تیتربرتر؛ سرگیجه عوامل مختلفی دارد که می تواند انسان را آزار دهد بعضی مواقع در هنگام بلند شدن انسان دچار سرگیجه می شود.
دلیل اصلی سرگیجه
در ارزیابی انواع این عارضه، ارتباط سرگیجه با وضعیت سر در لحظه بروز اختلال اهمیت بسیاری دارد؛ به عبارت دیگر اگر سرگیجه فقط در مواقعی که بیمار سرش را به سمت راست، چپ و یا عقب می‌برد؛ رخ دهد معمولا علت آن خوش خیم و فقط اختلالی در سیستم تعادلی گوش داخلی پیش آمده است؛ در این موارد متخصصان گوش و حلق و بینی می‌توانند به درمان فرد مبتلا کمک کنند.
اگر سرگیجه هنگامی ایجاد شود که فرد از حالت نشسته یا خوابیده به وضعیت ایستاده درآید، احتمالا دلایل ساده دیگری دارد که از جمله شایع‌ترین آنها مصرف کم مایعات، کم خونی و پائین بودن فشارخون است و با اصلاح موارد فوق مشکل از بین می رود؛ گاهی ممکن است این حالت بسیار شدید باشد به طوری که فرد احساس کند در حال بیهوش شدن است یا سرگیجه منجر به افتادن او شود؛ در این صورت ممکن است علت عارضه، اختلالی موقت در تنظیم وضعیت خون‌رسانی مغز باشد که اغلب بر اثر تاخیر در تنظیم شرایط عروق در حالت‌های مختلف بدن به وجود می‌آید و مراجعه به یک متخصص قلب و عروق مشکل را حل می‌کند.
ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد که به واسطه ایستادن سریع از حالت نشسته با سرگیجه و تاری دید مواجه شوید. آنچه تجربه می کنید در واقع به واسطه افت ناگهانی فشار خون رخ می دهد که به نام کم‌فشاری خون وضعیتی (ارتواستاتیک) شناخته می شود.
اگر به طور مکرر کم‌فشاری خون وضعیتی را تجربه می کنید، مراجعه به پزشک برای بررسی و رد دیگر دلایل بروز آن از جمله کم خونی، بیماری قلبی و داروهای مصرفی بهترین گزینه است.
با رد احتمالات دیگر توسط پزشک، شما می توانید زیر کنترل گرفتن این شرایط را آغاز کنید و این فقط برای پیشگیری از آسیب دیدگی به واسطه زمین خوردن هنگام تجربه سرگیجه نیست.
مطالعات انجام شده طی سال های گذشته نشان داده اند که ارتباطی قطعی بین کم‌فشاری خون وضعیتی در میانسالی و تجربه زوال عقل و سکته مغزی در سال های بعد وجود دارد.
ارتباط افت ناگهانی فشار خون با زوال عقل
مطالعه ای که در در نشریه Neurology منتشر شد، ارتباط بین افت ناگهانی فشار خون و خطر زوال عقل در ادامه زندگی را نشان داد.
تا پیش از این، ارتباط کم‌فشاری خون وضعیتی با بیماری قلبی، غش کردن و زمین خوردن مشخص شده بود، از این رو پژوهشگران احتمال ارتباط فشار خون پایین با مشکلات مغزی، به ویژه زوال عقل را مورد بررسی قرار دادند.
طی مطالعه ای 25 ساله، شرایط سلامت 11,709 نفر پیگیری شد. میانگین سن افراد حاضر در این مطالعه 54 سال بود و هیچ کدام از آنها سابقه مشکل قلبی یا مشکلات شناختی را در ابتدای مطالعه نداشتند.
افرادی که در ابتدای مطالعه به کم‌فشاری خون وضعیتی مبتلا بودند، 54 درصد احتمال بیشتری داشت به زوال عقل مبتلا شده و دو برابر احتمال بیشتری داشت که سکته مغزی ایسکمیک را تجربه کنند که در این نوع سکته مغزی یک لخته خون موجب توقف جریان خون به مغز می شود.
به گفته دکتر ربکا گوتسمان، استاد نورولوژی در دانشگاه جانز هاپکینز، دلایل این یافته ها به طور کامل مشخص نیست. وی به این نکته اشاره دارد که شرایط سلامت دیگر از جمله فشار خون بالا و دیابت که بر رگ های خونی تاثیرگذار هستند نیز با خطر بیشتر برای زوال عقل پیوند خورده اند. اختلال در جریان خون به مغز ممکن است یک مخرج مشترک باشد.
تاثیر فشار خون سیستولیک بر تاری دید
مطالعه ای که در دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو انجام شد یافته های اولیه را پالایش کرده و گسترش داد. این مطالعه نشان داد که پیوند با زوال عقل فقط در افرادی که افت فشار خون سیستولیک را تجربه می کنند و نه افرادی که فقط افت فشار خون دیاستولیک یا فشار خون کلی را تجربه می کنند، وجود دارد.
همچنین، مشخص شد افرادی که خوانش های فشار خون سیستولیک از حالت نشسته به ایستاده آنها بین هر ویزیت توسط پزشک بیشترین تغییر را داشته است، نسبت به آنهایی که خوانش های پایدارتری داشتند، احتمال بیشتری دارد در سال های بعد زوال عقل را تجربه کنند.
افرادی که فشار خون سیستولیک آنها به مرور زمان بیشترین تغییر را داشت، نسبت به آنهایی که کمترین نوسان در خوانش های فشار خون را تجربه کردند، 35 درصد احتمال بیشتری داشت به زوال عقل مبتلا شوند.
مطالب مرتبط:
راه کنترل کم‌فشاری خون
اهمیت کنترل کم‌فشاری خون وضعیتی بار دیگر در پیشگیری از علائم آن نهفته است.
کنترل این شرایط می تواند از تغییرات در جریان خون به مغز که می تواند موجب سکته مغزی و مشکلات شناختی شوند، پیشگیری کند. سکته مغزی و مشکلات شناختی می توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد تاثیرگذار باشند.
خبر خوب این است که می توان اقداماتی را در راستای زیر کنترل گرفتن علائم انجام دهید.
یکی از نکات بارز ایستادن آرام از حالت نشسته است. گزینه دیگر پرهیز از نشستن در حالت هایی است که موجب کاهش یا توقف جریان خون می شوند که از آن جمله می توان به حالت چهار زانو اشاره کرد.
درمان سرگیجه به خاطر بلند شدن
به طور شایع اگر بعد از قرار گرفتن در وضعیت نشسته مثلا در حال کار کردن با لپ تاپ برای مدتی طولانی یا باقی ماندن در حالت خوابیده که در افراد مسن یا بیمار مدت زیادی طول می‌کشد، ناگهان بایستید؛ دچار سرگیجه می‌شوید، تصحیح روش زندگی و نوع فعالیت به بهبود این نوع اختلال کمک زیادی می‌کند.
با مصرف کافی مایعات، انجام حرکات کششی گردن و شانه در فواصل بین انجام کار، فعالیت متعادل بدنی و پرهیز از بی‌حرکتی در مرحله اول کمک چشم‌گیری به درمان این عارضه می‌کند و در صورتی که سرگیجه‌ها ادامه دار باشند؛ لازم است به متخصصان مربوطه مراجعه کنید.
هر گونه شرایط سلامت پنهان که می توانند موجب کم‌فشاری خون شوند، از جمله مشکلات تیروئید یا قند خون پایین، باید توسط پزشک بررسی شوند. کمبودهای تغذیه ای نیز می توانند از مقصران احتمالی باشند. کمبود ویتامین B12، فولات و آهن می تواند بدن را در تولید گلبول های قرمز کافی دچار مشکل کرده و موجب کم خونی و فشار خون پایین شود.
همچنین، داروهایی وجود دارند که به افزایش حجم خون یا منقبض شدن رگ های خونی کمک می کنند که هر دو به تنظیم جریان خون کمک می کنند. با پزشک خود می توانید در این زمینه مشورت کنید و همچنین از این که در حال حاضر دارویی مصرف نمی کنید که موجب کم فشاری خون شود، اطمینان حاصل کنید.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی
