تیتربرتر: تنگه واشی یکی از دیدنی های شهر فیروزکوه است که در 160 کیلومتری تهران واقع شده است.این مکان جدا از جاذبه های طبیعی دارای دیدنی های تاریخی نیز می باشد که باعث جذب توریست های فراوانی با سلایق مختلف می شود.

معرفی تنگه واشی

تنگه واشی، واقع در ۱۷ کیلومتری فیروزکوه و ۱۵۶ کیلومتری شهر تهران، از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین جاذبه‌های طبیعی استان تهران است؛ به‌گونه‌ای که تورهایی متعدد، ایرانگردان و مسافران دوستدار طبیعت را به این منطقه‌ی شگفت‌انگیز و آبشار ۱۵ متری و خوش‌منظره و خوش‌صدای آن می‌برند. اگر طرفدار طبیعت هستید و خرمی و سرسبزی و آب جاری را دوست دارید (چه کسی دوست ندارد؟) بهتر است هرچه زودتر شال‌وکلاه کنید و به تنگه واشی سری بزنید. برای رسیدن به آبشار سه مسیرِ پیاده‌روی وجود دارد و این سه مسیر، مجموعاً نزدیک به سه کیلومتر طول دارد؛ اما شک نکنید که می‌ارزد. واقعاً می‌ارزد. در آخر مسیر به آبشار دیدنی می‌رسید و می‌توانید از صدای حیرت‌افزای آن لذت ببرید. بسیاری از همشهریان عزیز تهرانی دقیقاً اطلاع ندارند که تنگه واشی کجاست.

برای سفر از تهران به تنگه واشی، بهترین کار، استفاده از تورهای یک روزه متعددی است که هر روز به سمت این جاذبه‌ی طبیعی-تاریخیِ زیبا برقرار است؛ اما برای مسافرت شخصی، باید ۱۷ کیلومتر از فیروزکوه دور شوید و به سمت خروجی روستای جِلیزجَند حرکت کنید و بعد از خوردن و خریدن دوغ پنج‌گیاه این روستای مفرح و خرم و خوش‌آب‌وهوا، به‌سوی تنگه واشی راه بیفتید. تابلوهای مسیریابی، به شما در این راه کمک خواهد کرد. بعد از رسیدن و پارک کردن خودرویتان در پارکینگ این منطقه‌ی بکر و طبیعی، باید مقادیری نیز پیاده‌روی کنید و بهتر است تجهیزات لازم را برای خیس نشدن در اختیار داشته باشید.

آب جاری و آبشار تنگه واشی در زمستان بسیار خنک و جان‌فزاست. چند سطر قبل صحبت از «جاذبه‌ی طبیعی-تاریخی» کردیم. درست است. با وجود این‌که این منطقه تا دلتان بخواهد جذابیت طبیعی دارد، از جذابیت‌هایی تاریخی نیز برخوردار است. از آن میان می‌توان به کتیبه‌ی تاریخی ۱۸۵ ساله‌ی فتحعلی‌شاه قاجار که بر کوهی در همان حوالی کنده‌کاری شده اشاره کرد. در هر حال، در تابستان یا زمستان، هر وقت و هر زمان، می‌توان از جذابیت‌های فراوان تنگه واشی بهره‌مند شد.

تاریخچه نام گذاری تنگه واشی

تنگه واشی (سوباشی یا ساواشی) یکی از مناطق زیبا و طبیعی تهران است که بعضی خانواده های تهرانی حتی اگر گردشگر حرفه ای هم نباشند، این منطقه را می شناسند و هر از گاهی با خانواده خود به این منطقه سفر می کنند.

«ساواشی» در زبان آذری به معنی محل برخورد، رودررو شدن، نزاع و درگیری است. وجه تسمیه ساواشی را می توان در باریک بودن مسیر عبور از تنگه دانست، مکانی که در آن جا مردم هنگام عبور با یکدیگر رودررو شده و ممکن است به یکدیگر برخورد کنند و شاید یکی از جذاب ترین بخش های سفر به تنگه واشی، حرکت در این تنگه باشد که بین یک دره سنگی قرار دارد.

مطالب مرتبط: عمیق ترین چشمه آب سرد جهان را بهتر بشناسیم

آدرس تنگه واشی

در ۱۷ کیلومتری تهران به سمت جاده ی فیروزکوه و در نزدیکی روستای جلیزجند منطقه ی ای به نام تنگه واشی قرار گرفته که تقریبا یکی از مقصدهای تفریحی ثابت خیلی از تهرانی ها و حتی شهرهای اطراف برای آخر هفته ها و مخصوصا روزهای داغ تابستان شده است. این منطقه ۲ تکه ای است؛ قسمت اول را تنکه واشی و قسمت دوم را ساواشی می گویند. تنگه ی اول که معروف تر است و ما این منطقه را به نام آن می شناسیم، در حدود ۲۵۰ متر است و از ابتدای تنگه تا دشت ساواشی ادامه دارد. قسمت دوم هم که ۱۷۰۰ متر است، دشت ساواشی است.

البته اگر قصد رفتن به این منطقه را دارید و تعریف آبشار تنگه واشی را شنیده باشید باید بدانید که از ساواشی تا آبشار هم باید یک پیاده روی ۸۰۰ متری را داشته باشید. در زبان شمالی ها، کلمه ی واش به معنای چمن است و این دقیقا به خاطر سر سبزی این منطقه به آن اطلاق می گردد. البته در این تنگه برخی از داروهای گیاهی کمیاب و نادر مثل باریجه می روید که در صنعت پزشکی استفاده ی بسیار زیادی دارد.

 آثار تاریخی تنگه واشی

تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی زیادی نیز می‌باشد. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده‌است. دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و کتیبه شکل شاه در پشتِ تونل وانا جاده هراز واقع شده‌اند. هر سه این کتیبه‌ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شده‌است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته‌های آن دیار، سه نفر به نام‌های حجارباشی، نقاش باشی و معمارباشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.

کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده‌است. بزرگ‌ترین نقش برجسته این کتیبه‌ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می‌توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدوداً ۱۸۵ ساله‌است به گونه‌ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده‌است اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نموده‌است.مراتع ساواشی متعلق به حاجی اسفندیار حامدی سنگسری از سال ۱۲۷۵ ه ق و علی اقا حامدی و سیامک حامدی بوده و قلمرو ایل عشایری سنگسری بوده.

سوغات تنگه واشی

یکی از سوغاتی های روستای جلیزجند یا همان ساواشی “دوغ پنج گیاه” است.این دوغ محلی حاوی گیاهان معطر آویشن ، نعناع ، کاکوتی ، پونه صحرایی و پونه جنگلی است. رب آلوچه و لواشک ترش هم از دیگر سوغاتی های تنگه واشی است.

همچنین دمپایی های بند دار برای راهپیمایی در آب هم از جمله مواردی است که در کمتر جای دیگری میتوانید یافت کنید.
در تنگه واشی گیاه کمیاب باریجه که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد می روید. چیدن باریجه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.

گردآورنده:فرحان مرادی