به گزارش تیتربرتر؛ بورس تهران طی معاملات روز سهشنبه سنگینترین افت از ۵ شهریورماه را تجربه کرد و به قعر ابرکانال ۴/ ۱ میلیون واحد نزول کرد. این کاهش ۸/ ۳ درصدی ماحصل افت ۹۰ درصد از نمادهای معاملاتی و صفنشینی ۴۵۰۰ میلیارد تومانی در سمت فروش سهام بود. ضمن آنکه سهامداران حقیقی سومین خروج سنگین در تاریخ بازار سهام را رقم زدند.
احتمال بازگشت به برجام با قطعی شدن انتخاب جو بایدن بهعنوان رئیسجمهور منتخب آمریکا و در کنار آن چراغ سبز به بررسی مجدد لوایح مربوط به FATF سبب شکلگیری انتظار برای تقلیل ریسکهای سیستماتیک شده است. موضوعی که هرچند برای کل اقتصاد نکتهای مثبت قلمداد میشود، اما بورس تهران که عمدتا چشم به انتظارات تورمی دوخته بود، واکنشی عکس به آن نشان میدهد.
بر این اساس روز سهشنبه، روزی غیر معمول در بورس تهران بود. در حالی که هیچ هیجان نامحتملی به این بازار وارد نشده بود، فشار فروش آغاز شده در روز دوشنبه به این روز نیز انتقال یافت.
جمع شدن صف فروش در بازار امروز
شاخص کل بورس امروز کار خود را با ریزش دوباره ۲۷ هزار واحدی آغاز کرد، اما روی مرز کانال ۱.۴ میلیون واحد متوقف شد و از این لحظه شاهد جمعآوری تعداد زیادی از صفهای فروش و همچنین ظهور نمادهای سبزرنگ روی تابلو بودیم. احتمالا شاخص کل به این مرز روانی واکنش نشان داده باشد. با گذشت ۳۰ دقیقه از آغاز معاملات شاخص کل بعد از کاهش ۱.۹۴ درصدی روی رقم یک میلیون و ۴۰۰ هزار و ۶۸۳ واحد قرار دارد و شاخص هموزن ۱.۲۴ درصد کاهش پیدا کرده است. در بین نمادهای شاخساز، شستا، فارس، شپنا، تاپیکو، شتران، وغدیر و شبندر بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل گذاشتهاند.
صبح امروز چهارشنبه ۲۶ آذرماه، از مجموع ۳۰۹ نماد بورسی معامله شده در ساعات اولیه، ۵۶ نماد روند صعودی دارند و ۲۵۳ نماد همچنان به کاهش قیمت سهام ادامه میدهند. همچنین در بازار فرابورس از مجموع ۲۲۹ نماد فرابورسی معامله شده، ۱۷۴ نماد ارزش سهام خود را از دست دادهاند و ۵۵ نماد در مدار صعودی حرکت میکنند. البته به محض رسیدن شاخص کل به مرز کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی شاهد بهبود اوضاع هستیم.
بعد از واکنش شاخص کل بورس به مرز روانی ۱.۴ میلیون واحدی شاهد جمعآوری صفهای فروش هستیم. در پنج دقیقه اول بازار، حدود ۲۹۰ نماد شاهد تشکیل صف فروش به مجموع ارزش چهار هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بودند، اما بعد از گذشت ۳۰ دقیقه تعداد صفهای فروش به ۱۲۵ نماد و ارزش آن به هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان کاهش پیدا کرد.
تأثیرپذیری بورس از لایحه FATF
بنابر نوشته دنیای اقتصاد؛ در شرایط کنونی وضعیت بازارهای جهانی آنقدری خوب هست که سهام کامودیتیمحور بازار دستکم، در ماههای پیش رو به لطف چشمانداز ترمیم آثار همهگیری کرونا بر اقتصاد جهانی با رشد ارزش دلاری فروش خود مواجه شوند.
از طرفی در ایران نیز خبرها حکایت از آن دارند که مهلت بازنگری درخصوص پیوستن ایران به دو لایحه از چهار لایحه FATF تمدید شده و اگرچه تصویب آنها در مجمع تشخیص مصلحت نظام قطعی نیست، اما وزن مثبتی به آن داده میشود. وزنی که ماحصل تغییر فضای سیاسی در ایالات متحده و عزم دولت دوازدهم برای شکست حصر تحریمهای وضع شده بر اقتصاد رنجور ایران است.
آنچه مسلم است تمامی احتمالات در صورت وقوع به معنای آن است که اقتصاد ایران روزهای بهتری را شاهد خواهد بود. به این معنا که عبور از سد تمامی محدودیتهای یادشده چه تحریم باشند چه حضور در لیست سیاه FATF میتواند هم هزینه مبادله را برای فعالان اقتصادی کاهش دهد و هم ارزش از دست رفته پول ملی در سالهای گذشته را تا حد قابل توجهی تقویت کند. دقیقا به همین دلیل است که پس از انتخاب جو بایدن به مقام ریاست جمهوری ایالات متحده راه رفته دلار تا کانال ۳۲ هزار تومانی کمکم به آرامش در کانال ۲۵ هزار تومان منتهی شد و حصول این مهم بر بازارهای سرمایهپذیری نظیر طلا، سکه، خودرو و مسکن نیز اثری آشکار گذاشت.
اثری که بازار سهام نیز تا حدودی تحت تاثیر آن قرار گرفت و پیش از آنکه سایر بازارها گام به سوی عقلانیت بگذارند، مسیر کاهشی را پیش گرفت. داستان از این قرار بود که در زمان شروع ریزش قیمتها در بورس تهران که در کمال ناباوری چهار ماه به طول انجامید و قیمت دلار آمریکا در حال افزایش بود و بسیاری بر همین اساس فکر میکردند که بازار سهام بر خلاف سالهای گذشته راه خود را از تغییرات ارزش پول ملی (رشد قیمت دلار) جدا کرده است.
اما در واقع داستان از این قرار بود که کاهش نرخ بهره در ماههای ابتدایی سال سبب شده بود تا تنها در طول چهار ماه معاملاتی ابتدایی سال جاری بازار سرمایه رشدی غیر معمول را به نمایش بگذارد؛ رشدی که P/ E فوروارد را تا محدوده ۲۵ واحد نیز افزایش داده بود.
اگر آمار رشد قیمت در سایر بازارهای موازی را در دوره یادشده با افزایش قیمتها در بورس تهران مقایسه کنیم، در مییابیم که به هر اندازه که پول ملی در مقابل ارزهای خارجی کوچکتر شده است، بورستهران واکنشی چندبرابری را به افت ارزش ریال نشان داده؛ عاملی که به خوبی نشان میداد که چرا قبل از آنکه دلار در بازار ارز ۵۰ درصد دیگر رشد قیمت را شاهد باشد، ریزش قیمتهای سهام در بازار مربوطه منطقی به نظر میآمد.
اما دلیل این فراز و فرود نابهنگام هرچه که باشد اغلب فعالان بازار سرمایه بر این نکته اتفاق نظر دارند که در محدوده هفته پایانی آبانماه همزمان با شروع دور تازه صعود قیمتها که بهای بسیاری از سهام را بین ۲۰ تا ۳۰ درصد در سه هفته متمادی افزایش داد، P/ E FORWARD یا همان نسبت قیمت به سود آینده نگر هر سهم در محدودهای بود که وجود ضریب حدودا ۱۰ واحدی را در این بازار توجیه میکرده است.
مطالب مرتبط:
دلیل ریزش بورس چه بود؟
مهدی افضلیان کارشناس بازار سهام در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه افت اخیر بازار سهام هیچگونه دلیل منطقی ندارد، گفت: قیمتهای جهانی به خصوص کامودیتیها با افزایش روبرو شده، ریسکهای سیاست بین المللی از جمله تهدیدات ترامپ خنثی شده، نرخ دلار تقریبا بر روی ۲۵ هزار تومان تثبیت شده و بازارهای موازی نیز برای سرمایه گذاران جذابیت ندارند، بنابراین در چنین شرایطی بورس باید روند صعودی بگیرد، اما متاسفانه هیچ دلیل تکنیکالی و بنیادی برای افت بیش از ۵۵ هزار واحدی شاخص کل در روز سه شنبه وجود ندارد.
وی افزود: بنابراین نمیتوان تحلیلی منطقی برای علل این افت زیاد ارائه داد، مگر اینکه به شائبههایی پرداخت که این روزها در بین سهام داران و فعالین بورس شنیده میشود، طی دو روز اخیر به خصوص سه شنبه هیجان به طور کامل در بازار موج میزد و سهام داران خرد که از ریزش دوباره بورس مانند آنچه در ماههای گذشته رخ داد، ترسیده بودند، دوباره صفهای فروش را سنگین کردند، که همین عامل موجب شد، اکثریت قریب به اتفاق نمادهای بورسی و فرابورسی یک ضرر حداکثری را نصیب سهام داران خود کنند.
افضلیان با اشاره به اینکه عملکرد بازارگردانها در این چند روزه داد همه سهام داران را درآورده است، اظهار داشت: متاسفانه نوع کاری که آنها باید انجام بدهند، غلط جا افتاده، بازارگردان یک سهم فکر میکند که باید کف قیمتی خریدار باشد و در سقف قیمتی فروشنده، تا قیمت سهم در یک بازه مشخص رنج بزنند، در صورتیکه این طور عمل کردن به هیچ عنوان منطقی نیست و نتیجه آن نیز این میشود که تعادل بازار بهم میریزد و از سوی دیگر به دلیل عدم اعتمادی سهام داران خرد هنوز دارند نسبت به بورس، با کوچکترین نزولی همه فروشنده میشوند.
این فعال بازار سهام بیان داشت: متاسفانه متولیان بازار سهام که به تازگی و در این سه ماه اخیر مجوز بازارگردانی برای شرکتهای بورسی و فرابورسی را صادر کردند، نظارتی بر روی عملکرد این صندوقها ندارد، در حالیکه باید عملکرد آنها رصد شود، این در حالیست که عملکرد بازارگردان در نمادهای بزرگ با ایجاد هیجان و رنج منفی در آنها باعث میشود که کلیت بازار نیز تاثیر بپذیرد، بنابراین آیین نامه نحوه فعالیت بازارگردانی در بازار سهام نیاز به اصلاح و تجدید نظر دارد و باید در مورد عملکرد این بازارگردانها تجدید نظر شود.
وی با اشاره به اینکه ابعاد بورس به دلیل حجم نقدینگی که وارد آن شده و همچنین تعداد بالای فعالان حقیقی بسیار بزرگ شده است، اضافه کرد: طی این دو روز اخیر نزدیک به چهار هزار میلیارد تومان خروج نقدینگی از بورس رخ داده، به این معنا که سهام داران خرد و حقیقی سهام خود را به حقوقیها فروختند و از بورس خارج شدند که این موضوع به هیچ عنوان نشانه مثبتی نیست، این چنین رخدادی این مسئله را تقویب میکند که بازار بورس دستکاری شده و با توجه به تحرکاتی که ذینفعان بزرگ بازار انجام میدهد تنها باعث میشود که سهام داران جزء با ضرر و زیان مواجه شوند، چنین شرایطی نیز آنها را به این نتیجه رسانده است که عطای فعالیت در این بازار را به لقایش ببخشند و سرمایه خود را از بورس خارج کنند.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند: