به گزارش تیتربرتر؛ روز پنج شنبه گذشته، سازمان انرژی اتمی ایران از وقوع یک حادثه در یکی از سولههای سایت هستهای نظنز خبر داد. همزمان، در رسانههای منطقهای و بین المللی، موجی از گمانهزنی درباره ماهیت این حادثه به راه افتاد امری که از بازگشت پرونده هستهای ایران به کانون توجههای بین المللی حکایت دارد.
مجتمع هسته ای شهید احمدی روشن در نطنز وقتی دچار حادثه شد. بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در این باره گفت که این حادثه در یکی از سولهها واقع شد که در فضای باز و فاقد مواد هسته ای بود که در واقع آلودگی هم ندارد. این سایت غیر فعال بوده است و مواد رادیواکتیو در اینجا نبود و از نظر نیروی انسانی هم کسی حضور نداشته و تلفاتی نداشتیم. البته خسارات مالی و مادی داریم که در حال ارزیابی هستیم.
جزییات حادثه نطنز
بامداد پنج شنبه گذشته (۱۲ تیر) حادثهای در سایت نطنز واقع در کاشان رخ داد که هیچگونه تلفات انسانی یا آلودگی هستهای در پی نداشت. اما به طور گسترده مورد توجه رسانههای بین المللی قرار گرفت. این رسانه ها، چندین سناریو درباره این رخداد مطرح کردند که برخی از این سناریوها با اسرائیل در ارتباط است.
یک روز پس از واقعه، شورای عالی امنیت ملی ایران، از مشخص شدن علت حادثه نطنز خبر داد. کیوان خسروی، سخنگوی این شورا، گفت: «بررسیهای فنی و امنیتی انجام شده از سوی دستگاههای ذیربط، علت وقوع حادثه در مجتمع هستهای شهید احمدی روشن در نطنز را که بامداد پنج شنبه ۱۲ تیر به وقوع پیوست، به صورت دقیق مشخص کرده است.»
وی افزود: «فرضیههای مختلف در مورد علت این رخداد با واکاوی دقیق آثار، نحوه و میزان تخریب ایجاد شده بررسی و علت اصلی حادثه مشخص شده است.»، اما خسروی اعلام دقیق علت حادثه را به زمان دیگری موکول کرد و گفت: «به دلیل برخی ملاحظات امنیتی علت و چگونگی بروز این حادثه در زمان مناسب اعلام خواهد شد.»
واکنش رسانه های خارجی به حادثه نطنز
رسانههای غربی و بعضی رسانههای منطقه ای، از همان ساعات اولیه، احتمال «خرابکاری» را مطرح کردند. روزنامه نیویورک تایمز طی گزارشی، به نقل از یک «مقام اطلاعاتی خاورمیانه ای» مدعی شد که حادثه نطنز در اثر انفجار یک بمب اتفاق افتاده است.
این مقام اطلاعاتی که نیوریورک تایمز به آن استناد کرده، احتمالا اسرائیلی است. چرا که رونین برگمن، خبرنگار اسرائیلی نیویورک تایمز، یکی از نویسندگان گزارش این روزنامه درباره حادثه نطنز بود. برگمن، ادعاهای مشابهی درباره انفجار مخازن گاز در پارچین مطرح کرده بود.
در همین رابطه، روزنامه ایندیپندنت عربی، نوشت: «رونین برگمن، کارشناس مسائل اطلاعاتی، از تماسهای اخیر دستگاههای اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا پرده برداشت. "همچنین، از منابع مختلف، اطلاعاتی درباره محل انفجار در سایت پارچین جمع آوری شد. دستگاه اطلاعاتی اسرائیل از تمام یافتههای خود به این نتیجه رسید که انفجار [ پارچین ]، ناشی از یک خطای فنی در مخازن گاز موجود در کارخانه موشک سازی خجیر است."»
این روزنامه در ادامه افزود: «[برگمن] از قول یک مقام امنیتی اعلام کرد که اسرائیل توجه زیادی به سانتریفیوژهای جدید ایران دارد.... اسرائیل معتقد است که عدم پایبندی ایران به تعهدات هستهای اش، عبور از خطوط قرمز است. خصوصا که [ایران]"غنی سازی بالاتر از سطح ۴.۵ درصد را آغاز کرده و هزاران کیلوگرم از مواد غنی سازی شده در اختیار دارد که خلاف مفاد توافق هستهای است."»
علاوه بر برگمن، سایر تحلیلگران اسرائیلی نیز به موضوع نطنز پرداختند. رون بن یشای، تحلیلگر مسائل نظامی و اطلاعاتی یکی از این تحلیلگران است.
بیشتر بخوانید: منشأ صدای انفجار در تهران و نور نارنجی چه بود؟
به گفته ایندیپندنت عربی، بن یشای، حادثه نطنز را «پیامی واضح» برای ایران دانست و نوشت: «یک طرفی که برنامه هستهای و موشکی ایران برای او مهم است، سعی کرد پیامی به سران ایران ارسال کند و به آنها درباره ادامه غنی سازی اورانیوم فراتر از مقدار مشخص شده در توافق هستهای با کشورهای بزرگ هشدار بدهد.»
بن یشای با اشاره به ماجرای حمله اسرائیل و آمریکا به نطنز با ویروس «استاکس نت» نوشت که اسرائیل و آمریکا، دو طرفی هستند که از کارشکنی در برنامه هستهای ایران بسیار نفع میبرند.
اسرائیل در سطح رسمی هیچ موضعی در تایید یا تکذیب نقش خود در حادثه نطنز نگرفته است. اما محافل رسانهای اسرائیل به وضوح درباره احتمال خرابکاری در نطنز گمانه زنی میکنند. ولی این گمانه زنی میتواند برای اسرائیل گران تمام شود. برخی محافل رسانهای ایران گفته اند که چنانچه اسرائیل یا آمریکا، از خطوط قرمز ایران عبور کنند، رویکرد این کشور در مقابل غرب ممکن است تغییر کند.
به هر حال، فارغ از اینکه پشت پرده چه تحولاتی در جریان است، حادثه نطنز بار دیگر نشان داد که حساسیت آمریکا و اسرائیل درباره برنامه هستهای ایران بیشتر شده است. علت حادثه یادشده هنوز اعلام نشده است. این احتمال وجود دارد که این حادثه، خرابکاری نباشد. اما نوع برخورد رسانهای اسرائیل با این حادثه، تمایل رژیم صهیونیستی برای ارسال پیام را برملا میکند. اسرائیلیها ظاهرا به طور غیرمستقیم دنبال ارسال این پیام هستند که میتوانند در برنامه هستهای ایران خرابکاری کنند.
بیانیه آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره حادثه نطنز
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای تایید کرد که سوله حادثه دیده در رخداد روز پنجشنبه در سایت هستهای نطنز عاری از مواد هستهای بوده است.
بنابر بر گزارش «لورنس نورمن» خبرنگار ارشد والاستریت ژورنال، آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز جمعه بیانیهای درباره حادثه روز گذشته در سایت هستهای نطنز منتشر کرد که در آن آمده است: آژانس بینالمللی انرژی اتمی اوایل روز پنجشنبه از طریق ایران از یک آتش سوزی در ساختمانی در مجتمع غنیسازی اورانیوم نطنز با خبر شد.
این بیانیه در ادامه افزود: ایران همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی را آگاه ساخت که این آتش سوزی خاموش شده و در این ساختمان هیچ مواد هستهای یا رادیواکتیوی وجود نداشته است. ایران گفت که علت این حادثه مشخص نیست و افزود که هیچ خسارت جانی یا آلودگی رادیواکتیوی به بار نیامده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیه خود همچنین تاکید کرد سایت هستهای نطنز تحت پادمانهای این آژانس، اعم از راستیآزماییهای پادمانی و راستیآزمایی و نظارت مربوط به برجام قرار دارد.
آژانس همچنین افزود: آژانس تایید میکند که در زمان [حادثه] هیچ یک از بازرسان پادمانی آژانس در آنجا حاضر نبودهاند و محل وقوع حادثه حاوی مواد هستهای نیست. آژانس با مقامهای مربوطه در ایران در ارتباط بوده تا اطمینان حاصل کند که [این حادثه] تاثیری بر فعالیتهای راستیآزمایی پادمانی آن که انتظار میرود همچون گذشته ادامه یابد، نداشته است. بازرسان آژانس به صورت مرتب در نطنز حضور مییابند.
نورمن همچنین در ادامه این خبر که در حساب رسمی خود در توییتر منتشر کرد، گفت باخبر شده که بازرسان آژانس روز شنبه در سایت هستهای نطنز حضور خواهند یافت.
توضیحات صالحی درباره علت حادثه نطنز
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت که رئیس سازمان انرژی اتمی در توضیح دلایل حادثه نطنز به اعضای کمیسیون بیان کرد که سناریوهای مختلف در حال بررسی است که نتایج قطعی آن اعلام خواهد شد؛ همچنین گروههای کارشناسی از بخشهای مختلف امنیتی و اطلاعاتی همه جوانب را بررسی کردهاند.
ابوالفضل عمویی در توضیح جلسه امروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به ایسنا گفت: جلسه امروز با حضور آقای صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی برای ارائه گزارشی درباره روند فعالیتهای هستهای کشورمان برگزار شد و آقای صالحی در جریان دیدگاههای اعضای کمیسیون قرار گرفتند.
وی افزود: در این جلسه آقای صالحی اشارهای به همکاریهای کشورمان با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ادوار اخیر داشت و توضیح داد که متاسفانه در قطعنامه اخیر شورای حکام اطلاعات مورد ادعای سرویس جاسوسی رژیم صهیونیستی مبنای درخواست دسترسی آژانس بوده که این روند مورد انتقاد ماست.
عمویی اضافه کرد: آقای صالحی درباره حادثه نطنز هم توضیحاتی ارائه کرد مبنی بر اینکه سناریوهای مختلف درباره این حادثه در حال بررسی است و نتایج قطعی آن به زودی اعلام میشود. همچنین گروههای کارشناسی از بخشهای مختلف امنیتی و اطلاعاتی همه جوانب موضوع را بررسی کرده و شورای عالی امنیت ملی هم اعلام کرد که دلایل حادثه را تشخیص داده، اما فعلا به دلایل امنیتی نتیجه بررسیها اعلام نشده است.
وی در پایان گفت که در این جلسه اعضای کمیسیون دیدگاههای خود را مطرح کردند.
گردآورنده: الهام خلیلی خو