد فشارهای سخت و تحریم های در عرصه بین المللی بر دولت گردد.

مطالب مرتبط : رابطه جنسی خوب است؟

نتیجه اینکه همانطور که بیان شد، از آنجایی که این قانون است که به ولی اختیار مطلق در ولایت داده لذا همین قانون می تواند با بند و تبصره هایی اختیارت او را محدود کند چرا که نکاح، جدا از جنبه های سنتی و معنوی و ... در نهایت باید به طور قانونی ثبت شود و در زمان ثبت قانونی وقتی که با تزویج یک کودک نابالغ مواجه می شویم باید از ولیه او مدارک قانونی برای اثبات ادله اش در تزویج زود هنگام فرزندش مطالبه شود. به عنوان مثال اگر پدری علت ازدواج کودکش را ناتوانی مالی قلمداد کند در این زمان اولاً باید ببینیم ناتوانی او به حدی که در قانون تعیین شده رسیده است یا خیر و دوم اینکه آیا ادعای او صحت دارد یا خیر که این میزان تعیین کننده ی حداقل مالی باید در قانون مشخص شود و برای اثبات صحت ادعای او نیز باید کارشناسی و تحقیق صورت بگیرد و همین مراحل باید برای ادعای های دیگر ولی طی شود.

واقعیت کودک همسری

فقط 12 سال داشت که پای سفره عقد نشست، حتی نمی دانست، سفره ای که چیده شده برای ورود به زندگی مشترک است به دوستانش که آنها نیز همسن و سالش بودند، زیر لب و در لباس عروسی لبخند می زد، در دلش خنده ای بود اما هیچ کس نمی دانست که این خنده برای ازدواجش نیست و از سر بچگی و برای شوخی با دوستانش است و شیطنت های دوران کودکی اش را در پای سفره عقد تجربه می کند.

مطالب مرتبط : پدیده عقد آریایی چیست

همه چیز از اینجا شروع شد. در یک روستای دورافتاده و کوچک زندگی می کند، رسم و سنت این گونه است که دختر باید زود ازدواج کند، زود یعنی زیر 15 سال. اما نمی دانند که شاید این دختر هنوز از نظر عقلی و شرایط زندگی به حدی نرسیده است که بتواند یک زندگی مشترک را آغاز کند و شاید هم در آینده ای نه چندان دور، در کودکی مادری را تجربه کند. اما باید تن به این ازدواج بدهد.

مناقشه برای ازدواج دختران زیاد است برخی با ازدواج دختران زیر 18 سال، برخی زیر 15 و برخی دیگر زیر 13 سال مخالفت دارند اما هنوز ازدواج های زیادی حتی در سن 9 سالگی هم اتفاق می افتد که از نظر جامعه شناسان و کارشناسان اجتماعی بسیار نگران کننده است.

حرف و حدیث ها بسیار است اما وقتی برخی حرف ها از زبان مسئولان شنیده می شود، دردها و رنج ها دوچندان می شود. چندی پیش شهربانو امانی، عضو شورای شهر تهران اعلام کرده بود که 15 هزار دختر بیوه زیر 15 سال در کشور به سر می برند. آماری نگران کننده.

آمارهای متفاوتی از ازدواج دختران وجود دارد. آخرین و جدیدترین آمارها نشان می دهد که خراسان ‌رضوی رتبه اول و آذربایجان‌ شرقی در موضوع ازدواج کودکان 10 تا 15 سال، رتبه دوم را در کشور دارد.

فرهنگ ‌های غلط موجب ازدواج دختران 10 تا 15 سال می ‌شود. دلیل اصلی آن، اجبار والدین این کودکان است. مگر می شود یک دختر 10 یا 12 ساله توانایی حفظ یک خانواده را داشته باشد. پیچیدگی های زندگی آن قدر هست که یک دختر 30 ساله گاهی با اتفاقاتی خوش یا ناخوش نمی داند که چگونه برخورد کند آن وقت یک دخترک کوچک بی گناه که تنها در زندگی اش تا بوده شیطنت کودکی و بازی با عروسک را تجربه کرده اما باید زندگی زناشویی را هم به خوبی بگذراند. آیا می تواند؟ این سوال خیلی هاست.

مطالب مرتبط : Knowledge about Marriage | دانستنیهای زندگی زناشویی

براساس آمار اعلام شده در سالنامه آماری سازمان ثبت احوال کشور درباره وضعیت ازدواج در گروه سنی 14 سال و کمتر در پنج سال اخیر، تعداد کل ازدواج های ثبت شده در این گروه های سنی 40 هزار و 651 مورد، در سال 1392 نیز میزان این ازدواج ها 41 هزار و 437 مورد، در سال 1393 نیز 40 هزار و 404 مورد، در سال 94 نیز آمار ازدواج ها 37 هزار و 117 مورد و در سال 95 تعداد ازدواج های 14 سال و کمتر به 39 هزار و 279 مورد رسید.

بسیاری از کارشناسان اجتماعی و جامعه شناسان معتقدند ازدواج باید زمانی انجام شود که هر دو فرد (زن و مرد) شرایط لازم برای ازدواج را داشته باشند.

براساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور درسال 96، شمار ازدواج های ثبت شده 608هزار و 977 مورد بوده است.

خطرات کودک همسری

افزایش حاملگی های پر خطر

«مطلب دیگر جدایی و ترس از خانواده برای بچه هاست به عبارتی ما دختر بچه ها را با احساس ترس و عدم امنیت وارد خانواده همسران می کنیم این در حالی است که بچگی آنها نصفه و نیمه می ماند و از همه مهمتر اینکه حاملگی های پر خطر هم جان «کودک مادر» و هم جان بچه ها را به خطر می اندازد. براساس نتایج مطالعات بین المللی از جمله یونیسف، میزان مرگ و میر بچه هایی که زیر 15 سال حامله می شوند 61 درصد بیشتر از مرگ و میری است که در بالای 20 سال اتفاق می افتد.»

مطالب مرتبط :کودکی هستم که کودکی در راه دارم...

«از طرفی آیا به این قضیه فکر کرده اید که وقتی بچه 13 ساله را روانه خانه شوهر می کنیم. قرار است این بچه، چه نسلی را تربیت کند در حالی که تحصیل خود را رها کرده و بچگی خود را تکمیل نکرده است. بچه ای که خودش تصوری از آزادی و مدیریت ندارد قرار است چه نسلی را تربیت کند؟ نسلی که در این فضا شکل می گیرد چه ویژگی هایی خواهد داشت؟ الان بسیاری از بچه ها که در دامن پدر و مادر تحصیلکرده بزرگ شده اند مشکل دارند آیا می توانید جایی که مادر از سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و هویتی خود جدا مانده و درک از خودش به دلیل بچگی، تکمیل نشده است، چه کودکی را قرار است تربیت کند؟

کودکی را به مسلخ می برند

سهیلا صادقی، عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران می گوید: «باور قطعی من این است که ازدواج در بچگی، «ذبح بچگی» است و بچگی را داریم ذبح می کنیم. همین الان هم بچه ها، بدون ازدواج زودهنگام در حال ذبح شدن هستند که یکی از عوامل آن سیستم آموزش و پرورش است.

به عبارت دیگر این سیستم و درس گرایی چنان بچه ها را در استیلای خود قرار داده است که بچگی آنها در حال ذبح شدن است؛ چرا که بچه های ما با این سیستم بچگی نمی کنند؛ یعنی بازی نمی کنند و اوقات فراغت ندارند. در واقع تحت تاثیر سیطره درس گرایی هستند و حالا شما ازدواج کودکان را نیز اضافه کنید و بعد ببینید چه معجونی ایجاد می شود.»
این جامعه شناس از سوی دیگر به پیدایش خانوده ای تحت عنوان «خانواده انگلی» اشاره می کند که در پی ازدواج بچه ها پیش می آید. وقتی کودکی، از کودکی خود خروج زودرس دارد در واقع یک خانواده انگلی تشکیل می دهد و از میزبان خود (خانواده ای که از آنها حمایت می کند) تغذیه می کند. این خانواده ها (خانواده های انگلی) سالیان سال طول می کشد که هویت یک خانواده را پیدا کنند.

صادقی، خانواده انگلی را فقط به کودکان متاهل محدود نمی کند و آن را به جوان هایی تسری می دهد که در 23 یا 24 سالگی ازدواج کرده اند اما خانواده های آنان فکر می کنند که عروس و داماد هنوز بچه اند. انگار بچه ای به بچه ها اضافه شده است؛ این در حالی است که قرار نیست با ازدواج ها، بچه ای به بچه ها اضافه شود بلکه قرار است اینان، خانواده مستقلی تشکیل دهند. حالا شما ببینید که در سنین پایین تر چقدر این فرایند که زن و شوهر کودک، هویت یک خانواده مستقل را پیدا کنند طول می کشد و زمان می برد.

خبرنگار : امیرحسین بذلی



+ 11
مخالفم - 18
نظرات : 0
منتشر نشده : 0

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید

تمام حقوق مادی و معنوی این پایگاه محفوظ و متعلق به سایت تیتربرتر می باشد .
هرگونه کپی و نقل قول از مطالب سايت با ذكر منبع بلامانع است.

طراحی سایت خبری