وقتی زبالهها بهصورت غیر اتوماتیک و توسط نیروی انسانی تفکیک میشوند، هم از نظر بهداشتی و هم از نظر ایمنی میتوانند مخاطراتی برای کارگرانی که در چنین پروسههایی فعالیت میکنند، ایجاد کرده و تفکیک زباله را به کاری طاقتفرسا تبدیل کنند. اما آیا رباتها میتوانند جای نیروی انسانی را در تفکیک زباله بگیرند؟ آیا رباتها میتوانند تفاوت بین مقوا و قوطی فلزی را تشخیص بدهند؟
محققان MIT CSAIL، موفق به توسعهی رباتی شدند که میتواند با کمک حس لامسه، زبالهها را تفکیک کند. ربات روسایکل (RoCycle) میتواند با استفاده از حسگرهایی که روی بازوهای مکانیکی آن تعبیه شده است، جنس مواد را تشخیص دهد و آنها را براساس جنس، تفکیک کند. ربات مجهز به سنسوری با خاصیت ارتجاعی است که میتواند اندازهی اجسام را اندازهگیری کند.
همچنین روسایکل مجهز به دو حسگر فشار است که با وارد کردن فشار به بدنهی هر جسم میتواند تشخیص دهد آیا آن شی بهراحتی قابلیت خرد شدن را دارد و شکسته میشود یا از چنس پلاستیک سخت است. باتوجه به اینکه سنسورهای تعبیهشده روی بازوی مکانیکی رسانا هستند، قابلیت تشخیص فلزات را نیز دارند.
دستهای ربات مکانیکی از جنس اکستیک است. اکستیکها موادی هستند که در حین کشش، ضخامت بیشتری پیدا میکنند. هریک از انگشتان دست ربات از اکستیکهای دست چپ و دست راست تشکیل شده است که در حین چرخش، اجازهی حرکت دینامیکی بیشتری را نسبت به رباتهای معمولی میدهد و دیگر نیازی به استفاده از پمپهای هوا و کمپرسورهای روباتهای نرم هم نیست.
ربات روسایکل در یکی از کارخانههای محلی بازیافت مورد استفاده قرار گرفت. روسایکل در تشخیص اجسام ثابت، دقت ۸۵ درصدی از خود نشان داد و هنگامی که اجسام روی نقالهی شبیهسازیشده در مقابل ربات قرار میگرفتند، دقت ۶۳ درصدی را در تشخیص و تفکیک اجسام با جنسهای مختلف نشان داد.
بازیافت زباله در زندگی واقعی هم پیچیدگیها و مسایل خاص خودش را دارد. مثلا خیلی اوقات این اشتباه پیش میآید که فردی شیشهی نوشابه را در سطل مخصوص زبالههای کاغذی قرار دهد. در چنین مواردی باید دید آیا روسایکل میتواند دقت خوبی از خود نشان دهد یا خیر. درحالیکه محققان MIT هنوز در حال توسعهی این ربات هستند، بهنظر میرسد در گام بعدی سیستم حسگر لامسه روسایکل با دوربین ترکیب شود تا بتواند از بینایی کامپیوتری نیز درکنار حسگر لمسی برای تفکیک زبالهها کمک بگیرد.
توسعهی چنین رباتهایی میتواند تاثیر قابلتوجهی بر فرایند تفکیک زبالهها داشته باشد. چنین رباتهایی، نمونهی آشکاری از نقش و تاثیر رباتها بر زندگی و مشاغل را نشان میدهند. انتظار میرود با توسعهی چنین رباتهایی، کارگران تفکیک زباله بتواند شغلهایی با ایمنی بالاتر و البته دلپذیرتر داشته باشند. همچنین چنین فناوریهایی میتواند هزینههای تفکیک زباله را بهمراتب کاهش دهد و بهشکل چشمگیری از ذفن زبالههایی که میتوانند بازیافت شوند، کمک میکند.
کار هوشمندانه چینی ها
مردم چین بهدلیل جمعیت زیاد، طبیعتا زبالههای بسیاری تولید میکنند؛ پس برای دستهبندی زبالههایشان باید راهکارهای هوشمندانهای داشته باشند.
نحوهی مبارزه چینیها با زبالهها بسیار هوشمندانه است. به کدهای QR بیندیشید که روی کیسههای زباله وجود دارند و به شهرداری اجازه میدهند مبدأ دقیق زباله را شناسایی کنند. در اول ژوئیه، پرجمعیتترین شهر جهان، شانگهای، برنامهای اجباری برای دستهبندی زباله را آغاز کرد. طبق قوانین جدید در چین، خانوادهها و شرکتها یابد زبالههایشان را در چهار گروه دستهبندی کنند و در زمان مشخص در مکانهای مخصوص قرار دهند.
سرپیچی از این قانون به جریمه منجر میشود و ساختمانها و کارخانههایی که از این قانون پیروی نکنند، از اعتبارشان کاسته خواهد شد.این قانون سختگیرانه به موضوع بحث بیش از ۲۴ میلیون ساکن این شهر تبدیل شده بود که از نبود انعطاف در برنامه و گیجکنندهبودن دستهبندی زبالهها شکایت میکردند؛ اما خوشبختانه استارتاپهای فناوری چینی در این زمینه به کمک دولت آمدهاند. برای مثال، بزرگترین شرکتهای اینترنتی چین ویژگیهای جدیدی برای جستوجو فراهم کردهاند که مردم را در تشخیص زبالههای «مرطوب»، «خشک»، «سمّی» و «بازیافتشدنی» یاری میکند.
مقاله مرتبط:رباتها ۲۰ میلیون شغل تولیدی را به دست میگیرند
این مسئله بسیار مهم است؛ چراکه حتی آگاهترین شخص در زمینه محیطزیست نیز نمیتواند دستهبندی همه زبالهها را تشخیص دهد؛ مثلا برای اینکه فرد تشخیص دهد کدام سطل زباله به کاغذ روزنامهای تعلق دارد که برای برداشتن مدفوع سگ از آن استفاده شده است، میتواند در بخش کوچکی که در نرمافزارهایی همچون WeChat یا Baidu یا Alipay برای این منظور تعبیه شده است، کلمه کلیدی مدنظر خود را جستوجو کند. سپس، شرکت فناوری مرتبط جواب درست و چرایی آن را در اختیار کاربر قرار میدهد.
اپلیکیشن Alipay که مربوط به پرداخت الکترونیکی شرکت علیبابا است، ادعا میکند بخش دستهبندی زباله در این اپلیکیشن، فقط در مدت سه روز، یکمیلیون کاربر جدید اضافه کرده است. نسخهی Lite این اپلیکیشن بدون نیاز به دانلود، در کیف پول الکترونیک چین با یکمیلیارد کاربر قرار دارد و تاکنون چهارهزار نوع زباله را فهرست کرده است. مرکز دادهی این اپلیکیشن هنوز در حال گسترش است و بهزودی قابلیت تشخیص تصویر به آن اضافه خواهد شد تا کاربر بتواند با گرفتن عکس از زباله، بهراحتی از دستهبندی آن مطلع شود. بهعلاوه، اسپیکر هوشمند علیبابا، تیمال جینی (Tmall Genie)، میتواند به سؤالاتی از این قبیل پاسخ دهد (به چینی): «دستمال مرطوب چه نوع زبالهای است؟» و... .
استارتاپهای چینی برای افرادی که در رسیدگی به برنامه جمعآوری زباله تنبل یا وقت کافی نداشته باشند، سرویس جمعآوری زباله از درِ منزل را ارائه میدهند. توسعهدهندهی ثالثی که در ساخت مینیاپ (اپلیکیشنی کوچک در دل اپلیکیشنی بزرگتر) بازیافت برای Alipay نقش داشت، اکنون مشغول جمعآوری زباله از حدود هشتهزار مجتمع آپارتمانی در ۱۱ شهر است. تاکنون دومیلیون نفر مواد بازیافتشدنی خود را از طریق این پلتفرم فروختهاند. اخیرا Ele.me، سرویس تحویل غذای علیبابا، گزینهی جمعآوری سطل زباله را نیز به خدمات خود افزوده و آن را بالاتر از خدماتی همچون «عذرخواهی از همسر» و بیرونبردن سگهای خانگی» قرار داده است.
یکی از گزارشگران کسبوکار به نام کریستال هو در توییت خود نوشت:
پلتفرم تحویل غذا و خدمات محلی علیبابا سرویسی با عنوان «زباله را دور بنداز» با هزینهی دو دلار معرفی کرده است. همچنین تحویلدهندهی غذا میتواند به نیابت از افراد، از همسرشان عذرخواهی کند.
شرکتهای فناوری در کنار کمک به خانوادهها، در حال توسعهی نرمافزاری هستند تا زندگی مدیران ساختمان را راحتتر کنند. براساس گزارش تلویزیون دولتی شینهوآ چین، برخی از مجتمعهای مسکونی در شانگهای برای تشخیص منشأ زباله استفاده از کدهای QR را شروع کردهاند. در این روند، از خانوادهها درخواست میشود کد QR منحصربهفردی روی کیسههای زباله خود بچسبانند تا وقتی زبالهها به ایستگاه مدیریت زباله رسیدند، دستهبندی و شناسایی منبعشان با اسکن کدهای QR مرتبط انجام شود.
با این شیوه، شهرداریها دقیقا میدانند خانوادهها چه زبالههایی تولید کردهاند و طبق گفتهی شبکهی تلویزیونی شینهوآ چین، هر خانوادهای که زبالههایش را بهدرستی دستهبندی کند، روزانه ۰.۱ یوان یا یهعبارتی ۱.۴۵ سنت جایزه دریافت میکند.